Λουίς Ινάσιου Λούλα, ο πρώην «κλέφτης» που νίκησε τον επικίνδυνο ακροδεξιό: Η ζωή του και η διαδρομή προεδρία, φυλακή, προεδρία [εικόνες, βίντεο]

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Εκλογές, δημοσκοπήσεις και …άλλα: Οι ευρύτερες θέσεις των Κομμάτων σε πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά θέματα επηρεάζουν και τις θέσεις τους στην άσκηση της εξουσίας

Στους 56 οι νεκροί από τις φονικές πλημμύρες στη νότια Βραζιλία, δεκάδες οι αγνοούμενοι: Η απίστευτη στιγμή που το νερό «καταβροχθίζει» γέφυρα [video]

Ένας τεράστιος… Αμαζόνιος η νότια Βραζιλία: Τα πάντα έχουν καλυφθεί από το νερό – Αγωνία για τα φράγματα – Τουλάχιστον 37 νεκροί και 74 αγνοούμενοι [videos]

Ο κεντροαριστερός Λουίς Ινάσιου Λούλα, επανεξελέγη για τρίτη φορά, νικώντας οριακά τον ακροδεξιό Ζάιχ Μπολσονάρου, πρόεδρος της Βραζιλίας.

Έβδομο παιδί μιας πάμφτωχης οικογένειας αγροτών κυβέρνσησε την αχανή χώρα της Λατινικής Αμερικής από το 2003 έως το 2010 πριν διωχθεί ατιμωτικά ως διεφθαρμένος από τη ηγεσία του κόμματός, εμπλακεί σε δικαστικές περιπέτειες, μπει στη φυλακή και τελικά αθωωθεί.

Ακολουθούν οι σημαντικότερες ημερομηνίες της ζωής του εμβληματικού ηγέτη της βραζιλιάνικης κεντροαριστεράς Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα, άλλοτε μεταλλωρύχου που εξελέγη χθες Κυριακή πρόεδρος για τρίτη θητεία, αφού κυβέρνησε τη μεγαλύτερη χώρα της Λατινικής Αμερικής από το 2003 ως το 2010.

• 27η Οκτωβρίου 1945: Έρχεται στον κόσμο το έβδομο από τα οκτώ παιδιά οικογένειας πάμφτωχων αγροτών στη βορειοανατολική Βραζιλία. Για να γλιτώσει από την πείνα η οικογένεια εγκαθίσταται, όταν είναι επτά χρονών, στην πολιτεία Σαν Πάουλου.
• 1975: Γίνεται πρόεδρος συνδικάτου μεταλλωρύχων, τομέα όπου είναι εργάτης από τα 14 του χρόνια.
• 1978-1980: Πρωτοστατεί στις μεγάλες απεργίες στις βιομηχανικές συνοικίες, εν μέσω στρατιωτικής δικτατορίας. Φυλακίζεται για 31 ημέρες.
• 1980: Είναι ιδρυτικό μέλος του Κόμματος Εργαζομένων (PT, αριστερά). Συμμετέχει το 1983 στην ίδρυση της κεντρικής συνομοσπονδίας εργαζομένων (CUT).
• 2003: Γίνεται ο πρώτος πρόεδρος της Βραζιλίας που ανήκει στην εργατική τάξη. Επανεκλέγεται το 2006 για άλλα τέσσερα χρόνια. Χάρη στα κοινωνικά του προγράμματα, σχεδόν 30 εκατομμύρια κατορθώνεται να ξεφύγουν από τη φτώχεια, αλλά οι ανισότητες παραμένουν πολύ μεγάλες.
• 2010: Απαλλάσσεται από την ηγεσία του PT, έπειτα από κατηγορίες για την εμπλοκή του σε σκάνδαλα διαφθοράς.
• Μάρτιος 2016: Ο δικαστής αρμόδιος για υποθέσεις διαφθοράς Σέρζου Μούρου διατάσσει να ερευνηθεί το σπίτι του, ταπείνωση για τον Λούλα, που κατόπιν εμποδίζεται να γίνει υπουργός της δελφίνου του Τζίλμας Χουσέφ, η οποία εντέλει παύεται από το αξίωμά της τον Αύγουστο.
• 12η Ιουλίου 2017: Ο δικαστής Μούρου καταδικάζει τον Λούλα να εκτίσει εννιά χρόνια και έξι μήνες κάθειρξη για διαφθορά και νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα. Κατηγορείται πως έλαβε παραθαλάσσιο διαμέρισμα σε αντάλλαγμα για την παραχώρηση συμβάσεων δημοσίων έργων σε κατασκευαστική εταιρεία.

• 24η Ιανουαρίου 2018: Εφετείο απορρίπτει προσφυγή του και τού επιβάλει ακόμη πιο βαριά ποινή, κάθειρξη 12 ετών κι ενός μήνα.
• 4η Απριλίου 2018: Το Ανώτατο Δικαστήριο απορρίπτει την υστάτη προσφυγή των συνηγόρων υπεράσπισης του Λούλα για να αποτραπεί η φυλάκισή του. Η διαταγή φυλάκισής του εκδίδεται από τη δικαιοσύνη την επομένη.
• 7η Απριλίου 2018: Κλεισμένος για δύο ημέρες στα γραφεία του συνδικάτου των μεταλλωρύχων στο Σαν Μπερνάρντου ντου Κάμπου, κοντά στο Σαν Πάουλου, πλαισιωμένος από πλήθος υποστηρικτών του, καταλήξει να παραδοθεί στις αρχές και μετάγεται στη φυλακή στην Κουριτσίμπα (νότια), στα κρατητήρια μέσα στις εγκαταστάσεις της ομοσπονδιακής αστυνομίας.
• 15η Αυγούστου 2018: Η υποψηφιότητα του Λούλα στις προεδρικές εκλογές παρουσιάζεται επίσημα από το PT. Είναι το μεγάλο φαβορί των δημοσκοπήσεων.
• 31η Αυγούστου 2018: Το ανώτατο εκλογοδικείο (TSE) ακυρώνει την υποψηφιότητα του Λούλα για τρίτη θητεία. Αντικαθίσταται από τον υποψήφιο αντιπρόεδρό του Φερνάντου Αντάτζι και παρακολουθεί ανίσχυρος, από τη φυλακή, τη νίκη του υποψήφιου της άκρας δεξιάς, του Ζαΐχ Μπολσονάρου, την 28η Οκτωβρίου.
• 8η Νοεμβρίου 2019: Ο Λούλα βγαίνει από τη φυλακή υπό τις επευφημίες χιλιάδων υποστηρικτών του. Την προηγουμένη, τα μέλη του Ανώτατου Δικαστηρίου αποφάσισαν, με οριακή πλειοψηφία, να αναιρέσουν την δικαστική απόφαση δυνάμει της οποίας κάποιος μπορεί να φυλακιστεί μετά την πρώτη καταδίκη του από εφετείο, ενώ είναι ακόμη δυνατές και άλλες προσφυγές, κάτι που ίσχυε στην περίπτωση του πρώην προέδρου.

• 8η Μαρτίου 2021: Δικαστής του ομοσπονδιακού Ανωτάτου Δικαστηρίου, ο Έιντσον Φακίν, διατάσσει -μόνος- να ακυρωθούν οι καταδίκες του για διαφθορά, εξέλιξη που σημαίνει ότι είναι πλέον σε θέση να αντιμετωπίσει τον Ζαΐχ Μπολσονάρου στις προεδρικές εκλογές του 2022, αν και δεν έχει αθωωθεί ακόμη. Την απόφαση επικυρώνουν τα άλλα μέλη στην ολομέλεια της 15ης Απριλίου.
• 23η Ιουνίου 2021: Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφαίνεται πως ο δικαστής Μούρου ήταν «μεροληπτικός» στη δίκη του Λούλα.
• 28η Απριλίου 2022: Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ συμπεραίνει ότι η έρευνα και οι διώξεις σε βάρος του Λούλα παραβίασαν το δικαίωμά του να δικαστεί από αμερόληπτο δικαστήριο.
• 7η Μαΐου 2022: Ο Λούλα ανακοινώνει την υποψηφιότητά του για την προεδρία, για έκτη φορά, με υποψήφιο αντιπρόεδρο τον Ζεράλντου Άλκμιν (κεντροδεξιά), τον οποίο είχε νικήσει στον δεύτερο γύρο το 2006.
• 18η Μαΐου 2022: Ο Λούλα παντρεύεται για δεύτερη φορά, με την Χοζάντζελα ντα Σίλβα, γνωστή επίσης ως «Ζάνζα», κοινωνιολόγο και στέλεχος του PT, 21 χρόνια νεότερή του.
• 2α Οκτωβρίου 2022: Καταλαμβάνει την πρώτη θέση στις προεδρικές εκλογές, συγκεντρώνοντας το 48% των ψήφων, έναντι 43% του απερχόμενου ακροδεξιού προέδρου Ζαΐχ Μπολσονάρου.
• 30ή Οκτωβρίου: Εκλέγεται για τρίτη θητεία στην προεδρία της Βραζιλίας κερδίζοντας τον κ. Μπολσονάρου με λιγότερες από δυο μονάδες διαφορά στον δεύτερο γύρο.

Η οριακή νίκη που γράφει ιστορία

Επευφημούμενος από μια εντυπωσιακή κόκκινη ανθρωποθάλασσα χιλιάδων υποστηρικτών του στη λεωφόρο Παουλίστα στο Σαν Πάουλου, ο Λούλα τάχθηκε χθες Κυριακή αργά το βράδυ υπέρ της αποκατάστασης της κοινωνικής «ειρήνης» και της «ενότητας» μετά την νίκη του —με πολύ πιο οριακή διαφορά από ό,τι προέβλεπαν τα ινστιτούτα δημοσκοπήσεων— στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Βραζιλία.

Δήλωσε όμως «ανήσυχος» για την εκκωφαντική σιωπή του αντιπάλου του: ο απερχόμενος πρόεδρος Ζαΐχ Μπολσονάρου δεν είχε αναγνωρίσει την ήττα του, πολλές ώρες μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος από την εθνική εφορευτική επιτροπή, το ανώτατο εκλογοδικείο (TSE).

Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για ιστορικό come-back για τον άλλοτε μεταλλωρύχο, 77 ετών, που θα αρχίσει την 1η Ιανουαρίου την τρίτη του θητεία, 12 χρόνια αφότου εγκατέλειπε την εξουσία με τη δημοτικότητα στη στρατόσφαιρα (87%).

Αλλά και αφού πέρασε 580 ημέρες στη φυλακή, μετά τις καταδίκες του για διαφθορά, που μετέπειτα ακυρώθηκαν λόγω διαδικαστικών σφαλμάτων και παραλείψεων.

«Με είχαν θάψει ζωντανό», είπε ο ανοξείδωτος κεντροαριστερός βετεράνος της πολιτικής, που παρομοίασε την εκλογική του νίκη με «ανάσταση».

Έλαβε το 50,9% των ψήφων στον δεύτερο γύρο, έναντι 49,1% του ακροδεξιού απερχόμενου προέδρου Ζαΐχ Μπολσονάρου, που σιωπά.

«Σε οποιαδήποτε (άλλη) χώρα του κόσμου, ο ηττημένος υποψήφιος θα μου είχε ήδη τηλεφωνήσει για να αναγνωρίσει την ήττα του. Δεν μου έχει τηλεφωνήσει ακόμα· δεν ξέρω ούτε αν θα μου τηλεφωνήσει, ούτε αν θα αναγνωρίσει» το αποτέλεσμα, είπε ο Λούλα στους υποστηρικτές του.

«Θα ήθελα να είμαι απλά ευτυχής, αλλά είμαι κατά το ήμισυ ευτυχής και κατά το ήμισυ ανήσυχος», επέμεινε.

Η σιωπή του προέδρου εγείρει πολλά ερωτήματα. Δεν έχει εκφραστεί ούτε στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης, όπου είναι συνήθως πολύ δραστήριος.

Είναι η πρώτη φορά που βραζιλιάνος πρόεδρος εν ενεργεία αποτυγχάνει να επανεκλεγεί για δεύτερη θητεία από την αποκατάσταση της δημοκρατίας στο μεγαλύτερο κράτος της Λατινικής Αμερικής, το 1985.

«Από την 1η Ιανουαρίου θα κυβερνήσω για τα 215 εκατ. Βραζιλιάνους και Βραζιλιάνες, όχι μόνο για όσους με ψήφισαν», διαβεβαίωσε ο Λούλα.

«Κανένας δεν θέλει να ζει σε διχασμένη χώρα, σε κατάσταση αέναου εμφυλίου. Η χώρα χρειάζεται ειρήνη και ενότητα (…). Δεν υπάρχουν δύο Βραζιλίες, είμαστε ένας λαός, ένα έθνος», υπογράμμισε ο Λούλα, αναφερόμενος στη διχαστική θητεία του κ. Μπολσονάρου.

Η διαφορά του Λούλα είναι η μικρότερη ανάμεσα σε δυο φιναλίστ στις προεδρικές εκλογές μετά το τέλος της στρατιωτικής χούντας (1964-1985).

Συγχαρητήρια από τους προέδρους των ΗΠΑ και της Γαλλίας…

Η νίκη του Λούλα προκάλεσε ανάμικτα συναισθήματα —αγαλλίασης κι ανακούφισης— και γιορτάστηκε, με πυροτεχνήματα και κραυγές χαράς, σε μεγάλες πόλεις όπως το Ρίο ντε Ζανέιρο και το Σαν Πάουλου, όπου χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν να πανηγυρίσουν το αποτέλεσμα στους δρόμους, διαπίστωσαν δημοσιογράφοι του Γαλλικού Πρακτορείου.

Ο Λούλα «είναι συνώνυμο της ελπίδας, της ελπίδας πως θα δούμε καλύτερες μέρες», συνόψισε η Αλεξάνδρα Σίτα, 48χρονη εκπαιδευτικός, που βγήκε να το γιορτάσει στο Σαν Πάουλου.

Στην εμβληματική λεωφόρο Παουλίστα, πυκνό πλήθος εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων πήγε να επευφημήσει τον εκλεγμένο πρόεδρο.

«Η δημοκρατία επιστρέφει στη Βραζιλία, η ελευθερία επιστρέφει!» βροντοφώναξε ο νικητής των εκλογών μπροστά στο πλήθος που δεν έκρυβε τη χαρά του.

Τον Λούλα συνεχάρησαν αμέσως πολλοί ξένοι ηγέτες. Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν εξήρε τη νίκη του στις «ελεύθερες και δίκαιες» εκλογές, ο γάλλος ομόλογός του Εμανουέλ Μακρόν μίλησε για νίκη που «ανοίγει νέα σελίδα στην ιστορία της Βραζιλίας».

«Η χώρα μας είναι πολύ μεγάλη για να υποβιβάζεται στον θλιβερό ρόλο του παρία», είπε ο εκλεγμένος πρόεδρος στην επινίκια ομιλία του, διαβεβαιώνοντας πως η Βραζιλία «επιστρέφει» στη διεθνή σκηνή.

Αναφέρθηκε επίσης στο φλέγον (κυριολεκτικά, δυστυχώς) ζήτημα του Αμαζονίου, του μεγαλύτερου τροπικού δάσους στον κόσμο, όπου η αποψίλωση και οι πυρκαγιές αυξήθηκαν θεαματικά επί των ημερών του Ζαΐχ Μπολσονάρου.

«Η Βραζιλία είναι έτοιμη να διαδραματίσει εκ νέου πρωταγωνιστικό ρόλο στον αγώνα εναντίον της κλιματικής αλλαγής. Η Βραζιλία και ο πλανήτης χρειάζονται να ζήσει ο Αμαζόνιος», είπε.

«Ο εφιάλτης επιτέλους τελείωσε. Ο Λούλα αναμένεται να ενεργήσει σθεναρά και γρήγορα για (να προστατεύσει) το περιβάλλον», σχολίασε η συμμαχία μη κυβερνητικών οργανώσεων Παρατηρητήριο για το Κλίμα.

Πικρία και αναγνώριση της ήττας από (κάποιους) συμμάχους του προέδρου

Οι μπολσοναριστές, από την πλευρά τους, είναι εξαιρετικά πικροί. «Έχω αηδιάσει, ο βραζιλιάνικος λαός δεν μπορεί να καταπιεί μια χειραγωγημένη εκλογική διαδικασία όπως αυτή και την επαναφορά της εξουσίας στα χέρια ενός κλέφτη. Ο Μπολσονάρου πρέπει να δράσει γρήγορα, αλλιώς δεν θα μπορεί να γίνει τίποτα», έκρινε η Ρουθ ντα Σίλβα Μπαρμπόσα, 50χρονη εκπαιδευτικό, εμφανώς ταραγμένη αφού παρακολούθησε τα αποτελέσματα στην Μπραζίλια.

Πάντως αρκετοί σύμμαχοι του προέδρου Μπολσονάρου ήδη αναγνώρισαν την ήττα του, ανάμεσα τους και ο Σέρζου Μούρου — ο άλλοτε δικαστής ειδικευμένος σε υποθέσεις διαφθοράς που καταδίκασε τον Λούλα.

«Έτσι είναι η δημοκρατία. Θα είμαι στην αντιπολίτευση το 2023», σχολίασε μέσω Twitter αυτός που έστειλε τον Λούλα στη φυλακή.

Με πληροφορίες από AFP-Reuters-dpa μέσω ΑΠΕ-ΜΠΕ
Μπραζίλια, Βραζιλία

Το πρώτο μήνυμα του προέδρου Λούλα: Δεν θέλω πια να είναι “παρίας” διεθνώς, η Βραζιλία έχει ανάγκη “ειρήνη και ενότητα”