Το σκηνικό ρήξης του ΔΝΤ με την Ευρώπη και την Αθήνα για τις ελληνικές τράπεζες
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ
Σκηνικό ρήξης φαίνεται πως στήνεται από την πλευρά του ΔΝΤ, το οποίο λιγότερο από ένα χρόνο πριν ολοκληρωθεί το τρίτο πρόγραμμα, επιμένει στη θέση του για διεξαγωγή Asset Quality Review (ελέγχου κεφαλαιακής επάρκειας) των ελληνικών τραπεζών, που θα εκτροχιάσει την οικονομία.
Ο παραπάνω ισχυρισμός ακούγεται όλο και περισσότερο στις Βρυξέλλες, στην Αθήνα και την Φρανκφούρτη και προκαλεί αναταραχή αλλά και ανατροπές στην περίπτωση που ισχύσει. Πάντως οι αξιωματούχοι του Ταμείου πιστεύουν ότι πολλά από τα προβλήματα των τραπεζών θα μπορούσαν να επιλυθούν με την αντιμετώπιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τα οποία και αποτελούν μάστιγα για τον τραπεζικό τομέα.
Σύμφωνα με πληροφορίες όσοι διαφωνούν με το Ταμείο υποστηρίζουν ότι η εμμονή των στελεχών του ΔΝΤ να γίνει ενδελεχής έλεγχος στα δάνεια των ελληνικών τραπεζών ήδη προκαλεί αντιδράσεις στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπου θεωρούν ότι μία τέτοια εξέλιξη θα δυναμιτίσει το χρονοδιάγραμμα διεξαγωγής των stress test. Υποστηρίζουν επίσης ότι η συζήτηση και μόνο προκαλεί πτώση των μετοχών των ελληνικών τραπεζών και αυτό, αν συνεχιστεί, θα απαιτήσει ανακεφαλαιοποίηση πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ.
Όπως είπε και ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ, Τζέρι Ράις, την περασμένη εβδομάδα, το AQR αποτελεί σημαντικό στοιχείο του Προγράμματος, απέφυγε ωστόσο να πει με σαφήνεια και καθαρά εάν η «συμφωνία επί της αρχής» θα πάψει να ισχύει σε περίπτωση μη ικανοποίησης του αιτήματος του Ταμείου για την διεξαγωγή του ελέγχου (AQR).
Όσοι ασκούν κριτική στο ΔΝΤ σημειώνουν ότι με αυτή του την στρατηγική το Ταμείο χρησιμοποιεί αυτή τη μέθοδο προκειμένου να μπορέσει να απεγκλωβιστεί από το Πρόγραμμα, το οποίο για τους καλά γνωρίζοντες έχει ήδη τερματιστεί προ πολλού και η καλοκαιρινή συμφωνία ήταν απλώς μία πρόφαση για να μην διακοπούν απότομα οι δεσμοί και να δημιουργηθεί κρίση, που θα θύμιζε τις παλιές κακές εποχές. Στο Ταμείο δεν συμφωνούν με την εκδοχή αυτή, καθώς ουδείς μπορεί να ισχυριστεί με βεβαιότητα ότι ο στόχος είναι να εγκαταλείψουν την Ελλάδα, διότι δεν έχει ξεκινήσει καν η Τρίτη αξιολόγηση του ευρωπαϊκού προγράμματος ούτε καν η πρώτη του προγράμματος του ΔΝΤ.
Ένας εξ αυτών προχώρησε σε ανάλυση στο Πρώτο Θέμα λέγοντας ότι το ΔΝΤ επτά χρόνια και τέσσερις μήνες από την έναρξη του Προγράμματος βρίσκει τρόπο να δημιουργεί ρήξεις και κρίσεις. Είναι μία κατηγορία που το Ταμείο απορρίπτει μετά βδελυγμίας. Πηγή εκτός ΔΝΤ δήλωσε ότι το Ταμείο είναι ο μεγαλύτερος σύμμαχος της Ελλάδας σε πολλά θέματα και θύμισε ότι είναι το ΔΝΤ αυτό που επιμένει στην αναδιάρθρωση του χρέους υποστηρίζοντας έτσι το βασικό αίτημα της παρούσας ελληνικής κυβέρνησης, αλλά και των προηγούμενων, για δραστική μείωση του χρέους.
