File Photo: Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν σε ομιλία του στην Άγκυρα. EPA, PRESIDENTIAL PRESS OFFICE HANDOUT
Η Άγκυρα επιδιώκει τη σύγκληση άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης, ει δυνατόν να μην γίνει η τριμερής συνάντηση του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, με τον πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη, και τον κατοχικό ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί, με μόνο στόχο να ξεκαθαρίσει το μοντέλο λύσης του Κυπριακού.
Εκείνο που επισημαίνεται από τουρκικής πλευράς είναι πως το θέμα της ομοσπονδίας, όπως συζητείτο για χρόνια, έχει ξεπερασθεί από τις εξελίξεις μετά την κατάρρευση της Πενταμερούς στο Κραν Μοντάνα και την… άρνηση των Ελληνοκυπρίων να αποδεχθούν τη μια θετική ψήφο για τους Τουρκοκύπριους, τα βέτο δηλαδή.
Η κατοχική Τουρκία προσπαθεί με κάθε τρόπο να αποσπάσει παλαιότερη παρασκηνιακή τοποθέτηση του Προέδρου Αναστασιάδη ότι συζητά λύση δύο κρατών. Αυτό, όμως, αποφεύγεται να γίνει από τον Πρόεδρο, ο οποίος επανήλθε –τούτο προκύπτει από τη συνάντηση με Ακιντζί, της 9ης Αυγούστου και τις επαφές με Λουτ– στην πάγια θέση περί Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας.
Αυτό δεν εμποδίζει την Άγκυρα να επιμένει πως το μοντέλο λύσης πρέπει να ξεκαθαρίσει και πως η επιλογή της είναι η συνομοσπονδία. Επίσημα παρουσιάζεται έτοιμη να συζητήσει αποκεντρωμένη, χαλαρή, ομοσπονδία, στοχεύοντας ωστόσο στη συνομοσπονδία. Σε περίπτωση αποτυχίας, το επόμενο βήμα είναι δύο κράτη. Δεν είναι τυχαία που ο Μουσταφά Ακιντζί με οδηγίες της Τουρκίας ήθελε να περιληφθεί στους όρους αναφοράς το θέμα της αποκεντρωμένης ομοσπονδίας.
Είναι πρόδηλο πως θέλει μέσα από τις συζητήσεις να διασφαλίσει τα εξής σε περίπτωση που θα αρχίσουν συζητήσεις:
Ξένη διπλωματική πηγή, η οποία είναι σε θέση να γνωρίζει πολλά, σημείωνε πως η Τουρκία θα εισέλθει σε διάλογο όταν επιβάλλει νέα τετελεσμένα. Για να θέσει στο τραπέζι και τα νέα δεδομένα και να πακετοποιήσει Κυπριακό και ενεργειακά. Κινήσεις για επιβολή τετελεσμένων γίνονται τόσο στη θάλασσα όσο και στο έδαφος.
Στη θάλασσα παρά τα τεράστια προβλήματα και την αστοχία, θα συνεχίσουν τις γεωτρήσεις και τις έρευνες, θα τις επεκτείνουν, ενώ σαφώς και τα μηνύματα που θέλουν να στείλουν είναι πρωτίστως πολιτικά. Σημειώνεται συναφώς ότι την τελευταία περίοδο χρησιμοποιούνται και dromes για την παρακολούθηση των γεωτρύπανων αλλά κι άλλων κινήσεων.
Ξένοι διπλωμάτες στη Λευκωσία, οι οποίοι παρακολουθούν τις τουρκικές κινήσεις, εκφράζουν μεν τη διαφωνία τους για το ενδεχόμενο εποικισμού της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου, δεν παραλείπουν, ωστόσο, να υποδείξουν πως μπορεί τούτο να αποτραπεί εάν η Κυπριακή Δημοκρατία αντιμετωπίσει με… γενναιοδωρία τις τουρκικές αξιώσεις στα ενεργειακά!
Τα επόμενα βήματα σε διπλωματικό επίπεδο αναμένεται να καθοριστούν από τα Ηνωμένα Έθνη. Η επιστολή Λουτ προς Αναστασιάδη και Ακιντζί, στάλθηκε για να συντηρήσει την κινητικότητα και να αφήσει αναμμένες τις μηχανές. Την ίδια ώρα, ωστόσο, τίθεται το ερώτημα: Μέχρι πότε η διπλωματία θα αγνοεί τις τουρκικές επιθετικές ενέργειες; Τις δηλώσεις προθέσεων; Απαντήσεις θα δοθούν αργότερα αυτό το μήνα στη Νέα Υόρκη.
Ένας από τους λόγους που η Τουρκία θα ήθελε να αποφευχθεί η τριμερής συνάντηση και να πραγματοποιηθεί αμέσως άτυπη Πενταμερής Διάσκεψη είναι και ο Ακιντζί. Είναι σαφές πως δεν του έχουν εμπιστοσύνη και στην Άγκυρα είναι ενοχλημένοι από το γεγονός ότι ο κατοχικός ηγέτης στη συνάντηση με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, στις 9 Αυγούστου, «επαναβεβαίωσε τη θέση για τη ΔΔΟ». Κι αυτό γιατί αυτή η θέση δεν συνάδει με τις κινήσεις που έχει σχεδιάσει.
Την επομένη, ημέρα Τρίτη, ενώ η απεσταλμένη του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ, ετοίμαζε βαλίτσες για αναχώρηση, ο Ακιντζί προσήλθε στη συνάντηση μαζί της με παρατηρήσεις περισσότερες από το αρχικό κείμενο. Η διαχείριση που έκανε ο κατοχικός ηγέτης ήταν εντός των οδηγιών της Άγκυρας, η οποία έμεινε ικανοποιημένη. Δεν επιτεύχθηκε συμφωνία. Εκείνο, πάντως, που έχει ενδιαφέρον είναι πως ο Οζερσάι με το παραμικρό «καρφώνει» τον Ακιντζί για… ανυπακοή.
ΤΟ ΡΕΚΟΡ ΤΩΝ ΑΕΡΟΜΑΧΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΔΟΓΜΑ «ΜΗΝ ΜΑΣ ΜΠΛΕΚΕΤΕ»
Οι τουρκικές παραβιάσεις και οι αερομαχίες στο Αιγαίο είναι περισσότερες παρά ποτέ και τούτο ανησυχεί ιδιαίτερα την Αθήνα. Τρίτοι που παρακολουθούν τα διαδραματιζόμενα στους ελληνικούς αιθέρες, διερωτούνται πώς και μέχρι σήμερα δεν υπήρξε κανένα ατύχημα.
Και σε σχέση με τα διαδραματιζόμενα στην Κύπρο και την ανατολική Μεσόγειο η στάση της Ελλάδας, όπως προκύπτει από τη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, της περασμένης Τρίτης, Μητσοτάκη και Αναστασιάδη, είναι ξεκάθαρη. Η Αθήνα επαναφέρει παλαιότερα δόγματα του τύπου «η Κύπρος αποφασίζει και η Ελλάδα συμπαρίσταται», με την ουρά «μην μας μπλέξετε».
Κινήσεις επιβολής διά της ισχύος, είναι το σχέδιο της Τουρκίας, που της “βγαίνει”: Εμείς τι κάνουμε;