Aκραίο άγχος, ένας ύπουλος εχθρός για την υγεία: Ποιες είναι οι μορφές του και πως αντιμετωπίζεται

Το άγχος είναι ένα φυσιολογικό κομμάτι της ζωής μας, αφού όλοι μπορεί να νιώσουμε κάποιου βαθμού ανησυχία ή αγωνία κατά καιρούς.

Εάν όμως βιώνετε ακραίο άγχος, που σας κατακλύζει και αισθάνεστε ότι δεν είστε λειτουργικοί, τότε ίσως είναι σημάδι ψυχικής διαταραχής.

Ωστόσο, τα ζητήματα ψυχικής υγείας που αφορούν στο άγχος θεραπεύονται σε μεγάλο βαθμό.

Τύποι ακραίου άγχους

Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή: Αισθήματα υπερβολικής ανησυχίας για γεγονότα, δραστηριότητες και καταστάσεις.

Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή: Ανεπιθύμητες επαναλαμβανόμενες σκέψεις και ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές.

Διαταραχή μετατραυματικού στρες: Συμπτώματα ακραίου άγχους και αγωνίας έπειτα από τραυματικό γεγονός.

Διαταραχή πανικού: Έντονες και επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού που προκύπτουν ξαφνικά.

Διαταραχή κοινωνικού άγχους: Αισθήματα ακραίου άγχους σε κοινωνικές περιστάσεις.

Τι είναι το ακραίο άγχος;

Με τον όρο «ακραίο άγχος» περιγράφουμε αισθήματα ανησυχίας, πανικού ή φόβου, που είναι έντονα ή δυσανάλογα σε σχέση με μια πραγματική απειλή.

Δεν είναι κλινικός όρος ούτε αποτελεί διάγνωση ψυχικής ασθένειας

Το πώς βιώνει ο καθένας το άγχος διαφέρει. Κάποιος μπορεί να νιώθει ότι τον πονάει το στομάχι του, ενώ άλλος βιώνει έντονο άγχος με τη μορφή κρίσης πανικού.

Επίσης, μπορεί να βιώνετε διαφορετικά επίπεδα άγχους σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα.

Εάν βιώνετε άγχος που σας παραλύει και δυσκολεύεστε να λειτουργήσετε στη ζωή σας -στην εργασία, στο σχολείο, στις σχέσεις σας- ίσως έχετε αγχώδη διαταραχή.

Φυσιολογικό στρες εναντίον έντονου άγχους

Το άγχος δεν είναι πάντα κακό. Στην πραγματικότητα, το στρες σε φυσιολογικά επίπεδα μπορεί να είναι ωφέλιμο

Σύμφωνα με έρευνα, αυξημένα επίπεδα άγχους μπορούν να σας βοηθήσουν να κινηθείτε πιο γρήγορα και με μεγαλύτερη ακρίβεια όταν είστε αντιμέτωποι με στρεσογόνα εργασία.

Η διαφορά μεταξύ φυσιολογικού και ακραίου άγχους είναι το πώς το δεύτερο επηρεάζει την ικανότητά σας να λειτουργείτε και τα επίπεδα της δυσφορίας που προκαλεί.

Αν νιώθετε έντονο άγχος, ίσως να μην μπορείτε να εργαστείτε ή να συμμετέχετε σε κοινωνικές δραστηριότητες. Επίσης, μπορεί να σας προκαλέσει μεγάλη δυσφορία, με αποτέλεσμα να αρχίσετε να αποφεύγετε καταστάσεις που ίσως πυροδοτήσουν αυτά τα αισθήματα.

Σημάδια ακραίου άγχους

Σωματικά συμπτώματα

Το ακραίο άγχος μπορεί να εμφανιστεί ως:

ταχυκαρδία,

ταχύπνοια,

εφίδρωση ή τρέμουλο,

δύσπνοια,

γαστρεντερικά προβλήματα (κοιλιακό άλγος ή πεπτικά προβλήματα),

δυσκολίες στον ύπνο.

Ψυχολογικά συμπτώματα

έντονα αισθήματα φόβου ή ανησυχίας, που είναι παράλογα ή δυσανάλογα ως προς μια πραγματική απειλή,

αυξημένο αίσθημα ευερεθιστότητας και αναταραχής,

αποφυγή κοινωνικών περιστάσεων ή συμμετοχή αλλά βιώνοντας έντονο άγχος,

δυσκολία στη συγκέντρωση ή προβλήματα στην εκπλήρωση καθημερινών καθηκόντων,

ζητήματα με τις διαπροσωπικές σχέσεις σας,

αυτοκτονικές σκέψεις.

Κρίσεις πανικού

Το ακραίο άγχος μπορεί να εκδηλωθεί ως κρίση πανικού. Οι κρίσεις πανικού χαρακτηρίζονται από ξαφνικό κύμα έντονου φόβου ή δυσφορίας, και συνοδεύεται από διάφορα σωματικά συμπτώματα, όπως:

ταχυκαρδία,

αίσθημα πνιγμού,

ναυτία,

τρέμουλο,

ρίγη,

αίσθημα επικείμενης καταστροφής,

αίσθημα απώλειας ελέγχου ή «ότι τρελαίνεστε»,

νιώθετε σαν να πρόκειται να πεθάνετε.

Σοβαρές αγχώδεις διαταραχές

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι αγχώδους διαταραχής.

Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή

Αυτή η διαταραχή χαρακτηρίζεται από αισθήματα υπερβολικής ανησυχίας για διάφορα γεγονότα, δραστηριότητες και καταστάσεις. Αυτά συνοδεύονται και από άλλα συμπτώματα, όπως νευρικότητα, κόπωση, δυσκολία συγκέντρωσης ευερεθιστότητα, μυϊκή ένταση και διαταραχές ύπνου.

Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD)

Αυτή η διαταραχή περιλαμβάνει ανεπιθύμητες επαναλαμβανόμενες σκέψεις σε συνδυασμό με ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές.

Τα άτομα με αυτή τη διαταραχή, επαναλαμβάνοντας αυτές τις συμπεριφορές, μπορεί παροδικά να νιώθουν ανακούφιση από το άγχος, το οποίο προκαλείται από εμμονικές σκέψεις.

Διαταραχή πανικού

Χαρακτηρίζεται από έντονο κι επαναλαμβανόμενο πανικό που εμφανίζεται ξαφνικά. Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού, το άτομο βιώνει ακραίο άγχος, τρόμο, και σωματικά συμπτώματα φόβου. Συχνά νιώθει πως χάνει τον έλεγχο και ότι πρόκειται να πεθάνει.

Διαταραχή μετατραυματικού στρες

Τα άτομα με αυτή τη διαταραχή βιώνουν ακραίο άγχος και δυσφορία εξαιτίας έκθεσής τους σε τραυματικό γεγονός. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν αυξημένη επαγρύπνηση, αναδρομές και αναμνήσεις του ψυχικού τραύματος.

Διαταραχή κοινωνικού άγχους

Αυτή η διαταραχή χαρακτηρίζεται από συμπτώματα ακραίου άγχους σε κοινωνικές περιστάσεις. Το άτομο συχνά προσπαθεί να περιορίσει ή να αποφύγει κοινωνικές επαφές κάτι που μπορεί επιδράσει στην ικανότητά του να λειτουργεί στις σχέσεις του, στην εργασία και στο σχολείο.

Η αγχώδης διαταραχή είναι από τις πιο συνήθεις ψυχικές διαταραχές. Το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας των ΗΠΑ αναφέρει πως το 19,1% των ενηλίκων στη χώρα βιώνουν αγχώδη διαταραχή τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο κι ένα 31,1% θα βιώσει μία τέτοια διαταραχή κάποια στιγμή στη ζωή του.

Οι αγχώδεις διαταραχές τείνουν να εμφανίζονται πιο συχνά σε γυναίκες. Επίσης, οι έφηβοι υποφέρουν από ακραίο άγχος.

Πώς να αντιμετωπίσετε το ακραίο άγχος

Εάν το άγχος σάς εμποδίζει να λειτουργήσετε φυσιολογικά ή προκαλεί μεγάλη δυσφορία στη ζωή σας, είναι σημαντικό να ζητήσετε βοήθεια.

Το έντονο άγχος δεν φεύγει από μόνο του και συχνά χειροτερεύει με το πέρασμα του χρόνου.

Επιπλέον, πολλές από τις τακτικές που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι για να μειώσουν το άγχος -όπως η αποφυγή– καταλήγουν να χειροτερεύουν την κατάσταση.

Εκτός από τις διαφορετικές προσεγγίσεις ψυχοθεραπείας που μπορούν να αντιμετωπίσουν το άγχος, η φαρμακοθεραπεία μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα.

Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία

Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία είναι μια θεραπευτική προσέγγιση βασισμένη στην επιστημονική τεκμηρίωση και βοηθάει στο να αναγνωρίσουμε και να αλλάξουμε τις αυτόματες αρνητικές σκέψεις που συμβάλλουν στο αίσθημα άγχους.

Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, τα άτομα μαθαίνουν να αναγνωρίζουν τις καταστάσεις που πυροδοτούν το άγχος, και αναλαμβάνουν να το διαχειριστούν. Μαθαίνουν να χρησιμοποιούν τεχνικές χαλάρωσης για να μειώσουν το αίσθημα άγχους.

Θεραπεία έκθεσης

Η θεραπεία έκθεσης είναι μια ακόμα προσέγγιση για την αντιμετώπιση του άγχους, με θετικά αποτελέσματα.

Αυτή η τεχνική περιλαμβάνει σταδιακή έκθεση –με ασφαλή, ελεγχόμενο τρόπο- σε αυτό που φοβάται το άτομο.

Κατά τη διάρκεια της έκθεσης, τα άτομα μαθαίνουν και τεχνικές χαλάρωσης. Με τον καιρό, εκείνο που πυροδοτεί τον φόβο, προκαλεί όλο και μικρότερη αντίδραση και το άτομο μπορεί να το ανέχεται καλύτερα χωρίς να βιώνει άγχος ή πανικό.

Φαρμακευτική αγωγή

Η φαρμακευτική αγωγή για το άγχος μπορεί να βοηθήσει τα άτομα να ανακουφιστούν σε σύντομο χρονικό διάστημα από τα συμπτώματα.

Ανάλογα με την κατάσταση, χορηγούνται βενζοδιαζεπίνες ή αντικαταθλιπτικά, όπως εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (SSRI) ή αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης-νορεπινεφρίνης SNRI, με στόχο την ανακούφιση από το αίσθημα άγχους.

Συνδυαστική προσέγγιση

Για πολλούς, η καλύτερη προσέγγιση είναι ο συνδυασμός ψυχοθεραπείας και φαρμακοθεραπείας. Τις περισσότερες φορές, αυτό μπορεί να βελτιώσει πολύ την ποιότητα ζωής.

Τακτικές αυτοβοήθειας

Η ζωή με σοβαρό άγχος έχει πολλές δυσκολίες. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες τακτικές αυτοβοήθειας που μπορούν να σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε τα συμπτώματά σας.

Αναζητήστε κοινωνική στήριξη: Είναι κρίσιμο για την ψυχολογία σας να έχετε άτομα που σας στηρίζουν, αλλά είναι ακόμα πιο σημαντικό όταν αντιμετωπίζετε ακραίο άγχος.

Μιλήστε σε κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο που εμπιστεύεστε ή βρείτε κάποια ομάδα στην οποία θα συμμετέχετε με φυσική παρουσία ή διαδικτυακά.

Το να μιλάτε με άτομα που έχουν βρεθεί στη θέση σας είναι ένας καλός τρόπος να βρείτε στήριξη, φροντίδα κι ενθάρρυνση.

Εξασκείστε την ενσυνειδητότητα: Σύμφωνα με μελέτη του 2019, η ενσυνειδητότα (mindfulness) συνδέεται με χαμηλότερα επίπεδα άγχους.

Η ενσυνειδητότητα στοχεύει στην επικέντρωση στο παρόν – να μην ανησυχούμε για προβλήματα του παρελθόντος ή του μέλλοντος.

Αυτό μπορεί να καταλαγιάσει αγχώδεις σκέψεις, να ηρεμήσει το σώμα και να οδηγήσει σε μεγαλύτερη επίγνωση.

Τεχνικές βαθιάς αναπνοής: Το άγχος συχνά οδηγεί σε κοφτή, γρήγορη αναπνοή. Σύμφωνα με μελέτες, οι τεχνικές αργής αναπνοής έχουν πολλά οφέλη για την υγεία, όπως τη μείωση συμπτωμάτων του άγχους.

Αυτό μπορεί να συμβάλει στην εκτόνωση συμπτωμάτων σε περίπτωση στρες.

Περιορίστε τις αποφευκτικές συμπεριφορές: Η αποφυγή όσων σας προκαλούν άγχος σάς προσφέρει προσωρινή ανακούφιση. Ωστόσο, αυτή η τακτική μακροπρόθεσμα επιδεινώνει το άγχος.

Αντί να αποφεύγετε τις καταστάσεις αυτές, επικεντρωθείτε στο να τις αντιμετωπίσετε σταδιακά. Ξεκινήστε με μικρά βήματα και χρησιμοποιήστε τακτικές για να μειώσετε το αίσθημα άγχους.

Υπενθυμίστε στον εαυτό σας πως οι αγχώδεις σκέψεις είναι απλώς σκέψεις.

ΠΗΓΗ: ertnews.gr

Στους δρόμους για τις ελλείψεις στα νοσοκομεία οι υγειονομικοί: Το μεσημέρι η συγκέντρωση διαμαρτυρίας διαμαρτυρίας στο υπουργείο Υγείας

 

Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE