Η Πολωνία έδιωξε την ακροδεξιά, αλλά τον Τουσκ δεν τον λες και… αριστερό: Θα γίνουν πολλές αλλαγές, μάλλον όχι στη μεταναστευτική πολιτική

Η εκλογική επιτυχία της φιλελεύθερης πολωνικής αντιπολίτευσης με επικεφαλής τον Ντόναλντ Τουσκ, τον 66χρονο πρώην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οφείλεται σε μεγάλο μέρος στις ψήφους ανθρώπων που είχαν λιγότερα από τα μισά χρόνια του.

Στις εκλογές της Κυριακής καταγράφηκε το υψηλότερο ποσοστό συμμετοχής της μετακομμουνιστικής εποχής στην Πολωνία, 74,38%, κυρίως χάρη σε μια άνευ προηγουμένου κινητοποίηση εκ μέρους ψηφοφόρων οι οποίοι είναι μερικές φορές απρόθυμοι να πάνε στις κάλπες: των νέων και των γυναικών.

Τελικά το απερχόμενο λαϊκιστικό εθνικιστικό κόμμα, το Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), θα διαθέτει πλέον 194 ψήφους σ’ ένα κοινοβούλιο με 460 έδρες, έναντι 248 για τα τρία φιλοευρωπαϊκά κόμματα και 18 για την άκρα δεξιά.

Ο ρόλος των νέων έως 29 ετών

Σχεδόν το 69% των νέων ηλικίας από 18 έως 29 ετών προσήλθαν στις κάλπες, καταγράφοντας αύξηση 12 ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με της προηγούμενες εκλογές, πριν από τέσσερα χρόνια.

Περίπου τα δύο τρίτα απ’ αυτούς υποστήριξαν τα φιλοευρωπαϊκά αντιπολιτευόμενα κόμματα και μόνο 14% επέλεξαν τους λαϊκιστές εθνικιστές του κυβερνώντος PiS, κάτι που ήταν αρκετό για να κάνει τη διαφορά, παρά τη δημογραφική ανισορροπία της Πολωνίας.

«Υπάρχουν περίπου πέντε εκατομμύρια ψηφοφόροι ηλικίας 18-29 ετών, έναντι δέκα εκατομμυρίων ανθρώπων ηλικίας 60 ετών και άνω», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο η 22χρονη Βικτόρια Γεντροσκόβιακ.

«Έχω ακούσει συχνά να λένε πως δεν αξίζει τον κόπο να απευθύνεσαι στους νέους επειδή δεν επηρεάζουν τα αποτελέσματα των εκλογών και, σε κάθε περίπτωση, δεν ψηφίζουν», πρόσθεσε.

Η ένωσή της, η Inicjatywa Wshod (Ανατολική Πρωτοβουλία), επιχείρησε να αποδείξει το αντίθετο ενθαρρύνοντας τους νέους να ψηφίσουν.

Άρχισε μια εκστρατεία που έγινε viral και της οποίας το σύνθημα, «Δεν θα σιωπούμε πλέον», απευθύνθηκε στις γυναίκες και μάλιστα με επιτυχία, αφού σχεδόν το 74% των γυναικών ψηφοφόρων πήγαν να ψηφίσουν.

Η ήττα της άκρας δεξιάς

Σε μια χώρα όπου πριν από τρία χρόνια η άμβλωση απαγορευόταν σχεδόν πλήρως, τα κινήματα για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών είχαν ήδη δώσει σκληρές μάχες, όμως αυτή τη φορά έπρεπε να προχωρήσουν ακόμη μακρύτερα.

«Αποδείχθηκε πως οι νέοι ανησυχούσαν όχι μόνο για τη νομιμοποίηση της άμβλωσης, αλλά και για την κρίση στην αγορά ακινήτων ή για τους φόρους», αναφέρει η Γεντροσκόβιακ.

Η μείωση των φόρων ήταν μία από τις κύριες διεκδικήσεις της Συνομοσπονδίας, ενός ακροδεξιού κόμματος το οποίο ήλπιζε σε διψήφιο ποσοστό, αλλά δεν συγκέντρωσε τελικά παρά το 7% των ψήφων.

Σύμφωνα με τους αναλυτές, η ψήφος των γυναικών έπαιξε ρόλο σ’ αυτό το αποτέλεσμα, καθώς αυτές είχαν συνείδηση του αντίκτυπου που θα είχε μια μείωση των φόρων στις δημόσιες υπηρεσίες, που αντιμετώπιζαν ήδη προβλήματα.