Η σημερινή στάση του ΔΝΤ δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση, τονίστηκε στο ΠΘ, καθώς όπως επισήμανε στέλεχος της κυβέρνησης Ομπάμα που είχε ενεργό ρόλο στις διαπραγματεύσεις, όλα τα προηγούμενα χρόνια, όποτε η Ουάσιγκτον ζητούσε από το ΔΝΤ να επιδείξει μεγαλύτερη διαλλακτικότητα με μαθηματική ακρίβεια το Ταμείο σκλήραινε τη στάση του.
Οι επικριτές του ΔΝΤ υποστηρίζουν ότι η διαδικασία του «ελέγχου κεφαλαιακής επάρκειας» που απαιτεί το Ταμείο είναι χρονοβόρα και θα εκτροχιάσει και τη νέα αξιολόγηση αλλά και την πορεία της ελληνικής οικονομίας που δείχνει σημάδια βελτίωσης και ανάκαμψης. Πρακτικά, λένε, είναι αδύνατον να γίνει και ελπίζουν ότι το Ταμείο θα δεχθεί ένα συμβιβασμό για να αποτραπεί νέα κρίση. Για το συμβιβασμό εργάζεται ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας σε συνεννόηση με την ΕΚΤ.
Υποστηρίζουν επίσης ότι θα κρατήσει σε βάθος χρόνου, και σημειώνουν ότι τα ευρωπαϊκά stress test της ΕΚΤ θα αρχίσουν παράλληλα με την πρώτη αξιολόγηση του ΔΝΤ. Είναι αδύνατον, τονίζουν, να συμβαδίσουν οι δύο έλεγχοι.
Από τις Βρυξέλλες εκφράζεται η βούληση να ολοκληρωθεί το Πρόγραμμα το συντομότερο δυνατόν, και τονίζουν ότι η απαίτηση του Ταμείου για τις τράπεζες θα την καθυστερήσει. Οι Ευρωπαίοι έχουν υπογραμμίσει σε όλους τους τόνους ότι απορρίπτουν κάθε ιδέα για Τεταρτο Πρόγραμμα, και θεωρούν πως ο έλεγχος που απαιτεί το ΔΝΤ θα οδηγήσει προς αυτή την κατεύθυνση. Ένα Τέταρτο Πρόγραμμα για την Ελλάδα θα είναι καταστροφικό υποστηρίζουν.
Την ίδια στιγμή από την Αθήνα εκφράζεται απογοήτευση για τη στάση του ΔΝΤ και εύχονται να εμφανιστεί η Αποστολή του στην ελληνική πρωτεύουσα με διαφορετική ατζέντα. Με δεδομένη την έλευση του Έλληνα πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον τις επόμενες εβδομάδες, μετά από πρόσκληση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, οι συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα εισηγούνται να πραγματοποιηθεί συνάντηση με τη γενική διευθύντρια Κριστίν Λαγκάρντ με μοναδικό θέμα στην ατζέντα τη στάση του ΔΝΤ για τις τράπεζες. Στο οριακό σημείο που έχουν φτάσει τα πράγματα, απαιτείται απόφαση στο κορυφαίο δυνατό επίπεδο για τη συμμετοχή (ή όχι) του Ταμείου στο Πρόγραμμα.
Αναλυτές που μίλησαν στο ΠΘ υποστήριξαν ότι πολλά θα εξαρτηθούν από τις γερμανικές εκλογές, καθώς διακινείται η εκτίμηση ότι το Βερολίνο απελευθερωμένο από τον βραχνά των εκλογών, θα επιδιώξει την απεμπλοκή του ΔΝΤ από την Ευρώπη.
Σε όλα τα παραπάνω το ΔΝΤ επέλεξε να μην τοποθετηθεί. Το ΠΘ υπέβαλε σχετικές ερωτήσεις οι οποίες απαντήθηκαν με τη φράση «κανένα σχόλιο». Παλαιότερα, αξιωματούχος του Ταμείου είχε απαντήσει με τη φράση ότι «εσείς υπογράψατε και αποδεχθήκατε» (τους ελέγχους), οι οποίοι και πρέπει να γίνουν.