Διασπορα
#Tags:
ΗΠΑδράμαΔιεθνής Διαστημικός ΣταθμόςΘεόδωρος ΒολογιάννηςΧιούστον Τέξαςρομποτικές εγχειρήσειςΑπό τη Δράμα και το ΑΠΘ, στο Χιούστον και τις ρομποτικές εγχειρήσεις στον Διαστημικό Σταθμό: Ο Δρ. Θεόδωρος Βολογιάννης, μιλά για τη διαδρομή και τα επιτεύγματά του
Ο Δρ. Θεόδωρος Βολογιάννης. Φωτογραφία: Ευγενική παραχώρηση στον «Ε.Κ.»
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Από το Χιούστον του Τέξας ο Ελληνικής καταγωγής Θεόδωρος Βολογιάννης, M.D., FACS, FASCRS, χειρουργός παχέος εντέρου και ορθού στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στον Εθνικό Κήρυκα μιλά για την ιδιαίτερη πατρίδα του της Δράμα, τις σπουδές του στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και για την επιστημονική του διαδρομή στις ΗΠΑ.
Από τη στιγμή που ξεκίνησε έως σήμερα που συμμετέχει στις πειραματικές ρομποτικές εγχειρήσεις που γίνονται στον διαστημικό σταθμό με καθοδήγηση από τη Γη.
- Δρα. Βολογιάννη, να μιλήσουμε αρχικά για την μετάβαση από την Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου στο αμερικανικό ιατρικό σύστημα. Ποιες ήταν οι πρώτες σκέψεις ενός νέου επιστήμονα που αφήνει την Ελλάδα για τις ΗΠΑ;
Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη από γονείς Δραμινούς, η μητέρα μου από την Προσουτσάνη και ο πατέρας μου από τη Δράμα, εν ζωή και οι δύο, οι οποίοι μετακόμισαν με τον Βουλγαρικό Πόλεμο στη Νεάπολη Θεσσαλονίκης όπου και γνωρίστηκαν. Από το 1974 που γεννήθηκα μέχρι και σήμερα το πατρικό μου σπίτι είναι στο Βότση, εκεί πήγα σε δημόσιο Δημοτικό και Γυμνάσιο σχολείο.
Πέρασα στην Ιατρική Σχολή και αποφοίτησα από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης το 1998. Παρόλα ταύτα, κατά τη διάρκεια των σπουδών μου, ειδικότερα στο δεύτερο ή τρίτο έτος είχα ως όνειρο να πάω στη Χειρουργική. Οταν αρχίσαμε τα κλινικά μαθήματα, και περίπου στο 3ο ή 4ο έτος κάποιος, μετά από επιστολή Ελληνα καρδιοχειρουργού από το Χιούστον στην Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου και δική μου εκδήλωση ενδιαφέροντος, μου είπαν να πάω για ένα μήνα. 25 χρόνια μετά, εδώ είμαι ακόμη!
Ήρθα για ένα μήνα να παρακολουθήσω Χειρουργική χωρίς να ξέρω κανέναν εδώ. Τότε ήταν δυο διάσημοι γιατροί που πολλοί τους ξέρουν εδώ στο Χιούστον και σε ολόκληρο τον κόσμο, ο Δρ. Κούλει και ο Δρ. Ντιμπέκι, οι πατέρες της αγγειοχειρουργικής και καρδιοχειρουργικής με γνωστά προγράμματα εκπαίδευσης εδώ, και τυχαία με βάλανε με αυτούς. Ετσι λοιπόν ξεκίνησα, και τελείωσα την χειρουργική ειδικότητα εδώ στο Χιούστον. Αρχικά ήθελα να γίνω καρδιοχειρουργός, γι αυτό είχα έρθει, και έκανα πολλά μαθήματα αγγειοχειρουργικής/καρδιοχειρουργικής, αλλά όσο κι αν σας φαίνεται περίεργο στη διάρκεια της εκπαίδευσής μου διαπίστωσα πως η καρδιοχειρουργική σαν ειδικότητα δεν θα ήταν πια η ίδια μετά από 10 χρόνια διότι είχαν ήδη αναπτυχθεί οι νέες τεχνολογίες με την προληπτική καρδιολογία, με τα “στεντ” και τα “μπαλονάκια” και τις επεμβάσεις οι οποίες είναι μη-χειρουργικές, και έχασα το ενδιαφέρον μου.
Αντιθέτως, επηρεάστηκα πολύ από την Χειρουργική Ογκολογία και συγκεκριμένα στο κομμάτι του παχέος εντέρου, και αυτή η ειδικότητα δεν υπήρχε τότε στην Ελλάδα. Στην Αμερική έχουμε ακόμη και σήμερα 150.000 ασθενείς το χρόνο με καρκίνο του παχέος εντέρου, τρίτο σε αριθμό μετά τους δυο γνωστούς που ξέρετε, του πνεύμονα και του προστάτη ή του μαστού. Το βρήκα σαν ένα ανοιχτό πεδίο στη χειρουργική με πολύ λίγους χειρουργούς σε αυτή την ειδικότητα, ενώ μου άρεσε διότι μου έδωσε την δυνατότητα να αναπτύξω τις ικανότητες μου στη Λαπαροσκοπική που τότε δεν ήταν πολύ ανεπτυγμένη. Είχα “καλά χέρια” και ήμουν υπερ-ειδικευμένος γιατί πήγαινα για καρδιοχειρουργός. Ξεκίνησα στη χειρουργική κοιλίας το 2006, ως χειρουργός – τώρα είμαι πια 18 χρόνια στο χώρο. Δεν ήξερα τότε που θα με βγάλει ο δρόμος, νόμιζα ότι θα ξεκινούσα από εδώ και θα επέστρεφα στην Ελλάδα αλλά, όπως ξέρετε και από άλλους, δυστυχώς αυτό δεν συμβαίνει. Ήταν και οι πολιτικο-κοινωνικές καταστάσεις τότε διαφορετικές στην Ελλάδα και έμεινα εδώ.
Όταν ξεκίνησα εδώ ως νέος επιστήμονας είδα ότι υπάρχει πολύ μεγάλη δυνατότητα ανάπτυξης στον τομέα μου. Πρέπει να ξέρετε ότι είχα πολύ μεγάλα χέρια, και δε μπορούσα να κάνω αυτές τις λαπαροσκοπικές επεμβάσεις που έβαζες τότε το χέρι σου μέσα στην κοιλιά, γιατί θα ήταν πολύ μεγάλη η τομή, και έτσι ξεκίνησα το 2010 και ανακάλυψα μια μικροεπεμβατική μέθοδο στην οποία δεν χρειάζεται να βάλεις τα χέρια σου μέσα αλλά χρησιμοποιείς ένα χειρουργικό εργαλείο αρκετά μακρύ που σου επιτρέπει να κάνεις μία μικρή οπή στην κοιλιά. Έτσι ξεκίνησα να χειρουργώ. Αυτό ήταν πρωτόγνωρο για τον τομέα του παχέος εντέρου εκείνη την εποχή, κανένας δεν το έκανε, εγώ ήμουν “ο τρελός” της ειδικότητας. Και να μην σας τα πολυλογώ μέσα στα τελευταία 15 χρόνια αυτό πήρε μεγάλη διάσταση και γίνονται χιλιάδες επεμβάσεις με αυτόν τον τρόπο, έχω εκπαιδεύσει έκτοτε πολύ κόσμο. Η επέμβαση αυτή σου δίνει πολύ μικρή τομή, και μπορούμε να κάνουμε όλες τις εγχειρήσεις του παχέος εντέρου που μπορείτε να φανταστείτε (καλοήθεις, κακοήθεις) μέσα από μια μικρή τομή. Το 2019 ξεκίνησα να το κάνω αυτό ρομποτικά με την ρομποτική χειρουργική και οι ασθενείς πλέον μπορούν να κάνουν μία επέμβαση μέσα σε 1-2 ώρες και πάνε σπίτι τους πολύ γρήγορα μέσα σε 1-2 μέρες. Αλλάξαν τελείως τα δεδομένα, ό,τι είχα μάθει και σε ό,τι είχα εκπαιδευτεί δεν ισχύει πλέον!
Από τότε μέχρι σήμερα είμαι μέλος μίας μεγάλης ομάδας 46 χειρουργών του παχέος εντέρου σε όλο το Τέξας (η μεγαλύτερη σε όλη τη χώρα) και λειτουργούμε κάτω από την ομπρέλα του Texas Oncology, ένα μεγάλο ογκολογικό κέντρο με κλινικές σε πολλές πόλεις του Τέξας, ενώ μέσω της εταιρείας US Oncology συνδεόμαστε και με όλη την Αμερική. Εγώ βρίσκομαι στο Χιούστον, με ενδιαφέρει πολύ η χειρουργική ογκολογία και όπως είπα ήταν μια ειδικότητα όχι και τόσο ανεπτυγμένη με πολύ κόσμο να πεθαίνει κάθε χρόνο ύστερα από τη διάγνωση του για καρκίνο του παχέος εντέρου. Μέσω της μεθόδου που ανέπτυξα πιστεύω πως έχει βοηθηθεί πολύς κόσμος.
Σχετικά με την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση τέτοιων παθήσεων της κοιλίας στην Ελλάδα, το 1998 που τελείωσα την ιατρική πρέπει να σας πω ότι δεν ήξερα τίποτα για την κολονοσκόπηση. Δεν είχαμε διδαχθεί κάτι, και ακόμη και τα τελευταία χρόνια πιστεύω δεν υπήρχε ιδιαίτερο πρόγραμμα πρόληψης στην Ελλάδα όπως υπάρχει η μαστογραφία για τις γυναίκες και τον καρκίνο του μαστού. Και ήτανε και λιγάκι κοινωνικό ταμπού το θέμα, είχα παρατηρήσει πολλούς γνωστούς και διάσημους να αντιμετωπίζουν προβλήματα με το παχύ έντερο και να κρατούν χαμηλούς τόνους.
Ακόμη και στην Αμερική είναι πιο διαδεδομένο να μιλάς για αθλητιατρική, για καρκίνο του μαστού, για βιοιατρική, αλλά όταν έρχεσαι στον χώρο της κοιλιάς, δεν θα δεις billboards στις εθνικές οδούς ενώ υπάρχουν χιλιάδες κόσμου που διαγιγνώσκονται με τέτοιες παθήσεις. Το όριο ηλικίας για την κολονοσκόπηση στην Αμερική μάλιστα έχει πέσει από τα 50 στα 45 έτη, διότι έχουν αυξηθεί οι παθήσεις σε άτομα μικρότερης ηλικίας τα τελευταία χρόνια. Άτομα 35 χρονών έρχονται σε μας με καρκίνο τρίτου σταδίου χωρίς κανένα ιστορικό στην οικογένεια. Δεν ξέρουμε τι το προκαλεί ακόμη, αν είναι περιβαλλοντικοί, διατροφικοί οι παράγοντες ή άλλοι. Συνήθως κατηγορούμε το αλκοόλ, την παχυσαρκία, τα φαγητά με πολύ αλάτι ή συντηρητικά, πάντως έχουμε δει αύξηση στις κολονοσκοπήσεις τα τελευταία χρόνια από εκεί που “κυνηγούσαμε” τον κόσμο να κάνει. Είναι μια πολύ απλή διαδικασία, φθηνή, που σώζει ζωές.
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου θεραπεύεται αν διαγνωστεί σε αρχικό στάδιο. Φυσικά λόγω των χειρουργικών επεμβάσεων που έχουμε αναπτύξει όπως αυτή τη μέθοδο που σας είπα με τη μικρή τομή και τη ρομποτική κάνουμε τα αδύνατα δυνατά. Για να κάνω τόσο δύσκολες και περίπλοκες επεμβάσεις όμως, σημαίνει ότι κάποιος δεν πήγε έγκαιρα στον γιατρό να εξεταστεί.
Στην Ελλάδα, έχουμε ένα πλεονέκτημα ως Έλληνες και αυτό είναι η πρόσβαση στο υγιεινό φαγητό. Στην Αμερική τα υγιεινά φαγητά είναι ιδιαίτερα ακριβά! Στην Ελλάδα όμως δεν πηγαίνουμε στο γιατρό δυστυχώς για να κάνουμε εξετάσεις. Αν μπορούσα να δώσω μία συμβουλή στους νέους της Ελλάδας, είναι πως πάνω από την υγιεινή διατροφή πρέπει να βάλουμε την επιστήμη, και να γίνει συνήθεια η πρόληψη και η έγκαιρη εξέταση. Να αφήσουμε πίσω τις δεισιδαιμονίες και την παραπληροφόρηση και να φροντίζουμε την υγεία μας πάνω από όλα. Αν είσαι οικογενειάρχης και έχεις παιδιά, μόνο αν φροντίσεις την υγεία σου μπορείς να φροντίζεις και τους άλλους. Πριν 2 εβδομάδες έγινα 50 χρονών, και το πρώτο πράγμα που έκανα είναι να πάω στον καρδιολόγο, να δω μήπως έχω κάτι που μπορεί να μη το ξέρω. Πως πας το αυτοκίνητο για σέρβις; Έτσι τσεκάρεις και τον εαυτό σου.
- Τι αποκομίζετε από την εμπειρία σας στις ρομποτικές εγχειρήσεις και κατά πόσον πιστεύετε ότι αλλάζουν τα δεδομένα, ιδίως στην επιστήμη της Ογκολογίας;
Είναι τρομακτικό! Πράγματα τα οποία διδαχθήκαμε εμείς ως ειδικευόμενοι, σήμερα δεν ισχύουν. Η ρομποτική μάς έχει δώσει ικανότητες τις οποίες δεν τις είχαμε φανταστεί. Για παράδειγμα μπορούμε να χειρουργήσουμε τρισδιάστατα μέσα στην κοιλία. Εμείς μπορεί να έχουμε δύο χέρια αλλά το ρομπότ έχει τέσσερα. Το δικό μας χέρι μπορεί να τρέμει αλλά το ρομπότ κάνει την εγχείρηση με τεράστια ακρίβεια. Και σας λέω μόνο λίγα απλά παραδείγματα – τα ρομπότ λοιπόν βοηθούν στο να γίνονται οι εγχειρήσεις μας με περισσότερη ακρίβεια, με μικρότερες τομές και συνεπώς με καλύτερο αποτέλεσμα.
Για να εξάψουμε και λίγο τη φαντασία των αναγνωστών, με την τεχνητή νοημοσύνη πιστεύουμε ότι μαγνητοσκοπώντας τις χειρουργικές μας επεμβάσεις, παραδείγματος χάριν τις δικές μου οι οποίες είναι εκατοντάδες κάθε χρόνο, θα μπορούμε να βρίσκουμε τα καλύτερα βήματα για ένα τέλειο και ακριβές αποτέλεσμα σε μια εγχείρηση. Φανταστείτε έναν νέο χειρουργό, ο οποίος θα μπορεί να μαθαίνει εξ αρχής ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσει για να έχει μία ευκολότερη, γρηγορότερη επέμβαση με τεράστια ακρίβεια και όσο το δυνατόν λιγότερες επιπλοκές. Με φαντάζομαι να βγαίνω στη σύνταξη και να είμαι σε ένα κομπιούτερ, να μπαίνω στο ρομπότ κάποιου χειρουργού σε άλλη πόλη, και να του λέω τι πρέπει να κάνει. Δεν το είχα φανταστεί ποτέ αυτό ότι θα συμβεί μεγαλώνοντας.