Οι νέοι ψηφοφόροι «μεγάλωσαν με το κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη και είδαν τα δημόσια κεφάλαια να διασπαθίζονται. Οφείλαμε να τους πούμε πως τα πράγματα μπορούν να είναι διαφορετικά», δήλωσε η Γεντροσκόβιακ. «Πρέπει να τους μιλήσουμε, για παράδειγμα για τις δημόσιες μεταφορές».

Σύμφωνα με την Γιουστίνα Κάιτα, κοινωνιολόγο στο πανεπιστήμιο SWPS της Βαρσοβίας, αριθμός ψηφοφόρων, οι οποίοι που είχαν δηλώσει αναποφάσιστοι στις δημοσκοπήσεις, ήταν νεαρές γυναίκες.

«Όταν αυτές οι γυναίκες πήγαν να ψηφίσουν, η πλάστιγγα έγειρε υπέρ των άλλων κομμάτων και εναντίον της Συνομοσπονδίας», δήλωσε.

«Τεράστια κόστη»

Παρά την επιτυχία της αντιπολίτευσης, η Γεντροσκόβιακ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι στο νέο πολωνικό κοινοβούλιο δεν υπάρχουν παρά μόνο τρεις βουλευτές κάτω των 30 ετών.

Ένας εξ αυτών είναι ο Άνταμ Γκόμολα, 24 ετών, ο οποίος εξελέγη βουλευτής του Τρίτου Δρόμου, ενός κεντρώου κόμματος που είναι πιθανό να συμμετάσχει στη μελλοντική κυβέρνηση μαζί με τον Συνασπισμό Πολιτών και την Αριστερά.

«Όταν άρχισα την εκστρατεία μου, μία από τις τοπικές εφημερίδες έγραψε ότι ήμουν ‘ένας υποψήφιος του Facebook’, όμως ουδέποτε ντράπηκα γι’ αυτό», δήλωσε ο Γκόμολα στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Ο υποψήφιος παρέμεινε σε επαφή με τους ψηφοφόρους αναρτώντας «live» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και επιτρέποντας στους οπαδούς του να παρακολουθήσουν τα παρασκήνια της προεκλογικής εκστρατείας.

«Δεν έχω καμιά αμφιβολία για το γεγονός ότι είναι οι νέοι αυτοί που καθόρισαν το αποτέλεσμα των εκλογών (…) Δέχθηκα συγχαρητήρια κυρίως από τους συνομιλήκους μου», δήλωσε ο Γκόμολα.

Ως βουλευτής, ο Γκόμολα επιθυμεί να επικεντρωθεί στην επέκταση του δικτύου δημόσιας συγκοινωνίας, ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές της Πολωνίας, και να επιμείνει στην αύξηση των δημόσιων επενδύσεων στον τομέα της κατοικίας.

«Το κόστος ζωής είναι ιδιαίτερα υψηλό για τους νέους που ενηλικιώνονται και έχουν να αντιμετωπίσουν τεράστια κόστη», δήλωσε ο Γκόμολα.

Σύμφωνα με την Γεντροσκόβιακ, οι νέοι πιστεύουν πως οι εκλογές θα αλλάξουν αληθινά τα πράγματα.

«Τώρα πρέπει αυτή η αλλαγή να συγκεκριμενοποιηθεί», προσθέτει.

Πως θα είναι ο Τουσκ ως πρωθυπουργός

Μπορεί τα αποτελέσματα των εκλογών της Πολωνίας να χαιρετίστηκαν από αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, με πολλούς να κάνουν λόγο για πιθανό τέλος του πολέμου της χώρας με τις Βρυξέλλες, ωστόσο ο πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ μπορεί να μην είναι αυτό που φαίνεται.

Τα περισσότερα ξένα μέσα ενημέρωσης περιέγραψαν την πιθανή απομάκρυνση της νυν συντηρητικής κυβέρνησης του κόμματος Νόμου και Δικαιοσύνης (PiS) ως τον άνεμο της δημοκρατικής αλλαγής που ήρθε στην πολωνική πολιτική, με την ελπίδα ότι η Πλατφόρμα Πολιτών (PO) του Ντόναλντ Τουσκ, με το σχηματισμό κυβέρνησης, θα βάλει τέλος στη σύγκρουση της χώρας με την ΕΕ και θα την επαναφέρει σε ευρωπαϊκή τροχιά.

Ωστόσο, δεν είναι όλα ρόδινα.

Δεν θα αλλάξει η στάση στο μεταναστευτικό

«Η άνοδος της σημερινής αντιπολίτευσης στην εξουσία δεν σημαίνει ότι η θέση της Βαρσοβίας σε πολλά βασικά ζητήματα θα αλλάξει τόσο δραματικά, όσο ίσως αναμένουν οι Βρυξέλλες», δήλωσε στη Euractiv Πολωνίας ο Σλαβόμιρ Ντομαράτσκι, πολιτικός αναλυτής στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας.

Ένα θέμα είναι το μεταναστευτικό, καθώς η Πολωνία και η Ουγγαρία ήταν οι δύο πρωτοστάτες χώρες που αντιτάχθηκαν στην προτεινόμενη από την Επιτροπή μεταρρύθμιση του μεταναστευτικού και του ασύλου. Το PiS αρνήθηκε να δεχτεί αιτούντες άσυλο, ούτε συμφώνησε να συμβάλει οικονομικά στη διαχείριση του οικονομικού βάρους.

Είναι ακόμα ο Ντόναλντ Τουσκ ή μήπως ο Ντόναλντ Τραμπ;

Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, το PiS απείλησε τον πολωνικό λαό ότι ο Τουσκ θα υπέκυπτε στις πιέσεις της ΕΕ και θα επέτρεπε την είσοδο χιλιάδων παράτυπων μεταναστών στην Πολωνία, αν ανέβαινε στην εξουσία.

«Το PO ουσιαστικά λέει ‘ναι’ σε όλες τις προτάσεις των θεσμικών οργάνων της ΕΕ», δήλωσε ο ευρωβουλευτής του PiS Ζντζίσλαβ Κρασνοντέμπσκι στη Euractiv Πολωνίας, προσθέτοντας ότι αναμένει ότι η αντιπολίτευση θα εγκρίνει το μεταναστευτικό σύμφωνο της ΕΕ εάν σχηματίσει κυβέρνηση.

Ωστόσο, το κόμμα του Τουσκ διέψευσε κάτι τέτοιο.

«Σίγουρα δεν θα συμφωνήσουμε σε καμία λύση που θα οδηγήσει στην αύξηση του αριθμού των μεταναστών στην Πολωνία», δήλωσε ο εκπρόσωπος του PO Ζον Γκράμπιετς στη Euractiv Πολωνίας.

Καθώς η Πολωνία δέχτηκε εκατομμύρια πρόσφυγες από την Ουκρανία λόγω του πολέμου, πολλοί από τους οποίους έχουν παραμείνει εκεί, δεν θα πρέπει να αναγκαστεί να δεχτεί ακόμη περισσότερους, είπε.

Η πολωνική πολιτική σκηνή έχει μια μάλλον ενιαία άποψη για τη μετανάστευση, με όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα, από το υπερσυντηρητικό κόμμα «Συνομοσπονδία» έως την Αριστερά, να αντιτίθενται στις μετεγκαταστάσεις. Παρόλα αυτά, τους τελευταίους μήνες, ο Τουσκ εξέπληξε τους περισσότερους από τους πολιτικούς συναδέλφους του στην αντιπολίτευση με τον σκληρό τόνο του για τη μετανάστευση.

Τον Ιούλιο, ανάρτησε ένα βίντεο στο οποίο κατακεραύνωνε τη συντηρητική κυβέρνηση του Νόμου και της Δικαιοσύνης (PiS) επειδή άφησε να περάσουν χιλιάδες μετανάστες «από ισλαμικές χώρες», ενώ αντιτίθεται στο πρόγραμμα μετεγκαταστάσεων της ΕΕ ως υποτιθέμενη απειλή για την ασφάλεια της Πολωνίας. «Ο πολωνικός λαός πρέπει να ανακτήσει τον έλεγχο της χώρας του και των συνόρων της», ανέφερε ο τίτλος του βίντεο.

Η Πολωνία πρέπει να εκδιώξει την κυβέρνηση του PiS για να αποτρέψει την απειλή που παραμονεύει, δήλωσε ο Τουσκ, αναφερόμενος στους μουσουλμάνους μετανάστες που έρχονται στην Πολωνία.

Μετά τη δημοσίευση του βίντεο, κατηγορήθηκε από άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης ότι υποδαυλίζει τη ρατσιστική προκατάληψη.

«Είναι ακόμα ο Ντόναλντ Τουσκ ή μήπως ο Ντόναλντ Τραμπ;» ρώτησε ο βουλευτής της Αριστεράς Μάτσεϊ Κονίζνι, χαρακτηρίζοντας τη δήλωση του Τουσκ «τρέλα».

Αβεβαιότητα σε άλλα θέματα

Ενώ ο Τουσκ μπορεί να εκπλήξει τα θεσμικά όργανα της ΕΕ με τη στάση του στο μεταναστευτικό, το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για την οικονομική του πολιτική, καθώς ορισμένες αντιδημοφιλείς αποφάσεις υπήρχαν ήδη από την περίοδο της προηγούμενης θητείας του ως πρωθυπουργός μεταξύ 2007 και 2014.

Όταν το PO ήταν στην εξουσία με τον Τουσκ πρωθυπουργό, αύξησε το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης στην Πολωνία στα 67 έτη, ενώ το PiS – όταν ανέλαβε την εξουσία το 2015- το μείωσε στα 65 έτη για τους άνδρες και στα 60 έτη για τις γυναίκες.

Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, το PiS όντως έβαλε στο στόχαστρο τον Τουσκ, υποστηρίζοντας ότι θα αυξήσει και πάλι την ηλικία συνταξιοδότησης και θα πουλήσει τις περισσότερες κρατικές εταιρείες σε ξένες εταιρείες.

Παρά το χάρισμα και τη δημοτικότητα του Τουσκ, οι ανησυχίες σχετικά με τις οικονομικές πολιτικές του παραμένουν.

Οι φόβοι αυτοί τροφοδοτήθηκαν επίσης από μια δήλωση του φιλελεύθερου οικονομολόγου Μπογκούσλαβ Γκραμπόφσκι, τον οποίο ο Τουσκ διόρισε στο οικονομικό του συμβούλιο το 2010, όταν ήταν πρωθυπουργός. Σε συνέντευξή του φέτος, ο Γκραμπόφσκι ζήτησε εκτενέστερο ωράριο εργασίας, την ιδιωτικοποίηση των κρατικών ενεργειακών εταιρειών και την υιοθέτηση του ευρώ από την Πολωνία.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος του PiS, Πιοτρ Μιούλερ, υποστήριξε ότι, αν ο Τουσκ γινόταν επικεφαλής της κυβέρνησης, «θα στεκόταν μπροστά από την πρωθυπουργική καγκελαρία με μια πινακίδα που θα έγραφε ‘Πολωνία προς πώληση’».

Ο Τουσκ, ωστόσο, πήρε αποστάσεις από τις «ιδιωτικές απόψεις» του Γκραμπόφσκι, λέγοντας ότι «δεν έχουν καμία σχέση με το πρόγραμμα του PO», σύμφωνα με το Πολωνικό Πρακτορείο Τύπου (PAP). Δεσμεύτηκε επίσης ότι δεν θα αυξήσει την ηλικία συνταξιοδότησης μετά τη νίκη στις εκλογές.

«Τα μέσα ενημέρωσης που συνδέονται με το PiS θα προσπαθήσουν να σας πείσουν ότι μια νίκη του PO στις επόμενες εκλογές σημαίνει αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης. Όχι, δεν σημαίνει αυτό. Δεν θα αυξήσουμε την ηλικία συνταξιοδότησης μετά τη νίκη στις εκλογές», δήλωσε.

Ενώ ο Τουσκ δεν άφησε καμία αμφιβολία για τα σχέδιά του όσον αφορά την ηλικία συνταξιοδότησης, η θέση του για τις ιδιωτικοποιήσεις παραμένει ασαφής. Ερωτηθείς σχετικά κατά τη διάρκεια της προεκλογικής συζήτησης, ανέφερε μόνο τα παραδείγματα της πώλησης κρατικών εταιρειών από την κυβέρνηση PiS σε ξένους κολοσσούς, συμπεριλαμβανομένης της Saudi Aramco.

Με πληροφορίες από AFP μέσω ΑΠΕ-ΜΠΕ και euractiv
Βαρσοβία, Πολωνία

To «πιο διάσημο κινητό της Αυστρίας» έκαψε τον Σεμπάστιαν Κουρτς: Στο εδώλιο για ψευδορκία ο πρώην καγκελάριος, κινδυνεύει με φυλάκιση έως τριών ετών

Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE