Του ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ (*)
Το κυπριακό εσωτερικό μέτωπο περνά μια περίοδο αναταραχής, ρευστότητας και διχασμού. Στο Κυπριακό υπήρχε πάντα βέβαια μια διαφορετική αντίληψη για την πορεία που έπρεπε να ακολουθηθεί και που χώριζε την κοινωνία και τον πολιτικό κόσμο στα δύο, αλλά αυτή τη φορά παρατηρούνται διαφορές και ανακατατάξεις στις ίδιες τις συνιστώσες του κυπριακού κοινωνικού σχηματισμού που αντανακλώνται στο πολιτικό τοπίο.
Δεν είναι μόνο η σφοδρή αντιπαράθεση ανάμεσα στο ΑΚΕΛ και τον Πρόεδρο Αναστασιάδη αλλά και το ρήγμα που παρατηρείται στα ενδότερα της μεταπρατικής κυπριακής αστικής τάξης.
Τα τελευταία χρόνια η μεταπρατική κυπριακή αστική τάξη εναπόθετε πολλές ελπίδες σε μια λύση που θα της άνοιγε την τουρκική αγορά έστω και σε καθεστώς και ρόλο υποτελούς για την Κύπρο. Πρόκειται για μια λεβαντίνικη πολιτική που θέτει υπεράνω όλων τα εμπορο-οικονομικά συμφέροντα μιας τάξης, μιας ομάδας και αδιαφορεί για τα ευρύτερα συμφέροντα του κοινωνικού συνόλου, για την ίδια την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτή η πολιτική απέτυχε να επιβληθεί με το σχέδιο Ανάν πίσω από το οποίο κινητήρια δύναμη ήταν αυτό το κομμάτι της κυπριακής αστικής τάξης.
Σε αυτό τον κόσμο του μεταπρατισμού οι επιχειρήσεις ήταν πάντα πιο σημαντικές από τα ιδεώδη. Ιστορικά άλλωστε η λέξη «Λεβαντίνος» ήταν συνώνυμη με αυτήν της διπροσωπίας. Κάποιοι θαύμαζαν τους Λεβαντίνους επειδή ακριβώς δεν είχαν ιδανικά και επιβίωναν ως μια λεβαντίνικη τάξη συμφερόντων. Πολλές φορές βέβαια όταν ανατρέπονταν οι ισορροπίες και οι συμμαχίες πλήρωναν και αυτοί τη νύφη. Αυτό συνέβη επανειλημμένα στην ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των πολυτάραχων σχέσεών της με τη Δύση.
Ακόμη πιο τραγική υπήρξε η μοίρα των λεβαντίνικων κοινοτήτων στο σύγχρονο τουρκικό κράτος αλλά και σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Είναι γι’ αυτό τον λόγο που η διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και η τουρκική επικυριαρχία που θα ακολουθήσει θα μετατρέψει την κυπρολεβαντίνικη αστική τάξη σε μιας χρήσης είδος, παρασύροντας μαζί της στον αφανισμό και τον υπόλοιπο πληθυσμό.
Αν όμως αληθεύουν οι πληροφορίες που διαρρέουν είναι πρόθυμη να αποδεκτεί λύση δύο κρατών. Εν ολίγοις παρατηρούνται τριγμοί στην τεκτονική πλάκα πάνω στην οποία επικάθηται η άρχουσα κυπριακή τάξη. Όπως και στη σεισμολογία, έτσι και στην κοινωνιολογική και πολιτική ανάλυση, είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς τις εξελίξεις σε μια μεταβατική ρευστή περίοδο. Μια πιθανότητα είναι να συνεχίσει να βαθαίνει η κρίση, ενώ μια άλλη είναι να επιτευχθεί η επανασυγκόλληση συμφερόντων και να αποφευχθεί το επαπειλούμενο πολιτικό ρήγμα.
Διερχόμαστε μια περίοδο κοινωνικο-πολιτικών ακροβασιών υψηλού ρίσκου.
Τα δεδομένα, περιφερειακά και ευρωπαϊκά καθώς και οι ενεργειακοί σχεδιασμοί στην περιοχή που παίρνουν πλανητικό χαρακτήρα, είναι στοιχεία που ευνοούν την επεξεργασία μιας νέας πορείας στο Κυπριακό. Χρειάζεται σοβαρότητα, τόλμη και εγκατάλειψη της μιζέριας. Ούτως ή άλλως, η ακολουθούμενη πολιτική είναι αδιέξοδη. Δοκιμάστηκε για δεκαετίες και δεν έχει αποδώσει. «Αυτή δεν έχει τέλος η παρτίδα…» για να θυμηθούμε τον ποιητή (Μανώλης Αναγνωστάκης, Το σκάκι)
*Πανεπιστημιακός, διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Ερευνών Καναδά – ΚΕΕΚ και μέχρι πρόσφατα επιστημονικός συνεργάτης του ΕΔΙΑΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. – [email protected]
Τα σφυρίγματα των φιδιών: Να στείλουν τους τουρίστες εκεί που δολοφονήθηκαν Σολωμός και Ισαάκ