Ο ισλαμιστής υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Φωτογραφία Mevlüt Çavuşoğlu, @MevlutCavusoglu
Παραθέτουμε την απομαγνητοφώνηση και μετάφραση των δηλώσεων του ισλαμιστή υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σε Συνέντευξη Τύπου που διοργανώθηκε στο πλαίσιο Συνεδρίου με θέμα «Περιφερειακές Εξελίξεις και Τουρκική Εξωτερική Πολιτική στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο» από το τουρκικό think tank SETA.
Αξίζει να διαβαστούν απ’ όλους και ειδικά από τους οπαρούς του κατευνασμού για να μην έχουν ψευδαισθήσεις…
Καταρχάς, θα ήθελα να αναφερθώ στις διμερείς μας σχέσεις με την Ελλάδα. Στις αρχές του 2021 είχαμε αναβιώσει κάποιους μηχανισμούς, μηχανισμούς διαλόγου, συμβουλευτικές συνομιλίες, πολιτικές διαβουλεύσεις, Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και επικεντρωθήκαμε στην ανάπτυξη της θετικής ατζέντας.
Όμως η Ελλάδα, δυστυχώς, δεν μπόρεσε να δείξει την απαραίτητη πολιτική βούληση και ειλικρίνεια. Αντί να μιλήσουν μαζί μας, ειδικά ο Δένδιας, συνέχισαν να μιλούν για εμάς και εναντίον μας. Πρόσφατα, ο Πρόεδρός μας φιλοξένησε τον Έλληνα Πρωθυπουργό Μητσοτάκη στην Κωνσταντινούπολη. Στις 14 Μαρτίου φέτος. Ο Μητσοτάκης υποσχέθηκε να επικεντρωθεί στη θετική ατζέντα, να μην εμπλέξει τρίτους και να είναι ειλικρινής.
Δυστυχώς όμως δεν τήρησε, δεν μπόρεσε να τηρήσει αυτή την υπόσχεση. Θυμάστε την ομιλία που έκανε στο Αμερικανικό Κογκρέσο. Στην πραγματικότητα, αυτή ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για αυτή τη συμπεριφορά της Ελλάδας. Μπορείτε και εσείς να τους ταξινομήσετε. Ωστόσο, θέλω να μοιραστώ τα ευρήματά μου μαζί σας:
Ο πρώτος λόγος είναι ότι η Ελλάδα αισθάνεται πολύ άβολα με το ανερχόμενο προφίλ της χώρας μας σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο. Ωστόσο, ο έξυπνος γείτονας θα το έβλεπε αυτό ως πλεονέκτημα και θα το χρησιμοποιούσε προς όφελός του.
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι το «αντιτουρκικό αίσθημα» δυστυχώς πριμοδοτείται στην ελληνική εσωτερική πολιτική.
Το γεγονός ότι η Τουρκία βρίσκεται καθημερινά στην ατζέντα κάνει την Ελλάδα να ξεχνά τα πραγματικά της προβλήματα. Εμείς δεν έχουμε τέτοιο θέμα. Η Ελλάδα δεν είναι στην πρώτη γραμμή της ατζέντας μας. Να δώσω ένα παράδειγμα από τον εαυτό μου: Στο διάστημα από 1 Ιανουαρίου 2020 έως 25 Οκτωβρίου 2022 μοιράστηκα μόνο 40 tweets για την Ελλάδα. Μπορείτε να μαντέψετε τον αριθμό των tweets που μοιράστηκε ο Δένδιας για την Τουρκία την ίδια περίοδο; 1080 tweets! Αυτό είναι περισσότερα από ένα tweet την ημέρα. Οι μέρες σε αυτό το διάστημα είναι 1028…
Ο τρίτος λόγος είναι ότι οι απαντήσεις μας στη μαξιμαλιστική στάση της Ελλάδας και στις παράνομες ενέργειές της την εξοργίζουν. Η Ελλάδα ενοχλήθηκε πολύ από τα νομικά μας επιχειρήματα σχετικά με τη Θαλάσσια Δικαιοδοσία, τον εξοπλισμό των νησιών… δηλαδή σχετικά με τις παραβιάσεις τους. Άρχισε λοιπόν να βλέπει την προπαγάνδα της να καταρρέει.
Ο τέταρτος λόγος είναι η έλλειψη στρατηγικού οράματος εκ μέρους της Ελλάδας. Ενώ η στενή συνεργασία και οι ισχυρές σχέσεις μαζί μας θα μπορούσαν να ωφελήσουν τους δικούς της ανθρώπους, η Ελλάδα προτιμά να στοχοποιεί τα συμφέροντά μας. Φυσικά, θα ήταν λάθος να αρνηθούμε και την επίδραση ιστορικών συμπλεγμάτων, όπως αυτά που έχει προκαλέσει η οθωμανική διοίκηση και ο πόλεμος της ανεξαρτησίας, πίσω από αυτή τη λανθασμένη εκτίμηση. Η κοινωνική ψυχολογία σίγουρα θα είχε να μας παρουσιάσει εντυπωσιακά ευρήματα ως προς αυτό.
Από την άλλη, πάλι, η Ελλάδα συνεχίζει να αποτελεί ασφαλές καταφύγιο για τρομοκρατικές οργανώσεις όπως η FETO, το PKK και η DEAS-KPC. Από το 2019, η Ελλάδα δεν έχει απαντήσει στην πρότασή μας για σύσταση κοινής ομάδας εργασίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Δυστυχώς, συνεχίζει και την απάνθρωπη και παράνομη συμπεριφορά εναντίον των μεταναστών, ειδικά εκείνων που επιχειρούν να φτάσουν στα ελληνικά νησιά του Αιγαίου ή στα σύνορα, αντί να συνεργαστεί μαζί μας για την παράνομη μετανάστευση. Αυτά δεν είναι μόνο δικοί μας ισχυρισμοί.
Αυτά εμφανίζονται και σε εκθέσεις των οργανισμών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και σε αποφάσεις του ΕΔΑΔ. Και τι επέλεξε να κάνει η Ελλάδα όταν εμφανίστηκαν όλα αυτά; Προσπάθησε να μας ρίξει λάσπη με μια καμπάνια συκοφαντίας με ψεύτικες φωτογραφίες και πληροφορίες.
Φυσικά, εμείς τους απαντήσαμε με έγγραφα. Παράλληλα, εμφανείς είναι και οι καταπιέσεις που ασκούνται στην ‘τουρκική μειονότητα’ στη ‘Δυτική Θράκη’. Η Ελλάδα παραβιάζει τα δικαιώματα και τις ελευθερίες της μειονότητάς μας, τα οποία κατοχυρώνονται με συμφωνίες, ειδικά της Λωζάνης. Αρνείται την «τουρκική» ταυτότητα της μειονότητας. Δεν εφαρμόζει αποφάσεις του ΕΔΑΔ εδώ και 15 χρόνια. Δεν εφαρμόζει δηλαδή τις αποφάσεις του Δικαστηρίου αυτού υπέρ της μειονότητας. Μιλάμε για την υπόθεση Bekir Usta και άλλων κατά της Ελλάδας. Δεν αναγνωρίζει τους μουφτήδες της μειονότητας. Δηλαδή δεν αναγνωρίζει τους εκλεγμένους μουφτήδες.
Σκεφτείτε. Σήμερα η Τουρκία να μην αναγνωρίζει την εκλογή του Ελληνορθόδοξου Πατριάρχη! Επίσης, ενώ εμείς ανοίγουμε σχολεία για τέσσερα άτομα, για τέσσερις μαθητές, στο νησί (σ.σ. Ίμβρο), η Ελλάδα κλείνει τα τουρκικά σχολεία. Αφήστε το ότι δεν επιτρέπεται σε ιδρύματα να χρησιμοποιούν το ‘τουρκικός’ στις ονομασίες τους, προσπαθούν έτσι να καταστρέψουν τα ιδρύματα.
Μέχρι που άνοιξε ένα τζαμί, χωρίς τρούλο και μιναρέ, πριν από δύο χρόνια, η Αθήνα ήταν η μόνη πρωτεύουσα στην Ευρώπη χωρίς τζαμί. Στη διοικητικό συμβούλιο αυτού του τζαμιού συμμετέχουν 9 άτομα. Και ποιος έχει τη διαχείριση αυτού του τζαμιού; Μαντέψτε! Ποιος θα έπρεπε να την έχει; Μουσουλμάνοι, σωστά; Από τα 9 άτομα, λοιπόν, οι 5 είναι Ελληνορθόδοξοι και οι 4 Μουσουλμάνοι. Φανταστείτε λοιπόν την Τουρκία να διορίζει Μουσουλμάνους ή ιμάμηδες σε μια διοίκηση εκκλησίας εδώ…
Αγαπητοί μου δάσκαλοι, αγαπητοί νέοι, αυτήν την εχθρική προσέγγιση αντιμετωπίζουμε και σε θέματα Αιγαίου και Ανατολικής Μεσογείου. Το Αιγαίο είναι μια στενή και ημίκλειστη θάλασσα με χιλιάδες νήσους, νησίδες και βραχονησίδες. Μπορείτε να το δείτε και στον χάρτη. Από αυτή την άποψη, είναι μια θάλασσα που δεν μοιάζει με καμία άλλη στον κόσμο. Το Αιγαίο είναι ένα φυσικό πέρασμα μεταξύ της Μαύρης Θάλασσας και της Μεσογείου. Εμείς έχουμε θεμελιώδη και ζωτικά δικαιώματα και συμφέροντα στο Αιγαίο, από οικονομική, εμπορική, στρατιωτική και πολιτιστική άποψη. Δεν αρνούμαστε ότι το ίδιο ισχύει και για την Ελλάδα. Δυστυχώς όμως, για τους λόγους που μόλις ανέφερα, το Αιγαίο δεν μπορεί να γίνει θάλασσα φιλίας και συνεργασίας.
Αλληλένδετες διαφωνίες στο Αιγαίο δεν έχουν επιλυθεί εδώ και χρόνια. Μπορούμε να συνοψίσουμε αυτές τις διαφωνίες στους ακόλουθους τίτλους:
Θα ήθελα τώρα να θίξω εν συντομία αυτά τα θέματα ένα-ένα.
Το πλάτος των χωρικών υδάτων και των δύο χωρών στο Αιγαίο είναι 6 ναυτικά μίλια. Ωστόσο, η Ελλάδα απειλεί την Τουρκία από την 1η Ιουνίου 1995 με επέκταση των χωρικών της υδάτων στα 12 μίλια στο Αιγαίο. Τώρα, βλέπετε στην οθόνη: Αριστερά είναι ο χάρτης με τα χωρικά ύδατα 6 μιλίων που δίνονται στα νησιά. Δεξιά είναι η κατάσταση στο Αιγαίο αν η Ελλάδα επεξέτεινε (τα χωρικά ύδατα) στα 12 μίλια. Ρίξτε μια ματιά στον χάρτη δεξιά. Είναι δυνατόν ένα πλοίο που φεύγει από την Κωνσταντινούπολη να περάσει στη Μεσόγειο χωρίς να εισέλθει στα χωρικά ύδατα της Ελλάδας; Τα χωρικά ύδατα της Ελλάδας που στα 6 μίλια είναι το 43,6% (σ.σ. του Αιγαίου), αυξάνονται σε 71,5% στα 12 μίλια.
Δεν χρειάζεται να επιχειρηματολογούμε για το πόσο άδικο είναι αυτό. Όπως είπα και πριν, ένα πλοίο που φεύγει από την Κωνσταντινούπολη δεν θα μπορεί να φτάσει στην Αττάλεια χωρίς το έλεος της Ελλάδας. Χωράει αυτό στη λογική; Δείχνουμε αυτούς τους χάρτες σε όλες τις συναντήσεις στο εξωτερικό. Και σε όλες τις συναντήσεις που κάνουμε διαδικτυακά. Και ρωτάμε: Θα επιτρέπατε ποτέ κάτι τέτοιο; Δεν έχω συναντήσει ποτέ κανέναν να απαντάει «ναι» μέχρι τώρα. Μιλάω και για τις χώρες που υποστηρίζουν έντονα την Ελλάδα. Ή και για πολιτικούς. Σε ολόκληρο τον κόσμο, όπου διαμορφώνονται γεωγραφίες όπως στο Αιγαίο, οι χώρες –όπως η Αυστραλία και η Ιαπωνία– εφαρμόζουν πλάτος χωρικών υδάτων μικρότερο από 12 μίλια ή και πλάτος τρία μίλια, προκειμένου να μην βλάψουν τα δικαιώματα των γειτόνων τους. Να επισημάνω εδώ το εξής:
Δεν είναι δυνατόν να επιτρέψουμε την επέκταση, μονομερώς, όχι στα 12 μίλια αλλά ούτε ένα μίλι πέρα από τα έξι μίλια. Δεν είναι δυνατόν να το επιτρέψουμε. Δεν δεχόμαστε επ’ ουδενί τετελεσμένο γεγονός που θα κάνει το Αιγαίο ελληνική λίμνη, που θα μας φυλακίσει στις ακτές μας και θα βλάψει τα νόμιμα και ζωτικά μας συμφέροντα. Η σωστή αντίδραση και απόφαση που ελήφθη από την Εθνοσυνέλευση απέναντι σε αυτή την απειλή στις 8 Ιουνίου 1995 ισχύει εξίσου και σήμερα. Αυτή η απόφαση δεν συνιστά απειλή πολέμου. Είναι μια δήλωση της αποφασιστικής μας στάσης να προστατεύσουμε με κάθε κόστος τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντά μας στο Αιγαίο.
Οι διεκδικήσεις εναέριου χώρου της Ελλάδας είναι μια διαφορετική παραξενιά. Δεν υπάρχει ανάλογο παράδειγμα σε όλο τον κόσμο. Δηλαδή η Ελλάδα είναι μια χώρα που δεν έχει ανάλογό της στον κόσμο από πολλές απόψεις. Η εφαρμογή 10 μιλίων εναέριου χώρου στο Αιγαίο, παρά το πλάτος των 6 μιλίων χωρικών υδάτων, αποτελεί ξεκάθαρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Αυτή την παρανομία την έχει καταγράψει και το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ –το οποίο πρόσφατα έχασε την ισορροπία του στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και στην Κύπρο– σε Έκθεση που παρουσίασε στο Κογκρέσο των ΗΠΑ τον Νοέμβριο του 2020. Χρησιμοποίησε μάλιστα διατυπώσεις στην Έκθεσή του λέγοντας ότι «αυτό δεν είναι σύμφωνο με το διεθνές δίκαιο». Η ΕΕ, από την άλλη, δεν μπορεί να δείξει αυτή τη σύνεση.
Η αδυναμία να δείξει σύνεση είναι άλλη μια εκδήλωση των διπλών μέτρων και σταθμών που έχουμε πια συνηθίσει. Ένα άλλο πρόβλημα είναι ο καθορισμός των ορίων της υφαλοκρηπίδας. Σύμφωνα με τη μαξιμαλιστική θέση της Ελλάδας, η Τουρκία δεν έχει υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο. Διότι σύμφωνα με αυτούς, τα σύνορα θα πρέπει να βρίσκονται μεταξύ των ελληνικών νησιών και της ηπειρωτικής Ανατολίας. Η δική μας θέση είναι ότι η υφαλοκρηπίδα θα πρέπει να καθορίζεται με βάση την ηπειρωτική χώρα και ότι στα νησιά που βρίσκονται μακριά από την ηπειρωτική χώρα δεν πρέπει να δίνεται υφαλοκρηπίδα.
Όταν βλέπουμε αυτόν τον χάρτη (δείχνει χάρτη που δεν καταγράφεται στο πλάνο), η προσφορά της Τουρκίας είναι μια πρόταση που σέβεται τα 6 μίλια χωρικών υδάτων αυτών των νησιών, των ελληνικών νησιών. Η θέση μας, η οποία βασίζεται στην αρχή της ευθυδικίας, υποστηρίζεται από αποφάσεις διεθνών δικαστηρίων. Υπάρχουν παραδείγματα: Αγγλία-Γαλλία, Μάλτα-Λιβύη… Οι δάσκαλοί μας ξέρουν καλύτερα. Υπάρχουν παραδείγματα από διάφορες πλευρές του κόσμου όπως μεταξύ Ρουμανίας-Ουκρανίας, Νικαράγουας-Κολομβίας… Όσο για την κατάσταση των πραγμάτων… φυσικά και αυτή είναι λόγος έντασης. Σύμφωνα με το Πρακτικό της Βέρνης από το 1976, ούτε εμείς ούτε η Ελλάδα διεξάγουμε αυτήν τη στιγμή έρευνες και γεωτρήσεις υδρογονανθράκων πέρα από τα χωρικά ύδατα στο Αιγαίο.
