Ξεχείλισε το ποτήρι: H εβδομάδα, κατά την οποία η Δύση έχασε την υπομονή της με την Τουρκία
ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΓΚΟΥΜΑ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Φαίνεται ότι για τον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν τελικά ξεχείλισε το ποτήρι. Κατά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ οι Ευρωπαίοι αποφάσισαν να επιβάλουν κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας λόγω των συνεχιζόμενων γεωτρήσεων της για πετρέλαιο και φυσικό αέριο στα ανοικτά των ακτών της Κύπρου και της Ελλάδας.
Αλλά και για τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, κατά τα φαινόμενα ξεπεράστηκαν τα όρια.
Τα παραπάνω αναφέρει η ανάλυση του επικεφαλής ανταποκριτή για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής της εφημερίδας WELT, Clemens Wergin:
Τίτλος: «H εβδομάδα, κατά την οποία η Δύση έχασε την υπομονή της με την Τουρκία»
Υπότιτλος: «Τόσο η ΕΕ όσο και οι ΗΠΑ προτίθενται να επιβάλουν νέες κυρώσεις στην Τουρκία, η οποία συμπεριφέρεται ολοένα και περισσότερο σαν αντίπαλος και όχι σαν φίλος της Δύσης. Τώρα θα αισθανθεί τις συνέπειες της πολιτικής του Erdogan»
Σημειώνειι, μεταξύ άλλων
Όπως μετέδωσαν αρκετά αμερικανικά ΜΜΕ, η κυβέρνηση των ΗΠΑ σχεδιάζει να επιβάλει γρήγορα ατομικές κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας, αφότου η Τουρκία έθεσε σε λειτουργία το ρωσικό σύστημα αεροπορικής άμυνας S-400, παρά τις έντονες προειδοποιήσεις από μέρους της Ουάσινγκτον. Έτσι, ο Erdogan δέχεται «κόκκινη κάρτα» από τους σημαντικότερους εταίρους της Τουρκίας στη Δύση.
Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη στρέφονται σε ατομικές και στοχευμένες κυρώσεις. Για παράδειγμα, η ΕΕ εξετάζει την ε πιβολή τιμωρητικών μέτρων κατά των τουρκικών επιχειρήσεων που εμπλέκονται στις γεωτρήσεις για την εύρεση φυσικού αερίου, καθώς και κατά των πλοίων τους.
- Οι κυρώσεις θα μπορούσαν επίσης να πλήξουν πρόσωπα που εμπλέκονται στις παράνομες δοκιμαστικές γεωτρήσεις και να περιλάβουν την απαγόρευση εισόδου και το πάγωμα περιουσιακών στοιχείων. Ωστόσο, μέχρι στιγμής πρόκειται μόνο για δηλώσεις προθέσεων, ενώ οι λεπτομέρειες θα καθοριστούν έως τον Μάρτιο σε έκθεση του Ύπατου Εκπροσώπου της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική.
Ωστόσο, τα αμερικανικά μέτρα είναι πολύ πιο κοντά στην υλοποίησή τους. Όπως μετέδωσε το Reuters αναφερόμενο σε πηγές του Λευκού Οίκου, ο Trump θα μπορούσε ήδη από αυτήν την Παρασκευή να επιβάλει κυρώσεις. Οι κυρώσεις θα στρέφονται εναντίον της Γραμματείας της Αμυντικής Βιομηχανίας, η οποία αναφέρεται απευθείας στον Τούρκο Πρόεδρο, αλλά και εναντίον του Προέδρου της Ismail Demir .
Μετά τη γνωστοποίηση των προγραμματισμένων μέτρων των ΗΠΑ, η τουρκική Λίρα έχασε αμέσως σε αξία στα χρηματιστήρια. Ωστόσο, τόσο οι Ευρωπαίοι όσο και οι Αμερικανοί διστάζουν ακόμα να καταστήσουν τον ίδιο τον Erdogan στόχο των κυρώσεων.
Είναι επομένως η εβδομάδα, κατά την οποία η Δύση έχασε την υπομονή της με την Τουρκία , ενώ και η σε άλλες περιπτώσεις ανίκανη να ακολουθήσει σκληρή γραμμή ΕΕ άρχισε να δείχνει τα δόντια της, έστω και και διστακτικά. Αλλά και ο Trump, ο οποίος τρέφει κάποιο θαυμασμό για τον αυταρχικό ηγέτη Erdogan, επιδείκνυε για μεγάλο χρονικό διάστημα αυτοσυγκράτηση.
Αλλά οι Αμερικανοί είχαν εδώ και χρόνια προειδοποιήσει την Τουρκία να μην αγοράσει το ρωσικό αμυντικό σύστημα S-400, καθώς θα μπορούσε να προσφέρει στη Μόσχα σημαντική γνώση επί της τεχνολογίας του ΝΑΤΟ.
- Παρόλα αυτά, η Τουρκία απέκτησε πέρυσι το πυραυλικό σύστημα και αμέσως μετά οι Αμερικανοί την διέγραψαν από τη λίστα των χωρών, οι οποίες θα μπορέσουν να αγοράσουν το σύγχρονο stealth βομβαρδιστικό F-35 από τις ΗΠΑ. Τον Οκτώβριο, οι Τούρκοι πέρασαν ένα ακόμα όριο, όταν και έθεσαν σε λειτουργία το σύστημα των S-400.
- Αυτό φαίνεται ότι έχει εξοργίσει τόσο πολύ την επί πολύ καιρό υπομονετική κυβέρνηση Trump, ώστε να προτίθεται να αντιδράσει με κυρώσεις.
Ο Trump θέλει κατά τα φαινόμενα να προκαταλάβει αντίστοιχο νόμο του αμερικανικού Κογκρέσου των ΗΠΑ, ώστε να μην εμφανίζεται ότι ωθείται από τους βουλευτές να ενεργήσει. Ο νέος νόμος για τον αμυντικό προϋπολογισμό, ο οποίος έχει ήδη εγκριθεί από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και πλέον θα πρέπει να επικυρωθεί από τη Γερουσία, δίδει στην κυβέρνηση 30 ημέρες χρόνο προκειμένου να επιβάλει πέντε διαφορετικά είδη κυρώσεων στην Τουρκία. Ο Trump προτίθεται τώρα να ενεργήσει σαφώς νωρίτερα.
«Ανησυχούμε για ορισμένες συμπεριφορές της Τουρκίας», δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα η Πρέσβης των Αμερικανών στο ΝΑΤΟ Kay Bailey Hutchinson πριν από τη συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ. «Η ιδέα της εγκατάστασης ενός συστήματος αεράμυνας που δημιουργήθηκε στη Ρωσία σε έδαφος της Συμμαχίας μας βρίσκεται πέρα από κάθε αποδεκτό όριο».
Κατά τη συνάντηση λέγεται ότι ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Mike Pompeo και ο Τούρκος ομόλογός του Mevlüt Cavusoglu είχαν έντονη λεκτική αντιπαράθεση. Ο Pompeo φέρεται να ζήτησε από την Τουρκία να ενεργήσει επιτέλους σαν σύμμαχος.
Με παρόμοιο τρόπο αντιμετωπίζουν την κατάσταση στην ΕΕ. «Δυστυχώς η Τουρκία προέβη σε μονομερείς ενέργειες και προκλήσεις και κλιμάκωσε τη ρητορική της σε βάρος της ΕΕ, κρατών-μελών της ΕΕ και Ευρωπαίων ηγετών», αναφέρει η τελική δήλωση της Συνόδου Κορυφής. «Οι μονομερείς τουρκικές και προκλητικές δράσεις στην Ανατολική Μεσόγειο συνεχίζονται, και το ίδιο συμβαίνει και στην ΑΟΖ της Κύπρου».
Η Άγκυρα απέρριψε κατηγορηματικά τις ανακοινώσεις των κυρώσεων και απείλησε ότι θα τεθούν σε κίνδυνο οι σχέσεις των ΗΠΑ και της Ευρώπης με την Τουρκία.
- Τα τιμωρητικά μέτρα αποτελούν έκφραση της αυξανόμενης απογοήτευσης μεταξύ των Ευρωπαίων και των ΗΠΑ με το καθεστώς του Erdogan. Όχι μόνο έχει με την πάροδο των ετών γίνει ολοένα και πιο καταπιεστικό και αντιδημοκρατικό στο εσωτερικό της χώρας -η ΜΚΟ «Freedom House» κατατάσσει πλέον τη χώρα ως «ανελεύθερη» .
- Η ίδια η Τουρκία διαδραματίζει ολοένα και περισσότερο το ρόλο του «frenemy» της Δύσης, ενός υβριδίου μεταξύ φίλου και εχθρού.
Από τη μία πλευρά, η χώρα εξακολουθεί να βρίσκεται στο ΝΑΤΟ και συνδέεται στενά με την ΕΕ. Από την άλλη πλευρά, ο ισλαμιστής Erdogan εδώ και πολλά χρόνια χρησιμοποιεί αντι-δυτική προπαγάνδα και συχνά δρα ως ανταγωνιστής και όχι ως φίλος της Δύσης σε κρίσιμα γεωστρατηγικά ζητήματα, όπως στη Συρία.
Γι’ αυτό και η Δύση είναι από καιρό αναγκασμένη να κινείται πάνω σε τεντωμένο σκοινί. Η Ευρώπη συνεχίζει να χρειάζεται τον Erdogan για να περιορίσει τη ροή των προσφύγων προς την Ευρώπη. Ταυτόχρονα, δεν θέλει να κάθεται απλώς και να παρακολουθεί το πώς η Τουρκία αποσταθεροποιεί στο πλαίσιο νεο-οθωμανικών διεκδικήσεων την περιοχή της Μεσογείου, από την Ελλάδα και την Κύπρο έως τη Λιβύη.
Το ίδια περίπου ισχύουν και για τους Αμερικανούς. Στην Ουάσινγκτον υπάρχει διακομματική συναίνεση ότι θα πρέπει να μπουν όρια στον Erdogan. Ταυτόχρονα, λόγω της γεωστρατηγικά σημαντικής θέσης της Τουρκίας στον Βόσπορο θέλουν να αποτρέψουν το να ωθηθεί η Άγκυρα από το ΝΑΤΟ προς την αγκαλιά της Μόσχας.
Ο Erdogan έχει μέχρι τώρα παίξει υποδειγματικά με αυτήν την αμφιθυμία που προκύπτει από τη στρατηγική σημασία της Τουρκίας για την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ, κάνοντας ολοένα και περισσότερο κατάχρηση της υπομονής των δυτικών εταίρων. Αλλά τώρα φαίνεται πως υπερεκτίμησε το χαρτί του.
ΠΗΓΗ: Εφημερίδα WELT, Clemens Wergin
“Όχι στην αναθεώρηση και την υποτέλεια”: Οι Γερμανοί πλαστογραφούν την ιστορία στα ελληνικά σχολεία