Στιγμιότυπο από την επιμνημόσυνη δέηση για τους πεσόντες κατά την τουρκική εισβολή του 1974, στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας. Λευκωσία, Κύπρος. Φωτογραφία ΓΤΠ, PIO
Αρχίσαμε να διανύουμε αισίως το 50ο έτος της Μεταπολίτευσης στην Ελλάδα και το 50ον έτος κατοχής στην Κύπρο. Στην Ελλάδα φαίνεται να ετοιμάζονται, αν όχι να γιορτάσουν την επέτειο αυτή, τουλάχιστον να κάνουν μιαν κάποια αποτίμηση όλων αυτών των χρόνων που πέρασαν από το 1974.
Στην Κύπρο, η μόνη φιλοδοξία που φαίνεται να υπάρχει είναι πως να επαναληφθούν οι συνομιλίες για λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, από εκεί που σταματήσαμε στο Κραν Μοντανά. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μια επέτειος προσφέρεται για κριτικό αναστοχασμό, προβληματισμό και κριτική αποτίμηση αυτών που συνέβηκαν στη συγκεκριμένη περίοδο.
Οι γραμμές αυτές γράφονται τη στιγμή που η Ελλάδα περνά μια κρίσιμη ώρα με τις πυρκαγιές που δείχνουν τις πολλαπλές αδυναμίες του κράτους που οικοδομήθηκε στη Μεταπολίτευση. Και όντως αυτό το κράτος παραμένει ανολοκλήρωτο και αδυνατεί να προστατεύσει τους πολίτες του όχι μόνο από τις πυρκαγιές αλλά και από πολλά άλλα δεινά που καταγράφονται καθημερινά στη ζωή των πολιτών.
Θα ήταν, όμως, λάθος να ειδωθεί η Μεταπολίτευση μόνο από αυτή την αρνητική σκοπιά. Για τους παλιότερους που έχουμε ζήσει τη δημοκρατία του χωροφύλακα και αυτή των κοινωνικών φρονημάτων, την δημοκρατία των εκλογών της νοθείας και της αστυνομικής καταπίεσης, η Μεταπολίτευση συνιστά ένα σημαντικό βήμα μπροστά.
Είναι φανερό ότι η Μεταπολίτευση δεν έφερε αυτά που περίμενε ο κόσμος με τον ενθουσιασμό των πρώτων ημερών, ακόμη και των πρώτων χρόνων. Το χειρότερο είναι ότι οι ελληνικές ελίτ παραμένουν πάντα εξαρτημένες και δεδομένες στον ξένο παράγοντα, σε ρόλο μεταπρατικό, ανίκανες να χαράξουν μια πολιτική εθνικής αξιοπρέπειας τόσο στο επίπεδο της εσωτερικής διακυβέρνησης όσο και στο επίπεδο της εξωτερικής πολιτικής.
Ίσως αυτό να οφείλεται και στον τρόπο που έγινε το πέρασμα από τη δικτατορία στη δημοκρατία. Με την τουρκική εισβολή και την καταστροφή της Κύπρου έληξε ο ρόλος της χούντας στην Ελλάδα. Αμερικανοί και ΝΑΤΟ ήθελαν να την ξεφορτωθούν. Την πολιτική μεταβολή την ανακοίνωσε ο Κίσινγκερ στην Ουάσινγκτον ως Ρωμαίος ανθύπατος, 48 ώρες προηγουμένως.
Η ελληνική αστική τάξη και οι πολιτικοί της είχαν προκρίνει κυβέρνηση Κανελλόπουλου-Μαύρου. Οι Αμερικανοί δεν συμφώνησαν και μέσω Αβέρωφ και άλλων πρακτόρων τους προώθησαν την δική τους λύση, αυτή του Καραμανλή.
Τα γεγονότα είναι γνωστά. Επομένως ο Καραμανλής κινήθηκε με βάση τις αμερικανικές προδιαγραφές. Αν απειλούσε με πόλεμο, η δεύτερη εισβολή στην Κύπρο δεν θα γινόταν ποτέ! Οι Αμερικανοί δεν θα επέτρεπαν τότε ένα ελληνοτουρκικό πόλεμο που θα διέλυε την νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ.
Απλώς η Τουρκία κινήθηκε με τις πλάτες των Αμερικανών, των Εγγλέζων και του ΝΑΤΟ. Και ο Καραμανλής ξοφλούσε γραμμάτια με την δήλωση του ότι “η Κύπρος κείται μακράν”!
Όσον αφορά την Κύπρο διανύει το 50ον έτος κατοχής χωρίς να έχει καταφέρει να υιοθετήσει μια στρατηγική που θα την απαλλάξει από την τουρκική παρουσία. Το Κυπριακό μετατράπηκε από θέμα εισβολής και κατοχής σε θέμα δικοινοτικής διαφοράς.
Όσοι όμως νομίζουν ότι το Κυπριακό είναι μια διαφορά ανάμεσα σε Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους και δεν υπολογίζουν τον ξενοδόχο που είναι η Τουρκία, είναι βαθιά νυχτωμένοι!
Αν οι διαφορές ήταν στο επίπεδο αυτό, το Κυπριακό θα είχε λυθεί από καιρό. Το Κυπριακό όμως δεν θα λυθεί ποτέ όσο η Τουρκία θα έχει σαν στόχο τον έλεγχο ολόκληρης της Κύπρου. Και αν υπάρξει λύση θα είναι τουρκικών προδιαγραφών με σφραγίδα του αγγλοαμερικάνικου παράγοντα και του ΝΑΤΟ των οποίων θα εξυπηρετεί επίσης τα συμφέροντα. Το επόμενο βήμα θα είναι η αλεξανδρετοποίηση της Κύπρου και το οριστικό ξερίζωμα.
Με τέσσερις Προέδρους “λύσης” που κυβέρνησαν τα τελευταία τριάντα χρόνια, με δυο “συντρόφους” στα κατεχόμενα, τον Ταλάτ και τον Ακιντζί, με πρόθυμη την Αθήνα, γιατί δεν βρέθηκε λύση παρ’ όλες τις οδυνηρές υποχωρήσεις της ελληνικής πλευράς; Γιατί η Τουρκία δεν θέλει λύση! Θέλει παράδοση χωρίς όρους και εξουδετέρωση της ελληνικής παρουσίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Την ίδια στιγμή η Κύπρος βιώνει μια δύσκολη μοναξιά όσο οι ελίτ του αθηναϊκού κράτους θεωρούν το κυπριακό βαρίδι και μόνιμο πονοκέφαλο. Ειδικά αυτή την εποχή, ο Μητσοτάκης, και με την ενθάρρυνση των Αμερικανών, διαμηνύει στη Λευκωσία ότι το Κυπριακό δεν θα καταστεί εμπόδιο «στην πορεία εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων».
Μια από τις μόνιμες αυταπάτες της Αθήνας και μια κοντόφθαλμη πολιτική που δεν ζημιώνει μόνο την Κύπρο αλλά και τα καλώς νοούμενα ελληνικά συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο.
*Στέφανος Κωνσταντινίδης
Πανεπιστημιακός, συγγραφέας της μυθιστορηματικής τριλογίας ΝΟΜΑΔΑΣ, Αθήνα, Εκδόσεις Βακχικόν, 2017-2019. Τώρα κυκλοφορεί και το νέο του μυθιστόρημα, ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΑΝΤΩΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ/ΣΤΟ ΥΦΑΝΤΟ ΤΟΥ ΄21, από τον ίδιο εκδοτικό οίκο.
[email protected]
ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΕΔΩ – ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΜΥΝΑΣ ΕΔΩ
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE