«Ψήφο …αθώωσης” ζητά ο Ταγίπ Ερντογάν
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ
Σε ψήφο εμπιστοσύνης που θα τον “αθωώσει” από όλα τα σκάνδαλα για τα οποία κατηγορήθηκε από τις 17 Δεκεμβρίου και μετα, επιχειρεί να μετατρέψει τις σημερινές δημοτικές εκλογές ο τούρκος πρωθυπουργός Ταγιπ Ερντογαν. Εκλογές που είναι όμως κρίσιμες για το ίδιο το μέλλον της Δημοκρατίας και της σταθερότητας της Τουρκίας.
Μέσα από το διχαστικό και διαλυτικό κλίμα που δημιούργησαν οι τρεις μήνες της κατά μετωπον σύγκρουσης με την Κοινότητα του Φ. Γκιουλεν και οδήγησαν στην αποκάλυψη δεκάδων σκανδάλων κυβερνητικών παραγόντων και της οικογένειας του τούρκου πρωθυπουργού, η Τουρκία έφτασε στις κάλπες βαθιά τραυματισμένη.
Το μπλοκάρισμα του Twitter και του YouTube, η προσπάθεια φίμωσης δημοσιογράφων και βίαιης καταστολής των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων, ο ασφυκτικός έλεγχος της αστυνομίας και της δικαιοσύνης έφεραν στην επιφάνεια το πρόβλημα δημοκρατίας που αντιμετωπίζει η σημερινή Τουρκία. Όμως η απόλυτη διάβρωση κάθε κρατικής δομής, με τις χιλιάδες παρακολουθήσεις τηλεφώνων κυβερνητικών αξιωματούχων, και αποκορύφωμα την υποκλοπή της σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα ύψιστης ασφαλείας του Υπουργείου Εξωτερικών για τον σχεδιασμό προβοκάτσιας ώστε να νομιμοποιηθεί μια στρατιωτική παρέμβαση στην Συρία προεκλογικά, έδειξαν κάτι ακόμη: την απόλυτη γύμνια της Τουρκίας, παρά την εικόνα του πανίσχυρου κράτους που θέλει να προβάλει. Και μια ηγεσία που δεν διστάζει να ρισκάρει ακόμη κι έναν επικίνδυνο πόλεμο προκειμένου να αποπροσανατολίσει την τουρκική κοινή γνώμη.
Η τελευταία αυτή διαρροή της σύσκεψης στην οποία συμμετείχαν ο αρχηγός της ΜΙΤ Χακαν Φινταν. ο υπουργός εξωτερικών Α. Νταβουτογλου, ο υπαρχηγός ΓΕΕΘΑ Γιασαρ Γκιουρελ και ο υφυπουργός εξωτερικών Φεριντουν Σινιριογλου, έπληξε σοβαρά την εικόνα της Τουρκίας, μπορεί όμως να δώσει ανάσα στον Τ. Ερντογαν που θα ταυτίσει όλες τις αποκαλύψεις για τα σκάνδαλα με τους «προδότες» και «κατασκόπους» που ευθύνονται για την τελευταία υποκλοπή.
Το τελευταίο δεκάμηνο, μετα τα επεισόδια στο Γκεζι, ηταν τραγικό για τον τούρκο ηγέτη, καθώς έπληξε την εικόνα του και υπονομευσε το διεθνές κύρος του. Από τις 17 Δεκεμβρίου ο Τ. Ερντογαν έχει αποσυρθεί ουσιαστικά από την διακυβέρνηση της χώρας και ολόκληρη η κρίση της Κριμαίας τον βρήκε να ασχολείται με την διαχείριση της κρίσης των σκανδάλων, ενώ ο Λευκός Οίκος μετα την διάψευση των ισχυρισμών του για το υποτιθέμενο περιεχόμενο της τηλεφωνικής επικοινωνίας του με τον Μ. Ομπαμα, αποδοκίμασε δημόσια τις απαγορεύσεις του Twitter και του YouTube, ενώ και η Ε.Ε. υποχρεώθηκε να αποδοκιμάσει τις επιλογές του αυτές.
Όμως το εκλογικό σώμα στην Τουρκία δεν λειτουργεί με τους ίδιους όρους όπως η διεθνής κοινή γνώμη.
Με πολύ μικρή πρόσβαση στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η μεσαία τάξη και τα κατώτερα εισοδηματικά στρώματα ευγνωμονούν τον Ερντογαν για την αύξηση των εισοδημάτων τους. Συντηρητικά στρώματα και θρησκευόμενοι πολίτες πείθονται εύκολα από τις θεωρίες διεθνούς και εγχώριας συνομωσίας και είναι έτοιμοι να στηρίξουν τον ηγέτη τους.
Στις σημερινές Δημοτικές εκλογές, κλειδί είναι η Κωνσταντινούπολη με 9,9 εκατομμύρια ψηφοφόρους, που κερδίζουν οι ισλαμιστές από το 1994 όταν δήμαρχος είχε εκλεγεί ο Ερντογαν. Η αντιπολίτευση φαίνεται να μειώνει την διαφορά αλλά δύσκολα θα κάνει την ανατροπή. Οι άλλες μεγάλες μάχες είναι στην Αγκυρα που και πάλι εκλέγονται ισλαμιστές από το 1994 αλλά και η Σμύρνη που είναι όμως το προπύργιο της αντιπολίτευσης, του CHP. Στις προηγούμενες δημοτικές εκλογές του 2009 το AKP είχε συγκεντρώσει 38,8% των ψήφων και ο πήχης εκ των πραγμάτων τίθεται σε αυτό το όριο.
Ο Τ. Ερντογαν θα θεωρήσει ότι αποτελεί άφεση αμαρτιών του η υπέρβαση αυτού του ποσοστού, αλλά αυτή είναι και η μεγάλη «παγίδα» και για τον ίδιο και για την Τουρκία. Ο τούρκος πρωθυπουργός εφόσον περάσει το μεγάλο εμπόδιο των Δημοτικών ίσως πιστέψει ότι μπορεί πλέον να διεκδικήσει και την προεδρική εκλογή του Αυγούστου.
Όμως σε ένα τόσο πολωμένο κλίμα, το 49,95% των βουλευτικών εκλογών του 2011 ακόμη κι αν διατηρηθεί δεν είναι αρκετό στον δεύτερο γύρο να δώσει την νίκη στον Τ. Ερντογαν απέναντι σε έναν αντίπαλο τον όποιο θα στηρίξει σύσσωμη η αντιπολίτευση. Και τότε το πολιτικό τέλος του Ερντογαν θα είναι δεδομένο, παρασύροντας σε βαθιά κρίση και το κόμμα του ΑΚΡ, του οποίου σήμερα αποτελεί την συγκολλητική ουσία.
Μια μείωση των ποσοστών στις Δημοτικές, του αφήνει πάντως ανοικτές επιλογές, την αλλαγή του καταστατικού του ΑΚΡ, ώστε να μπορεί να διεκδικήσει μια ακόμη πρωθυπουργική θητεία.
Το πραγματικό ερώτημα όμως αφορά το ίδιο το μέλλον της Τουρκίας. Και εξαρτάται από το εάν ο Τ.Ερντογαν έχει τις αντοχές και την δυνατότητα να ξεπεράσει την δίνη των τελευταίων μηνών, να ξεφύγει από την αλαζονεία που τον οδηγεί σε έναν καταστροφικό αυταρχισμό και να ξαναπιάσει το νήμα εκεί που το άφησε το 2011 πριν την εντυπωσιακή νίκη του στις βουλευτικές εκλογές.
Διαφορετικά οι περιπέτειες για την Τουρκία δεν τελειώνουν με την σημερινή κάλπη, αλλά μόλις αρχίζουν.
ΠΗΓΗ: Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΕΘΝΟΣ την Κυριακή 30 Μαρτίου 2014 – www.ethnos.gr