Ισορροπία δυνάμεων στη Μεσόγειο: Γιατί η κυβέρνηση Μπάιντεν θέλει να πουλήσει F-35 στην Ελλάδα και F-16 στην Τουρκία;
FILE PHOTO: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο. EPA, BONNIE CASH
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Το περιοδικό Forbes σε άρθρο του Paul Iddon τονίζει ότι η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν (Biden) ελπίζει να κερδίσει την έγκριση από το Κογκρέσο, για να πουλήσει εκσυγχρονισμένα F-16 στην Τουρκία και μαχητικά F-35 Lightning II πέμπτης γενιάς στην Ελλάδα.
Εάν εγκριθούν, αυτές οι συμφωνίες πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων θα έχουν αναμφίβολα σημαντικές επιπτώσεις στην ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Τίτλος: Balance Of Power: Why The Biden Administration Wants To Sell Turkey F-16s And Greece F-35s – Ισορροπία δυνάμεων: Γιατί η κυβέρνηση Μπάιντεν θέλει να πουλήσει F-16 στην Τουρκία και στην Ελλάδα F-35
Σύμφωνα με την Wall Street Journal, η οποία δημοσίευσε το θέμα, η κυβέρνηση Biden ελπίζει ότι με την έγκριση της τουρκικής συμφωνίας για τα F-16, η Άγκυρα θα εγκαταλείψει τις αντιρρήσεις της για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Η Τουρκία έχει εμποδίσει την είσοδο των δύο σκανδιναβικών χωρών, απαιτώντας να διακόψουν τους δεσμούς τους με διάφορες κουρδικές ομάδες. Επιπλέον, αξιωματούχοι της αμερικανικής διοίκησης είπαν στο δημοσίευμα ότι η έγκριση της πώλησης από το Κογκρέσο «εξαρτάται από τη συναίνεση της Τουρκίας» για αυτό το θέμα.
Η Τουρκία ζήτησε για πρώτη φορά να αγοράσει 40 καινούργια αεροσκάφη F-16 Block 70 και 79 συστήματα εκσυγχρονισμού για τα παλαιότερα F-16 της τον Οκτώβριο του 2021, σε μια συμφωνία αξίας 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Επέλεξε περισσότερα F-16, αφότου είχε αφαιρεθεί από το πρόγραμμα F-35 Joint Strike Fighter το 2019 και της απαγορεύτηκε να αγοράσει οποιοδήποτε από τα μαχητικά αεροσκάφη, επειδή έλαβε πυραυλικά συστήματα αεράμυνας S-400 που αγόρασε από τη Ρωσία. Η Άγκυρα είχε σχέδια να αγοράσει έως και 100 F-35 για την αεροπορία της.
Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα έχει σκεφτεί να αγοράσει 20-40 μαχητικά F-35. Η Ουάσιγκτον πιθανότατα θα εγκρίνει οποιοδήποτε αίτημα της Αθήνας για αυτά τα προηγμένα αεροσκάφη. Δεν μπορεί, ωστόσο, να ειπωθεί το ίδιο για το τουρκικό αίτημα για τα F-16.
Ο Πρόεδρος Joe Biden έχει από καιρό ταχθεί υπέρ της πώλησης νέων F-16 στην Τουρκία και έχει εκφράσει επανειλημμένα την αισιοδοξία ότι μπορεί να κερδίσει την έγκριση από το Κογκρέσο.
Στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο του 2022 στη Μαδρίτη, είπε ότι μια πώληση F-16 δεν θα ήταν «αντιστάθμισμα» για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, κάτι που απαιτεί ομόφωνη συμφωνία μεταξύ όλων των κρατών μελών της συμμαχίας.
Μετά το δημοσίευμα της WSJ, ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, Bob Menendez, εξέδωσε δήλωση, χαιρετίζοντας τη συμφωνία για τα ελληνικά F-35, αλλά ήταν «έντονα» αντίθετος στην πώληση οποιουδήποτε «νέου αεροσκάφους F-16 στην Τουρκία».
Ο Menendez έχει ευρύτερες αντιρρήσεις για την πώληση αμερικανικών όπλων στην Τουρκία, που κυμαίνονται από την καταστολή των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης και των κομμάτων της αντιπολίτευσης στη χώρα του από τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έως και τις συναλλαγές του με τη Ρωσία. Κατά συνέπεια, μπορεί να μην δώσει την κρίσιμη έγκριση του, ακόμη και εάν η Τουρκία συμφωνήσει να επικυρώσει την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ ως αντάλλαγμα.
Η απόκτηση των F-35 από την Ελλάδα – σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη προμήθεια είκοσι τεσσάρων μαχητικών Dassault Rafale F3R 4,5 γενιάς από τη Γαλλία και την αναβάθμιση του μεγαλύτερου μέρους του στόλου των F-16 στην πιο προηγμένη διαμόρφωση Block 72 – θα δώσει στην Ελληνική Πολεμική Αεροπορία ένα τεχνολογικό πλεονέκτημα έναντι τού πολύ μεγαλύτερου τουρκικού στόλου. Αυτό θα παραμείνει έτσι, ακόμα κι αν η Τουρκία εξασφαλίσει αυτή τη συμφωνία για τα F-16.
«Το περιεχόμενο της έκθεσης της WSJ είναι, αρχικά, πολύ σημαντικό επειδή λειτουργεί ως ένδειξη ότι η Ελλάδα θα μπορούσε αναμφισβήτητα να έχει ένα ποιοτικό στρατιωτικό πλεονέκτημα μακροπρόθεσμα», δήλωσε ανώτερος συνεργάτης στο Centre International de Formation Européenne.
«Πριν από μερικά χρόνια, θα ήταν αδιανόητο να οραματιστούμε μια κατάσταση, όπου οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να πουλήσουν πιο προηγμένα οπλικά συστήματα (κάθε είδους) στην Ελλάδα – και όχι στην Τουρκία», είπε. «Το γεγονός ότι τώρα αναλύουμε την πιθανή πώληση F-35 στην Ελλάδα και F-16 στην Τουρκία σκιαγραφεί τη νέα, άνευ προηγουμένου τάση, που δείχνει ορισμένες προσαρμογές προτεραιότητων της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο».
Ο Τζογόπουλος πιστεύει ότι μία ενδεχόμενη πώληση F-16 στην Τουρκία «θα πρέπει να ενταχθεί στο πλαίσιο και να μην συζητηθεί μεμονωμένα». «Αυτό που έχει σημασία είναι ποια χώρα θα μπορούσε να διατηρήσει ένα ποιοτικό στρατιωτικό πλεονέκτημα μακροπρόθεσμα, μια συζήτηση που υπερβαίνει τις εν λόγω πωλήσεις F-16 και F-35», είπε. «Αυτό είναι το βασικό ερώτημα και όχι αν συνεχίζεται η αμερικανοτουρκική στρατιωτική συνεργασία».
Περιέγραψε την Τουρκία ως μέλος του ΝΑΤΟ που «συμπεριφέρεται αυτόνομα» σε πολλά μέτωπα. «Οι ΗΠΑ δεν θέλουν να χάσουν την Τουρκία, αλλά βαθμονομούν τις στρατηγικές τους αποφάσεις με βάση τις νέες πραγματικότητες», είπε. «Παρόλα αυτά, τα μέλη του Κογκρέσου (συγκεκριμένα ο γερουσιαστής Menendez) παραμένουν δύσπιστα ως προς τα τουρκικά κίνητρα. Μια πιθανή πώληση F-16 (και άλλων όπλων στο μέλλον) δεν θα σηματοδοτήσει το τέλος περίπλοκων διαδικασιών».
«Η ικανότητα των ΗΠΑ να συνδέουν πρακτικά την πώληση στρατιωτικού εξοπλισμού στην Τουρκία με τη διατήρηση της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και την σταθεροποίηση των επιλογών της Άγκυρας στις δυτικές προτιμήσεις θα αξιολογηθεί στο μέλλον», πρόσθεσε. «Αυτό θα έχει σημασία και θα καθορίσει την αμερικανική ηγεσία στην περιοχή».
Ο Τζογόπουλος κατέληξε, σημειώνοντας ότι οι «διαπραγματευτικές τακτικές» της Τουρκίας ξεπερνούν την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
«Το πραγματικό πρόβλημα για τις ΗΠΑ είναι πώς να διαμορφώσουν πολιτικές που δεν θα ισχυροποιήσουν την Άγκυρα να επιμείνει στην ίδια μεθοδολογία των διαπραγματεύσεων, ειδικά εντός της οικογένειας της Συμμαχίας», είπε. «Μια αρχική επιτυχία θα παρακινήσει την τουρκική κυβέρνηση να ψάξει για άλλη μια αιτία και ούτω καθεξής».
«Είναι ευθύνη της Ουάσιγκτον να εξασφαλίσει τόσο τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ όσο και τον εξορθολογισμό της τουρκικής συμπεριφοράς — για παράδειγμα, τις καθημερινές απειλές εναντίον ενός άλλου κράτους μέλους του ΝΑΤΟ, της Ελλάδας».
Ο Suleyman Ozeren, καθηγητής στο American University και ανώτερος συνεργάτης στο Orion Policy Institute, επεσήμανε ότι η υποστήριξη της κυβέρνησης Biden για την πώληση F-16 στην Τουρκία ήταν ήδη στην ημερήσια διάταξη πριν ξεκινήσει ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας τον Φεβρουάριο του 2022.
«Προσθέτοντας τον όρο της συναίνεσης της Τουρκίας για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, η κυβέρνηση Biden στοχεύει να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στην Άγκυρα και, με τον τρόπο αυτό, να προβάλει ένα πιο πειστικό επιχείρημα ενώπιον του Κογκρέσου», είπε στον αρθρογράφο. «Η κυβέρνηση επιδιώκει να χρυσώσει το χάπι, συμπεριλαμβάνοντας την πώληση των F-35 στην Ελλάδα, για να ξεπεράσει κάθε αντίσταση από το Κογκρέσο».
Επιπλέον, ο Ozeren πιστεύει ότι οι συμφωνίες στοχεύουν στη διατήρηση της ισορροπίας δυνάμεων μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, αλλά σημείωσε ότι η ισορροπία έχει αλλάξει προς όφελος της τελευταίας τα τελευταία χρόνια.
«Πουλώντας F-35 στην Ελλάδα, οι Ηνωμένες Πολιτείες δίνουν το πάνω χέρι στην Ελλάδα», είπε. «Αν δεν αλλάξει η περιφερειακή πολιτική της Άγκυρας, η βραχυπρόθεσμη στρατηγική των ΗΠΑ μοιάζει περισσότερο με την εξισορρόπηση της Τουρκίας με την Ελλάδα στην περιοχή παρά με την αναζήτηση μίας ισορροπίας δυνάμεων μεταξύ των δύο».
Αν και αυτό μπορεί να είναι πιθανό, η κυβέρνηση Biden δεν θέλει επίσης να αποξενώσει πλήρως την Τουρκία, δεδομένης της κρίσιμης θέσης της τόσο στο ΝΑΤΟ όσο και στην περιοχή.
«Ως εκ τούτου, η διοίκηση Biden αγωνίζεται να βρει έναν τρόπο να ευχαριστήσει όλα τα μέρη που εμπλέκονται στη διαδικασία», είπε. «Επειδή η κρίση των S-400 δημιούργησε μια βαθιά δυσπιστία ως προς τη θέση της Τουρκίας απέναντι στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας, η υπέρβαση αυτής της δύσκολης κατάστασης θα απαιτούσε από την Άγκυρα να κάνει μια σημαντική αλλαγή στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική της».
Η Τουρκία είχε επιλέξει να χρησιμοποιήσει το ζήτημα της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ ως μοχλό από την πρώτη μέρα, καθώς θεώρησε ότι ήταν πολιτικά επικερδές για εσωτερική και διεθνή κατανάλωση.
«Ωστόσο, για ορισμένους πολιτικούς με την εξουσία να ασκήσουν βέτο στη συμφωνία των F-16, η μπάλα είναι στο γήπεδο της Άγκυρας», είπε. «Με το υπερβολικό παιχνίδι, η Άγκυρα θα μπορούσε να αποδυναμώσει περαιτέρω τη θέση της, ενισχύοντας παράλληλα άλλους παράγοντες που αντιτίθενται στην πώληση των F-16».
Ο Paul Iddon είναι δημοσιογράφος/ αρθρογράφος που ασχολείται με στρατιωτικές και πολιτικές υποθέσεις της Μέσης Ανατολής.
ΠΗΓΗ: Περιοδικό Forbes – άρθρο του Paul Iddon
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE