Η Κύπρος ως «νέος, ισχυρός στρατηγικός εταίρος»
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του ΣΑΒΒΑ ΙΑΚΩΒΙΔΗ, www.sigmalive.com
Η επίσκεψη που ο αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Τζο Μπάιντεν, πραγματοποιεί σήμερα στην Κυπριακή Δημοκρατία, πρέπει να αναλυθεί πολλαπλώς, σε συνάρτηση προς τις εξελίξεις στην περιοχή, την εμπλοκή και άλλων μεγάλων δυνάμεων και προς την Ουκρανία.
Ανώτατος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου, που προχθές ενημέρωσε δημοσιογράφους, υπό το καθεστώς της ανωνυμίας, για την επίσκεψη Μπάιντεν, υπογράμμισε: «Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ένας νέος αλλ’ επίσης και ισχυρός στρατηγικός εταίρος των ΗΠΑ. Πιστεύουμε ότι η Κύπρος μπορεί να διαδραματίσει ένα καθοριστικό ρόλο για την περιφερειακή ειρήνη και ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο. Η ανακάλυψη υδρογονανθράκων», είπε, «στην κυπριακή ΑΟΖ μπορεί να αναδείξει την Κύπρο, πιστεύουμε, σε ενεργειακό και οικονομικό ηγέτη στην περιοχή».
Γιατί, λοιπόν, έρχεται ο Μπάιντεν; Για τρεις λόγους. Πρώτον, για την ουκρανική κρίση και τις επιπτώσεις της στην ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ. Δεύτερον, για τους κυπριακούς (και ισραηλινούς ή και ελλαδικούς) υδρογονάνθρακες. Τρίτον, για το Κυπριακό. «Δεν ερχόμαστε για να επιβάλουμε λύση», είπε ο ίδιος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου, «ή να πιέσουμε τις δύο πλευρές αλλά για να ακούσουμε κυπριακές ιδέες πώς θα μπορούσε να ήταν η λύση. Ο Αντιπρόεδρος θα προσφέρει την αμερικανική υποστήριξη όσο αυτή θα είναι χρήσιμη».
Είναι εμφανές ότι η κυβέρνηση Αναστασιάδη έχει κάμει ξεκάθαρη στροφή προς τις ΗΠΑ και, ορθά, προς την ΕΕ. Η εξωτερική πολιτική της Κύπρου έχει σχεδόν πλήρως αμερικανοποιηθεί. Αυτό είναι καλό αλλά μπορεί να είναι και αρνητικό. Είναι ορθή η στροφή προς τις ΗΠΑ επειδή αυτό επιβάλλει ο πολιτικός ρεαλισμός. Από τη δεκαετία του ’50 (μετά την κρίση του Σουέζ) οι ΗΠΑ επενέβησαν εν δυνάμει στην περιοχή της Μ. Ανατολής και της Αν. Μεσογείου, ιδιαίτερα μετά τις επαναστάσεις στην Αίγυπτο (Νάσερ) και στη Συρία (Άσαντ, Μπάαθ) και την προσπάθεια της τότε Σοβ. Ένωσης να υποστηρίξει οιονεί σοσιαλιστικά καθεστώτα. Δεν θα ανατρέξουμε στην προϊστορία των αμερικανο-κυπριακών σχέσεων.
Τα τελευταία 2-3 χρόνια, οι ΗΠΑ αναδιαμορφώνουν την πολιτική τους στην περιοχή. Ειδικά μετά την κρίση στις σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας, τον συριακό εμφύλιο, τις δραματικές εξελίξεις στη Λιβύη, στην Αίγυπτο, στην Υεμένη, σε συνάρτηση προς το Παλαιστινιακό και το Ιρανικό, η Ουάσινγκτον επιδιώκει να προσφέρει «λέξεις παρηγοριάς και υποστήριξης σε νευρικές κυβερνήσεις στην Κεντρική και Νότια Ευρώπη και στη Βαλτική», όπως υποστηρίζει η Heather A. Conley (Center for Strategic & International Studies, 16/5/2014).
Η ουκρανική κρίση αναζωπύρωσε τον μηδέποτε τερματισθέντα Ψυχρό Πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, αλλά με νέα δεδομένα. Σε αυτά, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η Ρωσία, που ο πρόεδρος Πούτιν θέλει να επαναφέρει στην παλιά, αυτοκρατορική αίγλη της. Γιατί, αίφνης, η Κυπριακή Δημοκρατία είναι σημαντική για τις ΗΠΑ; Πρώτον, είναι μέλος της ΕΕ και το μόνο σταθερό, δημοκρατικό κράτος – με το Ισραήλ – στην πιο ασταθή περιοχή του κόσμου. Δεύτερον, για το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο. Τρίτον, ως πιθανή εναλλακτική λύση στον ρωσικό ενεργειακό εκβιασμό της Ευρώπης. Όμως, η Λευκωσία να κρατά χαμαί τη μπάλα των προσδοκιών της. Να μην υποτιμά την αντιπαράθεση ΗΠΑ-Ρωσίας ούτε και τις ευαισθησίες της Μόσχας.
Ευπρόσδεκτος ο Μπάιντεν και το αμερικανικό ενδιαφέρον αλλά να το δούμε έμπρακτα υλοποιούμενο, ειδικά προς την κατοχική Τουρκία. Η επίσκεψη Μπάιντεν θα κριθεί και από τη συνάντησή του με τον κατοχικό Έρογλου. Ελπίζουμε να μην αποτελέσει μαχαιριά στην Κυπριακή Δημοκρατία οποιαδήποτε νέα και ειδικά τώρα, τουρκική στρεψοδικία.