Το αποτυχημένο ‘Γκαμπί’ του Πούτιν: Πώς η εισβολή στην Ουκρανία έσπειρε εμφύλιο στο θρυλικό ρωσικό σκάκι [videos]

Μετά τις 24 Φεβρουαρίου 2022, ημέρα εισβολής του Πούτιν στην Ουκρανία, η σκακιστική κοινότητα στη Ρωσία διασπάστηκε.

Στις αρχές Μαρτίου, 44 σκακιστές δημοσίευσαν μια ανοιχτή επιστολή προς τον Πούτιν.

Η επιστολή υπογράφηκε από τον πρόσφατο διεκδικητή του παγκοσμίου πρωταθλήματος Ian Nepomniachtchi, την 12η παγκόσμια πρωταθλήτρια γυναικών Alexandra Kostenyuk, τον οκτώ φορές Ρώσο πρωταθλητή Peter Svidler, τον Andrey Esipenko, τον Daniil Dubov και πολλούς άλλους.

«Είμαστε αντίθετοι με τη στρατιωτική δράση στην Ουκρανία και ζητούμε μια έγκαιρη κατάπαυση του πυρός και μια ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης μέσω διαλόγου και διπλωματικών διαπραγματεύσεων. Μας πονάει αφόρητα να βλέπουμε την καταστροφή που συμβαίνει στους λαούς μας αυτές τις μέρες», έγραψαν οι σκακιστές.

«Η ουκρανική ομάδα σκακιού είναι η σημερινή πρωταθλήτρια Ευρώπης, μια από τις καλύτερες ομάδες στον κόσμο, μαζί με τη δική μας. Έχουμε παίξει δεκάδες αγώνες και εκατοντάδες παιχνίδια. Πάντα βάζαμε τον αθλητικό αγώνα πάνω από την πολιτική – και οι Ουκρανοί το ανταπέδιδαν. Σας ζητάμε να δώσετε σε ομάδες, παίκτες και απλούς ανθρώπους και από τις δύο χώρες μια ευκαιρία για αμοιβαίο σεβασμό. Είμαστε υπέρ της ειρήνης. Σταματήστε τον πόλεμο!»

Πολλοί Ρώσοι σκακιστές φοβήθηκαν να πουν τη γνώμη τους: Όχι ο Κασπάροφ

Η επιστολή δεν μπορεί να ονομαστεί μαζική έκκληση. Πολλοί Ρώσοι σκακιστές μπορεί να μην υποστήριξαν την εισβολή στην Ουκρανία, αλλά δεν τόλμησαν να εκφράσουν τη γνώμη τους. Για παράδειγμα, οι Λευκορώσοι σκακιστές συμπεριφέρθηκαν με πολύ πιο οργανωμένο και θαρραλέο τρόπο το 2020. Από την άλλη πλευρά, μόνο δώδεκα Ρώσοι γκρανμάστερ υποστήριξαν ανοιχτά την επιθετικότητα.

Επιπλέον, μόλις ξεκίνησε η συλλογή των υπογραφών, η ομοσπονδία φυσικά πιέστηκε από πάνω και σταμάτησε η συλλογή.

• Τους επόμενους μήνες, οι grandmaster Dmitry Andreykin, Vladimir Fedoseev, Alexei Sarana, Daniil Yuffa, Alexander Motylev και άλλοι έφυγαν από τη Ρωσία. Η Alina Kashlinskaya και η Alexandra Maltsevskaya παίζουν τώρα στην πολωνική ομάδα και η Alexandra Kosteniuk ετοιμάζεται να παίξει στην ελβετική ομάδα.

Russian chess player Alexandra Kosteniuk will play for the Swiss team from January 1, 2024, according to the press service of the Swiss Chess Federation.

It is reported that Kosteniuk received a Swiss passport more than 10 years ago because of a previous marriage. pic.twitter.com/l0DKSiPRc4

— NEXTA (@nexta_tv) January 2, 2023

Ένα καλό παράδειγμα αφύπνισης είναι ο Peter Svidler της Αγίας Πετρούπολης.

Σε μια μακροσκελή συνέντευξη, ο 46χρονος grandmaster εξομολογήθηκε ότι ήταν συγκλονισμένος από τον τρόπο που οι περισσότεροι άνθρωποι στην πατρίδα του υποστήριξαν τον δολοφονικό πόλεμο και ότι ήταν πολύ αφελής να πιστέψει ότι όλα ξεκίνησαν μόλις πρόσφατα.

• Είναι αδύνατο να μην αναφερθεί ο πολλαπλός παγκόσμιος πρωταθλητής Γκάρι Κασπάροφ, ένας από τους πιο διάσημους ηγέτες της αντιπολίτευσης και μακροχρόνιος αντίπαλος του Βλαντιμίρ Πούτιν.

Ο ιδρυτής του Φόρουμ της Ελεύθερης Ρωσίας (τρεις αντιπολεμικές διασκέψεις πραγματοποιήθηκαν στο Βίλνιους μόνο το 2022) και ένα από τα ενεργά μέλη της Ρωσικής Αντιπολεμικής Επιτροπής εξακολουθεί να κατατάσσεται επίσημα ως το νούμερο 2 στον κόσμο και το νούμερο 1 της Ρωσίας στο «κλασικό σκάκι»

Όπως πριν από 40 χρόνια, ο Κασπάροφ έχει έναν ιδεολογικό αντίπαλο στο πρόσωπο του Ανατόλι Καρπόφ, ενός πολλαπλού παγκόσμιου πρωταθλητή και βουλευτή της Δούμας.

Έγινε ο πιο πολυβραβευμένος σκακιστής που υποστήριξε το Κρεμλίνο, αλλά δεν μίλησε αμέσως, ούτε ήταν πολύ σημαντικός, υπέστη ουκρανικές κυρώσεις μόλις τον Δεκέμβριο, αφού η Δούμα ψήφισε για την αναγνώριση των κατεχόμενων ουκρανικών εδαφών ως τμήμα της Ρωσίας.

Στη συνέχεια, τον Δεκέμβριο, ο Καρπόφ αποκάλεσε επίσης την αντιπολεμική επιστολή «προδοσία των συμφερόντων της Ρωσίας». Και όμως η πιο εξέχουσα και ορατή φιγούρα που υποστήριξε τον πόλεμο δεν ήταν ο Καρπόφ, αλλά ο Σεργκέι Καριάκιν [Sergei Karjakin] ο οποίος βρίσκεται στη 10η θέση των καλύτερων 100 σκακιστών του κόσμου, βάσει της βαθμολογίας της FIDE [Διεθνής Ομοσπονδία Σκακιού].

Η υπόθεση Καριάκιν

Ο Karjakin υποστήριξε τον πόλεμο σχεδόν αμέσως και στις 28 Φεβρουαρίου δημοσίευσε μια επιστολή λατρείας προς τον Πούτιν στη σελίδα του στο Instagram, στην οποία δήλωσε:

«Σας απευθύνομαι σε αυτή τη δύσκολη στιγμή, όταν η χώρα μας, με επικεφαλής εσάς, αγωνίζεται για την ασφάλεια του ειρηνικού ρωσικού πληθυσμού του Ντονμπάς και της Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουχάνσκ. Πολεμώντας για την αποστρατικοποίηση και την αποναζιστικοποίηση της Ουκρανίας με το κυρίαρχο καθεστώς της, που έχει θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια όλης της Ευρώπης και της χώρας μας υπέρ των πολιτικών της στόχων και φιλοδοξιών… Σας εκφράζω την πλήρη υποστήριξή μου στην υπεράσπιση των συμφερόντων της Ρωσίας, του πολυεθνικού μας ρωσικού λαού, την εξάλειψη των απειλών και την εδραίωση της ειρήνης. Σας εύχομαι ταχεία εκπλήρωση όλων των καθηκόντων που έχουν τεθεί μπροστά στον γενναίο στρατό μας».

Ο Karjakin καταδικάστηκε από την παγκόσμια κοινότητα του σκακιού και αποκλείστηκε από τη FIDE για έξι μήνες. Δεν μπόρεσε να συμμετάσχει στο Τουρνουά Υποψηφίων για αγώνα με τον παγκόσμιο πρωταθλητή.

Ο Karjakin όμως δεν σταμάτησε εκεί.

Το καλοκαίρι, την παραμονή των εκλογών για τη Ρωσική Σκακιστική Ομοσπονδία, ξεκίνησε μια εκστρατεία καταγγελίας κατά της ηγεσίας της Ομοσπονδίας με επικεφαλής τον σημερινό πρόεδρο Αντρέι Φιλάτοφ, με καταγωγή από την ουκρανική πόλη Ντνίπρο και μέλος της λίστας Forbes που είχε ηγηθεί της Ομοσπονδίας για οκτώ χρόνια και εναντίον του εκτελεστικού διευθυντή της Mark Glukhovsky, ο οποίος είχε μετακομίσει στο Ισραήλ και εκτελούσε τα καθήκοντά του εξ αποστάσεως.

Ο Karjakin δημοσίευσε την καταγγελία του στο κανάλι του στο Telegram και επιτέθηκε όχι μόνο στον Filatov, αλλά και στον Ρώσο grandmaster Ian Nepomniachtchi ( τρίτη θέση στην παγκόσμια κατάταξη της FIDE και πρώτος στη Ρωσία), κατηγορώντας τον για την αντιπολεμική επιστολή του και το γεγονός ότι συμμετείχε σε τουρνουά που χρηματοδοτούνταν από ρωσικές κρατικές εταιρείες- (προφανώς, στο πλαίσιο αναφοράς του Karjakin, αυτό σημαίνει ότι ο Nepomniachtchi πρέπει πάντα και σε όλα να υποστηρίζει την κρατική πολιτική).

2021 World Chess Championship Challenger, Ian Nepomniachtchi, @lachesisq frowned at Russia’s invasion of Ukraine. Levy Rozman @GothamChess supported his stance. pic.twitter.com/9os7dwleqF

— KeenChess (@KeenChess) February 26, 2022

Some in the Russian chess world have also come out against the war, including the country's top male player Ian Nepomniachtchi, and the number 2 female player Alexandra Kosteniuk. Both signed a letter along with 42 other top professionals to protest the invasion of Ukraine. pic.twitter.com/YtmL1TG4Y5

— Jonny Tickle (@jonnytickle) March 6, 2022

 

• Την άποψη πολλών Ρώσων σκακιστών για τη συμπεριφορά του Karjakin εξέφρασε η Alexandra Kostenyuk, grandmaster και δωδέκατη παγκόσμια πρωταθλήτρια γυναικών στο σκάκι, μέσω του λογαριασμού της στο Twitter:

«Μερικές φορές είναι πολύ δύσκολο να μην χρησιμοποιήσεις βρισιές. Σεργκέι, ξύπνα! Σταμάτα να γκρινιάζεις, να χαζολογάς και να συκοφαντείς. Όλοι έχουμε δει τι πατριώτης είσαι. Καλύτερα να παίζεις σκάκι».
Πριν από τις εκλογές, ο Karjakin συναντήθηκε με υψηλόβαθμους κυβερνητικούς αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του Σεργκέι Λαβρόφ, και ετοίμασε ένα ολόκληρο πρόγραμμα σκακιστικών δραστηριοτήτων στις ρωσικά κατεχόμενες και προσαρτημένες περιοχές της Ουκρανίας. 

Αρνητική ήταν η αντίδραση των κορυφαίων σκακιστών της Ρωσίας. Για παράδειγμα, ο πρώην αναπληρωτής παγκόσμιος πρωταθλητής και τρεις φορές παγκόσμιος πρωταθλητής του blitz Grischuk υποσχέθηκε να διακόψει τις σχέσεις με τη FIDE εάν ο Karjakin κέρδιζε.

Ωστόσο, το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν συμβολικό για την τρέχουσα σκακιστική κοινότητα – ο νυν πρόεδρος Αντρέι Φιλάτοφ κέρδισε με αυτοπεποίθηση τις εκλογές με ψήφους 58 έναντι επτά.

 

Σύγκρουση με τη FIDE

Το τελευταίο σκακιστικό-πολιτικό σκάνδαλο στο οποίο εμπλέκεται ο Ρώσος λειτουργός του σκακιού Arkady Dvorkovich συνέβη λόγω του αγώνα των Ιρανών γυναικών για ελευθερία.

Η Ιρανή Shohreh Bayat αφαίρεσε το χιτζάμπ της στον αγώνα γυναικών του παγκοσμίου πρωταθλήματος και δεν επέστρεψε στην πατρίδα της. H Σοχρέ έλαβε άδεια παραμονής στο Λονδίνο, άρχισε να εκπροσωπεί τη Μεγάλη Βρετανία στις κατατάξεις και πήρε υψηλή θέση ως διαιτητής της FIDE.

Ωστόσο, όταν η Shohreh Bayat εμφανίστηκε στο πρωτάθλημα Fischer τον Οκτώβριο φορώντας ένα μπλουζάκι με το σύνθημα διαμαρτυρίας «Γυναίκες. ΖΩΗ. Ελευθερία», ο Ντβόρκοβιτς απαίτησε να αλλάξει την ενδυμασία της και διέταξε τον επικεφαλής διαιτητή να απαγορεύσει στους διαιτητές να φορούν τέτοια ρούχα κατά τη διάρκεια των αγώνων.

Η Σοχρέ ζήτησε γραπτή εντολή, αλλά δεν ήρθε ποτέ. Στη συνέχεια, η Σοχρέ άλλαξε την ενδυμασία της και ήρθε στον επόμενο αγώνα φορώντας μια κίτρινη φούστα και μια μπλε μπλούζα, στα χρώματα της ουκρανικής σημαίας.

The Russian President of @FIDE_chess @advorkovich asked me to change my #WomanLifeFreedom t-shirt during the Fischer Random Chess Championship. I then appeared in Ukranian colours. @FIDE_chess said I am an inappropriate arbiter since I openly support human rights in Iran&Ukraine. pic.twitter.com/C2PoGlqL1g

— Shohreh Bayat (@ShohrehBayat) January 8, 2023

Η Σόχρα απουσίαζε από τα πρόσφατα πρωταθλήματα Rapid και Blitz στο Καζακστάν. Λόγω της αντιπαράθεσής της με τον Ντβόρκοβιτς, αποβλήθηκε από την επιτροπή των διαιτητών και δεν της επέτρεψαν να λάβει μέρος στα πρωταθλήματα.

Εν τω μεταξύ, το μπλουζάκι του κοντού του Ιρανού διαιτητή δεν έφερε καμία ένδειξη για κάποια συγκεκριμένη χώρα, παρά μόνο ένα σύνθημα για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο Χάρτης της FIDE (άρθρο 4.3) ορίζει ρητά την ανάγκη σεβασμού και προστασίας των διεθνώς αναγνωρισμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

«Μετά την επιτυχή επανεκλογή του, ο Πρόεδρος Ντβόρκοβιτς επικεντρώνεται και πάλι στα συμφέροντα της Ρωσίας και το Ιράν είναι ένας από τους λίγους συμμάχους της Ρωσίας», λέει η  Μπαγιάτ. Κατά  δήλωσή της, «ο πρόεδρος της FIDE είναι πιόνι του Κρεμλίνου», ήταν ο τίτλος μιας πρόσφατης συνέντευξης στη γερμανική Süddeutsche Zeitung.

• Στο Twitter, η Μπαγιάτ έγραψε: «Κάποια στελέχη της FIDE, συμπεριλαμβανομένων διευθυντών και μελών του διοικητικού συμβουλίου, μου έστειλαν τη συγγνώμη τους και είπαν: «Μην αφήσετε τον Αρκάντι να σας στενοχωρήσει».

Τα στελέχη της FIDE απέφυγαν από επίσημα σχόλια, αν και θα περίμενε κανείς μια πιο αποτελεσματική υπηρεσία Τύπου από έναν τέτοιο οργανισμό, ο οποίος ενώνει τις εθνικές ομοσπονδίες σχεδόν διακοσίων χωρών.

 

 

FIDE και Ντβόρκοβιτς

 

Ο Arkady Dvorkovich, πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και, τα τελευταία χρόνια, επικεφαλής του Ιδρύματος Skolkovo, ήταν επικεφαλής της FIDE το 2018, διαδεχόμενος έναν άλλο Ρώσο, τον Kirsan Ilyumzhinov.

Ο Ντβόρκοβιτς είναι γιος του διάσημου σκακιστή Βλαντιμίρ Γιακόβλεβιτς Ντβόρκοβιτς, ο οποίος εργάστηκε για τον Κασπάροφ στην Επαγγελματική Σκακιστική Ένωση.

Από τη μια πλευρά, ο Αρκάντι Ντβόρκοβιτς φαινόταν ότι καταδίκασε δημόσια τον πόλεμο με την Ουκρανία.

Από την άλλη, παρέμεινε πρόεδρος του Ιδρύματος Skolkovo για κάποιο διάστημα μετά την έναρξη του πολέμου.

Πολλοί θεώρησαν τις ενέργειές του ως απόπειρα να καθίσει σε δύο καρέκλες, αν και στη Ρωσία δέχτηκε επίθεση στην τηλεόραση από τον βουλευτή Khinshtein στην εκπομπή που παρουσιαζόταν από τον φίλο του, τον απεχθή προπαγανδιστή Vladimir Solovyov. Ο Γραμματέας του Γενικού Συμβουλίου της Ενωμένης Ρωσίας Αντρέι Τουρτσάκ ζήτησε την απόλυση του Ντβόρκοβιτς από διευθυντή του Ιδρύματος Skolkovo για «εσχάτη προδοσία» και τελικά ο Ντβόρκοβιτς έπρεπε να παραιτηθεί.

Με τον Ντβόρκοβιτς επικεφαλής της FIDE, η ηγεσία της ομοσπονδίας ανανεώθηκε σημαντικά και η θέση της FIDE, κυρίως οικονομική, ενισχύθηκε σημαντικά.

Το καλοκαίρι του 2022 μια άλλη Παγκόσμια Ολυμπιάδα Σκακιού υποτίθεται ότι θα γινόταν στη Μόσχα με τις προσπάθειες του Ντβόρκοβιτς, αλλά λόγω του πολέμου αναβλήθηκε και έγινε, φυσικά, σε μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ινδίας – το Τσενάι.

Ακόμη και πριν από τη Μόσχα, η Ολυμπιάδα είχε προγραμματιστεί στο Μινσκ, αλλά τον Οκτώβριο του 2020, η ηγεσία της πληγωμένης από διαδηλώσεις Λευκορωσίας την απέρριψε και η πρόεδρος της Λευκορωσικής Ομοσπονδίας Σκακιού, Αναστασία Σοροκίνα, η οποία, μαζί με άλλους αθλητές, υπέγραψε επιστολή κατά Λουκασένκο, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα.

Την ίδια περίοδο διεξήχθησαν εκλογές στη FIDE, όπου αντίπαλος του Ντβόρκοβιτς ήταν ο Ουκρανός γκρανμάστερ Αντρέι Μπαρίσπολετς, ο οποίος ζει στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αν και υπήρχαν πολλά ερωτήματα για τον Ντβόρκοβιτς ως Ρώσο που είχε προηγουμένως υψηλές θέσεις στη ρωσική κυβέρνηση, ενώ η ίδια η FIDE χρηματοδοτούνταν κυρίως από ρωσικές κρατικές και ιδιωτικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που υπόκεινται σε κυρώσεις, ο Ντβόρκοβιτς κέρδισε με αυτοπεποίθηση με 157 ψήφους κατά και 16 κατά Γενικά, όλα αυτά τα χρόνια η FIDE χαρακτηριζόταν και εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από κάποιο συντηρητισμό, οπότε η μεταρρύθμισή της δεν είναι τόσο εύκολη.

 

 

Διαλυμένα ιδανικά

 

Μια πρόχειρη ματιά, ειδικά από το εσωτερικό της Ρωσίας, θα μπορούσε να δώσει την εντύπωση ότι λίγα πράγματα έχουν αλλάξει στο ρωσικό σκάκι από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος.

Υπάρχουν αγώνες ενηλίκων και παίδων, αγώνες εθνικών ομάδων και πρωταθλήματα.

Όμως, οι εθνικές ομάδες της Ρωσίας και της Λευκορωσίας δεν επετράπη να συμμετάσχουν στο πιο διάσημο τουρνουά, την Παγκόσμια Ολυμπιάδα Σκακιού.

Οι Ρώσοι και οι Λευκορώσοι σκακιστές πρέπει τώρα να αγωνίζονται υπό τη σημαία της FIDE και όχι με τη σημαία των χωρών τους στους αγώνες της FIDE και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Σκακιού.

Θα ήταν μάλλον λογικό να τελειώσει αυτό το κομμάτι με τη φράση που είπε η πρώην παγκόσμια πρωταθλήτρια Alexandra Kosteniuk σε μια συνέντευξη στο WOZ της Ελβετίας:

«Όλη μου η ζωή και τα ιδανικά μου έχουν καταρρεύσει. Αλλά δεν θέλω να κόψω τους δεσμούς με τη Ρωσία. Για μένα Ρωσία σημαίνει ανθρώπους, γλώσσα, τις ρίζες μου, τον πολιτισμό μου και είναι αδύνατο να τα κόψω όλα από τη ζωή μου. Ελπίζω ότι μια μέρα όλα θα επανέλθουν στο φυσιολογικό».

 

 

 

Με πληροφορίες από The Insider

 

Ο «πατερούλης» είναι εδώ: Ξανάστησαν άγαλμα του Στάλιν επ’ ευκαιρία της 80ης επετείου της νίκης επί των Ναζί

Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE