Ακμάζει η χρησιμοποίηση του παρελθόντος για λύσεις στο σήμερα: Ο Ερντογάν θέλει να “σκοτώσει” τη Λωζάνη!

ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΓΚΟΥΜΑ




Στο άρθρο, στην Zeit Online, του ανταποκριτή εξωτερικών θεμάτων Michael Thumann με Τίτλο: «Η ιστορία ως όπλο» και Υπότιτλο: «Από τις προκλήσεις του Erdogan και του Putin έως τον πρόσφατο πόλεμο για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ: Η κατάχρηση του παρελθόντος για πολιτικούς σκοπούς – για άλλη μια φορά – ακμάζει» αναφέρεται πως, ο πόλεμος μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας δεν ξεκίνησε με τις επιθέσεις της 27ης Σεπτεμβρίου φέτος.

Ξεκίνησε στις 15 Φεβρουαρίου 2020 στο Μόναχο. Ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν και ο Πρωθυπουργός της Αρμενίας συναντήθηκαν σε μια παράπλευρη αίθουσα της Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου. Τα όπλα τους ήταν εξαιρετικά μακροσκελείς ομιλίες, υποτιμητικές χειρονομίες και εσκεμμένες διακοπές.

Όποιος περίμενε μια προσέγγιση στη σύγκρουση για την αμφισβητούμενη περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ θα απογοητευόταν. Αντ ‘αυτού, οι δύο αρχηγοί κρατών ταξίδεψαν το κοινό τους βαθιά στην ιστορία. Η κατάχρηση του παρελθόντος εδώ και καιρό έχει γίνει όπλο στη διεθνή πολιτική. Πολλά κράτη σήμερα διεξάγουν τις συγκρούσεις τους με στρατιωτική ανταλλαγή χτυπημάτων. 

Η τρέχουσα ελληνοτουρκική σύγκρουση ανατρέχει πίσω σε εκατοντάδες χρόνια εδαφικών διαφορών. Ο Τούρκος πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan αμφισβητεί ανοιχτά τη Συνθήκη της Λωζάνης, η οποία σφράγισε την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας το 1923 και καθόρισε τα σύνορα των δύο χωρών.

Ο Erdogan δημιουργεί αμφιβολίες σε ένα εθνικό θέσφατο στην Τουρκία, καθώς τη Συνθήκη αυτή υπέγραψε ο ιδρυτής του τουρκικού κράτους Mustafa Kemal Atatürk.

Ο Erdogan επιδιώκει συγκεκριμένους στόχους με την αποστασιοποίησή του: Η Λωζάνη στέκεται εμπόδιο όταν διεκδικεί αξιώσεις στα αποθέματα φυσικού αερίου ανοιχτά της Κρήτης, όταν διεκδικεί χωρικά ύδατα της Κύπρου ως τουρκικά ή θέλει να κηρύξει τμήματα της Συρίας ή του Ιράκ ως ‘αυλή’ της χώρας του.

Εν τω μεταξύ, ο Erdoğan ξεκίνησε με τη Γαλλία έναν πόλεμο για την Ιστορία μέσω της Λιβύης. Ο Πρόεδρος Emmanuel Macron επέκρινε την Τουρκία για την μεταφορά όπλων στη Λιβύη παρά το εμπάργκο. Στη συνέχεια ο Erdoğan εξερράγη. Από όλους είναι η αποικιακή δύναμη η Γαλλία αυτή που τολμά να τον επικρίνει.

Στη Γερμανία, συχνά αυτού του είδους οι ιστορικές αντιπαραθέσεις αντιμετωπίζονται κουνώντας το κεφάλι. Πιστεύουμε ότι σε αυτήν τη χώρα είμαστε περισσότερο «συμβιβασμένοι με το παρελθόν» από άλλους – γράφει ο Thumann. Φυσικά, οι μέρες των γερμανικών εδαφικών αξιώσεων έχουν περάσει προ πολλού.

Οι Γερμανοί όμως εμπλέκονται κι αυτοί σε συγκρούσεις για την Ιστορία. Η Ελλάδα και η Πολωνία, για παράδειγμα, εξακολουθούν να απαιτούν επανορθώσεις για τα εγκλήματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.Αυτό δεν είναι απολύτως αδικαιολόγητο, ειδικά στην περίπτωση της Ελλάδας.

Ωστόσο, οι αξιώσεις εξυπηρετούν και ιστορικής φύσεως στρατηγικές. Αυτό αποδεικνύεται ξεκάθαρα από τη χρονική στιγμή κατά την οποία διατυπώθηκαν: Στην περίπτωση της Πολωνίας, ένας εθνικιστής πολιτικός του PiS, κατόπιν εντολής της ηγεσίας του κόμματος, συνέλεξε υλικό για την αξίωση καταβολής επανορθώσεων σε μια εποχή, κατά την οποία η ΕΕ επέκρινε την Πολωνία για την κατεδάφιση του Κράτους Δικαίου.

Στην Ελλάδα, το Κοινοβούλιο ενέκρινε πρόταση ψηφίσματος με υψηλές αξιώσεις έναντι του Βερολίνου, όταν η κυβέρνηση στην Αθήνα είχε εξέλθει του προγράμματος βοήθειας της ΕΕ. Εκείνη την εποχή, ορισμένοι Έλληνες πολιτικοί συσχέτισαν την αξίωση για επανορθώσεις με τα δάνεια των χωρών της ΕΕ, καθώς η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος δανειστής.

Στην Αθήνα, όπως και στη Βαρσοβία, η Ιστορία καλείται να βοηθήσει στην επίλυση προβλημάτων του παρόντος.

Γιατί το Ναγκόρνο-Καραμπάχ φλέγεται εκ νέου; Τα “χαρτιά” που κρατά η Ρωσία και ο ρόλος της Τουρκίας

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: