Πρέπει να ενεργοποιηθεί και να αφυπνιστεί η Ευρώπη: Η ασφάλεια της Κύπρου εξαρτάται από τα γεγονότα στη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο ΟΗΕ εκφράζει ευγνωμοσύνη σε ΗΠΑ και Κύπρο για τον θαλάσσιο διάδρομο ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα

Να μιλάτε με τον Ταγίπ Ερντογάν, κύριε Πρωθυπουργέ, αλλά πάντα με το δάκτυλο στη σκανδάλη: Μόνον έτσι θα σέβεται την Ελλάδα ο νεοσουλτάνος ισλαμιστής της Τουρκίας!

Ο Ελληνοτουρκικός Διάλογος, ο Μητσοτάκης στην Άγκυρα και οι απαραίτητες συμμαχίες: Ποιοι ελέγχουν, παρά οι δυτικοί “σύμμαχοι”, τις εξελίξεις στο Κυπριακό;

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΕΝΤΑ*

Η ασφάλεια της Κυπριακής Δημοκρατίας εξαρτάται άμεσα από τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική (ΜΕΝΑ). Το υποσύστημα της ΜΕΝΑ βρίσκεται σε μετάβαση, καθώς τα κράτη με τη μεγαλύτερη ισχύ και επιρροή κάνουν κινήσεις και λαμβάνουν αποφάσεις που αφορούν και τη γεωπολιτική της Ανατολικής Μεσογείου.

Κυρίως, τα κράτη της ΜΕΝΑ κινούνται στα θέματα ασφάλειας με μια δυναμική αυτονόμησης από την επιρροή των ΗΠΑ. Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης και η εν δυνάμει εξέλιξη των σχέσεων των κρατών της ΜΕΝΑ με την Τουρκία.

Η νέα τάση που αναπτύσσεται ανάμεσα στα ισχυρά κράτη της ΜΕΝΑ είναι η αναζήτηση εναλλακτικών υπηγών για προμήθεια σύγχρονων εξοπλιστικών προγραμμάτων.

Ως γνωστό, οι ΗΠΑ, καθώς και άλλα κράτη του δυτικού κόσμου τα οποία διαθέτουν σύγχρονα εξοπλιστικά συστήματα, φέρουν προσκόμματα και αντιρρήσεις στην προμήθεια τέτοιων συστημάτων σε κράτη της ΜΕΝΑ.

Στο πλαίσιο αυτό, οι ηγεσίες κάποιων κρατών προβληματίζονται κατά πόσον θα πρέπει να ακολουθήσουν τον δρόμο που ακολούθησαν άλλα κράτη, τα οποία υπέστησαν μακροχρόνιες κυρώσεις ή/και αποκλεισμό από τις δυτικές αγορές.

• Υπάρχουν επίσης και σκέψεις για να γίνουν σοβαρές επενδύσεις σε αναπτυσσόμενες στρατιωτικές βιομηχανίες κρατών που είναι εκτός του δυτικού συστήματος.

Όσον αφορά το τελευταίο, η Τουρκία φαίνεται να ενδιαφέρεται να διαδραματίσει ένα νέο ρόλο: Το ρόλο του κράτους το οποίο μπορεί – δια μέσου της στρατιωτικής του βιομηχανίας – να προσφέρει λύσεις στα προβλήματα και τους αποκλεισμούς που επιβάλλουν οι ΗΠΑ και άλλα δυτικά κράτη.

Ήδη, γίνονται κάποιες συζητήσεις και έχουν εκφραστεί προθέσεις για την ανάπτυξη στρατηγικών συνεργασιών μεταξύ της Τουρκίας και κρατών της ΜΕΝΑ στο πεδίο της στρατιωτικής βιομηχανίας.

Μια άλλη εναλλακτική οδός, είναι εκείνη του Ιράν, ένα κράτος που θεωρείται αναπόσπαστο μέρος της ομάδας των κρατών της ΜΕΝΑ, αλλά βρίσκεται υπό καθεστώς κυρώσεων και αποκλεισμών.

Σκέψεις έχουν γίνει κατά καιρούς και για άλλες επιλογές (όπως εκείνες της Ρωσίας, της Κίνας, της Ινδίας, ακόμα και της Βορείου Κορέας), αλλά λόγω πρακτικών ζητημάτων, καθώς και ζητημάτων κουλτούρας, η επιλογή της Τουρκίας μοιάζει πιο προσιτή.

Εάν προχωρήσουν οι σκέψεις αυτές και αρχίσουν να γίνονται επενδύσεις από ισχυρά κράτη της ΜΕΝΑ στην τουρκική στρατιωτική βιομηχανία, θα προκληθεί μια τεκτονική γεωπολιτική αλλαγή, με μακροπρόθεσμες συνέπειες σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Μια τέτοια εξέλιξη θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό και τα συμφέροντα, αλλά κυρίως την ασφάλεια της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η γεωπολιτική αξία της Κύπρου αυξάνεται για τα κράτη της ΜΕΝΑ, ενόσω διατηρείται ο ανταγωνισμός των κρατών εκείνων με την Τουρκία, καθώς και ενόσω τα κράτη εκείνα έχουν καλές στρατηγικές σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ. Υπάρχει μια δυναμική ανατροπής αυτών των ισορροπιών, γεγονός που θα πρέπει να προβληματίσει.

Η πρόθεση ανάπτυξης των συμφερόντων των χωρών της ΜΕΝΑ, παράλληλα ή και ανταγωνιστικά με τα κράτη της Δύσης, συνιστά τη μεγαλύτερη γεωπολιτική πρόκληση, όχι μόνο για την Κύπρο, αλλά και για την Ευρώπη.

Ειδικότερα, η Τουρκία εποφθαλμιά μια τέτοια εξέλιξη προκειμένου να αυξήσει τη γεωπολιτική της αξία και να αναδειχθεί ως ένας πόλος ισχύος και επιρροής, για να μπορεί να επιβάλλει τους όρους της στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.

• Αυτά τα δεδομένα πρέπει να ενεργοποιήσουν τους όποιους μηχανισμούς διαθέτει η Κύπρος (και η Ελλάδα) στον σχεδιασμό και τη διαχείριση της νέας, αναδυόμενης γεωπολιτικής στη ΜΕΝΑ.

Η Κύπρος πρέπει να ενεργοποιήσει και να αφυπνίσει για τα ζητήματα αυτά τους εταίρους της στην Ευρώπη, αλλά και τα κέντρα λήψεως αποφάσεων στην Ουάσιγκτον.

Μια Τουρκία που επιδιώκει να υποκαταστήσει τη Δύση στη ΜΕΝΑ θα είναι μια διαρκής πηγή αστάθειας και ανασφάλειας.

* Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής και Διακυβέρνησης, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας.

• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΔΩ, ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ ΕΔΩ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ

ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΕΔΩ – ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΜΥΝΑΣ ΕΔΩ

Η “νέα εποχή” στα ελληνοτουρκικά δεν αφορά την Κύπρο: Ο αντιπρόεδρος του Ερντογάν ζητά εκ των προτέρων αναγνώριση για να προσέλθει σε συνομιλίες