File Photo: Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Αναστασιάδη. ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΜΗΤΣΟΣ
Ποια πόλη είναι πιο κοντά; Η Βηρυτός ή το Λονδίνο; Εάν θεωρούμε ότι η απάντηση είναι προφανής, ας αναρωτηθούμε πόσοι Έλληνες έχουν ταξιδέψει στη Βηρυτό που απέχει αεροπορικώς λιγότερο από 2 ώρες από την Αθήνα, εν συγκρίσει με το Λονδίνο που απαιτείται διπλάσιος χρόνος.
Το κρίσιμο δεν είναι η γεωγραφική γειτνίαση αλλά οι «κυρίαρχες γεωπολιτικές αναπαραστάσεις των Ελλήνων», όπως επισημαίνει ο Πρεβελάκης.
Εδώ και πολλά χρόνια έχουμε στραφεί μακριά από τη γεωγραφική περιοχή μας. Ψυχολογικά και διανοητικά είμαστε πολύ πιο κοντά στη Δυτική Ευρώπη εν σχέσει προς τα Βαλκάνια ή πολύ περισσότερο τη Bόρεια Αφρική. Οι πρωτοβουλίες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής κατά τις τελευταίες εβδομάδες δείχνουν ότι ανακαλύπτουμε εκ νέου τις χώρες του γεωγραφικού μας περίγυρου.
Η Τουρκία ήταν αυτή που μας προσγείωσε στη γεωγραφική πραγματικότητα. Μετά το 1956 η τουρκική αντίληψη ήταν να μην «περικυκλωθεί» στις θαλάσσιες περιοχές της από την Ελλάδα. Εξ ου και η αντίδραση στην ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.
Τον Φεβρουάριο του 2018 ο εκπρόσωπος Τύπου του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών είχε πανηγυρίσει: «Είμαστε η πέμπτη χώρα παγκοσμίως σε αριθμό πρεσβειών. Δεν είμαστε μία περιφερειακή αλλά μία παγκόσμια δύναμη».
Εάν τα σχόλια περιορίζονταν στο διπλωματικό πεδίο, τα πράγματα θα ήσαν καλά. Η αντίληψη, όμως, περί παγκόσμιας δυνάμεως συνδυαζόταν και με τις δηλώσεις Ερντογάν για μια Τουρκία που ασφυκτιά στα περιορισμένα σύνορα της Λωζάννης.
Σταδιακά, μετά το 2011, η Τουρκία ενεπλάκη σε ένα παιχνίδι για μεγάλους παίκτες.
Η Τουρκία επέλεξε ένα περιφερειακό παιχνίδι υψηλότατου ρίσκου. Καμία μεγάλη δύναμη δεν ενθουσιάζεται βλέποντας έναν νέο παίκτη να αμφισβητεί τις ισορροπίες. Το παράδειγμα της Λιβύης είναι χαρακτηριστικό.
Ιταλία και Τουρκία υποστηρίζουν την κυβέρνηση της Τριπόλεως και τον Σαράζ, αλλά η Ρώμη ενοχλείται από τις τουρκικές κινήσεις. Πολύ περισσότερο ενοχλείται η Γαλλία που θεωρεί προνομιακό της πεδίο τη βόρεια Αφρική.
Επιπλέον, είναι και η αντικειμενική αδυναμία της Τουρκίας να στηρίξει το νέο της όραμα. Ξανάρχεται διαρκώς στον νου το σχόλιο Αμερικανού διπλωμάτη για την τουρκική εξωτερική πολιτική: «Φιλοδοξίες Rolls Royce αλλά μηχανή Rover».
Μοναδικός αρωγός στα φιλόδοξα τουρκικά σχέδια φαίνεται να είναι η Ρωσία. Ο Πούτιν θα ήθελε πολύ να διευθετηθεί το λιβυκό ζήτημα μεταξύ Άγκυρας – Μόσχας. Ο λόγος είναι απλός. Σε αυτή τη σχέση η Μόσχα είναι ο ισχυρός παίκτης που ορίζει τους κανόνες του παιχνιδιού. Τα όρια φάνηκαν τις τελευταίες εβδομάδες στο Ιντλίμπ της Συρίας. Τα προελαύνοντα με τη βοήθεια της Ρωσίας συριακά στρατεύματα ταπεινώνουν καθημερινά τον τουρκικό στρατό που έχει φυλάκια στην περιοχή.
Μέσα σε αυτή τη ρευστότητα καλούμαστε να κινηθούμε κι εμείς.
Στην αγωνία του να φέρει κάποιο αποτέλεσμα, κάνει ακραίες κινήσεις.
Τα μηνύματα με τις κόκκινες γραμμές μας πρέπει να είναι σαφή και πειστικά. Το ενδιαφέρον είναι ότι, επιδιώκοντας να ακυρώσουμε το παράνομο μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης, πέσαμε στην αχίλλειο πτέρνα του νέου δόγματος της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής: τη Λιβύη.
Η Ελλάδα δεν αρκεί να λέει ότι είναι προπύργιο της Δύσεως στην περιοχή: Πρέπει να προστατευθεί…