Η περίκλειστη ιστορία της Αμμοχώστου: Περπατάς στην πόλη όπου κυκλοφορούσε με το ποδήλατο ο Γιώργος Σεφέρης και λες, «ε…ναι, αυτή η πόλη, ήταν η ΠΟΛΗ»… (video, photos)

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Να τον χαίρονται αυτοί που τον προσκάλεσαν: Δεν πήγε στην αντικατοχική ο ψευδοδήμαρχος, μίλησε όμως στη φιέστα για την κατάληψη της κατεχόμενης Αμμοχώστου

Ξέσπασε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος εναντίον της Τουρκίας: «Μας λένε ότι (δήθεν) παραβιάζουμε τη Λωζάνη στην Παναγία τη Σουμελά»

Αυτή είναι η απάντηση για την αντικατοχική εκδήλωση της Αμμοχώστου: Έκρυψαν ότι προσκάλεσαν τον παράνομο “ψευτο”-δήμαρχο της κατεχόμενης πόλης

«Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί, τις πόρτες σπάσαν οι οχτροί». Οι στίχοι αυτοί του Γιώργου Σκούρτη, λες και πλανώνται στον αέρα της περιφραγμένης πόλης της Αμμοχώστου, την οποία 32 δημοσιογράφοι αξιώθηκαν να προσκυνήσουν κατά τη διάρκεια της περιήγησης στην βασιλεύουσα προχθές.

Η περιήγηση θα ήταν πιο φτωχή αν δεν υπήρχε η γλαφυρή περιγραφή και με το πάθος της ιστορικού, αρχαιολόγου και συγγραφέως Άννας Μαραγκού και του επίσης Αμμοχωστιανού Χριστάκη Νικήτα, ο οποίος, αν αποδίδαμε στην κυπριακή τη σχέση του με την πόλη, θα λέγαμε ότι «την γνωρίζει παθκιάν παθκιάν».

Ή έστω, κάθε στενό, κάθε σοκάκι, κάθε σημείο που αξίζει κανείς να δει ώστε να αρχειοθετήσει στα αμπάρια του μυαλού και της ψυχής του την βασιλεύουσα.

O στόχος της περιήγησης, όπως την είχε περιγράψει η Ένωση Συντακτών, όταν προσκαλούσε τους δημοσιογράφους να συμμετάσχουν, ήταν «ν’ αποκτήσουν ιδίαν γνώση και αντίληψη του τόπου μας, έτσι που στα σχετικά ρεπορτάζ τους να ακριβολογούν, έχοντας και βιωματική εμπειρία».

Και η αλήθεια είναι πικρή μεν αλλά αλήθεια, πως γνωρίζουμε πολύ λίγα από την εκ του μακρόθεν ενημέρωση. Και πως άλλη είναι η αίσθηση όταν περπατάς ανάμεσα στον χρόνο και στον χώρο.

Οι εικόνες που βλέπεις σήμερα μπροστά σου παντρεύονται με τις περιγραφές του χθες και γεννούν άλλες εικόνες και άλλες παραστάσεις. Και συγκινείσαι με όσα ακούς, με όσα βίωσαν οι άνθρωποι που έζησαν και επεβίωσαν σε αυτή την πόλη η οποία ρυμουλκεί ιστορία αιώνων.

Ναι, σε συγκινούν τόσο απλά πράγματα. Η χάραξη ενός ονόματος και μιας ημερομηνίας στο τσιμεντένιο πεζοδρόμιο, ένας όρκος αγάπης, μια ημερομηνία προ της τουρκικής εισβολής.

Σε συγκινεί το λουλούδι που φύτρωσε πάνω στη στέγη, μέσα στο δρόμο, μέσα απ’ το φεγγίτη ενός σπιτιού. Ναι, συγκινείσαι ακόμη και με τη φθορά που έφερε στα κτήρια ο πανδαμάτωρ χρόνος.

Την φθορά, την οποία αποδίδει ο Οδυσσέας Ελίτης στο «Άξιον Εστί» στους στίχους, «και θα ’ρθουνε χρόνια χλωμά και αδύναμα μέσα στη γάζα… Και θα ’ναι τα πράγματα μέσα του κιόλας ωραία ερείπια».

Και εσύ θα περιμένεις να υλοποιηθεί κι ο επόμενος στίχος, όταν «θα λάβουνε τα όνειρα εκδίκηση, και θα σπείρουνε γενεές στους αιώνες των αιώνων!».

Συνοδευόμενοι από τους δύο άριστους «ντελάληδες» της ιστορίας της πόλης, την Άννα Μαραγκού και τον Χριστάκη Νικήτα, σύραμε τα βήματά μας στην οδό Δημοκρατίας, στη λεωφόρο Κέννεντυ στην οδό Μιαούλη, στην οδό Αποστόλου Αντρέα. Κάθε βήμα και ανάμνηση, κάθε στροφή και αναστεναγμός.

Σπίτια με ιστορία, κτήρια με προσωπικότητα αλλά και ψηλά κτήρια και ξενοδοχεία, των οποίων η παρουσία αποτελεί, αν θέλουμε να είμαστε πλήρως ειλικρινείς, το μελανό σημείο της πόλης, υπό την έννοια ότι κατέλαβαν μέρος της παραλίας και είναι αμφίβολο αν θα χωροθετούνταν ξανά με τον ίδιο τρόπο, εάν ανοικοδομείτο η πόλη.

Βεβαίως, αυτά με τα μάτια του 2023 και όχι του 1974, όταν η Αμμόχωστος συνεισέφερε στο ΑΕΠ το 75%, τη στιγμή που οι άλλες πόλεις μαζί, συμπλήρωναν το υπόλοιπο 25%.

Συνολικά, η διαδρομή στα όρια της περίκλειστης πόλης φτάνει τα έξι χιλιόμετρα. Και όπως μας ενημερώνει η κ. Μαραγκού, η περιφραγμένη πόλη καλύπτει μόλις το 17% του εμβαδού του Δήμου Αμμοχώστου.

Το σπίτι που φιλοξενήθηκε ο Τσώρτσιλ

Μα, μόνο να σου λένε οι παθιασμένοι, με την πόλη, ξεναγοί σου, πως σε αυτό το σπίτι στην παραλία φιλοξενήθηκε ο παγκοσμίου εμβέλειας ηγέτης Ουίνστον Τσώρτσιλ λες μέσα σου, πως κάτι βρήκε σε αυτήν την πόλη.

Τον φιλοξένησε ο πνευματώδης πολίτης και φιλότεχνος Ευάγγελος Λοΐζου, ο οποίος είχε την ιδιορρυθμία να φορά μόνο μεταξωτά ρούχα, σε σημείο που όταν ξέσπασε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος έβαψε τα λευκού χρώματος μεταξωτά του ρούχα σε πράσινα για να φαίνονται στρατιωτικά και αναχώρησε για το αλβανικό μέτωπο, όπου, στο τελευταίο στάδιο, έφτασε με ταξί.

Σε μικρή απόσταση από το σπίτι του Λοΐζου, βρίσκεται το σπίτι του καλλιτέχνη Πολ Γεωργίου, έργα του οποίου επεστράφησαν από τους Τουρκοκύπριους (μαζί με τα 219 έργα τέχνης τα οποία φυλάγονταν στην Αμμόχωστο) στο πλαίσιο των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων.

Εντός της οικίας, φαίνεται ζωγραφισμένος ένας Δον Κιχώτης, ο οποίος απέμεινε να μάχεται κατά των κάθε λογής ανεμομύλων και του ιδίου του χρόνου.

Περπατάς στην πόλη όπου κυκλοφορούσε με το ποδήλατο ο Γιώργος Σεφέρης και λες, «ε…ναι, αυτή η πόλη, ήταν η ΠΟΛΗ».

Περπατάμε στην οδό Δημοκρατίας και βλέπουμε το κτήριο της πάλαι ποτέ «Ολυμπιακής». Ένα κατάστημα του εργοστασίου ρούχων Τζετ, το οίκημα της ΠΑΣΥΔΥ Αμμοχώστου, το κινηματοθέατρο Χατζηχαμπή, τη δημοτική βιβλιοθήκη και πινακοθήκη. Βλέπουμε ξεθωριασμένες, σκουριασμένες, σκεβρωμένες πινακίδες διαφόρων προϊόντων οι οποίες δραστηριοποιούνταν και σε άλλες πόλεις και απλώς έχουν κλείσει πλέον.

Ένα από τα χαρακτηριστικά της περιφραγμένης πόλης είναι η πυκνή βλάστηση. Άλλα χόρτα και φυτά αποξηράθηκαν ενώ άλλα επιμένουν να επιβιώνουν χωρίς να τα ποτίζει κανείς μισό αιώνα τώρα, δίνοντας τον δικό τους αγώνα. Κάποια κάγκελα είναι ακόμη κλειστά, αν και είναι εμφανές, ότι σε πολλά κτήρια δεν απέμεινε τίποτε.

Έξω από κάποιες οικίες οι ιδιοκτήτες έδεσαν σκοινιά, ποιος ξέρει γιατί; Σε κάποιες πόρτες βλέπεις καρφωμένα ξύλα χιαστί. Πολλά παράθυρα είναι σπασμένα, όπως και πόρτες. Κάποιες από αυτές είναι συρόμενες και είναι εμφανές ότι ακόμη κι αν τις τραβήξεις δεν θα μετακινηθούν.

Κάποιος δεν πρόλαβε να τις κλείσει, κάποιος υπέθεσε ότι θα γύριζε σε μερικές ώρες ή σε μερικές μέρες για να τις κλείσει. Πολλοί πήραν μαζί τους τα κλειδιά για ασφάλεια. Ξενοδοχεία, επίσης ερειπωμένα.

Όπου περπατήσαμε συναντούσαμε «τουρίστες» με σκουτεράκια. Οι πλείστοι, αν όχι όλοι, αστυνομικοί υπό κάλυψη. Και πέραν αυτών, σε διάφορα κτήρια υπάρχουν κάμερες οι οποίες παρακολουθούν κάθε κίνηση.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΥΠΕ

Οι εξαγγελίες, τα επιτεύγματα και οι αστοχίες της κυβέρνησης της Κύπρου: Ο απολογισμός του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας και η “ανάκριση” των δημοσιογράφων (video, photos)