«Πόρτα» στη Νούλαντ από τον επικεφαλής της χούντας στο Νίγηρα: Το Σαχέλ στις φλόγες, η Δύση σε απόγνωση – Νέες επιθέσεις τζιχαντιστών στο Μάλι [videos]

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ανθρωποι στον ‘Αρη: Παγκόσμιο συνέδριο στις ΗΠΑ για την πρώτη μόνιμη και βιώσιμη αποικία στον Κόκκινο Πλανήτη [video]

Η αριστερά πτέρυγα του Δημοκρατικού Κόμματος εναντίον του Μπάιντεν: 88 βουλευτές πιέζουν τον πρόεδρο των ΗΠΑ για τη βοήθεια στο Ισραήλ

Βαριές κατηγορίες εναντίον βουλευτή των Δημοκρατικών: Ποινική δίωξη για δωροληψία από το Αζερμπαϊτζάν και ξέπλυμα χρήματος

Το στρατιωτικό καθεστώς που κατέλαβε την εξουσία στον Νίγηρα με το πραξικόπημα της 26ης Ιουλίου παραμένει αμετακίνητο στις θέσεις του, την παραμονή της έκτακτης συνόδου της Οικονομικής Κοινότητας των Κρατών της Δυτικής Αφρικής (CEDEAO στα γαλλικά, ECOWAS στα αγγλικά), αύριο Πέμπτη στην Αμπούτζα, την πρωτεύουσα της Νιγηρίας, με οικοδεσπότη τον Μπόλα Τινούμπου, πρόεδρο της χώρας και προεδρεύοντα στον περιφερειακό οργανισμό.

Νησί της δημοκρατίας σε μια θάλασσα στρατιωτικοκρατούμενων χωρών (συμπεριλαμβανομένων του Μάλι, της Μπουρκίνα Φάσο και του Τσαντ, αλλά και της Λιβύης και της Αλγερίας), ο Νίγηρας αποτελεί τελικά ένα στρατηγικό φυλάκιο στο Σαχέλ. Η Ουάσιγκτον, μαζί με το Παρίσι και τη Ρώμη, έριξαν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στον Νίγηρα τόσο σε αναπτυξιακή βοήθεια όσο και σε στρατιωτική παρουσία για να καταπολεμήσουν το ριζοσπαστικό Ισλάμ και να προστατεύσουν τα στρατηγικά τους συμφέροντα, συμπεριλαμβανομένων των ορυχείων ουρανίου.

Ωστόσο, αυτό συνέβαλε στην αύξηση των αντιαποικιακών αισθημάτων σε μέρος του πληθυσμού, καθώς και στην οξύτητα εντός του στρατιωτικού κατεστημένου, στρέφοντας τους στρατιώτες του Νίγηρα εναντίον του προέδρου που ορκίστηκαν να προστατεύουν.

Τώρα, η Δυτική Αφρική βρίσκεται στα πρόθυρα ενός νέου σεναρίου και ενδεχομένως ακόμη και ενός πολέμου. Η Οικονομική Κοινότητα Δυτικοαφρικανικών Κρατών (ECOWAS), υπό την ηγεσία του Νιγηριανού προέδρου Μπόλα Τινούμπου, ανακοίνωσε ότι ανέστειλε όλους τους οικονομικούς δεσμούς με το Νιαμέι. Η Νιγηρία διέκοψε επίσης τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας προς τον Νίγηρα.

Αυτό που είναι ακόμη πιο ανησυχητικό είναι η απειλή της ECOWAS να αποκαταστήσει τη συνταγματική τάξη του Νίγηρα μέσω στρατιωτικής επέμβασης. Η Σενεγάλη και η Ακτή Ελεφαντοστού έχουν ήδη δηλώσει ότι ετοιμάζονται. Εν τω μεταξύ, οι χούντες στο Μάλι και στη Μπουρκίνα Φάσο έχουν υποστηρίξει τους νέους κυβερνήτες του Νίγηρα, δηλώνοντας ότι μια επίθεση στον Νίγηρα θα εκλαμβανόταν ως κήρυξη πολέμου.

Τώρα, σε πολλές χώρες του Σαχέλ, που εκτείνονται σε μήκος 3.000 χιλιομέτρων από τη Γουινέα έως το Σουδάν, έχουν γίνει πραξικοπήματα και η πολιτική αστάθεια βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της. Η περιοχή ουσιαστικά κόβει την Αφρική στα δύο, απειλώντας να αποσταθεροποιήσει τους βόρειους και τους νότιους γείτονες.

Υπάρχει διπλωματία;

Το νέο καθεστώς στη Νιαμέ μοιάζει ασυγκίνητο από τις προσφορές για διαπραγματεύσεις από την περιοχή και από τις ΗΠΑ, ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να γίνει πραγματικότητα η απειλή στρατιωτικής επέμβασης για την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης – που παραμένει επιλογή.

Ο πρόεδρος της Νιγηρίας κρίνει ότι η διπλωματία είναι «ο καλύτερος δρόμος» γα να επιλυθεί η κρίση, μολονότι δεν αποκλείει τη στρατιωτική επέμβαση στη γειτονική χώρα, είπε χθες εκπρόσωπός του.

Κοινή αποστολή της CEDEAO, της Αφρικανικής Ένωσης και του ΟΗΕ δεν μπόρεσε καν χθες να φθάσει στον Νίγηρα, επιβεβαίωσε το βράδυ ο περιφερειακός οργανισμός.

Η αποστολή ακυρώθηκε εξαιτίας ανακοίνωσης των στρατιωτικών αρχών σύμφωνα με την οποία δεν ήταν σε θέση να υποδεχθούν την τριμερή αντιπροσωπεία, πρόσθεσε η CEDEAO.

Επικαλέστηκαν λόγους «ασφαλείας», σε «αυτή την ατμόσφαιρα απειλής επίθεσης εναντίον του Νίγηρα».

Στις τρέχουσες συνθήκες «οργής και εξέγερσης του πληθυσμού μετά της κυρώσεις που επιβλήθηκαν από τη CEDEAO» είναι αδύνατο «να υποδεχθούμε την προαναφερθείσα αντιπροσωπεία με την ηρεμία και την ασφάλεια που απαιτούνται», ανέφερε επιστολή του νιγήριου ΥΠΕΞ προς την Κοινότητα προχθές Δευτέρα.

«Πόρτα» στη Νούλαντ

Το ίδιο υπουργείο ανέφερε σε άλλο κείμενό του ότι «οι μόνιμες διπλωματικές άδειες» που είχαν δοθεί για το 2023 σε «αεροσκάφη φίλιων χωρών και εταίρων του Νίγηρα αναστέλλονται προσωρινά», χωρίς να διευκρινίσει το είδους των αεροσκαφών, ούτε τις χώρες που αφορά η απόφαση.

Η CEDEAO είχε δώσει τελεσίγραφο ως την Κυριακή στους πραξικοπηματίες να αποκαταστήσουν στα καθήκοντά του τον πρόεδρο Μοαμέντ Μπαζούμ, που ανέτρεψαν την 26η Ιουλίου, απειλώντας πως σε διαφορετική περίπτωση πως θα μπορούσε να ασκήσει βία.

Η απειλή δεν έχει μεταφραστεί σε πράξεις, ακόμα τουλάχιστον, καθώς ο οργανισμός λέει πως προτιμά τον δρόμο του διαλόγου.

Η αναβολή της επίσκεψης της τριμερούς αντιπροσωπείας αποτελούσε ακόμη μια ένδειξη της αδιαλλαξίας του νέου καθεστώτος, μετά τον διορισμό του Αλί Μααμάν Λαμίν Ζεν, εξέλιξη που μοιάζει να αποτελεί το πρώτο βήμα προς τον σχηματισμό μεταβατικής κυβέρνησης.

Οι ΗΠΑ, που όπως και η Γαλλία ήταν μέχρι την ανατροπή του προέδρου Μπαζούμ προνομιακός εταίρος του Νίγηρα στον αγώνα εναντίον των τζιχαντιστικών οργανώσεων που αιματοκυλίζουν τη χώρα και μεγάλο μέρος της περιφέρειας του Σαχέλ, αποπειρώνται επίσης διάλογο.

Η δεύτερη τη τάξει της αμερικανικής διπλωματίας Βικτόρια Νούλαντ πήγε προχθές Δευτέρα στη Νιαμέ για να συναντηθεί με ηγετικά στελέχη των πραξικοπηματιών. Όμως δεν μπόρεσε να δει ούτε τον επικεφαλής της χούντας Αμπντουραμάν Τιανί, νέο ισχυρό άνδρα του Νίγηρα, ούτε με τον ανατραπέντα πρόεδρο Μπαζούμ, που παραμένει υπό κράτηση κατ’ οίκον στη Νιαμέ.

Οι συνομιλίες «ήταν εξαιρετικά ειλικρινείς όμως κάποιες στιγμές αρκετά δύσκολες», αναγνώρισε. Είπε πως πρότεινε «επιλογές» για να τερματιστεί το πραξικόπημα, προσφέροντας τις «καλές υπηρεσίες» των ΗΠΑ «αν υπάρχει η βούληση για την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης», ωστόσο έσπευσε να συμπληρώσει πως «δεν θα έλεγα πως η προσφορά φάνηκε να λαμβάνεται υπόψη καθ’ οιονδήποτε τρόπο».

Ο Μπλίνκεν επιμένει

«Είναι βέβαιο πως η διπλωματία είναι ο προτιμότερος δρόμος για να επιλυθεί αυτή η κατάσταση», είπε από την πλευρά του ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν.

Ενώ εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανέφερε πως «διατηρούμε ακόμη ελπίδες, αλλά είμαστε επίσης ρεαλιστές» ως προς τις πιθανότητες επιτυχίας των διπλωματικών πρωτοβουλιών.

Ο κ. Μπλίνκεν εκτίμησε πως αυτό που συνέβη στον Νίγηρα μπορεί να «μην ενορχηστρώθηκε από τη Ρωσία ή τη Wagner», την εταιρεία μισθοφόρων του Γεβγκένι Πριγκόζιν, «όμως (…) προσπαθούν να επωφεληθούν».

Η Wagner έχει εδραιώσει την παρουσία της σε χώρες της Αφρικής σε κρίση, όπως το Μαλί και η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, προσφέροντας προστασία στους ηγέτες τους, υποστηρίζοντας τους στρατούς τους. Σε αντάλλαγμα πληρώνεται συχνά σε είδος – συχνά σε χρυσό, διαμάντια, κ.ά.

Η Γαλλία, πρώην αποικιακή δύναμη, συχνά στόχος καταγγελτικών ή υβριστικών συνθημάτων στις διαδηλώσεις σε κράτη της δυτικής Αφρικής, διαβεβαίωσε για ακόμη μια φορά χθες Τρίτη, μέσω διπλωματικής πηγής, πως στηρίζει «τις προσπάθειες των χωρών της περιοχής για να αποκατασταθεί η δημοκρατία» στον Νίγηρα.

Αν οι σχέσεις του νέου καθεστώτος στη Νιαμέ με τις δυτικές κυβερνήσεις και αυτές των περισσότερων χωρών της Αφρικής, που καταδίκασαν το πραξικόπημα, χαρακτηρίζονται από ένταση, είναι αντίθετα εξαίρετες με το Μαλί και με την Μπουρκίνα Φάσο, όπου επίσης κυβερνούν πραξικοπηματίες στρατιωτικοί από το 2020 και το 2022 αντίστοιχα.

Οι στρατιωτικές χούντες στις δυο χώρες έχουν διαμηνύσει πως οποιαδήποτε επέμβαση στον Νίγηρα θα εκληφθεί ως «κήρυξη πολέμου» εναντίον τους.

Χθες απηύθυναν από κοινού επιστολές στον ΟΗΕ και στην Αφρικανική Ένωση, παροτρύνοντας τους δυο οργανισμούς να εμποδίσουν «οποιαδήποτε στρατιωτική επέμβαση εναντίον του Νίγηρα», το εύρος των συνεπειών της οποίας σε επίπεδο ασφαλείας και από ανθρωπιστική σκοπιά θα ήταν «απρόβλεπτο».

Νέες επιθέσεις τζιχαντιστών στο Μάλι

Η τζιχαντιστική οργάνωση Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση της περασμένης εβδομάδας στο Μαλί, στην περιφέρεια Μενακά (βορειοανατολικά), στην οποία –κατ’ αυτήν– σκοτώθηκαν 16 στρατιωτικοί.

Οι αρχές του Μαλί, όπου κυβερνούν οι στρατιωτικοί που κατέλαβαν την εξουσία με το πραξικόπημα του 2020, σιωπούν από την 3η Αυγούστου όσον αφορά την επίθεση αυτή· πηγή του Γαλλικού Πρακτορείου στον στρατό έκανε λόγο για έξι νεκρούς και αρκετούς αγνοούμενους στην ενέδρα κοντά στη Μενακά.

Το πρακτορείο «ειδήσεων» Άμακ, όργανο προπαγάνδας του ΙΚ, ανέφερε πως μαχητές έστησαν ενέδρα σε στοιχεία του στρατού του Μαλί που κινούνταν οδικώς προς την κατεύθυνση του Νίγηρα. Δεκαέξι στρατιωτικοί σκοτώθηκαν και δεκάδες άλλοι τραυματίστηκαν στη μάχη, που κράτησε περίπου μια ώρα, σύμφωνα με το Άμακ.

Οι τζιχαντιστές πυρπόλησαν τρία οχήματα και άρπαξαν άλλα τέσσερα, ενώ πήραν μαζί τους ποσότητα πυρομαχικών, όπλων και εκτοξευτήρων ρουκετών, κατά την ίδια πηγή.

Το Μαλί έχει βυθιστεί από το 2012 σε πολυδιάστατη κρίση, πολιτική, ασφαλείας και οικονομική, αφότου ξέσπασε αρχικά αυτονομιστική και στη συνέχεια τζιχαντιστική ένοπλη εξέγερση, που κατόπιν εξαπλώθηκε στο κεντρικό τμήμα της χώρας και σε γειτονικά κράτη, στην Μπουρκίνα Φάσο και στον Νίγηρα.

Η περιφέρεια Μενακά έχει μετατραπεί τους τελευταίους μήνες σε θέατρο προέλασης του Ισλαμικού Κράτους στη Μεγάλη Σαχάρα (ΙΚΜΣ). Οι επιθέσεις της τζιχαντιστικής οργάνωσης σε αυτή την περιοχή, ανέφερε πρόσφατη έκθεση της μη κυβερνητικής οργάνωσης Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch, HRW) έχουν στοιχίσει τη ζωή σε «εκατοντάδες» ανθρώπους και έχουν αναγκάσει χιλιάδες άμαχους να εγκαταλείψουν τα σπίτια και τις κοινότητές τους από την αρχή της χρονιάς.

Με πληροφορίες από AFP μέσω ΑΠΕ-ΜΠΕ και euractiv.gr

Νιαμέ, Νίγηρας /Ντακάρ, Σενεγάλη

Το Βέλγιο στέλνει 50 άρματα μάχης Leopard 1 στην Ουκρανία: Ανήκαν σε ιδιωτική εταιρεία και όχι στις βελγικές Ένοπλες Δυνάμεις