Η αιθουσα στο υπουργείο Εξωτερικών οπου πραγματοποιούνται οι συνεδριάσεις του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής. ΑΠΕ-ΜΠΕ, Παντελής Σαίτας
Κάθε φορά που η Αθήνα οδηγείται σε αδιέξοδο ή αδυνατεί να χειριστεί τις σχέσεις της με την Τουρκία, η οποία από το φθινόπωρο του 1967 (και ειδικά μετά το φιάσκο της συνάντησης του Έβρου όταν συνειδητοποίησαν στην Άγκυρα πως την Ελλάδα κυβερνούσαν κάποιοι γραφικοί γαλονάδες της σειράς) την πιέζει συστηματικά και ασφυκτικά και με στόχο να δορυφοροποίησει την εξωτερικής της πολιτική, εμφανίζονται στον αθηναϊκό τύπο άρθρα και σχόλια που στοχοποιούν την Κύπρο ως την πηγή κακοδαιμονίας όλων των προβλημάτων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.
Παραδείγματα τέτοιων “πεφωτισμένων” διπλωματών – και περιορίζομαι σε αυτούς- εμφανίστηκαν ανά δεκαετία στην μεταπολεμική περίοδο. Στη δεκαετία του 1950, για παράδειγμα, έλαμψε το άστρο του Άγγελου Βλάχου, στη δεκαετία του 1960 του Τζον Σωσσίδη, στη δεκαετία του 1970 του Ξανθόπουλου-Παλαμά και στη δεκαετία του 1980 και μετά του Βύρωνα Θεοδωρόπουλου.
Περιορίζομαι στις τέσσερις αυτές περιπτώσεις διότι μαζί εκπροσωπούν επάξια τον ιδεολογικό στραβισμό του ελληνικού υπουργείου εξωτερικών – και των αυλικών του- καθώς και την αντίληψη ότι η Ελλάδα δεν έχει αυτοτελή συμφέροντα που πρέπει να υπερασπιστεί αλλά θα πρέπει να εξαρτάται για την επιβίωση της από την καλή θέληση τρίτων, κυρίως της Ουάσινγκτον και την “μεγαλοψυχία” της Άγκυρας. Ωστόσο θα πρέπει να υπομνήσω εξ´αρχής πως από τους τέσσερις, ο μόνος που προβληματίστηκε, αναστοχάστηκε και τοποθετήθηκε δημόσια για τις λανθασμένες του εκτιμήσεις στα ελληνοτουρκικά και το κυπριακό ήταν, προς τιμή του, ο κ. Θεοδωρόπουλος.
Για τον Άγγελο Βλάχο, που αποτελεί τον “πνευματικό” πατέρα όλων όσων χρησιμοποιούν γλώσσα χαμαιτυπείου όποτε γράφουν ή αναφέρονται στην Κύπρο, ακόμα και στις μέρες μας, θα περιοριστώ σε δυο σχόλια. Υπηρέτησε με ευλάβεια την χούντα Παπαδοπούλου-Ιωαννίδη και παραιτήθηκε τις παραμονές του πραξικοπήματος για να στείλει, λέει ο αθεόφοβος, ένα μήνυμα στον Μακάριο (που δεν υπάρχει υβριστικό επίθετο με το οποίον δεν τον κόσμησε) να λάβει τα μέτρα του και να προστατευθεί!
Στην πραγματικότητα όμως αλλά ήταν τα κίνητρα της παραίτησης του. Η χούντα του Ιωαννίδη αρνήθηκε να τον στείλει πρέσβη σε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα της επιλογής του – για να επισκέπτεται το αγαπημένο του εστιατόριο, όπως εκμυστηρεύτηκε- και, κάνοντας την ανάγκη αρετή, παραιτήθηκε για “εθνικούς λόγους”. Ο δε ρόλος του μεγάλου αυτού διπλωμάτη για το άνοιγμα του Αιγαίου στους Τούρκους το 1974, με την καταστροφική απόφαση αποχώρησης από την στρατιωτική δομή του ΝΑΤΟ και για τον οποίο ρόλο περηφανεύεται στο τελευταίο του βιβλίο, αποτελεί ένα άλλο ενδιαφέρον κεφάλαιο της καριέρα του.
Για τον Ξανθόπουλο-Παλαμά τι να πρωτογράψει κανείς; Υπηρέτης και αυτός της χούντας, εξελίχθηκε στον κατεξοχήν φορέα πιέσεων κατά του Μακαρίου θέτοντας τον τελευταίο υπό τριπλή πίεση των αμερικανών, της χούντας του Νιχάτ Ερίμ και της χούντας του Παπαδόπουλου. Αμερικανοί και Τούρκοι είχαν καταλήξει τότε (1972) σε συγκεκριμένη πολιτική που στόχευε στον πολιτικό ευνουχισμό του Μακαρίου.
Ποια ήταν όμως η πραγματική πολιτική του Ξανθόπουλου-Παλαμά και της χούντας; Ήταν πρωτίστως η επιβίωσή τους. Επεδίωκαν να ικανοποιήσουν Ουάσιγκτον και Άγκυρα ώστε η χούντα τους να αναπνέει και να διαιωνίζεται. Αυτό και τίποτα άλλο. Η εντολή που πήραν από τους αμερικανούς ήταν “να κόψουν τα φτερά του Μακαρίου” (επί λέξει “to clip his wings”). Και ως ανόητοι και ετερόφωτοι που ήταν, πίστευαν πως έτσι θα εξασφαλίζονταν ως εσαεί σατράπηδες των αμερικανο-τούρκων στην Ελλάδα. Η ίδια ακριβώς λογική της επιβίωσης οδήγησε και τον Ιωαννίδη στο πραξικόπημα που έφερε την εισβολή. “Τον ξεγέλασαν” οι ξένοι, δικαιολογήθηκε.
Η πολιτεία του “γαλαζοαίματου” Τζον Σωσσίδη στο υπουργείου εξωτερικών ταυτίστηκε με το διχοτομικό Σχέδιο Άτσεσον το οποίο, ωστόσο, βαφτίσθηκε “ενωτικό” διότι προωθούσε την “διπλή ένωση” (“double enosis”), κατά τους ιδεοληπτικούς υπερασπιστές του, και όχι την διχοτόμηση.
Στις 27 Ιανουαρίου 2003, με το βαρύγδουπο τίτλο η “Αλήθεια για το Σχέδιο Άτσεσον” ο κ. Σωσσίδης παρουσίασε στο “Βήμα” ως “αποκαλυπτικά”, ντοκουμέντα δημοσιευμένα 40 χρόνια πρίν. Απέκρυψε όμως την αποκαλυπτικότατη επιστολή της 28ης Αυγούστου 1964 του Τούρκου ΥΠΕΞ Feridun Cemal Erkin προς τον Άτσεσον. Το περιεχόμενο της επιστολής Erkin ανατρέπει ολοκληρωτικά την επιχειρηματολογία Σωσσίδη και όλη την μυθολογία της “θεωρίας των χαμένων ευκαιριών”, της οποίας το σχέδιο Άτσεσον αποτελεί την ιδεολογική ναυαρχίδα.
Είναι οι Τούρκοι με την επιστολή Erkin που απέρριψαν το σχέδιο διότι απαιτούσαν κυρίαρχη βάση πολύ μεγαλύτερη της Καρπασίας -σχεδόν όση κατέχουν οι Αττίλες σήμερα. Οι Έλληνες αποδέχθηκαν επίσημα χρονομισθωμένη βάση περιορισμένης έκτασης. Το φρικτό ήταν πως το Σχέδιο Άτσεσον προνοούσε και εθνοκάθαρση της περιοχής την οποία απαιτούσαν οι Τούρκοι.
Ο Βύρων Θεοδωρόπουλος θεωρείτο για δεκαετίες ως ο “πρύτανης” των ελληνο-τουρκικών σχέσεων. Δεν έμαθε ποτέ, όμως, τουρκικά. Ως νεαρός διπλωμάτης στο προξενείο της Κωσταντινούπολης βίωσε το ποκρόμ του τουρκικού φασισμού κατά των Ελλήνων της Πολης του 1955 και έγραψε την περίφημη έκθεση για τα Σεπτεμβριανά. Η έκθεση αυτή αποσιωποιήθηκε διότι θα “έθιγε” την “φίλη και σύμμαχο” Τουρκία. Δημοσιοποιήθηκε μισό αιώνα μετά από τον αείμνηστο Σπύρο Βρυώνη στο εμβληματικό του έργο, “Ο μηχανισμός της καταστροφής: το τουρκικό πογκρόμ της 6ης-7ης Σεπτεμβρίου 1955 και ο αφανισμός της ελληνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης” (2007).
Η συνολική εμπειρία του Θεοδωρόπουλου αποτυπώθηκε στο έργο του “Οι Τούρκοι και Εμεις” (1998), που θεωρείται από πολλούς ως ένα σημαντικό πόνημα για την κατανόηση των Τούρκων και την πολιτική τους έναντι του ελληνισμού. Για μια τουλάχιστον μερίδα αναλυτών, οι θέσεις και οι κρίσεις του κ. Θεοδωροπούλου για τα ελληνοτουρκικά θεωρούνται θέσφατες. Ήταν τόσο
σημαντικές ώστε αποδόθηκε τιμητικά σε αυτόν το λεγόμενο “Δόγμα Θεοδωρόπουλου”.
Στις 13 Σεπτεμβρίου 2005, στα 50χρονα του ποκρόμ της Πόλης, ο κ. Θεοδωρόπουλος έγραψε ένα κείμενο στο “Βήμα”, “Διδάγματα από τον Σεπτέμβρη του 1955”. Και ποιά ήταν αυτά; Συμπεραίνει:
Λίγες μέρες πριν, σε μια παρουσίαση βιβλίου στο Ζάππειο για τον Ελληνισμό της Πόλης γραμμένο από δυο αδελφές, σχολιάζοντας είπε. “Είχε δίκιο ο Μακάριος όταν μας έλεγε πως το κυπριακό δεν είχε σχέση με την καταστροφή του ελληνισμού της Πόλης”. Ήμουν παρών στην βιβλιοπαρουσίαση στο Ζάππειο. Στο δε κείμενο του στο “Βήμα”, τεκμηριώνει τη θέση αυτή με πολύ συγκεκριμένα παραδείγματα από τη επαύριο της περιβόητης συνθήκης φιλίας Βενιζέλου-Ατατούρκ (1930) την οποία οι τουρκόπληκτοι ακόμη νοσταλγούν.
Ο κ. Πρέσβης καταγράφει τους κρατικά οργανωμένους διωγμούς που άρχισαν το 1932-34, συνεχίστηκαν το 1942 με τον περιβόητο φόρο περιουσίας (βαρλίκ), και τον εξορισμό χιλιάδων στα βάθη της Ανατολής, και που κορυφώθηκαν με την “Νύχτα των Κρυστάλλων” στην Πόλη το 1955 (που πήραν οδηγίες και αντέγραψαν και οι Τούρκοι του Ντεκτάς στη Κύπρο το 1958, όταν προσπάθησαν με αντίστοιχο ψέμα να κάψουν την Λευκωσία). Οι λίγοι που επιβίωσαν το 1955 εκδιώχθηκαν το 1964.
Ο έμπειρος πρέσβης διαπιστώνει πως αφού η Τουρκία “καθάρισε” την ομογένεια με τους μαζικούς διωγμούς, μετέθεσε τα προβλήματά της με την Ελλάδα “από την Κύπρο στις διμερείς σχέσεις με την Ελλάδα”. Και υπογραμμίζει λέγοντας πως ήδη από το 1964 (και όχι όπως εσφαλμένα πιστεύεται από το 1974 με την εισβολή), άρχισε να απαιτεί αναθεώρηση των νατοϊκών διοικήσεων στο Αιγαίο, απέρριψε τη Λωζάνη, απέρριψε τη Συνθήκη του 1931-32 (Ελλάδας-Ιταλίας) για τα Δωδεκάννησα , ακολούθησε το λεγόμενο “casus belli”- χωρικά ύδατα, υφαλοκρηπίδα- η κρίση του 1987, η επιδρομή στα Ίμια. Όλα άσχετα με το κυπριακό. Και σήμερα η Τουρκία των ισλαμοφασιστών απαιτεί την ακύρωση της νησιωτικής επικράτειας της Ελλάδας -ενός νησιωτικού κράτους.
Τίποτα από όλα αυτά δεν πτοεί τους ιδεοληπτικούς της αντικυπριακής αθηνοκλατούρας. Για την κάθε αδυναμία διαδοχικών ελλαδικών κυβερνήσεων δεν τους φταίει κανείς άλλος παρά η Λευκωσία και οι κ….κύπριοι. Αυτή είναι η θέση και η δημόσια τοποθέτηση της αθηνοκλατούρας, πολλά μέλη της οποίας πηγαινοέρχονται στην Κύπρο, πάντοτε με το αζημίωτο. Τους φταίνε άλλοι και όχι η δική τους χαμέρπεια έναντι των ξένων που έχει κάνει μετάλλαξη και τους έχει γίνει φύση.
Υ.Γ.
Εξαίρεση στη συμβατική σκέψη κα “σοφία” για την φύση των ελληνοτουρκικών σχέσεων αποτελεί- πέραν του έργου του μακαρίτη Νεοκλή Σαρρή- και το ξεχασμένο σήμερα οξυδερκές πολύτομο έργο του επίσης Κωνσταντινοπολίτη Χρ. Χρηστίδη (Δαμωνίδη). Βαθύς γνώστης της Τουρκίας και του κεμαλισμού, ο Δαμωνίδης είχε προβλέψει – με αναλύσεις και όχι ψευδοεπιστημονισμούς- και με ανατριχιαστική ακρίβεια την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων καθώς και τον ντε φάκτο διαμελισμό της Κύπρου με ποσοστό 60:40. Και όλα αυτά πολύ πριν το 1974!
Οι ελληνικές γελοιότητες με την ΑΟΖ και τη Λιβύη: Τελικά μόνοι μας βγάζουμε τα μάτια μας…