Ξανασκέφτεται το Brexit ο Σούνακ; Ποιοι θέλουν και ποιοι όχι το “Ελβετικό μοντέλο” με την ΕΕ * Οι Βρετανοί, πάντως, ήδη άλλαξαν γνώμη…
FILE PHOTO: “Το Brexit δεν αποδίδει” – πλακέτα από διαμαρτυρία στο Λονδίνο, τον Ιούνιο του 2022. EPA, ANDY RAIN
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ήταν αρκετό ένα δημοσίευμα για να ταράξει τα ήδη αρκετά ανήσυχα νερά στην βρετανική πολιτική σκηνή, σχετικά με το Brexit, τις συνέπειες του και τις σχέσεις με την ΕΕ όπως αυτές φέρνουν τα αποτελέσματά τους στην μαστιζόμενη οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου.
Σε άρθρο τους οι Sunday Times ανέφεραν πως η νέα κυβέρνηση, υπό τον Ρίσι Σούνακ, σκέφεται ένα “ελβετικό μοντέλο” για τις σχέσεις του Λονδίνου με την Ευρωπαϊκή Ένωση, έφερε την κάθετη διάψευση της Ντάουνινγκ Στριτ 10 καθώς και αντίστοιχες δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων.
Όμως, τα σημερινά δημοσιεύματα του βρετανικού Τύπου δείχνουν πως, αν μη τι άλλο, όπως πάντα δεν υπάρχει καπνός χωρίς φωτιά. Kι η φωτιά μαίνεται καθώς οι ευρωσκεπτικιστές του κυβερνητικού στρατοπέδου εμφανίστηκαν αμέσως να προειδοποιούν την κυβέρνηση για μια ενδεχόμενη “τρέλα” υπό την μορφή του “Ελβετικού Μοντέλου”.
Τί είναι το “ελβετικό μοντέλο” – ποιοι το θέλουν και ποιοι όχι
Το Brexit αργά αλλά σταθερά επανέρχεται στην ημερήσια διάταξη, καθώς το παιχνίδι ευθυνών εντείνεται λόγω της κακής ανάπτυξης της Βρετανίας και της επικείμενης ύφεσης.
Η συζήτηση για τις επιπτώσεις της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ έσβησε γρήγορα τις εβδομάδες μετά τις 31 Ιανουαρίου 2020, καθώς επικράτησε η πανδημία του Covid.
Έκτοτε, μεγάλο μέρος της εστίασης των βουλευτών έχει επικεντρωθεί στις συνέπειες από τα lockdown, τα παγκόσμια ζητήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ωστόσο, μετά την πρόσφατη αναταραχή στην αγορά που προκλήθηκε από την πρωθυπουργία της Λιζ Τρας και τις προσπάθειες του διαδόχου της Ρίσι Σούνακ να σώσει την οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου, η προσοχή αρχίζει να στρέφεται στον αντίκτυπο του Brexit.
- Τα ανεπίλυτα ζητήματα με τις ελλείψεις προσωπικού, τα δαπανηρά και πιο γραφειοκρατικά εμπόδια για τις επιχειρήσεις που θέλουν να εισάγουν αγαθά ή να συναλλάσσονται με την Ευρώπη και η πολιτική κρίση της Βόρειας Ιρλανδίας έχουν θέσει υπό εξέταση στους όρους της συμφωνίας του Μπόρις Τζόνσον.
Αφού έγινε γνωστό από το δημοσίευμα των Sunday Times ότι ανώτερα κυβερνητικά στελέχη θέλουν το Ηνωμένο Βασίλειο να επιδιώκει στενούς δεσμούς με την ΕΕ, αξίζει να δει κανείς τί θα σήμαινε κάτι τέτοιο.
Τι έχει προταθεί στον Σούνακ;
Έχει υποστηριχθεί ότι κάποιοι στο εσωτερικό της κυβέρνησης θέλουν να βάλουν το Ηνωμένο Βασίλειο σε μια πορεία προς μια σχέση ελβετικού τύπου με την ΕΕ.
Οι συζητήσεις λέγεται ότι γίνονται στα παρασκήνια, αλλά η πρόταση του υπουργού Οικονομικών Τζέρεμι Χαντ να μειώσει τα εμπορικά εμπόδια με τις Βρυξέλλες ερμηνεύτηκε ως απόδειξη της επιθυμίας για μια ανανεωμένη σχέση.
Δεν υπάρχει καμία πρόταση για επιστροφή στην ελευθερία μετακίνησης, αλλά οι Sunday Times ανέφεραν ότι οι υπουργοί αισθάνονται ότι οι σχέσεις μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ ξεπαγώνουν, δεδομένων των κοινών προκλήσεων που προκαλούνται από τον πληθωρισμό και τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Πώς θα ήταν μια συμφωνία ελβετικού τύπου;
Η Ελβετία βρίσκεται εκτός ΕΕ, αλλά είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του μπλοκ και η οικονομία της είναι στενά ενοποιημένη με αυτές των 27 κρατών μελών.
Έχει επιλεκτική πρόσβαση στην ενιαία αγορά και συμμετέχει σε ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα της ΕΕ και έχει εγγραφεί στην ελεύθερη ταξιδιωτική ζώνη Σένγκεν. Συγκεκριμένα, συνεισφέρει επίσης στον προϋπολογισμό της ΕΕ.
Για να διασφαλιστεί το ομαλό διασυνοριακό εμπόριο αγαθών, η συμφωνία ΕΕ-Ελβετίας καταργεί όλους τους ελέγχους εγγράφων και ταυτότητας, τους περισσότερους φυσικούς ελέγχους και τα περισσότερα κτηνιατρικά πιστοποιητικά.
Είναι μια πολύπλοκη σχέση. Το thinktank ” UK in a Changing Europe” σημειώνει ότι η Ελβετία πρέπει να αποδεχθεί πακέτα συμφωνιών από την ΕΕ που περιλαμβάνουν στοιχεία νομοθεσίας στην οποία έχει αντιταχθεί.
Ανέφερε επίσης ότι τέτοιες συμφωνίες ανανεώνονταν συχνά για να αντικατοπτρίζουν αλλαγές στο δίκαιο της ΕΕ, με κάθε νομοσχέδιο που υποβάλλεται στο ελβετικό ομοσπονδιακό κοινοβούλιο να εξετάζεται για συμβατότητα με το δίκαιο της ΕΕ.
Δεν ήμασταν εδώ πριν;
Ο διαπραγματευτής των Βρυξελλών για το Brexit, Maroš Šefčovič, παρουσίασε μια εμπορική συμφωνία ελβετικού τύπου τον περασμένο Ιούνιο, αλλά η βρετανική πλευρά, με επικεφαλής τον David Frost, την απέρριψε επειδή απαιτούσε ρυθμιστική ευθυγράμμιση.
Η κίνηση προβλήθηκε δεδομένης της αποτυχίας τερματισμού των συνοριακών ελέγχων του Brexit στα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των παγωμένων κρεάτων, που εισέρχονταν στη Βόρεια Ιρλανδία από τη Μεγάλη Βρετανία.
Ο Šefčovič είπε τον Ιούνιο του 2021 ότι μια συμφωνία ελβετικού τύπου θα καταργούσε όλους τους ελέγχους εγγράφων και φυσικούς σε κόκκινο κρέας, πουλερικά, κιμά, ψάρια και γαλακτοκομικά προϊόντα και ότι τα κατοικίδια θα μπορούν να ταξιδεύουν μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας και Βόρειας Ιρλανδίας με διαβατήριο κατοικίδιων.
Ποια ήταν η αντίδραση;
Ο Στιβ Μπάρκλεϊ, ο οποίος είναι υπουργός Υγείας αλλά διηύθυνε το τμήμα του Brexit, απέρριψε την πρόταση ότι εξετάζεται μια συμφωνία ελβετικού τύπου.
Ο πρώην υπουργός του υπουργικού συμβουλίου Λιαμ Φοξ, είπε επίσης ότι υπήρχαν πάντα κάποιοι ανώτεροι υπουργοί που θα προτιμούσαν μια λύση ελβετικού τύπου μετά το Brexit, αλλά τόνισε ότι πιστεύει ότι είναι «η ώρα να βάλουμε αυτές τις ιδέες για ύπνο και να συνεχίσουμε τη δουλειά μας». .
Η δημοσκόπηση YouGov, ωστόσο, αποκαλύπτει ότι ο αριθμός των Βρετανών που πιστεύουν ότι ήταν λάθος απόφαση να αποχωρήσουν από την ΕΕ βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο από μετά το δημοψήφισμα, στο 56%, σε σύγκριση με το 32% που πιστεύει ότι ήταν η σωστή απόφαση.
Ο αντίλογος των σκληρών “Leavers”
O αντίλογος των σκληρών ευρωσκεπτικιστών και υπέρμαχων του Brexit, επικεντρώνεται στο ότι το φαινόμενο των “Βρετανών που μετανιώνουν που ψήφισαν Brexit”, το οποίο οι δημοσκόποι αποκαλούν «Bregret», ενθάρρυνε τους οπαδούς της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ να επιχειρήσουν μια νέα “αρπαγή εξουσίας”, που δικαιολογείται από τον ισχυρισμό ότι το κοινό αλλάζει γνώμη για την Ευρώπη.
Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός μπορεί να ταλαντεύεται με τη μάταιη ελπίδα να ανεβάσει τη δημοτικότητά του με την άνεση της προσέγγισης στην ΕΕ. Έχει επηρεαστεί από τη χορωδία των σκληροπυρηνικών Remainers – λένε – που ισχυρίζονται ότι η Βρετανία έχει γίνει ο «άρρωστος της Ευρώπης» και υποστηρίζουν την επανένταξη στην Ενιαία Αγορά ως λύση σε όλα τα προβλήματά μας;
Μπορεί επίσης να υπάρχει μια προσωπική πτυχή σε αυτό, υποστηρίζουν όσοι δεν θέλουν καν ν’ ακούσουν για “Ελβετικό μοντέλο”.
Ως αρχιτέκτονας του Brexit, ο Μπόρις θα φαίνεται μεγάλος στα βιβλία της ιστορίας, αλλά ο Ρίσι Σούνακ μπορεί να ελπίζει να επισκιάσει το πρώην αφεντικό του δείχνοντας ότι τελικά το Brexit δεν «έγινε» σωστά -λένε.
“Όποιο και αν είναι το κίνητρό του, ο Πρωθυπουργός, κατά την άποψή μου, θα έκανε βαθύτατα λάθος να συνθηκολογήσει με αυτό το κύμα απαισιοδοξίας για το Brexit, τόσο από κομματική-πολιτική όσο και από πατριωτική σκοπιά. Είναι απλώς λάθος να υποθέσουμε ότι τα 17 εκατομμύρια που ψήφισαν Αποχώρηση το έκαναν επειδή περίμεναν μια άμεση ώθηση στο ΑΕΠ του Ηνωμένου Βασιλείου” γράφει στο άρθρο γνώμης στην Daily Mail ένας εξ’ αυτών, ο Ντάνιελ Τζόνσον.
Με πληροφορίες από The Guardian/ The Daily Mail
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE