Πρώην Μουζαχεντίν διοικητής συζητά με τους υποστηρικτές του για το τρόπο αντιμετώπισης των Ταλιμπάν στο πλάι των κυβερνητικών δυνάμεων του Αφγανιστάν epa09333035 EPA/JALIL REZAYEE
Μέχρι την 11η Σεπτεμβρίου, ακριβώς 20 χρόνια μετά την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους, οι αμερικανικές δυνάμεις θα έχουν αποχωρήσει από το Αφγανιστάν.
Στις αρχές του ’90 αποχωρούσαν οι σοβιετικοί.
Αυτοί όμως που παραμένουν σταθερά είναι οι Ταλιμπάν. Ενισχυμένοι, έχουν καταλάβει το τελευταίο διάστημα περίπου το ένα τρίτο της χώρας και προχωρούν και μαζί τους επιστρέφει το καθεστώς της Σαρία.
Το BBC, σε αφιέρωμά του, κάνει τον απολογισμό σε αριθμούς. Από το 2001, οπότε και εισβάλουν οι αμερικανικές και συμμαχικές δυνάμεις, μέχρι σήμερα έχουν σκοτωθεί σε Αφγανιστάν και Πακιστάν
Εκατομμύρια είναι οι Αφγανοί που εγκατέλειψαν τη χώρα. Συνολικά πέντε εκατ. από το 2012, τρίτοι σε ποσοστά προσφύγων διεθνώς.
Η εκπαίδευση και γενικότερα τα δικαιώματα των γυναικών και η θέση τους στην κοινωνία παραμένει πλέον ένα μεγάλο ερωτηματικό. Αν δηλαδή οι Ταλιμπάν θα τους επιτρέψουν την εκπαίδευση πέραν των αντίστοιχων δημοτικών σχολείων, αν θα επιστρέψει η μπούρκα. Ενδεικτικά:
Στα 39 εκατ. πληθυσμού το 22% έχει ιντερνέτ, το 69% έχει κινητό, στα 4,5 εκατ φτάνουν οι χρήστες των social media. Τα ποσοστά είναι συγκριτικά υψηλότερα από το γειτονικό Πακιστάν, με 223 εκατ. πληθυσμό.
Aντίθετα, η μεγίστη πλειοψηφία, το 85%, των Αφγανών δεν έχει τραπεζικό λογαριασμό εξαιτίας θρησκευτικών και πολιτισμικών πεποιθήσεων. Μόνο το 23% των ανδρών διατηρεί τραπεζικό λογαριασμό έναντι 7% των γυναικών.
Πρόκειται για τα μεγαλύτερα ποσοστά σε χώρες με χαμηλά εισοδήματα, π.χ. στην Ινδία το 80% διατηρούν τραπεζικό λογαριασμό.
Βρετανοί αξιωματούχοι εκτιμούν πώς το 95% της ηρωίνης που εισάγεται στη Βρετανία προέρχεται από το Αφγανιστάν.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ τα τελευταία 20 χρόνια η παραγωγή οπίου αυξήθηκε σημαντικά. Αποτελεί τη βασική καλλιέργεια στις περισσότερες επαρχίες της χώρας.
Θεαματική πτώση σημειώθηκε μόνο το 2000 με την έναρξη του καθεστώτος των Ταλιμπάν που απαγόρευσαν την καλλιέργεια οπίου αλλά έκτοτε, μέχρι σήμερα, εκτινάχθηκε στα ύψη.
Εκατομμύρια είναι τα κέρδη πλέον των ίδιων των Ταλιμπάν αλλά και άλλων ενώ οι καλλιεργητές υποχρεώνονται να πληρώνουν φόρους στους διάφορους μαχητές.
Εμφανίσθηκαν στις αρχές του ΄90, στο νότιο Πακιστάν, μετά την αποχώρηση των σοβιετικών. Ανήκουν βασικά στην κυρίαρχη φυλή των Παστούν και διαμορφώθηκαν σε κίνημα μετά από θρησκευτικά σεμινάρια χρηματοδοτούμενα από τους σκληρούς σουνίτες της Σαουδικής Αραβίας.
Στόχος η εγκατάσταση ειρήνης και ασφάλειας υπό το καθεστώς της Σαρία, του ισλαμικού νόμου.
Αρχικά έγιναν θετικά δεκτοί από τον κουρασμένο από τους πολέμους και τη διαφθορά πληθυσμό. Αλλά δεν άργησαν οι δημόσιες τιμωρίες και εκτελέσεις ενώ οι άνδρες υποχρεώθηκαν να αφήσουν μακριά γένια και οι γυναίκες να φορούν τη μπούρκα. Ακόμη, απαγόρευσαν την τηλεόραση, τη μουσική και το σινεμά όπως απαγόρευσαν στα κορίτσια πάνω από 10 χρόνων να πηγαίνουν στο σχολείο.
Παρά τις επίσημες διαψεύσεις είναι σαφές ότι οι Ταλιμπάν γεννήθηκαν στα θρησκευτικά σχολεία –madrassas- στο Πακιστάν άλλωστε ήταν οι μόνοι που τους είχαν αναγνωρίσει επίσημα, μαζί με τη Σαουδική Αραβία και τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Μετά την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους, στις 11 Σεπτεμβρίου 2001 οι Ταλιμπάν κατηγορήθηκαν ότι πρόσφεραν άσυλο στον Οσάμα Μπιν Λάντεν και την Αλ- Κάιντα.
Τον Οκτώβριο, με την επίθεση των αμερικανικών και συμμαχικών δυνάμεων το καθεστώς των Ταλιμπάν κατέρρευσε. Τον Φεβρουάριο του 2020, μετά από μακρές απευθείας συνομιλίες, επήλθε η συμφωνία ΗΠΑ –Ταλιμπάν, για την αποχώρηση των αμερικανών. Τον περασμένο Απρίλιο ο νέος αμερικανός Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε ότι μέχρι την 11η Σεπτεμβρίου 2021 θα έχουν αποχωρήσει όλες οι αμερικανικές δυνάμεις.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΝΑΤΟ οι ταλιμπάν είναι στο ύψιστο σημείο ισχύος από την αποχώρησή τους το 2001, διαθέτοντας περί τους 85χιλιάδες μαχητές και ελέγχοντας περίπου το ένα τρίτο της χώρας.
Ο αρχηγός των αμερικανικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν, στρατηγός ΄Ωστιν Μίλερ, τον περασμένο Ιούνιο προειδοποίησε ότι η χώρα κινδυνεύει να εμπλακεί σε ένα χαοτικό εμφύλιο, εξέλιξη που θα αποτελέσει «πηγή μεγάλης ανησυχίας για τον (υπόλοιπο) κόσμο.»
Τον ίδιο μήνα, οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, εκτιμούσαν πως η κυβέρνηση του Αφγανιστάν θα πέσει εντός των προσεχών έξη μηνών.
HJ με πληροφορίες από το BBC
Ελλάδα, Αθήνα
Πονηριές Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν: Πρόταση λεόντειας συμφωνίας για κατάπαυση πυρός