Διχάζει το νομοσχέδιο Μενδώνη για τα πλαφόν ελληνικής μουσικής σε ξενοδοχεία, λιμάνια, συγκοινωνίες, αεροδρόμια κλπ: Εύλογα ερωτηματικά, φόβοι και σχόλια-φωτιά στο διαδίκτυο

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ψηφίστηκε παρά τις μαζικές λαϊκές αντιδράσεις το νομοσχέδιο που βάζει φρένο στην πορεία της Γεωργίας προς την ΕΕ: Στους δρόμους και πάλι χιλιάδες πολίτες

Η χορήγηση μπόνους στους δημοσίους υπαλλήλους στη συνεδρίαση του σημερινού υπουργικού συμβουλίου

Στην αντεπίθεση το TikTok: Προσφεύγει στη δικαιοσύνη για τον «αντισυνταγματικό νόμο» που υπέγραψε ο Μπάιντεν για την απαγόρευσή του

Σοβαρά ερωτηματικά δημιουργούν διατάξεις νομοσχεδίου του Υπουργείου Πολιτισμού που προβλέπουν ελάχιστο ποσοστό 45% ελληνικής μουσικής σε κοινόχρηστους χώρους ξενοδοχείων και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων, εμπορικών κέντρων, καζίνο, στα μέσων μαζικής μεταφοράς και σε χώρους αναμονής επιβατών αερολιμένων και λιμένων.

Το νομοσχέδιο που τέθηκε σε διαβούλευση από την Πέμπτη προβλέπει επίσης (στο άρθρο 12) ότι ελληνικές οπτικοακουστικές και κινηματογραφικές ταινίες που χρηματοδοτούνται από το Δημόσιο «υποχρεούνται να ενσωματώνουν ελληνόφωνα τραγούδια ή ορχηστρική μουσική απόδοση ελληνόφωνου τραγουδιού σε ελάχιστο ποσοστό εβδομήντα τοις εκατό (70%) του συνόλου της μουσικής επένδυσης της παραγωγής ή της ταινίας.

Ορίζει μάλιστα πρόστιμα μη συμμόρφωσης από 2.000 έως 20.000 ευρώ.

Μερικά από τα πρώτα ερωτηματικά που ευλόγως προκύπτουν είναι τα εξής:

1. Βάσει ποιας φιλελεύθερης αρχής επιβάλλεται σε ιδιωτικές επιχειρήσεις το είδος της μουσικής που θα παίζουν ή θα ενδύουν τις δραστηριότητές τους.
2. Η πρόβλεψη για ελληνική/ελληνόφωνη μουσική περιλαμβάνει αναγκαστικά ένα τεράστιο εύρος δημιουργών και εκτελεστών. Από την Εφη Θώδη  (no offence, ‘Εφη) έως τον αείμνηστο Μάνο Χατζιδάκι. Βεβαίως το άρθρο 13 προβλέπει μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων η οποία προφανώς κα θα λειτουργεί ως «δεξαμενή» για τα εκτελούμενα τραγούδια στους συγκεκριμένους κοινόχρηστους χώρους, αποτρέποντας ακρότητες.  Και πάλι όμως παραμένει το ερωτημα: Βάσει ποίων αισθητικών κριτηρίων θα συγκροτηθεί η συγκεκριμένη βάση; Ποιος θα ενθέσει ή θα αποκλείσει ένα τραγούδι ως κατάλληλο για κοινόχρηστο χώρο;

Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης στο άρθρο 12 ότι ελληνικές οπτικοακουστικές και κινηματογραφικές ταινίες που χρηματοδοτούνται από το Δημόσιο «υποχρεούνται να ενσωματώνουν ελληνόφωνα τραγούδια ή ορχηστρική μουσική απόδοση ελληνόφωνου τραγουδιού σε ελάχιστο ποσοστό εβδομήντα τοις εκατό (70%) του συνόλου της μουσικής επένδυσης της παραγωγής ή της ταινίας».

Και μπόνους για τους ραδιοφωνικούς σταθμούς

Στις υπόλοιπες σχετικές διατάξεις του νομοσχεδίου, που θα παραμείνει σε διαβούλευση έως τις 14 Μαρτίου, περιλαμβάνεται και η επέκταση του ορίου διαφημιστικού χρόνου στους ραδιοσταθμούς ξενόγλωσσου ρεπερτορίου που θα αυξήσουν τη μετάδοση ελληνόφωνων τραγουδιών (δίνεται η δυνατότητα μέχρι και για 30% περισσότερες διαφημίσεις, σε περίπτωση που η αύξηση του ελληνόφωνου ρεπερτορίου ξεπεράσει το 50%)

Συγκεκριμένα: «Στους ραδιοφωνικούς σταθμούς, ενημερωτικούς και μη, που περιλαμβάνονται στο οικείο μητρώο του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (Ε.Σ.Ρ.) και οι οποίοι, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, μεταδίδουν μερικώς ξενόγλωσσο μουσικό ρεπερτόριο, παρέχεται, κατά παρέκκλιση από τις κείμενες διατάξεις, προσαύξηση πέντε τοις εκατό (5%) του επιτρεπόμενου ανώτατου χρόνου μετάδοσης διαφημιστικών μηνυμάτων, εφόσον αυξήσουν τα ποσοστά μετάδοσης ελληνόφωνων τραγουδιών ή ορχηστρικής μουσικής απόδοσης ελληνόφωνων τραγουδιών κατά ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%).

Στους ραδιοφωνικούς σταθμούς, ενημερωτικούς και μη, που περιλαμβάνονται στο οικείο μητρώο του Ε.Σ.Ρ. και οι οποίοι, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, εκπέμπουν ξενόγλωσσο μουσικό ρεπερτόριο, κατά ποσοστό ενενήντα πέντε τοις εκατό (95%) και άνω, επί του συνόλου των μεταδιδόμενων μουσικών έργων, παρέχεται, κατά παρέκκλιση από τις κείμενες διατάξεις, προσαύξηση του επιτρεπόμενου ανώτατου χρόνου μετάδοσης διαφημιστικών μηνυμάτων, εφόσον αυξήσουν τα ποσοστά μετάδοσης ελληνόφωνων τραγουδιών ή ορχηστρικής μουσικής απόδοσης ελληνόφωνων τραγουδιών».

Οι αντιδράσεις είναι ποικίλλες. Κυμαίνονται από θετικές (Έλληνες μουσικοί) έως αποδοκιμαστικές (ξενοδόχοι) ενώ σοβαρά ζητήματα, ιδεολογικά αλλλά και πρακτικά θέτουν Ελληνες πολίτες σχολιάζοντας το περιεχόμενο του νομοσχεδίου στο opengov.

Ακολουθεί η ανακοίνωση των ελληνικών οργανισμών συλλογικης διαχείρισης για το νομοσχέδιο που κατέθεσε το υπουργείο πολιτισμού και για τις διατάξεις που αφορούν το ελληνικό τραγούδι. Είναι λίγο μεγάλη και την αντιγράφω σε αρκετά τουίτ.

— Στάθης Δρογώσης (@stathisdrogosis) March 3, 2024

Η ανακοίνωση των καλλιτεχνών έχει ως εξής:

Κοινή ανακοίνωση των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης συνθετών Στιχουργών ερμηνευτών-τραγουδιστών και εκτελεστών-μουσικών ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΡΑΤΩ ΑΠΟΛΛΩΝ οι οποίοι εκπροσωπούν την συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων του ελληνικού τραγουδιού.

Οι άνθρωποι του ελληνικού τραγουδιού συνθέτες, στιχουργοί, ερμηνευτές, εκτελεστές είχαμε σαν πάγιο αίτημα εδώ και χρόνια την θεσμική στήριξη του ευαίσθητου εθνικού μας ρεπερτορίου. Το ελληνικό τραγούδι,κυρίαρχη έκφραση στην καθημερινότητά μας και κεντρικό συστατικό στοιχείο του σύγχρονου πολιτισμού μας έχει μόνο να ωφεληθεί από αυτή τη σημαντική πρωτοβουλία.

Πολλές χώρες στον κόσμο και ειδικά στην ΕΕ η Γαλλία έχουν ψηφίσει εδώ και πολλά χρόνια και εφαρμόζουν απρόσκοπτα αντίστοιχους νόμους που προστατεύουν τα εθνικά τους ρεπερτόρια. Αντιθέτως, πολλές χώρες που δεν προέβλεψαν αντίστοιχα, βλέπουν την εγχώρια παραγωγή τους να συρρικνώνεται και να εκτοπίζεται σχεδόν ολοκληρωτικά από το εισαγόμενο τραγούδι.

Λοιπόν τα κάνω ταληράκια γιατι κουράστηκα να σας βλέπω να βριζετε τους έλληνες καλλιτέχνες.
α) Στα ραδιόφωνα απλά δίδονται κίνητρα για να παίξουν περισσότερα ελληνικά τραγούδια
β) Στις ταινίες και στις σειρές που ενισχύει το κράτος μπαίνει ένα υποχρεωτικό όριο ελλ. τραγουδιού

— Στάθης Δρογώσης (@stathisdrogosis) March 4, 2024

Μέσα στο νέο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον οι προκλήσεις είναι τεράστιες και δοκιμαζόμαστε διαρκώς, παραμένουμε όμως παραγωγικοί μέσα στην ιδιοτυπία και την πολυμορφία μας.

Αυτό που έχει καταφέρει να επιζήσει και να ανθίσει στην Ελλάδα, μια μολονότι μικρή χώρα με τόσες πολλές τοπικές σκηνές και ιδιαιτερότητες,δεν είναι καθόλου αυτονόητο για άλλους λαούς. Κι όμως, είναι κοινός τόπος για εμάς. Για εμάς, που κάθε μέρα τη ζωή, μας συντροφεύουν ελληνικά τραγούδια σημερινά αλλά και παλαιότερα που αποτελούν ολοζώντανα και αναπόσπαστα κομμάτια του συλλογικού μας βιώματος.

Χαιρετίζουμε λοιπόν την πρωτοβουλία του ΥΠΠΟ, που με την κατάθεση προς ψήφιση αυτού του νομοθετήματος στη χώρα μας κάνει ένα μεγάλο βήμα προς την δημιουργία ενός νέου πλαισίου που δεν θα προστατεύει μονάχα εμάς, τους ανθρώπους του τραγουδιού αλλά παράλληλα θα εξασφαλίζει τη διάρκεια και τη δημιουργική συνέχεια αυτής της μοναδικής μας κληρονομιάς.Επί της αρχής μας βρίσκει απολύτως σύμφωνους και για τις επιμέρους λεπτομέρειες θα καταθέσουμε βελτιωτικές προτάσεις στην διαβούλευση. Τόσα χρόνια η πολιτεία στήριξε (και σωστά έπραξε) το ελληνικό θέατρο και τον ελληνικό κινηματογράφο.Χαιρόμαστε που τώρα (έστω και με καθυστέρηση) έφτασε η ώρα και για το ελληνικό τραγούδι.

Η ανακοίνωση των ξενοδόχων

Μόνο δυσάρεστη έκπληξη συνιστούν οι ρυθμίσεις σχεδίου νόμου του Υπουργείου Πολιτισμού, το οποίο τέθηκε πριν λίγες ημέρες σε διαβούλευση, περί εφαρμογής ποσόστωσης στο δημόσια εκτελούμενο μουσικό ρεπερτόριο. Ατυχώς, πρόκειται για κρατικό παρεμβατισμό στην ελεύθερη αγορά που μας γυρίζει πολλά χρόνια πίσω.

Οι Έλληνες ξενοδόχοι στηρίζουμε όσο κανείς άλλος κλάδος την ελληνική πολιτιστική κληρονομιά. Την προβάλλουμε και την προωθούμε ως ουσιαστικό μέρος του τουριστικού προϊόντος μας. Αλλά ο τρόπος που το πράττει κάθε ξενοδόχος πρέπει να αποτελεί δική του επιχειρηματική επιλογή και όχι να επιβάλλεται από το κράτος με τρόπο ο οποίος δεν συνάδει με το πλαίσιο αρχών και αξιών μιας σύγχρονης φιλελεύθερης ευρωπαϊκής δημοκρατίας.

Από το 1993 που τέθηκε σε ισχύ ο νόμος 2121/1993 μέχρι σήμερα η ελληνική πολιτεία επιμελώς αποφεύγει να εντάξει σε ένα ξεκάθαρο πλαίσιο τις σχέσεις δικαιούχων πνευματικών δικαιωμάτων και χρηστών.

