Islamist President Recep Tayyip Erdoğan delivered a speech at the TRT World Forum 2023 in Istanbul. Photo via Turkish Presidency
Όταν ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν επιβιβάζονταν στο προεδρικό αεροσκάφος για να αναχωρήσει από την Αθήνα στους επιτελείς στην Ουάσιγκτον που παρακολουθούσαν την επίσκεψη πρέπει να επικρατούσε μια αίσθηση ικανοποίησης αλλά και ανακούφισης. Ικανοποίησης μεν γιατί όλα πήγαν καλά, ανακούφισης δε γιατί ο απρόβλεπτος χαρακτήρας του Τούρκου προέδρου δεν οδήγησε τελικά σε κάποιο στραβοπάτημα.
Αυτό το κακό σενάριο δεν επιβεβαιώθηκε και έτσι στην αμερικανική πρωτεύουσα αποτιμούν την επίσκεψη ως ένα ακόμα θετικό βήμα. Άλλωστε, υπό το πρίσμα των πολέμων στην Ουκρανία και στο Ισραήλ, οι ΗΠΑ θέλουν να διασφαλίσουν οπωσδήποτε τη σταθερότητα στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ και έτσι βλέπουν με καλό μάτι κάθε πρωτοβουλία που θα τους επιτρέψει να αγοράσουν χρόνο για ήρεμα νερά στο Αιγαίο.
Από εκεί και πέρα κανείς δεν βρίσκεται μέσα στο μυαλό του Τούρκου προέδρου για να μπορεί να γνωρίζει το τι βάρυνε στην απόφαση του για την αποκατάσταση των σχέσεων με την Ελλάδα. Εάν, όμως, οι ΗΠΑ έπαιξαν κάποιο ρόλο, αυτό τότε πρέπει να θεωρηθεί μια επιτυχία της ελληνοαμερικανικής διπλωματίας και του Κογκρέσου που κατάφερε να βάλει το Αιγαίο στον πυρήνα του αμερικανικού πολιτικού ενδιαφέροντος.
Για χρόνια ολόκληρα στην Ουάσιγκτον η εν λόγω θάλασσα ήταν μια λέξη ανύπαρχτη ή ένα θέμα προς αποφυγή γιατί μοιραία έφερνε σε δύσκολη θέση την Αμερική λόγω του γεγονότος ότι έκανε τα στραβά μάτια στην Τουρκία.
Ωστόσο, όταν ξεκίνησαν να συνειδητοποιούν ότι αυτή τη φορά το Κογκρέσο πρόβαλε αντιστάσεις, έπεσε η ιδέα να δοθεί στην Ελλάδα ένα εξοπλιστικό προβάδισμα.
Αυτή η διασφάλιση δεν ήταν αρκετή για το ελληνοαμερικανικό λόμπι, το οποίο ευλόγως ζητούσε διαβεβαιώσεις ότι τα αμερικανικά όπλα δεν θα χρησιμοποιηθούν εναντίον ενός κομβικού συμμάχου σαν την Ελλάδα. Έτσι ακολούθησε η τροπολογία του Κρις Πάπας στο νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό, η οποία έβαζε τέτοιες δικλίδες ασφαλείας στο τραπέζι.
Η συγκεκριμένη τροπολογία δεν υπερψηφίστηκε με την αρχική μορφή της και η αλήθεια είναι ότι στην Ελλάδα παρεξηγήθηκε λίγο γιατί παρεννοήθηκε η στρατηγική στόχευση της. Οι ιθύνοντες που την προώθησαν γνώριζαν εξαρχής ότι ήταν ένα φιλόδοξο σχέδιο. Αυτό, όμως, που ήθελαν και τελικά κατάφεραν να πετύχουν ήταν να φέρουν το Αιγαίο στο προσκήνιο της πολιτικής ατζέντας.
Στη συνέχεια οι ζυμώσεις στο Κογκρέσο συνεχίστηκαν, ενώ σύντομα τη σκυτάλη πήραν και οι πολιτικοί αναλυτές, καταφέρνοντας να αλλάξουν βήμα βήμα το κυρίαρχο πολιτικό αφήγημα στην Ουάσιγκτον. Και κάπως έτσι, το Αιγαίο μετατράπηκε από απαγορευμένη λέξη σε μια περιοχή που χρειάζεται σταθερότητα γιατί συνδέεται με τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ.
Η αναφορά στη «σημασία της σταθερότητας στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο» στις πολυάριθμες ανακοινώσεις του Λευκού Οίκου και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ μαρτυρά το αμερικανικό ενδιαφέρον για τη περιοχή. Αυτό το μήνυμα επικοινωνήθηκε σίγουρα με σαφήνεια στην Άγκυρα όλο το διάστημα που προηγήθηκε των καταστροφικών σεισμών στη γειτονική χώρα.
Με το αμερικανοεβραϊκό λόμπι να βρίσκεται στα κάγκελα λόγω της στάσης του Ερντογάν στο θέμα της Χαμάς αλλά και με το Κογκρέσο να σκληραίνει ακόμα περισσότερο τη στάση του στα ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων λόγω της ενοχής που πολλοί νομοθέτες αισθάνονται μετά την αποτυχία παρέμβασης στα γεγονότα του Αρτσάχ, το τοπίο δεν προμηνύεται ευνοϊκό για τον πρόεδρο Ερντογάν στην Ουάσιγκτον.
Εάν όντως η Τουρκία επιθυμεί να ανοιχτεί προς τη Δύση, ίσως τελικά να είδε στον χάρτη ότι η πορεία αυτής της διαδρομής περνάει και μέσα από την Ελλάδα.
* O Πέτρος Κασφίκης είναι διαπιστευμένος ανταποκριτής στον Λευκό Οίκο και στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Για να ενημερώνεστε για τις τελευταίες ειδήσεις από τις ΗΠΑ μπορείτε να εγγραφείτε στο YouTube Channel ΕΔΩ
ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΕΔΩ – ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΜΥΝΑΣ ΕΔΩ
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE