File Photo: A handout file picture made available by the presidential office shows Iranian President Hassan Rouhani (R) and the head of Iran nuclear technology organization Ali Akbar Salehi inspecting nuclear technology on the occasion of Iran National Nuclear Technology Day in Tehran, Iran, 09 April 2019 (reissued 08 May 2019). EPA, IRANIAN PRESIDENCY OFFICE
Στον ένα χρόνο που έχει περάσει από τότε που οι Ηνωμένες Πολιτείες αποχώρησαν από την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, η χώρα αυτή έχει κάνει αυτό που ο πρόεδρος Χασάν Ρουχανί αποκαλεί «στρατηγική υπομονή».
Αλλά τώρα φαίνεται ότι αυτό τελειώνει.
Την περασμένη Τετάρτη, ο Ρουχανί ανακοίνωσε ότι το Ιράν θα πάψει να εφαρμόζει ορισμένες από τις διατάξεις της συμφωνίας. Ο στόχος του Ιράν όμως δεν είναι να αποχωρήσει από τη συμφωνία, αλλά να δείξει στις ευρωπαϊκές χώρες που την έχουν υπογράψει ότι δεν μπορούν να παρακολουθούν αδιάφορες την Ουάσινγκτον να επιβάλλει κυρώσεις και να ασκεί πίεση στην Τεχεράνη.
Ο Ρουχανί στέλνει στην Ευρώπη ένα σαφές μήνυμα: αν το Ιράν δεν αποκομίσει κανένα όφελος από τη συμμετοχή του στη συμφωνία, δεν θα αποκομίσει ούτε η Ευρώπη. Αυτός είναι ο λόγος που το Ιράν ανακοίνωσε ότι θα διατηρήσει το πλεόνασμα εμπλουτισμένου ουρανίου και βαρέος ύδατος – που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην κατασκευή πυρηνικών όπλων – αντί να το πουλήσει σε άλλες χώρες, όπως προβλέπεται από τη συμφωνία. Ο Ρουχανί δίνει επίσης προθεσμία 60 ημερών στους Ευρωπαίους για να λάβουν μέτρα για την ενίσχυση της ιρανικής οικονομίας που έχει πληγεί από τις αμερικανικές κυρώσεις. Σε αντίθετη περίπτωση, είπε, η χώρα του θα λάβει κι άλλα μέτρα που θα παραβιάζουν τη συμφωνία και στο τέλος θα αποχωρήσει από αυτήν.
Μπορεί λοιπόν η Ευρώπη να σώσει τη συμφωνία με το Ιράν;
Πολλοί πολιτικοί από τις Βρυξέλλες ως το Λονδίνο και το Βερολίνο θέλουν κάτι τέτοιο, αλλά δεν θα είναι εύκολο. Η Ευρώπη είναι παγιδευμένη.
Υπάρχει πάντως διέξοδος. Ο Ρουχανί δεν περιμένει από την Ευρώπη να λύσει όλα τα οικονομικά προβλήματα της χώρας του. Αυτό που ζητά από τους Ευρωπαίους είναι να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ώστε να βρεθεί ένας τρόπος συνέχισης των οικονομικών σχέσεων χωρίς τους Αμερικανούς.
Οι Ευρωπαίοι μπορούν επίσης να κλιμακώσουν τις προσπάθειές τους για την αποτροπή της έντασης μεταξύ Τεχεράνης και Ουάσινγκτον. Έχουν με το μέρος τους έναν σημαντικό παράγοντα: πως ούτε η Τεχεράνη θέλει την κατάρρευση της συμφωνίας. Η συμφωνία είναι το μοναδικό επίτευγμα του Ρουχανί, ο οποίος θέλει η κληρονομιά του να είναι η ένταξη του Ιράν στην παγκόσμια οικονομία.
Εναπόκειται τώρα στην Ευρώπη να αποφασίσει την πολιτική της.
(*) Η Αριάν Ταμπαταμπάι είναι πολιτική επιστήμονας στο RAND Corporation και συγγραφέας του βιβλίου «Τριπλός Αξονας: Οι Σχέσεις του Ιράν με τη Ρωσία και την Κίνα». (Πηγή: The New York Times via ΑΠΕ-ΜΠΕ)
Παραβιάζει τη Συμφωνία των Πρεσπών ο Ζάεφ: Τροπολογίες στο Σύνταγμα αποτελούν εμπαιγμό