Μια άλλη διαφωνία στο Αιγαίο είναι ο εξοπλισμός των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου έχουν τεθεί σε καθεστώς αποστρατικοποίησης με τις συμφωνίες ειρήνης της Λωζάνης του 1923 και των Παρισίων του 1947. Η κυριαρχία έχει μεταβιβαστεί στην Ελλάδα με την προϋπόθεση όμως να διατηρηθεί αυτό το καθεστώς. Ωστόσο, η Ελλάδα εξοπλίζει αυτά τα νησιά ήδη από τη δεκαετία του 1960. Τουλάχιστον 16 από τα 23 νησιά είναι εξοπλισμένα. Αυτό συνιστά απειλή για την ασφάλειά μας. Θέλουμε η Ελλάδα να συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο και να αποκαταστήσει το καθεστώς αποστρατικοποίησης.
Αναφέρουμε τις παραβιάσεις που έχει διαπράξει σε όλα τα διμερή και πολυμερή fora, διαμαρτυρόμαστε και καταγράφουμε τις θέσεις μας. Στείλαμε την πρώτη σχετική επιστολή στον ΟΗΕ το 2021 και από τότε έχουμε στείλει συνολικά τρεις επιστολές: 13 Ιουλίου 2021, 30 Σεπτεμβρίου 2021 και την τρίτη επιστολή στις 17 Σεπτεμβρίου 2022. Σε αυτές τις επιστολές, επιστήσαμε την προσοχή στον νομικό δεσμό μεταξύ του Μη Στρατιωτικού Καθεστώτος και της Κυριαρχίας. Στο πλαίσιο αυτό, αποκαλύψαμε επίσης ότι το θέμα σχετίζεται και με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας.
Προβάλαμε τα νομικά μας επιχειρήματα και είμαστε σίγουροι για τα επιχειρήματα αυτά. Επειδή όμως η Ελλάδα δεν εμπιστεύεται τα δικά της επιχειρήματα, έχει διατυπώσει επιφυλάξεις ως προς τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου για το θέμα αυτό. Η απάντηση που μας έδωσαν απέχει πολύ από το ζητούμενο νομικό περιεχόμενο, είναι καθαρά πολιτική. Καταφεύγει σε αβάσιμα επιχειρήματα όπως «Η Τουρκία μας απειλεί» και «Η Τουρκία εποφθαλμιά την κυριαρχία μας». Όπως μόλις είπα, αυτός είναι ένας από τους λόγους που η Ελλάδα αρχίζει να τρελαίνεται. Απαντούν στην επιστολή μας oκτώ μήνες αργότερα, μετά από οκτώ ολόκληρους μήνες, με μια επιστολή που δεν έχει νομικό περιεχόμενο και περιέχει εντελώς μαύρη προπαγάνδα. Οκτώ μήνες δεν ξέρουν τι να κάνουν.
Μια άλλη διαφωνία στο Αιγαίο είναι το θέμα της κυριότητας επί κάποιων νήσων, νησίδων, και βραχονησίδων. Πρόκειται για ένα ευαίσθητο θέμα που βρίσκεται πάντα στην ατζέντα της Τουρκίας. Αυτό το νομικό ζήτημα, που εντάχθηκε στην δημόσια ημερήσια διάταξη με την Κρίση Kardak (Κρίση των Ιμίων) το 1996, αφορά στην ερμηνεία διατάξεων των Συμφωνιών της Λωζάνης και των Παρισίων για την κυριότητα νησίδων και βραχονησίδων. Δηλαδή, μιλάμε για νήσους, νησίδες και βραχονησίδες των οποίων η ιδιοκτησία παραμένει άγνωστη με βάσει αυτές τις συμφωνίες.
Εμείς λέμε το εξής στην Ελλάδα ήδη από την Κρίση των Ιμίων του 1996: Δεν αναγνωρίζουμε κανένα από τα υπάρχοντά σας σε νήσους, νησίδες και βραχονησίδες που δεν σας δίνονται ξεκάθαρα και κατηγορηματικά με Συμφωνίες. Διότι για αυτά δεν υπάρχουν νομικές συνέπειες. Εάν η Ελλάδα, μαζί με τα άλλα ζητήματα, είναι έτοιμη να επιλύσει και αυτό τι ζήτημα ειρηνικά, εμείς λέμε πάντα ότι είμαστε έτοιμοι να τα επιλύσουμε όλα αυτά τα ζητήματα ειρηνικά. Όταν έρθει η ώρα, οι αναφορές που γίνονται εδώ σήμερα θα είναι φυσικά στα νομικά μας επιχειρήματα.
