Μπούργκενστοκ 2004, εκεί που παίχθηκε η τύχη της Κύπρου πριν 18 χρόνια: Μαρτυρία “εκ των έσω”… (video)
Ο Αλβάρο ντε Σότο σηκώνει με το δεξί του χέρι το φιλοτουρκικό σχέδιο Ανάν. Φωτογραφία Ανδρέας Μανώλη
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Απειλεί την Κύπρο ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, που εκτέλεσε παράνομη επίσκεψη στα κατεχόμενα: Προστατεύουμε την (παράνομη) “γαλάζια πατρίδα” χωρίς δισταγμό!!! Ακούει η Αθήνα;
Στην Κύπρο την 1η Μαΐου η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Σημαντικό μήνυμα και για το Κυπριακό η παρουσία της, λέει ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης
Του ΓΙΑΝΝΑΚΗ ΟΜΗΡΟΥ, Φωτογραφία: Ανδρέας Μανώλη
Συμπληρώνονται 18 χρόνια από την τελική φάση των συζητήσεων για το Σχέδιο Ανάν που οδήγησε στα δημοψηφίσματα της 24ης Απριλίου του 2004. Η διαδικασία στα ελβετικά βουνά του Μπούργκενστοκ, χαώδης και ανερμάτιστη, θα παραμείνει ως μια πρακτική του ΟΗΕ που στην ιστορία της διπλωματίας θα πρέπει να καταγραφεί ως παράδειγμα προς αποφυγήν.
Ως μέλος του Εθνικού Συμβουλίου που ήμουν παρών καταθέτω μαρτυρία από την αρχή και το τέλος όσων διαδραματίστηκαν τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του 2004 στο ελβετικό θέρετρο.
Όταν ολοκληρώθηκαν οι συνομιλίες στο Αεροδρόμιο Λευκωσίας για την πρώτη εκ των δύο φάσεων τις οποίες προνοούσε η συμφωνία της Νέας Υόρκης, έφτασε η ώρα για τη δεύτερη και πιο κρίσιμη φάση.
Ως τόπο διεξαγωγής αυτών των συνομιλιών τα Ηνωμένα Έθνη επέλεξαν το Μπούργκεντστοκ, ένα ορεινό θέρετρο στην Ελβετία, δίπλα στην πόλη της Λουκέρνης, σε υψόμετρο χιλίων μέτρων. Στις 23 Μαρτίου του 2004, τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου, μαζί με τον Πρόεδρο Τάσσο Παπαδόπουλο, τον τέως Πρόεδρο Γλαύκο Κληρίδη, τον πρώην Πρόεδρο Γιώργο Βασιλείου και τα άλλα μέλη της αντιπροσωπείας της ε/κ πλευράς ταξιδέψαμε για την Ελβετία.
Προσγειωθήκαμε στο αεροδρόμιο της Ζυρίχης. Από εκεί, με ελικόπτερα τα οποία είχαν διευθετήσει τα Ηνωμένα Έθνη με την ελβετική Κυβέρνηση, μεταφερθήκαμε στο Μπούργκενστοκ. Τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου καταλύσαμε σε ένα από τα ξενοδοχεία του τουριστικού συγκροτήματος, ενώ ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος με τα υπόλοιπα μέλη της αντιπροσωπείας μας τοποθετήθηκαν σε άλλο ξενοδοχείο, στο οποίο διέμεναν επίσης η ελληνική, η τουρκική και τ/κ αντιπροσωπεία.
Όταν ξύπνησα το επόμενο πρωί, η μπαλκονόπορτα του δωματίου μου δεν άνοιγε. Χρειάστηκαν πολλές προσπάθειες για να μισανοίξει. Αιτία, η βαριά χιονόπτωση καθ’ όλη τη διάρκεια της προηγούμενης νύχτας. Το τοπίο ήταν μαγευτικό, με υπέροχη θέα προς την τεράστια κοιλάδα που εκτεινόταν κάτω από το ξενοδοχείο.
Ωστόσο, τις επόμενες μέρες, εξαιτίας του χιονιού θα συναντούσαμε μεγάλες δυσκολίες στις μετακινήσεις μας εκτός ξενοδοχείου, ενώ δεν θα έλειπαν και τα μικροατυχήματα. Τα μέτρα ασφαλείας ήταν δρακόντεια. Παντού είχαν τοποθετηθεί οδοφράγματα και οι άνδρες ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και της Ελβετίας δεν επέτρεπαν την είσοδο στον χώρο όπου είχαν καταλύσει οι αντιπροσωπείες παρά μόνο στους κατόχους ειδικής άδειας.
- Oι συνεδρίες του Εθνικού
Οι ανταποκριτές των ΜΜΕ είχαν εγκατασταθεί σε ξενοδοχείο που βρισκόταν σε απόσταση 2-3 χιλιομέτρων από το Μπούργκενστοκ. Την ίδια μέρα με εμάς έφτασαν στο ελβετικό θέρετρο τα μέλη της τ/κ αντιπροσωπείας και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αμπντουλάχ Γκιουλ με τον αρμόδιο για το Κυπριακό, υφυπουργό Ουγούρ Ζιγιάλ.
Την επομένη αφίχθησαν ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Πέτρος Μολυβιάτης, ο υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Βαληνάκης και ομάδα διπλωματών. Στις 23 Μαρτίου, μετά την εγκατάστασή μας στο ξενοδοχείο, πραγματοποιήθηκε συνάντηση των μελών του Εθνικού Συμβουλίου με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Μας κοινοποιήθηκε έγγραφο που είχε επιδοθεί από τον Ειδικό Αντιπρόσωπο του ΓΓ του ΟΗΕ για το Κυπριακό Άλβαρο ντε Σότο στον Πρόεδρο Παπαδόπουλο, το οποίο περιείχε τις προτάσεις της τ/κ πλευράς επί του Σχεδίου Ανάν.
Ο Πρόεδρος ήγειρε το θέμα της κατάλληλης εξουσιοδότησης των Τουρκοκυπρίων εκπροσώπων Μεχμέτ Αλί Ταλάτ και Σερντάρ Ντενκτάς, προκειμένου «να μπορούν να λαμβάνουν δεσμευτικές αποφάσεις επιτόπου». Ανέφερε ότι θα έθετε με κατηγορηματικότητα αυτό το θέμα στις πρώτες συναντήσεις που θα είχε. Μας ενημέρωσε, επίσης, για το ποια θέματα προτίθετο να εγείρει ο ντε Σότο. Υπογράμμισε ότι θα καθιστούσε σαφές στους συνομιλητές του:
(α) ότι οι προβλεπόμενες νομοθεσίες έπρεπε να είναι έτοιμες προ της διεξαγωγής των δημοψηφισμάτων και
(β) ότι τα επιστρεφόμενα υπό ε/κ διοίκηση εδάφη έπρεπε να περιέλθουν, στο μεταβατικό στάδιο, υπό τον πλήρη έλεγχο του ΟΗΕ.
- Το τουρκικό έγγραφο
Στο μεταξύ, από έγγραφο της τουρκικής πλευράς το οποίο εξασφαλίσαμε, γίναμε γνώστες των απαιτήσεων που ήγειραν οι Τούρκοι προς τον ντε Σότο για αλλαγές και προσθήκες επί του Σχεδίου Ανάν. Οι απαιτήσεις αυτές ικανοποιήθηκαν πλήρως από τη Γραμματεία των Ηνωμένων Εθνών, όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια. Το εν λόγω έγγραφο υπέβαλε προς τον ντε Σότο ο Τούρκος υφυπουργός Εξωτερικών Ζιγιάλ. Οι τουρκικές απαιτήσεις ήταν οι εξής:
1. Το ποσοστό των Ελληνοκυπρίων που θα δικαιούνται να επιστρέψουν υπό τ/κ διοίκηση να μειωθεί από το 21% στο 18%.
2. Περιορισμός του δικαιώματος ανάκτησης της περιουσίας στο 1/3 της αξίας της.
3. Ενίσχυση της «διεθνικότητας – διζωνικότητας» στα πολιτειακά όργανα. Πέραν του ίσου αριθμού στην Άνω Βουλή – Γερουσία (24-24), αυτό να επεκταθεί και σε άλλα σώματα του κράτους.
4. Να μην υπάρχει ο περιορισμός του 5% στον αριθμό των Τούρκων πολιτών που επιθυμούν να εγκατασταθούν στην Κύπρο.
5. Εισαγωγή πρόνοιας στο σχέδιο λύσης ότι καμιά πλευρά δεν πρέπει να επιζητήσει ή να διεκδικήσει δικαιοδοσία ή υπεροχή έναντι της άλλης πλευράς.
6. Η Ε.Ε. να μεριμνήσει ώστε η λύση να θεωρηθεί και να κατοχυρωθεί ως πρωτογενές δίκαιο (Primary Law).
7. Απόσυρση των προσφυγών Ελληνοκυπρίων στο ΕΔΑΔ για αποζημιώσεις σε περιουσιακά θέματα. Οι όποιες αποζημιώσεις να βαρύνουν στο μέλλον το Ομοσπονδιακό Κράτος. Οι Συμπρόεδροι να απευθύνουν κοινή επιστολή προς το ΕΔΑΔ για τη μη αποδοχή προσφυγών για περιουσιακά ζητήματα.
8. Πλήρης ικανοποίηση των τουρκικών διεκδικήσεων στα θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων.
9. Διατήρηση της στρατιωτικής παρουσίας Τουρκίας και Ελλάδας, όπως προβλέπεται από τη Συνθήκη Συμμαχίας του 1960.
10. Διασφάλιση της διζωνικότητας.
11. Νομιμοποίηση των εποίκων.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Φιλελεύθερος
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
ΟΛΕΣ ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΕΔΩ
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE