Ράβε ξήλωνε με την κυριαρχία – Ο Αμερικανός πρέσβης παίζει παιγνίδι “υψηλού επιπέδου”…
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του ΚΩΣΤΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
Ρόλο γεφυροποιού ανέλαβε ο Αμερικανός πρέσβης στη Λευκωσία, John Koenig (φωτογραφία), με στόχο να επιτευχθεί συμφωνία επί του περιεχομένου του κοινού ανακοινωθέντος. Ο πρέσβης των ΗΠΑ, έχει υιοθετήσει τη διπλωματία του πήγαινε-έλα, συνεργάζεται με τα Ηνωμένα Έθνη, τα οποία έχουν διαβιβάσει προς τις δυο πλευρές «συμβιβαστικό κείμενο».
Είναι σαφές από τις κινήσεις που γίνονται πως ο στόχος είναι να επιτευχθεί συμφωνία ακόμη και πριν να αρχίσει, αύριο, τις επαφές του στη Λευκωσία, ο ειδικός σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στο Κυπριακό, Αλεξάντερ Ντάουνερ.
Στις συμβιβαστικές φόρμουλες επιχειρείται να ικανοποιηθεί η ελληνοκυπριακή θέση για τη διασφάλιση της μιας ενιαίας κυριαρχίας, μιας ιθαγένειας και μιας διεθνούς προσωπικότητας, όμως τούτα εξουδετερώνονται από άλλες διατυπώσεις που περιλαμβάνονται στο κείμενο. Κυρίως με την αναφορά για το κατάλοιπο εξουσίας, που θα ασκείται από τα συνιστώντα κράτη.
Είναι δε σαφές ότι αναφορές πως «καθορίζονται ρητά οι εξουσίες της κεντρικής κυβέρνησης» και ότι οι υπόλοιπες θα ανήκουν στα δυο συνιστώντα κράτη, βασικά, ανοίγουν τον ασκό του Αιόλου. Κι αυτό γιατί ουσιαστικά προσφέρει τη δυνατότητα στην τουρκική πλευρά να επιμένει σε περιορισμένες εξουσίες της κεντρικής κυβέρνησης. Το κείμενο του ΟΗΕ αναφέρεται στον ρόλο των διαπραγματευτών, που θα είναι πλήρως εξουσιοδοτημένοι να συζητούν τις πτυχές του Κυπριακού αλλά και στα χωριστά δημοψηφίσματα.
Είναι δε πρόδηλο πως σε κάποιες παραγράφους, οι διατυπώσεις ικανοποιούν τη μια κι άλλες την άλλη πλευρά. Όμως, υπάρχουν και αναφορές που θα πρέπει να ανησυχήσουν την ελληνοκυπριακή πλευρά, στην περίπτωση που μείνει «προσκολλημένη» στις αρχικές διατυπώσεις για τη μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα. Καθώς άλλες πρόνοιες του κειμένου φαίνεται να στέλνει στα αζήτητα τα πιο πάνω.
Πέρα από την προσπάθεια των Αμερικανών, που βρίσκονται σε ανοικτή γραμμή με τους Βρετανούς και τα Ηνωμένα Έθνη, να δημιουργήσουν κλίμα ευφορίας και κινητικότητα, επί της ουσίας ακόμη δεν έχει ξεκαθαρίσει οτιδήποτε. Η ελληνοκυπριακή πλευρά φαίνεται πως θα δεχθεί αναφορά σε κατάλοιπο εξουσίας, μόνο εάν πηγάζει από το σύνταγμα.
Την ίδια ώρα οι Τούρκοι δέχονται μια διεθνή προσωπικότητα, παραπέμποντας στην ενιαία εκπροσώπηση της χώρας, αλλά θεωρούν ότι τα κράτη θα μπορούν να έχουν διεθνείς σχέσεις για όλες τις αρμοδιότητές που θα ασκούν εσωτερικά. Παράλληλα επιχειρούν διάφορα παιχνίδια με διατυπώσεις και ουρές σε ό,τι αφορά τα θέματα της κυριαρχίας (εδώ το ζητούμενο είναι από πού θα πηγάζει) και το ζήτημα της ιθαγένειας (θέλουν και εσωτερική υπηκοότητα).
Ο Αλεξάντερ Ντάουνερ, ο οποίος σήμερα αναμένεται στο νησί, θα συνεχίσει από αύριο τις προσπάθειες. Του έχουν εν πολλοίς στρώσει το χαλί οι Αμερικανοί και οι συνεργάτες του στη Λευκωσία για να προχωρήσει. Ο Αυστραλός αξιωματούχος του ΟΗΕ προγραμματίζει να παραμείνει στο νησί μέχρι και την ερχόμενη Παρασκευή, ωστόσο, δηλώνει έτοιμος να παρατείνει το ταξίδι του εάν προκύψουν εξελίξεις.
Βρετανικός μπαμπούλας με την ΟΥΝΦΙΚΥΠ
Ο μπαμπούλας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ θα χρησιμοποιηθεί ως φόβητρο για τη Λευκωσία, εάν δεν επαναρχίσουν οι συνομιλίες για το Κυπριακό σύντομα.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, παρασκηνιακά στη Νέα Υόρκη, οι Βρετανοί φαίνεται να αφήνουν να διαρρεύσει προ διάφορες πλευρές, με στόχο να φθάσει και στην κυπριακή Κυβέρνηση, πως στο ψήφισμα για την ανανέωση της θητείας της Ειρηνευτικής Δύναμης, που χρονικά τοποθετείται στις 15 Ιανουαρίου, θα επανέλθει το ζήτημα της επανεξέτασης/αναθεώρησης της αποστολής και του ρόλου της ΟΥΝΦΙΚΥΠ.
Τούτο αποφεύχθηκε στο παρά πέντε πολλές φορές στο παρελθόν και ενίοτε χρησιμοποιείται ως εργαλείο άσκησης πίεσης της Λευκωσίας καθώς μια τέτοια κίνηση θα ανοίξει το δρόμο για αμφισβήτηση του καθεστώτος της Δύναμης.Τυχόν αναθεώρηση του ρόλου θα πλήξει την Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς θα ανατραπεί το ψήφισμα 186/64, το οποίο διασφάλιζε και διασφαλίζει τη συνέχεια του κράτους.
Παράλληλα, στο νέο ψήφισμα θα επιδιωχθεί η υιοθέτηση μιας διατύπωσης που θα αφορά τη διαδικασία, δεδομένου, όπως υποδεικνύουν δυτικοί διπλωμάτες, σε αυτό του Ιουλίου υπήρχε αναφορά για την έναρξη των συνομιλιών, τις οποίες τοποθετούσε για τον Οκτώβριο.
Η Κυπριακή Κυβέρνηση, πάντως, παρακολουθεί τα διαδραματιζόμενα στο παρασκήνιο, δεν θεωρεί ωστόσο ότι πρέπει να ανησυχεί καθώς δεν είναι μόνο οι Εγγλέζοι που κάνουν κουμάντο στα Ηνωμένα Έθνη. Το περιεχόμενο του ψηφίσματος περνά από το Συμβούλιο Ασφαλείας και συζητείται στο επίπεδο των πέντε μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Είναι σαφές πως οι κινήσεις των Άγγλων γίνονται για να ασκηθεί πίεση προς τη Λευκωσία για να επισπευτούν οι διεργασίες για την επανέναρξη των συνομιλιών. Εννοείται πως εάν αρχίσουν συνομιλίες, το ψήφισμα, όπως εξηγούν, θα είναι τυπικού χαρακτήρα..