Οι περιοχές εξυπηρέτησης (σ.σ. χρησιμοποιεί συνειδητά αυτόν τον όρο και όχι «περιοχές ευθύνης») στο Αιγαίο είναι επίσης θέμα διαφωνίας. Στην πραγματικότητα, βέβαια, δεν πρέπει να είναι θέμα διαφωνίας. Ζητήματα όπως το FIR, οι περιοχές Έρευνας-και-Διάσωσης και η NAVTEX γίνονται αιτία σύγκρουσης επειδή η Ελλάδα αντιμετωπίζει τις οριζόμενες περιοχές ως περιοχές κυριαρχίας, όχι ως περιοχές εξυπηρέτησης (σ.σ. ευθύνης), και αποφεύγει τη συνεργασία. Αυτή η στάση της Ελλάδας είναι στην πραγματικότητα ενάντια στο διεθνές δίκαιο. Εμείς φυσικά δηλώσαμε τις δικές μας περιοχές, όταν η Ελλάδα αρνήθηκε να συνεργαστεί. Και τις εφαρμόζουμε. Μπορείτε να τις δείτε και στους χάρτες. Όμως λέμε, όπως πάντα, ότι είμαστε έτοιμοι για συνεργασία… Διότι πρόκειται για παροχή εξυπηρέτησης. Πάντα λέμε ότι είμαστε έτοιμοι. Το λέμε και στην Ελλάδα, το λέμε και στη διεθνή κοινότητα. Υπάρχουν, λοιπόν, σύνθετα προβλήματα που διαπλέκονται έτσι στο Αιγαίο. Προσπάθησα να τα συνοψίσω.
Ο πρώτος λόγος είναι ότι η Ελλάδα βλέπει το Αιγαίο ως ελληνική θάλασσα. Αγνοεί τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της Τουρκίας. Γι’ αυτό η Ελλάδα δεν συζητά κανένα έργο συνεργασίας με την Τουρκία στο Αιγαίο. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η Ελλάδα αγνοεί όλες τις άλλες διαφωνίες αναφορικά με το Αιγαίο, εκτός της υφαλοκρηπίδας. Αυτό το δηλώνει συστηματικά, σε διερευνητικές συνομιλίες, σε συμβουλευτικές συνομιλίες. Σε αυτές λοιπόν τις συναντήσεις, που είχαν αναβιώσει μετά από μια πενταετία, άρχισε να λέει: «Δεν μιλώ για τίποτε άλλο στο Αιγαίο πέρα από την υφαλοκρηπίδα». Προσθέτουμε από την πλευρά μας στην ημερήσια διάταξη τα θέματα παραβίασης του Μη Στρατιωτικού Καθεστώτος στα νησιά. «Όχι. Δεν μιλάω γι’ αυτό», λέει. «Δεν μιλάω για τη γραμμή FIR». «Δεν μιλάω για θέματα περιοχών εξυπηρέτησης (ευθύνης)».
Ας μιλήσουμε τότε για τον εναέριο χώρο. «Ούτε γι’ αυτό μιλάω». «Μιλάω μόνο για ένα πράγμα», λέει. Ωστόσο, η επίλυση ενός μόνο προβλήματος δεν μπορεί να άρει την ένταση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Όλα αυτά τα προβλήματα πρέπει να λυθούν ταυτόχρονα. Αλλιώς, πρόκειται για μια νομικά και πολιτικά μη βιώσιμη στάση. Το λέμε στην Ελλάδα.
Ο τρίτος λόγος είναι ότι η Ελλάδα παρεμποδίζει την διεθνή δικαστική οδό για λύση. Η Ελλάδα έχει διατυπώσει επιφυλάξεις ως προς την υποχρεωτική δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου για τρεις διαφωνίες επί του Αιγαίου: για τα όρια του εναέριου χώρου, για τον αφοπλισμό των νησιών και για την οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών, λέγοντας: «Δεν αναγνωρίζω τις αποφάσεις που παίρνετε». Όταν όμως ακούμε τον Δένδια, όταν ακούτε τον Μητσοτάκη, όταν ακούτε τους Έλληνες, μιλάνε πάντα για το διεθνές δίκαιο.
Ο όρος αυτός εμφανίζεται 2-3 φορές σε μια πρόταση. Σε μεγάλες προτάσεις! Μιλούν πάντα για δημοκρατία και διεθνές δίκαιο. Όταν όμως τους κάνουμε αυτή την ερώτηση (για το Αιγαίο), δεν μπορούν να απαντήσουν. Προσπαθούν να το διαλάθουν της απαντήσεως. Εν τέλει, η Ελλάδα, δυστυχώς, δεν είναι ειλικρινής και έντιμος συνομιλητής. Θα ήθελα να το πω ανοιχτά και ξεκάθαρα για άλλη μια φορά: Δεν είναι ειλικρινείς και έντιμοι. Η Ελλάδα είναι η πλευρά που προσπαθεί να εμφανιστεί συντασσόμενη με το δίκαιο ενώ παρεμποδίζει τις ουσιαστικές διαπραγματεύσεις και τον διεθνή δικαστικό δρόμο για λύση.
Αντί για λύση, ελπίζει ότι με την υποστήριξη της ΕΕ και τρίτων χωρών θα μας κάνει να αποδεχθούμε τις μαξιμαλιστικές της θέσεις. Δυστυχώς, η ΕΕ και ορισμένες χώρες-μέλη της ΕΕ ρίχνουν επίσης νερό στον μύλο της Ελλάδας με αυτή την έννοια. Αγνοούνται ακόμη και οι κινήσεις της που αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο. Την υποστηρίζουν, συμπεριλαμβανομένης της συμπεριφοράς της εναντίον μεταναστών, μια συμπεριφορά που παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα. Την υποστηρίζουν ξεκάθαρα. Υπάρχουν χώρες που τα υποστηρίζουν όλα αυτά.
Έτσι, λοιπόν, δεν είμαστε εμείς αυτοί που τροφοδοτούν την ένταση. Εμείς δεν χρειαζόμαστε ένταση. Σήμερα, είμαστε ένας από τους σημαντικότερους διεθνείς παράγοντες που αγωνίζονται για την ειρήνη στον κόσμο, για την παγκόσμια ειρήνη και σταθερότητα, υπό την ηγεσία του Προέδρου μας Ερντογάν.
Υπάρχουν ήδη πολλά προβλήματα γύρω μας. Υπάρχουν θέματα. Θα έλεγε κανείς ότι το 60% των (διεθνών) συγκρούσεων και εντάσεων είναι γύρω μας. Δεν μπορούμε όμως να πούμε το ίδιο και για την Ελλάδα. Εάν η Ελλάδα είχε την πρόθεση να αποκλιμακώσει τις εντάσεις, θα είχε, κατ’ αρχάς, προσέλθει στις συνομιλίες για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Η Ελλάδα όμως είναι αυτή που παγώνει τις συνομιλίες για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης μεταξύ των στρατιωτικών, και υπό την ομπρέλα του ΝΑΤΟ και σε διμερές επίπεδο.
Υπάρχουν δύο βασικοί πυλώνες της πολιτικής μας για την Ανατολική Μεσόγειο: ο πρώτος είναι η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και συμφερόντων της χώρας μας και ο δεύτερος (η προστασία των δικαιωμάτων και συμφερόντων) της ΤΔΒΚ. Πρώτα από όλα, θα ήθελα να αναφέρω την εθνική μας υπόθεση, την Κύπρο. Αυτή η υπόθεση είναι, κατ’ αρχάς, υπόθεση ισότητας. Η Κύπρος δεν είναι ελληνο-ελληνοκυπριακό νησί.
Η κυριαρχία του νησιού δόθηκε στους Τουρκοκύπριους και στους Ελληνοκύπριους το 1960. Ιδρύθηκε ένα κράτος δύο εταίρων στο πλαίσιο ίσης κυριαρχίας των δύο πλευρών και ισότιμου διεθνούς καθεστώτος για αυτές. Εγγυητές αυτού του κράτους έγιναν η Αγγλία, η Τουρκία και η Ελλάδα. Η ελληνική πλευρά κατέστρεψε αυτό το συνεταιρικό κράτος με την απειλή των όπλων μέσα σε τρία χρόνια. Παρόλα αυτά, η ελληνοκυπριακή πλευρά έλαβε τον τίτλο του μοναδικού εκπροσώπου του νησιού από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ το 1964.
Η ελληνική πλευρά δεν θέλει να μοιραστεί την εξουσία και τον πλούτο με τους Τούρκους. Το έχουν αποδείξει ξανά και ξανά: με τις σφαγές που διέπραξαν στο νησί ανατρέποντας την Κυπριακή Δημοκρατία το 1963, απορρίπτοντας στη συνέχεια το σχέδιο Ανάν το 2004 και φεύγοντας από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων στο Crans-Montana το 2017, όπου ήμουν κι εγώ. Δεν θέλουν να μοιραστούν. Το λένε αυτό. Ελπίζω ο Ελληνοκύπριος ηγέτης Αναστασιάδης να αρχίσει να μιλά με ειλικρίνεια μετά την ολοκλήρωση της θητείας του. Μου είπε επίσης ο ίδιος ότι πρέπει να συναντηθούμε από κοντά, ενώ παράλληλα λέει: «Μην λες για τις συζητήσεις μας. Με φέρνεις σε δύσκολη θέση».
Τότε όμως να λέτε τα ίδια πράγματα μέσα και έξω. Να είστε ειλικρινής. Δεν είναι έντιμοι, δεν υπάρχει ειλικρίνεια από την πλευρά τους. «Δεν θέλουμε να μοιραστούμε», λέει. Και όχι μόνο την εξουσία ή την (κρατική) ισχύ, «δεν θέλουμε να μοιραστούμε ούτε την οικονομία, ούτε τα νοσοκομεία μας με τους Τούρκους», λέει. «Αυτή είναι η πραγματικότητα στο νησί», λέει.
«Γι’ αυτό η λύση των δύο κρατών είναι η καλύτερη λύση», λέει. Μετά όμως βγαίνει και μιλάει διαφορετικά έξω. Πήγαμε στη Νέα Υόρκη, μίλησε αλλιώς — από εκεί έχουμε και τεκμήρια των όσων ειπώθηκαν. Γυρίσαμε από τη Νέα Υόρκη. Μιλούσε διαφορετικά. Δηλαδή, το ίδιο μοτίβο ψυχολογίας και συμπεριφοράς βλέπουμε συνεχώς. Αυτός είναι και ο λόγος που στην άτυπη συνάντηση 5+ΟΗΕ που πραγματοποιήθηκε το 2021, και η οποία έγινε με πρότασή μας, ο “πρόεδρος” της ‘ΤΔΒΚ’ Ersin Tatar παρουσίασε ένα όραμα ρεαλιστικό και προσανατολισμένο στη λύση.
Στο πλαίσιο της λύσης αυτής, ζήτησε πρώτα την κατοχύρωση των κεκτημένων δικαιωμάτων του τουρκοκυπριακού λαού, με βάση τις συμφωνίες του 1960, δηλαδή την κυριαρχική ισότητα και το ισότιμο διεθνές καθεστώς. «Αφού κατοχυρωθούν αυτά τα δικαιώματα, ας καθίσουμε στο τραπέζι ως δύο κράτη, να συζητήσουμε πώς μπορούμε να συνεργαστούμε», είπε. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ μέχρι στιγμής δεν έχει λάβει κανένα μέτρο προς την κατεύθυνση της καταγραφής των κατοχυρωμένων δικαιωμάτων του τουρκοκυπριακού λαού.
Ως Τουρκία, υποστηρίζουμε σθεναρά αυτήν την πρόταση του Ersin Tatar. Εάν το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν μπορεί να αποδώσει αυτά τα κεκτημένα δικαιώματα, τότε οι χώρες, μέσω της αναγνώρισης, μπορούν να το κάνουν μια χαρά. Ο αξιότιμος Πρόεδρός μας έκανε αυτό το κάλεσμα στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο. Με άλλα λόγια, είπε: «Ανανωρίστε πια την ‘ΤΔΒΚ’». Δεν μπορούμε, φυσικά, να μείνουμε σε ένα μόνο κάλεσμα. Εντατικοποιήσαμε τις προσπάθειές μας. Θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε την εθνική μας υπόθεση χέρι-χέρι με τον τουρκοκυπριακό λαό και να προστατεύουμε τα δικαιώματα και το δίκιο της αδελφοσύνης μας και του τουρκοκυπριακού λαού. Δεν είναι δυνατόν να επιτρέψουμε να καταπατηθούν.
Η θαλάσσια δικαιοδοσία στην Ανατολική Μεσόγειο είναι ένα άλλο σημαντικό ζήτημα. Δεν αποδεχθήκαμε τις συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ με την Αίγυπτο, τον Λίβανο και το Ισραήλ, τις οποίες συνήψε η Ε/Κ πλευρά παραβιάζοντας τα δικαιώματα της χώρας μας και της ‘ΤΔΒΚ’. Το 2011 υπογράψαμε συμφωνία για την υφαλοκρηπίδα με την ‘ΤΔΒΚ’. Η κυβέρνηση της ‘ΤΔΒΚ’ καθόρισε περιοχές αδειοδότησης γύρω από το νησί. Κάνοντας συμφωνία με την TPAO σε αυτά τα πεδία, έδωσε άδειες έρευνας και γεωτρήσεων στην TPAO. Μέχρι σήμερα, έχουμε πραγματοποιήσει 8 γεωτρήσεις τόσο σε δικές μας περιοχές αδειών, όπως βλέπετε στην οθόνη, όσο και σε περιοχές της ‘ΤΔΒΚ’. Αυτήν τη στιγμή συνεχίζεται η 9η γεώτρησή μας.
Και φυσικά θα συνεχίσουμε αυτού του είδους τις εργασίες σε κάθε σημείο της υφαλοκρηπίδας μας και στις περιοχές που αδειοδοτούνται από την ‘ΤΔΒΚ’ το επόμενο διάστημα. Στόχος μας είναι να επωφεληθούμε από τους εγχώριους και εθνικούς μας πόρους προστατεύοντας παράλληλα τα δικαιώματα και τα συμφέροντα τόσο της χώρας μας όσο και της ‘ΤΔΒΚ’.
Θα συνεχίσουμε να αποτρέπουμε προσπάθειες να μας φυλακίσουν στις ακτές μας. Ο λεγόμενος Χάρτης της Σεβίλλης, που αντικατοπτρίζει τις μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις της Ελλάδας και της ‘ελληνοκυπριακής διοίκησης’, είναι το πιο συγκεκριμένο παράδειγμα: (διεκδικούν) τη δημιουργία μιας υφαλοκρηπίδας 40 χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων, από το Καστελλόριζο (Kızılhisar), ένα νησί με έκταση 10 τετραγωνικά χιλιόμετρα, που βρίσκεται ακριβώς απέναντι, δύο χιλιόμετρα από την Ανατολία, και 580 χιλιόμετρα από την ελληνική ενδοχώρα. Αυτό απαιτούν οι Έλληνες. Δεν είναι λογικό, δεν χωράει στον νου. Και όταν το καταδεικνύουμε αυτό, ακόμη και πολιτικοί των κρατών μελών της ΕΕ δεν μπορούν να κρύψουν την έκπληξή τους. Δεν υπάρχει άλλο τέτοιο παράδειγμα στον κόσμο. Και δεν το λέω διότι έχουμε εντάσεις, προβλήματα με την Ελλάδα. Σας το λέω ως φίλος σας, (ένας άνθρωπος) που δουλεύει με Έλληνες σε κάθε forum εδώ και 21 χρόνια: Είναι πραγματικά μοναδικοί. Είναι πολύ ικανοί στο να εξηγούν πόσο δίκιο έχουν στην πιο άδικη κατάσταση. Να το παραδεχτούμε αυτό. Εμείς δεν είμαστε τόσο ικανοί. Κάνουμε επίσης αυτοκριτική μεταξύ μας σχετικά με το πώς εξηγούμε, λέμε «ίσως δεν μπορούμε να εξηγήσουμε καλά». Αλλά πρέπει να είσαι αδιάντροπος, αναιδής και ψεύτης όπως η Ελλάδα. Δεν μπορούμε να το κάνουμε όμως αυτό. Εμείς λέμε την αλήθεια. Παρουσιάζουμε νομικά επιχειρήματα. Φυσικά, δίνουμε την απαραίτητη απάντηση και στο πεδίο και στο τραπέζι (των διαπραγματεύσεων). Και θα συνεχίσουμε να την δίνουμε. Καθορίσαμε επίσης τα όρια της υφαλοκρηπίδας μας με επιστολή προς τον ΟΗΕ και μέσω συμφωνιών που έχουμε κάνει με την ‘ΤΔΒΚ’ και τη Λιβύη.
(Δείχνοντας σε χάρτη τα σύνορα της πρότασης υφαλοκρηπίδας στην οποία αναφέρθηκε νωρίτερα) Αν παρατηρήσετε, αντιμετωπίσαμε τα ελληνικά νησιά αναγνωρίζοντάς τους χωρικά ύδατα μήκους 6 μιλίων, δηλαδή σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Αν κοιτάξετε στα ανατολικά της Κρήτης και νότια της Ρόδου και άλλων νησιών, είναι ξεκάθαρο ότι σεβόμαστε τα χωρικά ύδατα των 6 μιλίων. Ωστόσο, εάν η Ελλάδα ζητήσει και Θαλάσσια Δικαιοδοσία γι’ αυτά τα νησιά, υπάρχουν πολλές δικαστικές αποφάσεις που δείχνουν ότι αυτό δεν είναι δυνατό.
Δεν μπορούμε λοιπόν να το δεχτούμε αυτό. Υπήρξαν επίσης προσπάθειες παραβίασης της υφαλοκρηπίδας μας όπως την έχουμε καθορίσει και δεν επιτρέπουμε σε πλοία έρευνας και γεώτρησης τρίτων χωρών που δεν λαμβάνουν άδεια από εμάς να εισέλθουν. Από το 2021, έχουν γίνει 9 προσπάθειες από την Ελλάδα και την ελληνοκυπριακή πλευρά να εισέλθουν στην υφαλοκρηπίδα μας. Σε κάποιες περιπτώσεις, επρόκειτο για εγχειρήματα με πλοία τρίτων χωρών. Τόσο με τη διπλωματία όσο και με τα μέτρα που πήραμε με το Πολεμικό Ναυτικό μας στο πεδίο, δεν αφήσαμε κανένα πλοίο να μπει.
Πρόσφατα, ένα ιταλικό πλοίο έκανε αίτηση σε εμάς για επιστημονική έρευνα. Η Τουρκία είναι πάντα ανοιχτή σε συνεργασία όταν μας υποβάλλονται τέτοιες αιτήσεις. Η Τουρκία είναι επίσης έτοιμη για δίκαιο μοίρασμα. Το είπε πριν από λίγο και ο δάσκαλός μας Burhanettin (σ.σ. προηγηθείς ομιλητής). Δεν εγκαταλείπουμε επίσης τη διπλωματία. Ο Πρόεδρός μας πρότεινε, το 2020, μια ολοκληρωμένη διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο στην ΕΕ. Υπάρχουν τόσο πολλές ευκαιρίες για συνεργασία… Από την πλευρά τους, η μόνη τους ανησυχία είναι: «Θα έρθει και η ‘ΤΔΒΚ’; Τα δικαιώματα της Κύπρου ανήκουν στους Έλληνες. Δόθηκε στους Έλληνες…» κλπ. κλπ.
Ωστόσο, εάν επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ της ‘ΤΔΒΚ’ και της ελληνοκυπριακής πλευράς για τη δίκαιη κατανομή, το 51% των προβλημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο θα επιλυθούν αυτόματα. Φυσικά, προτείναμε να προσκληθούν σε ένα τέτοιο συνέδριο όλες οι χώρες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της ‘ΤΔΒΚ’. Όλοι όσοι συνορεύουν με τη Μεσόγειο. Όλοι, συμπεριλαμβανομένων των χωρών που έχουν εταιρείες στην Ανατολική Μεσόγειο, ας έρθουν, να καθίσουμε και να μιλήσουμε. Να γίνει ένα δίκαιο μοίρασμα. Αν μοιραστούμε, δεν θα υπάρχει ένταση. Υπάρχουν φόρμουλες. Ιδού, για παράδειγμα, η τελευταία συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου. Για ορισμένα πεδία (περιοχές), κατέληξαν σε συμφωνία συνεργασίας μέσω εταιρειών τρίτων χωρών.
Η πρόταση του Προέδρου μας για μια τέτοια διάσκεψη βρίσκεται ακόμη στο τραπέζι. Η ΕΕ δεν έχει μπορέσει να παρουσιάσει ένα τέτοιο όραμα, ένα όραμα συνεργασίας. Επιπλέον, οι προτάσεις συνεργασίας που έγιναν από την ‘ΤΔΒΚ’ το 2011, το 2012 και 2019, και το 2022, για δίκαιη κατανομή, βρίσκονται ακόμη στο τραπέζι. Και τις υποστηρίζουμε σθεναρά. Η πρόταση του 2022 προβλέπει συνεργασία και δίκαιη κατανομή εσόδων μέσω εταιρειών. Ακριβώς όπως συνέβη στο παράδειγμα που μόλις έδωσα (σ.σ. συμφωνία Ισραήλ-Λιβάνου).
Είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με όλους στην Ανατολική Μεσόγειο, εκτός από την ‘Ελληνική Διοίκηση της Νότιας Κύπρου’. «Μα μόλις είπατε ‘είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε’. Γιατί το λέτε αυτό;», θα ρωτήσετε. Γιατί ο πρώτος τους συνομιλητής τους πρέπει να είναι η ‘ΤΔΒΚ’. Πρώτα πρέπει να συμφωνήσουν σε μια δίκαιη κατανομή μεταξύ τους. Μετά από αυτό, ας μπούμε σε αυτή τη συνεργασία μαζί. Αλλιώς, δεν είναι δυνατόν να ενεργούμε ή να επιτρέπουμε σε άλλους να ενεργούν με τρόπο που αγνοεί τα δικαιώματα του τουρκοκυπριακού λαού. Θα συνεχίσουμε να προστατεύουμε αποφασιστικά και τα δικά μας δικαιώματα και τα δικαιώματα της ‘ΤΔΒΚ’ στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE