Οι Κροάτες μπήκαν στο ευρώ και έπαθαν ότι και οι Έλληνες το 2002: Αφελής κυβέρνηση, κερδοσκοπία και τιμές στα ύψη [video]

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Πολιτική αστάθεια έφεραν οι εκλογές στην Κροατία: Παραμένει πρώτο το κεντροδεξιό κόμμα αλλά με μεγάλη φθορά και χωρίς αυτοδυναμία

Υποψήφιος για πρωθυπουργός ο πρόεδρος της Δημοκρατίας στην Κροατία: Στις κάλπες σήμερα οι πολίτες με κύριο θέμα τις θέσεις των υποψηφίων έναντι της Ρωσίας

Σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες οι εκλογές στην Κροατία την Τετάρτη: Πρωθυπουργός που κατηγορείται για διαφθορά απέναντι στον νυν Πρόεδρο που κατηγορείται για φιλορωσισμό

Μόνο οι πολύ γενναίοι -ή οι πολύ ανόητοι- θα τολμούσαν να μπουν ανάμεσα σε έναν Κροάτη και τον καφέ τους. Κάντε μια βόλτα στους δρόμους της πρωτεύουσας του Ζάγκρεμπ και ακόμη και τους χειμερινούς μήνες θα βρείτε τα καφενεία στο πεζοδρόμιο γεμάτα με ντόπιους που γεμίζουν καπουτσίνο.

Αλλά από την Πρωτοχρονιά, μερικοί έχουν διαπιστώσει ότι το αγαπημένο τους ρόφημα έρχεται τώρα με μια πικρή επίγευση.

Όπως καταγράφει ο Guy De Launey για το BBC

Η Κροατία υιοθέτησε το ευρώ ως νόμισμά της την 1η Ιανουαρίου 2023, μια δεκαετία αφότου έγινε το νεότερο -και ακόμα πιο πρόσφατο- μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Και η αλλαγή από το kuna άφησε πολλούς Κροάτες να πεισθούν ότι τα καφέ, καθώς και οι έμποροι λιανικής και οι πάροχοι υπηρεσιών, επωφελούνται αυξάνοντας τις τιμές τους.

Τα τοπικά μέσα ενημέρωσης είναι γεμάτα από γκρίνια σχετικά με την αύξηση των τιμών από την αρχή του έτους. Και μια «δημοσκόπηση» στην κεντρική πλατεία του Ζάγκρεμπ επιβεβαιώνει την έκπληξη.

«Είναι πολύ μπερδεμένο», λέει η Βίνα καθώς οι φίλες της Μόνικα και Τόνκα γνέφουν καταφατικά. “Φαίνεται φθηνότερο, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ ακριβό. Μόλις πληρώσαμε έξι ευρώ για δύο καφέδες και μια κόλα – σοκαρίστηκα.”

Ένας άλλος ντόπιος, ο Zivana, αισθάνεται σχεδόν το ίδιο. «Όλες αυτές οι αυξήσεις τιμών ξεκίνησαν τον Ιούνιο», λέει. “Τώρα είναι στο επίκεντρο και είναι ακόμη χειρότερα. Δεν είμαστε ευχαριστημένοι με την κυβέρνηση και τον τρόπο που χειρίστηκε την κατάσταση”.

Η διαμάχη μαίνεται τόσο σφοδρή που η κυβέρνηση της Κροατίας θεώρησε ότι έπρεπε να παρέμβει.

Κάλεσε τους λιανοπωλητές σε συναντήσεις για να τους προειδοποιήσει ότι δεν θα ανεχόταν αδικαιολόγητες αυξήσεις τιμών. Οι επιχειρήσεις δήλωσαν εξοργισμένες από την κυβέρνηση που πλήττει τη φήμη τους.

Όμως, οι αρχές ένιωσαν ξεκάθαρα ότι δεν είχαν την πολυτέλεια να γίνει το ευρώ συνώνυμο με την κρυφή κερδοσκοπία. Η κυβέρνηση διέταξε τους λιανοπωλητές να διασφαλίσουν ότι οι τιμές δεν ήταν υψηλότερες από το επίπεδό τους στις 31 Δεκεμβρίου.

Οι κρατικοί επιθεωρητές επιτέθηκαν στους παραβάτες, καταθέτοντας δικογραφίες εναντίον σχεδόν 200 απερίσκεπτων λιανοπωλητών σε διάστημα μιας εβδομάδας.

Υπάρχουν, φυσικά, εκείνοι που πιστεύουν ότι η μεγάλη διαμάχη για τον καφέ της Κροατίας είναι απλώς… αφρός. Καθώς δουλεύει τη μηχανή εσπρέσο σε ένα μπαρ στην πολυσύχναστη Πλατεία των Λουλουδιών του Ζάγκρεμπ, ο μπάρμαν Λούκα λέει ότι υποψιάζεται ότι οι άνθρωποι ξεσηκώνονται από το τίποτα.

«Είχαμε τις τιμές μας σε ευρώ πριν μπει το ευρώ», λέει. «Τώρα λένε ότι είμαστε πολύ ακριβοί – αλλά είναι η ίδια τιμή που ήταν πριν την Πρωτοχρονιά».

Με όλο τον θόρυβο για τις αυξήσεις των τιμών – είτε πραγματικές είτε φανταστικές – θα ήταν εύκολο να ξεχάσουμε γιατί η Κροατία επέλεξε να ενταχθεί στην ευρωζώνη. Στην πραγματικότητα, δεσμεύτηκε για ένταξη στο ενιαίο νόμισμα ως προϋπόθεση για την ένταξη στην ΕΕ το 2013.

Άλλα κράτη μέλη έχουν δείξει ότι η δέσμευση είναι ένα πράγμα, αλλά στην πραγματικότητα η υιοθέτηση του ευρώ είναι εντελώς άλλο θέμα. Η γειτονική Ουγγαρία της Κροατίας είχε αρχικά ένα σχέδιο να διαλύσει το φιορίνι το 2007. Όμως, 16 χρόνια αργότερα, παραμένει σταθερά εκτός της ευρωζώνης.

Αυτοί που περιμένουν στην ουρά…

Η Πολωνία, η Ρουμανία, η Σουηδία και η Τσεχική Δημοκρατία είναι όλες θεωρητικά υποχρεωμένες να υιοθετήσουν το ευρώ. Κανείς όμως δεν έχει σχέδια να το κάνει. Μόνο η Βουλγαρία φαίνεται ότι θα ενταχθεί στο ενιαίο νόμισμα το 2024.

Κάνει την αποφασιστικότητα της Κροατίας να εκπληρώσει τα κριτήρια σύγκλισης του ευρώ να φαίνεται ακόμη πιο εντυπωσιακή. Αντανακλά τη σταθερότητα πολλών παραγόντων – τον πληθωρισμό στη χώρα, το δημοσιονομικό έλλειμμα της κυβέρνησης, τον λόγο χρέους προς το ΑΕΠ της χώρας και τα μακροπρόθεσμα επιτόκια από την ένταξη στην ΕΕ.

Η σταθερότητα της συναλλαγματικής ισοτιμίας ήταν ουσιαστικά δεδομένη, λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά τη δημιουργία του εθνικού της νομίσματος το 1994, η Κροατία προσδέθηκε το κούνα με το γερμανικό μάρκο. Ακολούθησε ένα δέσιμο του ευρώ το 2002.

Αντίθετα, ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας της Κροατίας, Μπόρις Βούιτσιτς, λέει ότι όλα αυτά σήμαιναν ότι η χώρα του, οι επιχειρήσεις και ο λαός της ήταν εξαιρετικά προετοιμασμένοι για την υιοθέτηση του ενιαίου νομίσματος.

Με πληροφορίες από BBC

Δεν θα είναι λαμπρό το 2023, λέει η Λαγκάρντ: Αλλά θα είναι καλύτερο απ’ ό,τι φοβόμασταν