File Photo: Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης σε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας Κυριάκο Μητσοτάκη. Φωτογραφία: ΚΥΠΕ
Σε τέτοιες στιγμές όπως την παρούσα, ο Ελληνισμός θα πρέπει να είναι ενωμένος και συγκροτημένος πίσω από εθνικούς στόχους. Η Κύπρος βρίσκεται ενώπιον πραγματικής απειλής.
Αυτό που χρειάζεται πια δεν είναι σχεδιασμός, αλλά δράση. Και η δράση ξεκινά από την συνειδητοποίηση λαού και ηγεσίας της αναγκαιότητας για ενεργή ενότητα μέσω απτών δράσεων.
Η επίσκεψη του κ. Δένδια στη Λευκωσία και η συνάντησή με τους Χριστοδουλίδη και Αναστασιάδη, είχε ένα δυνατό συμβολισμό ανασκευής του αρνητικού κλίματος που ακολούθησε της ακύρωσης των πτήσεων ελληνικών μαχητικών αεροσκαφών την ημέρα της Κυπριακής Ανεξαρτησίας πάνω από το χώρο διεξαγωγής της στρατιωτικής παρέλασης. Απέφερε όμως και κάτι ουσιαστικό;
Το επίκεντρο της προσπάθειας Αθήνας-Λευκωσίας είναι (από τον Μάιο του 2019) η Ευρωπαϊκή Ένωση, τα όρια αντίδρασης της οποίας δοκιμάστηκαν και ενδεχομένως να έχουν σχεδόν εξαντληθεί. Πέραν του Ευρωπαϊκού επιπέδου, όπου ορθώς γίνεται στόχευση για μέτρα κατά της Τουρκίας, υπάρχει και το διμερές επίπεδο. Η Ελλάδα έχει θεσμικές υποχρεώσεις, όχι έναντι των Ελληνοκυπρίων, αλλά έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εδώ είναι που πρέπει να αρθεί και μια μεγάλη σύγχυση.
Η Αθήνα σαφώς έχει υποχρέωση να αναπτύξει διπλωματικές, αλλά και αμυντικές δυνάμεις αποτροπής και περιορισμού της τουρκικής επιθετικότητας κατά της κυριαρχία και ανεξαρτησίας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Άλλο όμως είναι να σχεδιάζεις ευρωπαϊκά και άλλο να αποσείσεις την κρατική/θεσμική ευθύνη, με επίλυση της Ευρωπαϊκής αντίδρασης, τα όρια της οποίας είναι πια γνωστά. Δεν περιμένουμε πολλά περισσότερα από την ΕΕ στα μέτρα αντίδρασης, ίσως κάποια επιπλέον στοχευμένα μέτρα, τα οποία συναντούν ισχυρή διπλωματική αντίσταση από κάποια κράτη.
Σίγουρα τα μέτρα της ΕΕ δεν (θα) είναι τόσα όσα να επαρκούν προκειμένου να θωρακίσουν πραγματικά την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και να αποτρέψουν ουσιαστικά την τουρκική επιθετικότητα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υποκαθιστά ούτε και μπορεί να αντικαταστήσει την ευθύνη της Ελλάδος έναντι της Κύπρου και αυτό οι Ευρωπαίοι το ξέρουν και το λένε.
Έως τώρα η νέα Ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να βλέπει την ΕΕ ως καταφύγιο της αδυναμίας στρατηγικής προσέγγισης των υποχρεώσεων της, αλλά και ως υποκατάστατο ανάληψης δράσης έναντι της δικής της αβεβαιότητας, ίσως και ασφάλειας. Δεν ξέρουμε φυσικά και τι ζητά η Λευκωσία. Τι άραγε ζήτησε ο κ. Αναστασιάδης από τον κ. Μητσοτάκη; Ζήτησε κάτι συγκεκριμένο;
Ενότητα λοιπόν, αλλά και εποικοδομητικές εισηγήσεις και κριτική. Καλό κάνει, κακό δεν κάνει.
(*) Γιώργος Κέντας, Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής και Διακυβέρνησης, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
Συντονισμένες ενέργειες Κύπρου-Ελλάδας για τις παρανομίες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