Η επέλαση της ακροδεξιάς: Οι Ευρωεκλογές θα είναι καθοριστικές για την πορεία της Ευρώπης

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Καιρός να τερματιστεί η αποτυχημένη φιλελεύθερη ηγεμονία που έφερε πολέμους και οικονομική κατάρρευση»: «Μανιφέστο» Όρμπαν κατά της ηγεσίας της Δύσης

Η άνοδος των εθνικιστών στα Σκόπια θα μαζέψει «σύννεφα» στις σχέσεις με την Ελλάδα: Προηγούνται οι πιο εχθρικοί απέναντι στη συμφωνία των Πρεσπών

Οι ανησυχίες των πολιτών για την παράνομη μετανάστευση πρέπει να είναι κατανοητές, δεν πρόκειται για ξενοφοβία: Πάλι στο προσκήνιο το Μεταναστευτικό διότι υπάρχει λόγος…

Του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ (*)

Οι εκλογές για την Ευρωβουλή τον Μάιο είναι δυνατόν να ανακηρύξουν μεγάλους νικητές τον Εθνικό Συναγερμό της Marine Le Pen, την ιταλική Λίγκα και τα άλλα εθνικολαϊκά κόμματα. Η νίκη των κομμάτων αυτών είναι δυνατόν να αλλάξει το σκηνικό της Ευρωπαϊκής Ενώσεως.

• Στο παρελθόν δεν έπαιζε σπουδαίο ρόλο η νίκη στις ευρωβουλετικές εκλογές της Αριστεράς ή της Δεξιάς. Η Ευρωβουλή ήταν πάντοτε ο φύλακας της ευρωπαϊκής συμπολιτείας –πολύ περισσότερο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η νίκη προ διετίας του Emmanuel Macron υποσχέθηκε να φέρει νέα πνοή στην πολιτική. Η Δύση είχε αγγίξει την κορυφή του λαϊκισμού. Η πολιτική επανερχόταν στην κανονικότητα.

• Όμως η νίκη του Macron είχε ιδιάζοντα χαρακτηριστικά. Συνέτριψε την Κεντρο-αριστερά και την Κεντρο-δεξιά οι οποίες είχαν από καιρό απαξιωθεί στη συνείδηση των ψηφοφόρων. Στα άλλα κράτη της Ευρώπης, όπου είχαν διεξαχθεί εκλογές την ιδια χρονιά, το Κόμμα Ελευθερίας της Αυστρίας επέστρεψε στην Κυβέρνηση και ο Victor Orban επανεξελέγη στην Ουγγαρία με ακόμη μεγαλύτερα ποσοστά. Ο Milos Zeman, άνθρωπος του Κρεμλίνου, εκέρδισε ακόμη μία θητεία ως Πρόεδρος της Τσεχίας.

Στην Ιταλία η κίνηση των Πέντε Αστέρων και η Λίγκα ανέλαβαν την Κυβέρνηση στην Ιταλία. Και το πλέον ανησυχητικό, η Άκρα Δεξιά έχει πάλιν ξαναγίνει εκλογική δύναμη στη Γερμανία.

• Πολλά από τα περιθωριακά αυτά κινήματα ενηλικιώθηκαν και αντιπροσωπεύουν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού: το 1/3 της Γαλλίας, το ήμισυ της Ουγγαρίας και το μεγαλύτερο μέρος της Ιταλίας. Μεταλλάσσονται τώρα που κυβερνούν και ασκούν εξουσία. Μαθαίνουν την τέχνη του συμβιβασμού για να προωθήσουν τις πολιτικές τους.

Είναι εθνικιστές και ξενοφοβικοί –όχι όμως κατ’ ανάγκη ρατσιστές και φασίστες. Είναι ευρωσκεπτικιστές αλλά όχι εναντίον της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Δεν θέλουν να γκρεμίσουν το οικοδόμημα, θέλουν να το διαμορφώσουν. Η διαφορά είναι βασική για να καταλάβει κανείς τι συμβαίνει.

• Ο Βίκτωρ Orban στην Ουγγαρία, ο Matteo Salvini στην Ιταλία, ο Jaroslaw Kaczyński στην Πολωνία και η Αλίκη Weidel στη Γερμανία: όλοι θέλουν μεταρρυθμίσεις, όχι αποχώρηση από την ΕΕ. Θέλουν η ισχύς να επανέλθει από τις Βρυξέλλες στα κράτη-μέλη. Δεν έχουν μια συλλογική πολιτική για την Ευρώπη, δεν τους αρέσει η ιδέα της ομαδοποίησης. Η ιδιαιτερότητα κατ’ αυτούς πρέπει να είναι το σήμα κατατεθέν της ΕΕ και θέλουν μία Ευρώπη που θα το σέβεται.

Η κυρίως δύναμη, οι Χριστιανοδημοκράτες και η κεντρο-δεξιά τους ομάδα στην Ευρωπαϊκή Βουλή, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, για δεκαετίες η κυρίως δύναμη για την ευρωπαϊκή ενοποίηση, τώρα πιέζεται από τους εθνικιστές και κινδυνεύει από την AFD.

Στην Γαλλία, το κόμμα του de Gaulle και του Sarkozy έχει περιθωριοποιηθεί από τον μεταρρυθμιστή Macron και την Άκρα Δεξιά η οποία έχει αποβάλει τον μανδύα του αντισημιτισμού και νεο-ναζισμού. Στην Ιταλία, το κεντρο-δεξιό Forza Italia έχει εξαφανισθεί από τον Salvini και τη Λίγκα του, η οποία διπλασίασε τους οπαδούς της από τις εκλογές του περασμένου έτους. Στα τρία κύρια κράτη της ΕΕ, η στήριξη της Κεντρο-δεξιάς έπεσε κάθετα.
Η κύρια ιδεολογική μάχη ιδεών είναι μεταξύ φιλελευθερισμού και εθνικισμού. Η πολιτική στρατηγική της Κεντρο-δεξιάς είναι αμυντική.

• Η Αριστερά δεν είναι σε καλύτερη θέση. Σε όλη την Ευρώπη, οι ψηφοφόροι της έχουν υποστεί διάβρωση κυρίως από τους λαϊκιστές και δευτερευόντως από τους εθνικιστές. Σε πολλές χώρες, η σοσιαλδημοκρατία πνέει τα λοίσθια και πολλά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα πλησιάζουν αριστερά ριζοσπαστικά κόμματα. Τα κόμματα που την αποτελούν δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαίως την εργατική τάξη, έχουν περιπλακεί οι πολιτικές ταυτότητες.

Στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας, η Le Pen είχε τη μεγαλύτερη υποστήριξη μεταξύ των ψηφοφόρων της εργατικής τάξης. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα έπεσε από το 30% στο 8% στις τελευταίες εκλογές για τη Γαλλική Βουλή, και σήμερα δεν είναι μεγαλύτερο από έναν προθάλαμο της μετα-μοντέρνας Αριστεράς.

• Ο πολλά υποσχόμενος σωτήρας της κεντρώας ιταλικής Αριστεράς, Matteo Renzi, ετέθη στο περιθώριο από τον Beppe Grillo και την Κίνηση των Πέντε Αστέρων στις τελευταίες εκλογές. Σήμερα το κόμμα του είναι κάτω του 20%.

Έχουμε κεντρο-δεξιά κόμματα που είναι υπό σοβαρή συρρίκνωση λόγω της μεταναστευτικής πολιτικής και της Ευρώπης χωρίς σύνορα.

• Ακόμη και οι υποτιθέμενοι υπέρμαχοι της «όλο και μεγαλύτερης ενοποιήσεως» αποστασιοποιούνται σε κρίσιμα θέματα του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Θέλουν μία διαφορετική Ευρώπη, με πιο δυνατά σύνορα, λιγότερους κανόνες και περισσότερες εξουσίες στα κράτη-μέλη.

Η πιθανότητα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να ελέγχεται σύντομα από εθνικιστές με αυτοπεποίθηση, συντηρητικούς με φιλοδοξίες και ριζοσπαστικοποιημένους σοσιαλδημοκράτες είναι πολύ μεγάλη. Η πίστη ότι ο λαϊκισμός έφθασε στο ζενίθ του το 2017 απεδείχθη πρόωρη –η σύνοδος όμως αυτή ενδέχεται να εισαγάγει αυξημένη ομοσπονδοποίηση. Ή και το αντίθετο.

(*) Δικηγόρος

• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες των συνεργατών της. 

Η κριτική είναι πάντα καλοδεχούμενη όταν στηρίζεται σε αντικειμενικά δεδομένα…