Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου(*)
Εξαιρετικά ανησυχητικές είναι οι πληροφορίες για την κατάσταση που διαμορφώνεται στη Μέση Ανατολή, με το ιρανικό και τα “συναφή” θέματα (Ιράκ, Συρία, Λίβανος) να κυριαρχούν στην τελευταία συνάντηση Τραμπ-Νετανιάχου, και τους δύο ηγέτες να επιμένουν στην ανάγκη αναθεώρησης της ισχύουσας συμφωνίας για τα πυρηνικά του Ιράν.
Η Τεχεράνη θεωρεί απαράδεκτη μια τέτοια αναθεώρηση. Αμερικανοί γερουσιαστές που επέστρεψαν από το Ισραήλ δήλωσαν ότι ενημερώθηκαν για διάφορα σχέδια ισραηλινής στρατιωτικής δράσης.
Αυτά όλα όμως προκαλούν την όλο και πιο έντονη αντίθεση της Γαλλίας και της Γερμανίας, εκφραζόμενης κυρίως τώρα δια του Προέδρου Μακρόν, που έχει ήδη προχωρήσει σε σημαντικές μεταβολές της μεσανατολικής πολιτικής των προκατόχων του Σαρκοζί και Ολάντ.
Το ζήτημα του Ιράν είναι, εδώ και πάνω από δεκαετία, σημείο αποκρυστάλλωσης της υποβόσκουσας σύγκρουσης δύο παρατάξεων μέσα στο δυτικό αλλά και στο ισραηλινό κατεστημένο. Από τη μια μεριά έχουμε το “κόμμα του Φουκουγιάμα”, των κλασικών παγκοσμιοποιητών τύπου Σόρος, Ομπάμα, Μακρόν, Μέρκελ. Από την άλλη έχουμε τους οπαδούς της “Σύγκρουσης των Πολιτισμών” τύπου Χάντιγκτον, όπως οι Τραμπ και Νετανιάχου.
Στο φόντο υπάρχει και η Ρωσία, που δύσκολα θα επιτρέψει, χωρίς αντίδραση, έναν ενδεχόμενο πόλεμο κατά του Ιράν. Ανακοινώνοντας πρόσφατα το πυρηνικό δόγμα της χώρας του, ο Πρόεδρος Πούτιν αποσαφήνισε ότι κάθε επίθεση κατά συμμάχου της Ρωσίας με πυρηνικά όπλα θα θεωρηθεί επίθεση κατά της Ρωσίας και θα συνεπιφέρει τις ανάλογες συνέπειες. Αυτό που δεν αποσαφήνισε είναι ποιες χώρες θεωρεί συμμάχους της Ρωσίας.
Στο Παρίσι, ένα χρόνο μετά την εκλογή του, ο Πρόεδρος Μακρόν έχει προχωρήσει σε μια σειρά πολύ εντυπωσιακών κινήσεων, που τον διαφοροποιούν αισθητά σε κρίσιμα ζητήματα από την εξωτερική πολιτική της Γαλλίας υπό τους Προέδρους Σαρκοζί και Ολάντ, ιδίως σε ότι αφορά τη Μέση Ανατολή, ενώ επιχειρεί ταυτόχρονα να ανοίξει και ένα διάλογο με τη Μόσχα, ενώ οι σχέσεις της Ευρώπης με τη Ρωσία μοιάζουν σήμερα εξίσου κακές με τις χειρότερες στιγμές του Ψυχρού Πολέμου!
Μιλώντας πρόσφατα, ενώπιον του Προέδρου και του Κοινοβουλίου της Τυνησίας, ο Μακρόν αναγνώρισε τις ευθύνες της χώρας του που έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην επέμβαση του ΝΑΤΟ στη Λιβύη το 2011. Η επέμβαση αυτή είχε ως αποτέλεσμα την ολοσχερή καταστροφή μιας σχετικά ακμάζουσας αραβικής χώρας, την οποία τώρα διεκδικούν διάφορες ένοπλες συμμορίες, ενώ στην επικράτειά της διεξάγονται δημοπρασίες σκλάβων! Η επέμβαση αποσταθεροποίησε όχι μόνο τη Λιβύη, αλλά και μεγάλο μέρος της αφρικανικής ηπείρου, με αποτέλεσμα την εκθετική αύξηση των προσφυγικών/μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη.
Αλλά και στο θέμα της Συρίας ο Μακρόν διαφοροποιήθηκε από την πολιτική των προκατόχων του δηλώνοντας ότι «δεν είπα ποτέ ότι η ανατροπή του Μπασάρ (Αλ Άσαντ) ήταν ένα προηγούμενο για όλα», προσθέτοντας ότι «κανένας δεν μου παρουσίασε τον νόμιμο διάδοχό του».
Ο Γάλλος Πρόεδρος ταξίδεψε εξάλλου αυτοπροσώπως στη Σαουδική Αραβία για να «απελευθερώσει» τον Λιβανέζο Πρωθυπουργό που εφέρετο περίπου κρατούμενος στη χώρα αυτή, σταματώντας έτσι, τουλάχιστον προσωρινά, τα σχέδια νέου πολέμου στον Λίβανο. Ακόμα πιο εντυπωσιακή και εντελώς ασυνήθιστη για τα κρατούντα διεθνή δεδομένα ήταν η δημόσια επίθεση που εξαπέλυσε κατά του Μπέντζαμιν Νετανιάχου, κατηγορώντας τον για πολέμους που θέλει να εξαπολύσει.