Παρά την απουσία συγκεκριμένου νομοθετικού πλαισίου, ο κλάδος μας μέσω του ΞΕΕ έχει καταφέρει να καταλήξει σε συμφωνία με το σύνολο σχεδόν των ΟΣΔ. Μάλιστα με σκοπό την διευκόλυνση της διαδικασίας καταβολής – είσπραξης των αμοιβών έχει δημιουργήσει ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα υπολογισμού των σχετικών χρεώσεων στην οποία έχει ενταχθεί η πλειοψηφία των ΟΣΔ.

Αναμέναμε εύλογα πως το Υπουργείο Πολιτισμού θα αναλάμβανε το δικό του μέρος της ευθύνης ώστε να εξορθολογιστούν οι σχετικές χρεώσεις και να θεραπευτούν οι παθογένειες της υφιστάμενης κατάστασης. Ειδικότερα δε, να θεσπιστεί ένα ξεκάθαρο πλαίσιο συλλογικών διαπραγματεύσεων για τον καθορισμό των αμοιβών των ΟΣΔ.

Δυστυχώς οι ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Πολιτισμού κινούνται σε διαφορετική κατεύθυνση. Είναι παραπάνω από βέβαιο πως αν τελικά εφαρμοστούν, θα αποβούν εις βάρος τόσο των επιχειρήσεων και των πελατών τους, όσο και των δικαιούχων. Γιατί προφανώς οι επιχειρήσεις θα προτιμήσουν να αφαιρέσουν τη μουσική από τους κοινόχρηστους χώρους τους αντί να εφαρμόσουν μια ακόμα ακατανόητη ρύθμιση που μόνο το προϊόν μας επιβαρύνει και αδυνατούμε να αντιληφθούμε ποιο σκοπό εξυπηρετεί πραγματικά.

Ελπίζουμε ότι στη διαδικασία της διαβούλευσης θα επικρατήσει η λογική.

Σε αντίθετη περίπτωση, δηλώνουμε κατηγορηματικά πως θα εξαντλήσουμε κάθε δυνατότητα που μας παρέχει η ελληνική και η ευρωπαϊκή νομοθεσία, ώστε να αμφισβητήσουμε την νομιμότητα της συγκεκριμένης ρύθμισης.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ

Τα επίμαχα άρθρα

Αρθρο 8

1. Στους κοινόχρηστους χώρους των ξενοδοχείων και των σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων των υποπερ. αα) και δδ) της περ. α΄ της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4276/2014 (Α΄155) και εφόσον εκτελείται δημόσια μουσική, το ελάχιστο ποσοστό εκτέλεσης ελληνόφωνων τραγουδιών ή ορχηστρικής μουσικής απόδοσης ελληνόφωνων τραγουδιών δεν μπορεί να είναι κατώτερο του σαράντα πέντε τοις εκατό (45%) του συνόλου των εκτελούμενων μουσικών έργων.

2. Τα ξενοδοχεία και τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα της παρ. 1 υποβάλλουν εντός του πρώτου δεκαπενθημέρου κάθε ημερολογιακού εξαμήνου στον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας μορφότυπους από τους οποίους προκύπτει η τήρηση της υποχρέωσης της παρ. 1.

Άρθρο 9

Δημόσια εκτέλεση ελληνόφωνων τραγουδιών και ορχηστρικής μουσικής απόδοσης ελληνόφωνων τραγουδιών στους κοινόχρηστους χώρους των εμπορικών κέντρων

1. Στους κοινόχρηστους χώρους των εμπορικών κέντρων και εφόσον εκτελείται δημόσια μουσική, το ελάχιστο ποσοστό εκτέλεσης ελληνόφωνων τραγουδιών ή ορχηστρικής μουσικής απόδοσης ελληνόφωνων τραγουδιών δεν μπορεί να είναι κατώτερο του σαράντα πέντε τοις εκατό (45%) του συνόλου των εκτελούμενων μουσικών έργων.

2. Οι έχοντες την εκμετάλλευση των χώρων της παρ. 1 υποβάλλουν, εντός του πρώτου δεκαπενθημέρου κάθε ημερολογιακού εξαμήνου, στον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας τους μορφότυπους από τους οποίους προκύπτει η τήρηση της υποχρέωσης της παρ. 1.

Άρθρο 10

Δημόσια εκτέλεση ελληνόφωνων τραγουδιών και ορχηστρικής μουσικής απόδοσης ελληνόφωνων τραγουδιών στους κοινόχρηστους χώρους των καζίνο

1. Στους κοινόχρηστους χώρους των καζίνο και εφόσον εκτελείται δημόσια μουσική, το ελάχιστο ποσοστό εκτέλεσης ελληνόφωνων τραγουδιών ή ορχηστρικής μουσικής απόδοσης ελληνόφωνων τραγουδιών δεν μπορεί να είναι κατώτερο του σαράντα πέντε τοις εκατό (45%) του συνόλου των εκτελούμενων μουσικών έργων.

2. Οι έχοντες την εκμετάλλευση των χώρων της παρ. 1 υποβάλλουν, εντός του πρώτου δεκαπενθημέρου, κάθε ημερολογιακού εξαμήνου στον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας τους μορφότυπους από τους οποίους προκύπτει η τήρηση της υποχρέωσης της παρ. 1.

Άρθρο 11

Δημόσια εκτέλεση ελληνόφωνων τραγουδιών και ορχηστρικής μουσικής απόδοσης ελληνόφωνων τραγουδιών στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στους χώρους αναμονής επιβατών αερολιμένων και λιμένων

1. Στους κοινόχρηστους χώρους των μέσων μαζικής μεταφοράς και στους χώρους αναμονής επιβατών αερολιμένων και λιμένων και εφόσον εκτελείται δημόσια μουσική, το ελάχιστο ποσοστό μετάδοσης ελληνόφωνων τραγουδιών ή ορχηστρικής μουσικής απόδοσης ελληνόφωνων τραγουδιών δεν μπορεί να είναι κατώτερο του σαράντα πέντε τοις εκατό (45%) του συνόλου των εκτελούμενων μουσικών έργων.

2. Οι έχοντες την εκμετάλλευση των χώρων της παρ. 1 υποβάλλουν, εντός του πρώτου δεκαπενθημέρου κάθε ημερολογιακού εξαμήνου, στον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας τους μορφότυπους από τους οποίους προκύπτει η τήρηση της υποχρέωσης της παρ. 1.

Σχόλια – φωτιά στο opengov

Μερικά από τα (επικριτικά) σχόλια χρηστών στο open.gov

• Πραγματικά απορώ πως το σκεφτηκαν. Η κυβέρνηση με το υποτίθεται λιγότερο κράτος να σου επιβάλλουν τι είδος μουσικής θα παίξεις στο μαγαζί ΣΟΥ.
• Απαράδεκτο μέτρο από μία κυβέρνηση που αυτοαποκαλείται φιλελεύθερη. Η σκέψη που απαιτείται για να κατακριθεί είναι ελάχιστη έως μηδενική. Πολύ απλά τα πράγματα: τι λένε π.χ. τα άρθρα 8-11; Λένε ότι ορισμένες επιχειρήσεις ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΜΕΝΕΣ να παίζουν τουλάχιστον 45% ελληνική μουσική, ΑΛΛΙΩΣ ΠΡΟΣΤΙΜΟ. Αναγκάζεις κάποιους στον χώρο τους να παίζουν μουσική από τη χώρα μας και αν δεν το τηρήσουν, πληρώνουν. Τέτοια μέτρα καλό είναι να τα αφήνετε για τα ξαδέρφια σας, λ.χ. Ελληνική Λύση, και να τα ξεχάσετε. Αυταρχισμός + προσκόλληση στο έθνος. Κάτι μου θυμίζει αυτό από το όχι τόσο μακρινό παρελθόν…
• Μπήκα να ελέγξω ιδίοις όμμασι, γιατί δεν πίστευα πως θα μπορούσε σοβαρά να αξιολογείται ένα μέτρο ποσόστωσης της μουσικής σε δημόσιους χώρους. Είναι ένα μέτρο που υπογραμμίζει την αλλαζονεία και την έπαρση της νομοθετικής εξουσίας, που θέλει να ασκήσει ευρύ έλεγχο σε κάθε σπιθαμή ελέγχου της.
• Εφόσον η λογική δεν σας επηρεάζει πλέον, αποσύρετέ το τουλάχιστον λόγω των λελογισμένων αντιδράσεων. Ειδάλλως, λυπηρά, θα εγκριθεί κι αυτό προς τέρψη και διασκέδαση των ιστορικών του μέλλοντος (κι ας μην εφαρμοστεί ποτέ). Κρίμα για εμάς και το παρόν μας.
• κ. Υπουργέ, θεωρώ ότι το νομοσχέδιο είναι ελλιπές, θα έπρεπε να υποχρεωθούν όλοι οι ραδιοφωνικοί σταθμοί να παίζουν όλα τα είδη ελληνικής μουσικής, με δίκαιες ποσοστώσεις και με απειλή τσουχτερών προστίμων, πχ ο ποντιακός ρ.σ. «Λελέβωσε» να παίζει υποχρεωτικά 8,76% κρητική μουσική, άλλο 9,27% ηπειρώτικα κλπ.
• Και γιατί μόνο οι δημιουργοί τραγουδιού ; Γιατί να αποκλείονται οι δημιουργοί ΠΡΩΤΟΤΥΠΗΣ ορχηστρικής μουσικής; ( και όχι «ορχηστρική απόδοση τραγουδιού»;) Μουσικοί της τζαζ, συνθετες ορχηστρικής μουσικής ) που γράφουν την δίκη τους μουσική ( ΟΧΙ τραγούδια) και μάλιστα πολλοί από αυτούς διαπρέπουν με ΔΙΕΘΝΕΙΣ καρίερες ( Τάνια Γιαννούλη, Πέτρος Κλαμπάνης, Ελένη Καραΐνδρου ) διαφημίζοντας την Ελλάδα εκτός συνόρων;
• Μόνο το «τραγούδι» αποτελεί ελληνικό πολιτιστικό προϊόν ; Δυστυχώς χάνετε μεγάλο μέρος της πραγματικότητας την οποία τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη την στηρίζουν και την προάγουν. Εμείς εδώ έχουμε κολλήσει στο «τραγούδι» μόνο. Υπάρχει μια τεράστια αδικία σε όλο αυτό.
• Επίσης δεν καλύπτει χώρους όπου η αισθητική της μουσικής δεν καλύπτεται από Ελληνόφωνο ρεπερτόριο (πχ πολλοί χώροι έχουν κλασική μουσική, μουσική lounge, chillout, house που κατά βάση ορχηστρική. Ως νομοσχέδιο μοιάζει περισσότερο με επικοινωνιακό πυροτέχνημα παρά με νομοσχέδιο που έχει συμβουλευτεί σοβαρά ανθρώπους που έχουν σχέση τόσο με τις αντίστοιχες επιχειρήσεις όσο και με τη μουσική παραγωγή.
• Η παρέμβαση στις ιδιωτικές επιχειρήσεις (ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα κλπ) είναι απολύτως απαράδεκτη για ένα τέτοιο θέμα. Είναι ευθεία καταπάτηση κάθε δικαιώματός τους και κάθε λογικής, και ως τέτοια είναι αυταρχική. Τι θα κάνετε μετά, θα κάνετε παρέμβαση στην χλωρίδα των κήπων των ξενοδοχείων, επιβάλλοντας ποσόστωση για ιθαγενή φυτά;; Θα επιβάλλετε να ψήνουν ελληνικά κρέατα στις κουζίνες τους;; Είναι απόλυτα παράλογα και ανελεύθερα όσα αφορούν τους ιδιώτες και ελπίζω να αποσυρθούν ώστε το νομοσχέδιο αυτό να περιοριστεί αυστηρά στον στενό δημόσιο τομέα. Δεν είναι δυνατόν να περιορίζονται ιδιωτικές ελευθερίες για χάρη συντεχνιών. Όσο για την δήθεν προώθηση του ελληνικού πολιτισμού, αυτό ακριβώς επεδίωξε και η χούντα με τα τσάμικα στο Καλλιμάρμαρο, και δείτε ποια ήταν τα αποτελέσματα… Ο κόσμος σιχάθηκε τα τσάμικα για τα επόμενα 30 χρόνια.