Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ: Ρεαλισμός Αρχών, Εθνικό Συμφέρον και Διαχρονικές Αρχές
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Δημήτρη Γ. Απόκη*
Η νέα Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ που έδωσε χθες στη δημοσιότητα ο Αμερικανός Πρόεδρος, Ντόναλντ Τράμπ, αποτελεί ένα κείμενο ρήξης και προδιαγράφει το πώς η Ουάσιγκτον σκοπεύει να κινηθεί στο παιχνίδι ριζικής αναδιάρθρωσης του μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, διεθνούς συστήματος, το οποίο ήδη έχει ξεκινήσει.
Στην ομιλία του για την παρουσίαση του κειμένου ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τράμπ, περιέγραψε τη κεντρική ιδέα αυτής της νέας στρατηγικής εθνικής ασφάλειας ως εξής:
«Η νέα μας στρατηγική βασίζεται σε ένα ρεαλισμό αρχών, καθοδηγείται από το ζωτικής σημασίας εθνικό συμφέρον και έχει τις ρίζες της στις διαχρονικές αξίες μας».
Με αυτή την πρόταση ξεκαθάρισε ότι πλέον οι ΗΠΑ κάνουν μια ξεκάθαρη στροφή από την παγκοσμιοποίηση των τελευταίων χρόνων και επιστρέφουν στο ρεαλισμό και το εθνικό συμφέρον.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος, όπως άλλωστε συνηθίζει, δεν μάσησε τα λόγια του και περιέγραψε ωμά την κατάσταση που βρίσκεται σήμερα ο κόσμος μιλώντας για μια πάλη.
«Αυτή η πάλη αναγνωρίζει είτε μας αρέσει είτε όχι, ότι έχουμε εμπλακεί σε μια νέα εποχή ανταγωνισμού. Αποδεχόμαστε ότι ένας σθεναρός στρατιωτικός, οικονομικός και πολιτικός ανταγωνισμός, βρίσκεται τώρα σε εξέλιξη σε όλο τον κόσμο.»
Κόβοντας το γόρδιο δεσμό της κατάργησης του έθνους κράτους μέσα στα γρανάζια μιας στρεβλής παγκοσμιοποίησης ο Πρόεδρος Τράμπ, κατέγραψε μια σειρά αρχών ξεκινώντας από την παραδοχή ότι, «για να εκμεταλλευτούμε τις ευκαιρίες του μέλλοντος, πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τις αποτυχίες του παρελθόντος.»
Αναφερόμενος συνεχώς στο έθνος έδωσε το στίγμα της νέας πορείας που θα ακολουθήσει η Ουάσιγκτον,
- «Έθνος χωρίς σύνορα δεν είναι έθνος»
- «Έθνος το οποίο δεν μπορεί να προστατεύσει την ευημερία στο εσωτερικό του, δεν μπορεί να προστατεύσει τα συμφέροντά του στο εξωτερικό»
- «Έθνος το οποίο δεν είναι έτοιμο να κερδίσει ένα πόλεμο, είναι έθνος που δεν μπορεί να αποτρέψει ένα πόλεμο.»
- « Έθνος το οποίο δεν είναι περήφανο για την ιστορία του, δεν μπορεί να είναι σίγουρο για το μέλλον του.»
- «Έθνος που δεν είναι σίγουρο για τις αρχές του, δεν μπορεί να βρει τη θέληση να τις υπερασπιστεί.»
Μια πρώτη ανάγνωση του κειμένου της Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας, που έδωσε στη δημοσιότητα δείχνει ότι η κυβέρνηση Τράμπ αναγνωρίζει ότι η σημερινή ισορροπία δυνάμεων στο διεθνές σύστημα έχει μετακινηθεί αρνητικά για τα συμφέροντα της Ουάσιγκτον.
Είναι η πρώτη φορά που Αμερικανός Πρόεδρος ετοιμάζει και δίνει στη δημοσιότητα Εθνική Στρατηγική Ασφάλειας στον πρώτο χρόνο της Προεδρίας του.
Διαβάζοντας κανείς το κείμενο αντιλαμβάνεται ότι η κυβέρνηση Τράμπ σκοπεύει να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που τις παρέχει το περιβάλλον ασφάλειας που επικρατεί σήμερα διεθνώς.
Μέση Ανατολή…
Παρά την απόφαση για την Ιερουσαλήμ και τη φασαρία που έχει ξεσπάσει το κείμενο κινείται με βάση τη λογική ότι πλέον γίνεται αντιληπτό στη Μέση Ανατολή, ότι το μεγάλο πρόβλημα δεν είναι το Ισραήλ, αλλά οι Τζιχαντιστές και η απειλή του Ιράν.
Πυλώνες…
Η νέα Εθνική Στρατηγική Ασφάλειας έχει τέσσερεις βασικούς πυλώνες. Προστασία του Αμερικανικού Λαού, της Πατρίδας και του Αμερικανικού τρόπου ζωής. Προώθηση της Αμερικανικής Ευημερίας. Διατήρηση της Ειρήνης Μέσω της Ισχύς (εδώ δανείζεται από τον Πρόεδρο Ρέηγκαν). Και τέλος, Προώθηση της Αμερικανικής Επιρροής.
Αντίπαλοι…
Το κείμενο καταγράφει ως βασικούς αντιπάλους, τις αναθεωρητικές δυνάμεις, τα αδίστακτα καθεστώτα, και τις διεθνείς τρομοκρατικές οργανώσεις.
Κίνα και Ρωσία φωτογραφίζονται από την πρώτη κιόλας παράγραφο ως κύρια παραδείγματα αναθεωρητικών δυνάμεων. Γίνεται σαφές ότι η μάχη με αυτές τις δυο χώρες θα είναι οικονομική, στρατιωτική, και ιδεολογική. Ιδιαίτερα με την Κίνα η οποία ονομάζεται ως στρατηγικός ανταγωνιστής.
Διαχωρισμός Ανάμεσα στο Πρώτα η Αμερική και Η Αμερική Μόνη της…
Η Στρατηγική απαντά καθαρά στην κριτική που δέχεται ο Αμερικανός Πρόεδρος και η κυβέρνησή του για απομονωτισμό. Ξεκαθαρίζει ότι εκτιμά τους συμμάχους που συμμερίζονται τα αμερικανικά συμφέροντα, αλλά δεν διάγει φιλικά έναντι της τοποθέτησης αυτών των κοινών συμφερόντων μέσα σε πλαίσια πολυεθνικών συμφωνιών. Αν και υπάρχει σαφής δέσμευση στο άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, το ίδιο σαφής είναι και η απαίτηση για ανάληψη του κόστους που αναλογείς στους συμμάχους.
Οικονομία, Σύνορα – Μετανάστευση, και Πυραυλική Προστασία.
Η ενίσχυση της οικονομίας των ΗΠΑ, χαρακτηρίζεται στρατηγικό στόχος και πλεονέκτημα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην προστασία των συνόρων και στη σφίξιμο της μεταναστευτικής πολιτικής. Επίσης, κοιτώντας προς το πρόβλημα της Βόρειας Κορέας, προωθείται η αντιπυραυλική προστασία.
Ενεργειακή Επικράτηση – Αυτονομία…
Η ενεργειακή επικράτηση και αυτονομία των ΗΠΑ, αποτελεί βασικό συστατικό της νέας εθνικής στρατηγικής της κυβέρνησης Τράμπ.
Δημοκρατία Ανά τον Κόσμο…
Η Δημοκρατία πλέον δεν αποτελεί πανάκια της στρατηγικής των ΗΠΑ, για την επίλυση των προβλημάτων ανά τον κόσμο. Αντίθετα, και εδώ είναι που βλέπει κανείς τον ρεαλισμό αρχών. Προωθείται η δημιουργία συνθηκών μέσα από τις αρχές της ελευθερίας, της ανεξιθρησκείας, και της αποδοχής, για την ύπαρξη δημοκρατίας στην περίπτωση που οι λαοί θέλουν να της αποδεχτούν και όχι απλά να τις υιοθετήσουν. Εδώ υπάρχει σαφής απομάκρυνση από τραγικά παραδείγματα, όπως αυτό της «Αραβικής Άνοιξης» από το δίδυμο Ομπάμα – Χίλαρι Κλίντον, που έβαλε φωτιά στη Μέση Ανατολή και δημιούργησε του τρομοκράτες του Ισλαμικού Κράτους.
Κλιματική Αλλαγή…
Η φράση κλιματική αλλαγή απουσιάζει από το κείμενο και σίγουρα δεν καταγράφεται, όπως επί Ομπάμα, ως στρατηγική απειλή. Αναφέρεται ο σεβασμός στο περιβάλλον.
Γενική Θεώρηση…
Μια πρώτη γενική θεώρηση της Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας της κυβέρνησης Τράμπ, δείχνει ένα όραμα για ένα κόσμο ελεύθερο, όπου κυρίαρχα έθνη – κράτη έχουν διαφορετικές κουλτούρες, διαφορετικές επιδιώξεις, αλλά σέβονται τα συμφέροντα των λαών τους και τα δικαιώματα και την κυριαρχία των εθνών – κρατών. Η λογική της επιβολής των αμερικανικών αρχών και της πολιτικής οικοδόμησης εθνών, τύπου επεμβάσεων στο Ιράκ, απορρίπτεται κατηγορηματικά.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος ξεκαθάρισε χθες, ότι η Ουάσιγκτον στη διάρκεια της Προεδρίας του, θα προωθήσει τις αμερικανικές αρχές χωρίς να απολογείται και θα συμμαχήσει με αυτούς που συμμερίζονται τους στόχους της.
Η Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας που έδωσε χθες στη δημοσιότητα ο Πρόεδρος Τράμπ, κόβει οποιοδήποτε δεσμό και γέφυρα με το παρελθόν, και από αυτό και μόνο το γεγονός χρήζει περαιτέρω μελέτης και ανάλυσης. Το μόνο σίγουρο από μια πρώτη ανάγνωση είναι ότι το παιχνίδι γίνεται με νέους όρους και θα είναι σκληρό.
Κλείνοντας παραθέτω μια δήλωση του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας του Αμερικανού Προέδρου, Στρατηγού ΜακΜάστερ, που αποτελεί το βασικό μυαλό πίσω από αυτή τη στρατηγική, που πιστεύω ότι περιγράφει με γλαφυρό τρόπο το μάλλον του διεθνούς συστήματος.
« Η γεωπολιτική επέστρεψε, και επέστρεψε εκδικητικά μετά από διακοπές που κάναμε από την ιστορία, στην αποκαλούμενη μεταψυχροπολεμική περίοδο.»
Αυτό τα λέει όλα…
- Ο Δημήτρης Γ. Απόκης είναι Διεθνολόγος – Δημοσιογράφος, Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University, και μέλος τουThe International Institute of Strategic Studies.