Του Θεόδωρου Καρυώτη
Αξιότιμε Κύριε Πρόεδρε,
Από την εκλογή σας ως Πρόεδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας παρακολουθώ το έργο σας, από την μακρινή Ουάσιγκτον, και δεν ενθυμούμαι να είχατε μιλήσει για το θέμα της ΑΟΖ. Αλλά, το τελευταίο χρονικό διάστημα, ανακάλυψα ότι σε κάθε διαθέσιμη ευκαιρία ασχολείστε με αυτό το κρίσιμο εθνικό θέμα για την πατρίδα μας.
Έτσι, στην τελευταία επιθεώρηση του Στόλου, στείλατε ένα αυστηρό μήνυμα στην Τουρκία υποστηρίζοντας ότι θέλουμε το Αιγαίο θάλασσα ειρήνης, που ενώνει τους λαούς στον δρόμο της συνεργασίας και της δημιουργίας και ότι, κάτι πολύ σημαντικό, το Πολεμικό μας Ναυτικό υπερασπίζεται, στο πλαίσιο της εθνικής του αποστολής, τα θαλάσσια σύνορά μας και, συνακόλουθα, τα θαλάσσια σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης!
Αλλά η πιο κρίσιμη φράση σας ήταν:
«Τα σύνορα αυτά είναι σαφώς, αμετακλήτως και δίχως ίχνος «γκρίζας ζώνης» καθορισμένα από το Διεθνές και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Την ίδια αποστολή θα φέρει σε πέρας το Πολεμικό μας Ναυτικό και για την υπεράσπιση της Ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, μετά τον καθορισμό της σύμφωνα με τις διατάξεις του Δικαίου της Θάλασσας.»
Ελπίζω ότι θα μου επιτρέψετε να σχολιάσω αυτή την τελευταία φράση σας μια και ασχολούμαι με το Δίκαιο της Θάλασσας και ειδικότερα με την ΑΟΖ από το 1982.
Υπεράσπιση της ΑΟΖ δεν γίνεται μετά τον καθορισμό της (η σωστή έκφραση είναι «μετά την ανακήρυξή της»), αλλά μετά την οριοθέτησή της. Όλα τα κράτη όταν ανακηρύσσουν ΑΟΖ είτε με νόμο του Κοινοβουλίου τους είτε με Προεδρικό Διάταγμα δεν συμπεριλαμβάνουν κάποιον χάρτη. Σας επισυνάπτω το Προεδρικό Διάταγμα του Προέδρου των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρέιγκαν για την ανακήρυξη της ΑΟΖ των ΗΠΑ, στις 10 Μαρτίου 1983, που δεν περιλαμβάνει κανέναν χάρτη: Proclamation 5030—Exclusive Economic Zone of the United States of America
Οι χάρτες της ΑΟΖ κυκλοφορούν, μόνο μετά την οριοθέτηση με άλλα παράκτια κράτη. Κλασσικό παράδειγμα είναι η περίπτωση της ΑΟΖ της Κύπρου. Η Κύπρος διαθέτει θαλάσσια σύνορα με έξη κράτη. Την Αίγυπτο, το Ισραήλ, το Λίβανο, την Συρία, την Τουρκία και την Ελλάδα. Έτσι, σήμερα ο χάρτης της Κυπριακής ΑΟΖ δείχνει τα θαλάσσια σύνορά της με τα τρία κράτη με τα οποία έχει προχωρήσει σε οριοθέτηση, δηλαδή την Αίγυπτο, Ισραήλ και Λίβανο.
Ο οριοθετημένος χάρτης με Αίγυπτο, Ισραήλ και Λίβανο
Επομένως, η Ελληνική ΑΟΖ για να προστατευτεί στρατιωτικά πρέπει πρώτα να έχει οριοθετηθεί. Η Ελλάδα χρειάζεται και αυτή να κάνει έξη οριοθετήσεις, διότι διαθέτει θαλάσσια σύνορα με την Αλβανία, την Ιταλία, την Λιβύη, την Αίγυπτο, την Κύπρο και την Τουρκία.
Η Μεγάλη Αξία της ΑΟΖ
Ένα από τα μεγάλα επιτεύγματα της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) ήταν και η δημιουργία της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) και ως γνωστόν η Τουρκία καταψήφισε την UNCLOS κυρίως για αυτή την νέα έννοια του Διεθνούς Δικαίου συνεχίζοντας μέχρι σήμερα να αρνείται την ύπαρξή της.
Είναι άξιο μνείας ότι 138 κράτη έχουν ήδη ανακηρύξει ΑΟΖ και κανένα άλλο κράτος δεν τα έχει απειλήσει ή έχει επέμβει στρατιωτικά. Η Τουρκία έχει πολλές φορές, για μεγάλο χρονικό διάστημα, απειλήσει με casus belli εάν προχωρήσουμε στην επέκταση των χωρικών μας υδάτων από 6 ν.μ σε 12 ν.μ. και δεν έχει αναφέρει ότι το casus belli ισχύει και στην περίπτωση της ανακήρυξης ΑΟΖ.
Σε ένα άλλο σημείο της ομιλίας σας σημειώσατε:
«δεν πρόκειται να ανεχθούμε, οιαδήποτε αμφισβήτηση και, πολύ περισσότερο, οιαδήποτε προσβολή των συνόρων μας και της εθνικής μας κυριαρχίας».
Υποθέτω ότι όταν αναφέρεστε στην «εθνική μας κυριαρχία», αναφέρεστε στα χωρικά μας ύδατα, διότι στην ΑΟΖ δεν έχουμε κυριαρχία αλλά κυριαρχικά δικαιώματα.
Το Άρθρο 56 του UNCLOS που αναφέρεται στα «δικαιώματα, δικαιοδοσίες και υποχρεώσεις του παράκτιου κράτους στην αποκλειστική οικονομική ζώνη» αναφέρει:
Αξιότιμε Κύριε Πρόεδρε,
Η Ελλάδα πρέπει άμεσα να ανακηρύξει την ΑΟΖ της, με βάση το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, όπως αυτό εξειδικεύεται στην UNCLOS και να μην διακατέχεται από φοβικό σύνδρομο. Ο αείμνηστος Πρόεδρος της Κύπρου Τάσος Παπαδόπουλος ανακήρυξε ΑΟΖ το 2004 διαθέτοντας μόνο τέσσερα τανκς και δύο ελικόπτερα και δεν φοβήθηκε την Τουρκία, η οποία απλώς ανακοίνωσε ότι δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή ΑΟΖ, ενώ αντίθετα και οι ΗΠΑ και η ΕΕ την αποδέχτηκαν αμέσως. Φυσικά, μια τέτοια ΑΟΖ δεν θα διαθέτει μόνο η ηπειρωτική χώρα, αλλά και όλα τα ελληνικά νησιά. Έτσι, η Ελλάδα θα αποκτήσει μια ΑΟΖ που θα έχει έκταση 147.300 τ.χ.μ., δηλαδή μια έκταση μεγαλύτερη από αυτή της ηπειρωτικής χώρας. Με βάση τις αρχές της ΑΟΖ το μεγαλύτερο ποσοστό του Αιγαίου και οι φυσικοί του πόροι θα ανήκουν στην Ελλάδα.
Με σεβασμό και εκτίμηση,
Θεόδωρος Καρυώτης,
Οικονομολόγος, Ουάσιγκτον ΗΠΑ
ΥΓ Θα ήταν χρήσιμο η ανακήρυξη να γίνει με Προεδρικό Διάταγμα και όχι με Νόμο της Βουλής, που θα είναι μια χρονοβόρα διαδικασία, την οποία θα παρακολουθεί ταυτόχρονα και ο κύριος Ερντογάν.
Ο Ταγίπ Ερντογάν έκοψε και έραψε ένα ρόλο στα μέτρα του: Θα κερδίσει όμως τις εκλογές;