- Τι σημαίνει για εσάς ως επιστήμονα αλλά και για την επιστήμη αυτή καθεαυτή η ρομποτική εγχείρηση στο διάστημα;
Κάναμε ένα πείραμα το οποίο έγινε από τη γη, συγκεκριμένα από την πόλη Λίνκολν της Νεμπράσκα. Το Πανεπιστήμιο της Νεμπράσκα έχει συνεργαστεί με μια εταιρεία που λέγεται Virtual Incision (Εικονική Οπή) και δημιούργησαν ένα ρομπότ το οποίο είναι μινιατούρα και λέγεται Space MIRA (η πλάκα είναι πως στα Ισπανικά mira σημαίνει “δες”, “κοίτα” !) . Το ρομπότ αυτό έχει το μέγεθος ενός ρόπαλου του baseball, με διάμετρο 4.3 εκατοστά. Όταν το βάζεις στην κοιλιά μέσα από τον ομφαλό έχει αγκώνα, χέρι, καρπό και δύο δάχτυλα και μπορεί να κάνει κάποιες κινήσεις. Έχει αλλάξει τελείως τα δεδομένα για τα νοσοκομεία, διότι τα σημερινά ρομπότ που έχουμε έχουν βάρος 500 κιλά και καταλαμβάνουν ολόκληρο το δωμάτιο, είναι πανάκριβα και δεν μπορεί κάθε νοσοκομείο να έχει από ένα, ενώ δεν υπάρχουν και χειρουργοί σε κάθε νοσοκομείο που να μπορούν να κάνουν τέτοιες επεμβάσεις.
Κάναμε αυτό το πείραμα για να δούμε αν μπορούμε να κάνουμε χειρουργική εξ αποστάσεως. Δηλαδή στείλαμε το ρομπότ αυτό με το SpaceX του Elon Musk στις 29 Ιανουαρίου στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Στη συνέχεια το βάλαμε μέσα σε ένα συρτάρι, και μέσα εκεί βάλαμε ελαστικές μπάντες, λαστιχάκια δηλαδή τα οποία τα δέσαμε με περίεργο τρόπο για να κάνουμε την άσκηση από εδώ από τη γη. Πήγα στο Λίνκολν και άρχισα να το λειτουργώ, και αυτό έστελνε σήμα στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Κάναμε αυτό που λέμε προσομοίωση (simulation), δηλαδή πως θα ήταν να χειρουργούμε εξ αποστάσεως. Καταφέραμε και κόψαμε τα λαστιχάκια, κινήσεις δηλαδή “κόβω και ράβω”. Ήμασταν 6 χειρουργοί από διάφορες πόλεις της Αμερικής οι οποίοι είχαμε ενδιαφέρον σε αυτόν τον τομέα και είχαμε αναπτύξει και σχετικές τεχνολογίες. Ήταν ένα επιτυχημένο πείραμα! Τι σημαίνει αυτό;
Στην Αμερική σήμερα, μας λείπουν 30.000 χειρουργοί, όσο κι αν σας φαίνεται περίεργο. Ο σκοπός μας είναι να μπορούμε να κάνουμε επέμβαση εξ αποστάσεως. Είμαστε πολύ κοντά σε αυτό, και στο Χιούστον ελπίζω να κάνω την πρώτη επέμβαση φέτος. Αν το ρομπότ πάρει την έγκριση του FDA θα εγκριθεί πρώτα για επεμβάσεις παχέος εντέρου. Ελπίζω να κάνουμε την πρώτη επέμβαση στο Χιούστον φέτος και από κει και πέρα θα αναπτύξουμε κι άλλο αυτή την τεχνολογία, αυτή είναι το μέλλον.
Στο CNN είχατε αναφέρει πως υπήρχε μία καθυστέρηση μερικών δευτερολέπτων στο σήμα προς το Διαστημικό Σταθμό, όπου η απόσταση είναι τεράστια. Συμβαίνει το ίδιο όταν πρόκειται απλά για μια άλλη πόλη ή χώρα;
Πολύ καλή ερώτηση! Δεν είναι το ίδιο, καθώς ο Διαστημικός Σταθμός βρίσκεται σε τεράστια απόσταση και κινείται συνεχώς με τη φορά της γης κάτι που κάνει τα πάντα πιο περίπλοκα. Έπρεπε να κάνω κάτι και να περιμένω να δω το αποτέλεσμα στην οθόνη μου. Πιστεύω πως για επεμβάσεις από πόλη σε πόλη με την ανάπτυξη του 5G η χρονοκαθυστέρηση θα είναι πολύ μικρότερη, σχεδόν ασήμαντη δηλαδή. Δεν μπορούμε να απαντήσουμε σε αυτή την ερώτηση γιατί το πείραμα δεν έχει γίνει ακόμη εδώ στη γη.
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE