Ρήγμα – μαμούθ μήκους 100 χιλιομέτρων μεταξύ των πλακών Ανατολίας και Αραβίας πυροδότησε τον φονικό σεισμό: Φόβοι ακόμη και για δεκάδες χιλιάδες νεκρούς

FILE PHOTO: Emergency personnel search for victims at the site of a collapsed building after an earthquake in Diyarbakir, southeast of Turkey, 06 February 2023. EPA, REFIK TEKIN




Σε πάνω από 2.600 ανέρχονται οι νεκροί από τις δύο ισχυρές δονήσεις που έπληξαν την Τουρκία και τη Συρία, σεισμικά γεγονότα για τα οποία οι σεισμολόγοι εκφράζουν φόβους ότι ενδέχεται να αποδειχθούν από τα καταστροφικότερα των τελευταίων δέκα ετών.

  • Ο Τούρκος υπουργός Υγείας Φαχρετίν Κοτζά ανακοίνωσε ότι οι νεκροί στην Τουρκία ανέρχονται στους 1.651 και τουλάχιστον 11.159 άνθρωποι τραυματίστηκαν ενώ κατέρρευσαν 3.471 κτίρια. Στη Συρία, στις ζώνες που ελέγχονται από τους αντάρτες και τους τζιχαντιστές, οι νεκροί είναι τουλάχιστον 390. Στις επαρχίες που ελέγχονται από το καθεστώς του Δαμασκού, έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής 538 θύματα.

Ο σεισμός προήλθε από ένα ρήγμα μήκους άνω των 100 χιλιομέτρων μεταξύ των Πλακών της Ανατολίας και της Αραβίας.

Ο φλοιός της Γης αποτελείται από ξεχωριστά κομμάτια, που ονομάζονται πλάκες, που «φωλιάζουν» η μία δίπλα στην άλλη.

Αυτές οι πλάκες συχνά προσπαθούν να μετακινηθούν, αλλά εμποδίζονται από την τριβή τους πάνω σε μια γειτονική. Ομως μερικές φορές η πίεση αυξάνεται έως ότου μια πλάκα τραντάζεται ξαφνικά, προκαλώντας κίνηση στην επιφάνεια.

Σε αυτή την περίπτωση ήταν η αραβική πλάκα που κινούνταν προς τα βόρεια και έτριβε την πλάκα της Ανατολίας.

Το επίκεντρο του σεισμού εντοπίστηκε περίπου 26 χιλιόμετρα ανατολικά της τουρκικής πόλης Νουρνταγί, σε βάθος 18 χιλιομέτρων, στο Ρήγμα της Ανατολικής Ανατολίας.

Τα ρήγματα που διατρέχουν την Ανατολική Τουρκία και τη Συρία. Πηγή: Βρετανικό Γεωολογικό Ινστιτούτο via BBC

Καθ’ όλον τον 20ό αιώνα, η σεισμική δραστηριότητα στο Ρήγμα αυτό ήταν μικρή. «Αν παρακολουθούσαμε μόνο τους (μεγάλους) σεισμούς που καταγράφονται από τους σεισμογράφους θα παρατηρούσαμε, λίγο-πολύ, το τίποτα» είπε ο Ρότζερ Μάσον, επίτιμος επιστημονικός συνεργάτης στο Βρετανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο.

Από το 1970 στην περιοχή αυτή έχουν καταγραφεί μόνο τρεις σεισμοί με μέγεθος μεγαλύτερο των 6 Ρίχτερ, σύμφωνα με το αμερικανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο. Όμως το 1822 ένας σεισμός που υπολογίζεται στα 7 Ρίχτερ σκότωσε 20.000 ανθρώπους.

Πόσο ισχυρός ήταν αυτός ο σεισμός;

Κατά μέσο όρο, κάθε χρόνο σημειώνονται παγκοσμίως λιγότεροι από 20 σεισμοί με μέγεθος άνω των 7 βαθμών, κάτι που καθιστά τις σημερινές δονήσεις από τις μεγαλύτερες.

 

Σε σύγκριση με τον σεισμό των 6,2 βαθμών που έπληξε την κεντρική Ιταλία το 2016 σκοτώνοντας περίπου 300 ανθρώπους, ο σεισμός της Τουρκίας απελευθέρωσε 250 φορές περισσότερη ενέργεια, σύμφωνα με την Τζοάνα Φορ Γουόκερ, την επικεφαλής του Ινστιτούτου Μείωσης Κινδύνων και Καταστροφών στο University College του Λονδίνου.

 

Από τους σεισμούς με πολλά θύματα που σημειώθηκαν μεταξύ 2013-2022, μόνο δύο είχαν το ίδιο μέγεθος με τον σημερινό.

Γιατί ήταν τόσο σοβαρός;

Το Ρήγμα Ανατολικής Ανατολίας είναι ένα ρήγμα οριζόντιας μετατόπισης. Αυτό σημαίνει ότι οι πλάκες πιέζονται η μία πάνω στην άλλη κατά μήκος μιας κατακόρυφης γραμμής, συσσωρεύοντας πίεση μέχρι που η μία από αυτές ολισθαίνει με μια οριζόντια κίνηση και απελευθερώνει τεράστια ποσότητα ενέργειας που προκαλεί τον σεισμό. Ένα τέτοιο γνωστό ρήγμα είναι αυτό του Αγίου Ανδρέα, στην Καλιφόρνια, όπου οι επιστήμονες λένε ότι θα μπορούσε να έχει ήδη συμβεί ένας καταστροφικός σεισμός.

 

Ο σεισμός προήλθε από σχετικά μικρό εστιακό βάθος για αυτό και η δόνηση στην επιφάνεια ήταν εντονότερη απ’ ότι αν προερχόταν από μεγαλύτερο βάθος, δήλωσε ο Ντέιβιντ Ρόδερι, γεωεπιστήμονας στο Open University της Βρετανίας.

Τι είδους μετασεισμοί αναμένονται;

Έντεκα λεπτά μετά την πρώτη δόνηση, ακολούθησε ένας μετασεισμός μεγέθους 6,7 βαθμών. Ώρες αργότερα, σημειώθηκε μια δόνηση 7,5 βαθμών και ακολούθησε το απόγευμα ένας μετασεισμός 6 βαθμών.

«Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι ότι η δραστηριότητα επεκτείνεται στα γειτονικά ρήγματα. Αναμένουμε ότι η σεισμική δραστηριότητα θα συνεχιστεί για ένα διάστημα», είπε ο Μάσον.

Μετά τον σεισμό του 1822, οι μετασεισμοί συνεχίστηκαν μέχρι και το επόμενο έτος.

Ποιος θα είναι ο τελικός απολογισμός;

Σεισμοί παρόμοιου μεγέθους σε κατοικημένες περιοχές έχουν στοιχίσει τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους. Ένας σεισμός 7,8 βαθμών στο Νεπάλ, το 2015, σκότωσε σχεδόν 9.000 ανθρώπους.

«Δεν θα είναι καλός ο απολογισμός», είπε ο Μάσον. «Τα θύματα θα είναι χιλιάδες, ενδεχομένως και δεκάδες χιλιάδες», πρόσθεσε.

Ο ψυχρός, χειμωνιάτικος καιρός, σημείωσε, σημαίνει ότι οι άνθρωποι που έχουν παγιδευτεί στα συντρίμμια έχουν λιγότερες πιθανότητες να επιβιώσουν.

Μόνο δύο τα τελευταία 10 χρόνια

Η καθηγήτρια Joanna Faure Walker, επικεφαλής του Ινστιτούτου Μείωσης Κινδύνων και Καταστροφών στο University College του Λονδίνου, δήλωσε στο ΒΒC: «Από τους πιο θανατηφόρους σεισμούς κάθε έτους, μόνο δύο τα τελευταία 10 χρόνια ήταν ισοδύναμου μεγέθους και τέσσερις τα προηγούμενα 10 χρόνια.»

Αλλά δεν είναι μόνο η δύναμη του σεισμμού που προκάλσε καταστροφή.

Το περιστατικό σημειώθηκε τα ξημερώματα, όταν άνθρωποι ήταν μέσα και κοιμόνταν.

Η στιβαρότητα των κτιρίων είναι επίσης ένας παράγοντας.

Η Δρ Κάρμεν Σολάνα, λέκτωρ ηφαιστειολογίας στο Πανεπιστήμιο του Πόρτσμουθ, λέει: «Η ανθεκτική υποδομή είναι δυστυχώς ελλειμματική στη Νότια Τουρκία και ειδικά στη Συρία, επομένως η διάσωση ζωών εξαρτάται πλέον κυρίως από τα σωστικά συνεργεία. Οι επόμενες 24 ώρες είναι κρίσιμες για την εύρεση επιζώντων. Μετά από 48 ώρες ο αριθμός των επιζώντων μειώνεται τρομερά».

Αυτή ήταν μια περιοχή όπου δεν είχε σημειωθεί μεγάλος σεισμός για περισσότερα από 200 χρόνια και δεν είχαν υπάρξει προειδοποιητικά σημάδια, επομένως το επίπεδο ετοιμότητας ήταν μικρότερο από μια περιοχή που ήταν περισσότερο συνηθισμένη να αντιμετωπίζει δονήσεις.

Με πληροφορίες από Reuters από ΑΠΕ – ΜΠΕ, BBC
Λονδίνο, United Kingdom

Δεν έχει συμβεί εδώ και αιώνες: Από δυο διπλανά επίκεντρα 44 σεισμοί πάνω από 4,2 ρίχτερ μέσα σε 11 ώρες – Οι δύο καταστροφικοί [χάρτες, λίστα]

Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: