Ο Γκουτέρες θα δει τον Αναστασιάδη και τον Ακιντζί στον ΟΗΕ και μετά θα αποφασίσει για Κυπριακό
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Κώστα Βενιζέλου
Το πλαίσιο Γκουτέρες θα αποτελεί τη βάση για συμφωνία, όταν και όποτε επαναρχίσει η διαδικασία των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό. Αυτό διαμηνύουν τα Ηνωμένα Έθνη, υποδεικνύοντας πως οι έξι παράμετροι που έχουν κωδικοποιηθεί στον Κραν Μοντάνα από τον Γενικό Γραμματέα αποτελούν συνολικό πακέτο στη βάση του οποίου θα λυθεί το Κυπριακό.
Συνιστά, δηλαδή, κεκτημένο της διαδικασίας και την προίκα των δύο Πενταμερών Διασκέψεων, που έχουν συγκληθεί κατά το 2017. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες τούτο προκύπτει και από τις επιστολές που έστειλε πρόσφατα ο κ. Γκουτέρες προς τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον κατοχικό ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί.
Απαντώντας στον Πρόεδρο Αναστασιάδη για το θέμα της Αμμοχώστου ενόψει πληροφοριών για κινήσεις της τουρκικής πλευράς στην περίκλειστη περιοχή, ο κ. Γκουτέρες παρέπεμψε στα ψηφίσματα και τις αποφάσεις του Διεθνούς Οργανισμού, τονίζοντας ωστόσο πως το θέμα αυτό -των Βαρωσίων δηλαδή- μπορεί να αντιμετωπιστεί στα πλαίσια του συνολικού πακέτου. Τα Ηνωμένα Έθνη θεωρούν πως οι εμπλεκόμενοι έχουν λίγο-πολύ καθορίσει τα όριά τους σε σχέση με τις έξι παραμέτρους που κωδικοποιήθηκαν, κατά τις συναντήσεις στο Κραν Μοντάνα. Είτε στις πενταμερείς συναντήσεις είτε στις διμερείς επαφές τοποθετήθηκαν.
Όπως επανειλημμένα αναφέρουν τις τελευταίες ημέρες τα Ηνωμένα Έθνη, η μπάλα για το επόμενο βήμα βρίσκεται στα πόδια των δύο κοινοτήτων. Εάν ζητήσουν οι δύο κοινότητες από τον Διεθνή Οργανισμό επανάληψη των συνομιλιών αυτό θα γίνει. Καλά ενημερωμένες πηγές σημειώνουν πως ο Γενικός Γραμματέας δεν θα υποβάλει την έκθεσή του για το Κυπριακό πριν να συναντηθεί αυτό τον μήνα στη Νέα Υόρκη με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον Μουσταφά Ακιντζί. Δεν έγινε γνωστό εάν θα τους συναντήσει μαζί, στην περίπτωση που συμπέσουν οι ημερομηνίες παρουσίας τους στην έδρα του ΟΗΕ ή χωριστά (ο κ. Αναστασιάδης θα βρίσκεται στη Ν. Υόρκη από 16-22 Σεπτεμβρίου). Έτσι ή αλλιώς, θα τους συναντήσει και θα έχει ίδιαν εικόνα για το πώς σκέφτονται. Όπως αναφέρουν ενημερωμένες πηγές, για να θέλει ο κ. Γκουτέρες να τους συναντήσει πρώτα και μετά να υποβάλει την έκθεσή του, προφανώς θα επιδιώξει να βολιδοσκοπήσει προθέσεις και διαθέσεις, ώστε να προβεί και στους δικούς του σχεδιασμούς. Αμέσως μετά θα υποβάλει την έκθεσή του, που έχει συντάξει ο Έσπεν Μπαρθ Άιντε, αλλά το κείμενο δεν είναι οριστικό.
Ως προς το πλαίσιο Γκουτέρες, η Λευκωσία έσπευσε να το αποδεχθεί, αν και όπως συναφώς πληροφορούμαστε δεν έχει υποβληθεί επίσημα. Έχει διαβιβαστεί, τηλεφωνικά, από αξιωματούχο του ΟΗΕ σε εκπροσώπους των πλευρών. Στοιχεία από το πλαίσιο Γκουτέρες περιλαμβάνονται στις προτάσεις του Προέδρου Αναστασιάδη, οι οποίες υποβλήθηκαν στις 5 και 6 Ιουλίου (τα έγγραφα αποκάλυψε προ ημερών ο «Φιλελεύθερος»). Αν και στα έγγραφα Αναστασιάδη τονίζεται πως «οι παρούσες προτάσεις θα πρέπει να θεωρούνται άκυρες (null and void) εάν οι προτάσεις της ε/κ πλευράς δεν γίνουν αποδεκτές», με την αποδοχή του πλαισίου Γκουτέρες, ουσιαστικά είναι σε ισχύ, καθώς στις παραμέτρους του Γ.Γ. περιλαμβάνονται και τα βέτο, η εκ περιτροπής προεδρία, η ισότιμη μεταχείριση Ελλαδιτών και Τούρκων, ο διαχωρισμός των δικαιωμάτων στο περιουσιακό («Για τις περιοχές υπό εδαφική αναπροσαρμογή, πρέπει να οικοδομηθεί ένα καθεστώς που θα δίνει προτεραιότητα στον ιδιοκτήτη, όχι όμως 100%. Για τις περιοχές που δεν θα τύχουν αναπροσαρμογής, πρέπει να οικοδομηθεί καθεστώς που θα δίνει προτεραιότητα στον χρήστη, όχι όμως 100%»).
Η τουρκική πλευρά δεν έχει αποδεχθεί το πλαίσιο Γκουτέρες. Πληροφορίες σημειώνουν πως η Άγκυρα και το κατοχικό καθεστώς θεωρούν ότι στην παρούσα φάση, έχοντας άλλες προτεραιότητες (δημοψήφισμα Κούρδων, συριακό, ευρωτουρκικά, εσωτερικά θέματα με Γκιουλέν κ.λπ.), δεν θα επικεντρωθούν στο Κυπριακό. Πληροφορίες αναφέρουν πως ο στόχος της τουρκικής πλευράς είναι η ενεργοποίηση των μηχανισμών της, κυρίως του υπουργείου Εξωτερικών, για οικονομική αναβάθμιση του ψευδοκράτους, αξιοποιώντας παραμέτρους του σχεδίου Β. Ήδη, προς αυτή την κατεύθυνση έχουν γίνει πολλές κινήσεις, τις οποίες παρακολουθεί από κοντά η Λευκωσία.
Είναι προφανές πως τα επόμενα βήματα θα εξαρτηθούν από τις συναντήσεις του Γενικού Γραμματέα με τους εμπλεκόμενους (και ο Ερντογάν θα είναι στη Νέα Υόρκη). Η εκτίμηση είναι πως δεν αναμένονται οποιεσδήποτε κινήσεις ουσίας πριν από τις προεδρικές εκλογές στην Κύπρο. Δεν αποκλείονται, ωστόσο και εκπλήξεις, όπως έχει συμβεί και στο παρελθόν.Αυτό, πάντως, που θεωρείται δεδομένο είναι πως για τα Ηνωμένα Έθνη η επανεκκίνηση της διαδικασίας σημαίνει διαπραγμάτευση επί του πακέτου έξι σημείων που διαμορφώθηκαν από τον Γενικό Γραμματέα στο Κραν Μοντάνα, τον περασμένο Ιούλιο.
ΕΝΤΟΛΕΣ ΤΗΣ «ΠΡΕΣΒΕΙΑΣ» ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΣΤΗ ΨΕΥΔΟΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
Η Λευκωσία παρακολουθεί από κοντά τις προσπάθειες του κατοχικού καθεστώτος να επιβάλλει νέα τετελεσμένα επί του εδάφους. Πρωτίστως, όμως, η προσπάθεια που καταβάλλεται με εντολές της Άγκυρας είναι να περιοριστούν οι επαφές μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και γενικά οι μεταβάσεις σε οργανωμένη βάση στα κατεχόμενα. Η λεγόμενη τουρκική πρεσβεία στα κατεχόμενα διαβιβάζει εντολές στη ψευδοκυβέρνηση, που επεξεργάζεται διάφορες κινήσεις. Όπως έγραψε ο «Φ» απών από τα όσα σχεδιάζονται φαίνεται να είναι ο κατοχικός ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αντιδρά.
«Ψαλιδίζουν» το Γραφείο Κυπριακού στη Λευκωσία – Πρώτο βήμα-μήνυμα από ΟΗΕ – Έπεται θέμα ΟΥΝΦΙΚΥΠ τους επόμενους μήνες
Το πρώτο βήμα που θα κάνουν τα Ηνωμένα Έθνη σε σχέση με το Κυπριακό είναι, όπως συναφώς πληροφορούμαστε, η μείωση του αριθμού των μελών του Γραφείου των Καλών Υπηρεσιών που εδρεύουν στην Κύπρο. Αυτό θα αποτελέσει το πρώτο μήνυμα για τις προθέσεις του Διεθνούς Οργανισμού, πηγές του οποίου σημείωναν πως έπεται το μεγάλο θέμα της ΟΥΝΦΙΚΥΠ.
Σε αυτή τη φάση δεν αναμένεται να «αγγίξουν» το κεφάλαιο αυτό, της μείωσης της Ειρηνευτικής Δύναμης, παρόλο που παραμένει ανοικτό και υπό συζήτηση. Πληροφορίες αναφέρουν πως με την ΟΥΝΦΙΚΥΠ θα ασχοληθούν αργότερα, πριν από το τέλος του χρόνου, καθώς ασκούνται και πιέσεις από την Ουάσινγκτον. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι τον περασμένο Ιούνιο πραγματοποίησε επίσκεψη στην Κύπρο η απεσταλμένη του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η κ. Colleen M. Traugher (International relation officer of Peacekeeping Sanctions and Counter-terrorism).
Σκοπός της ήταν η ετοιμασία έκθεσης για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ, που θα αφορά την κατάργηση ή αντικατάσταση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Οι Αμερικανοί εξετάζουν διάφορα σενάρια στη βάση της πολιτικής απόφασης της κυβέρνησης Τραμπ για μείωση της εισφοράς της προς τα Ηνωμένα Έθνη για τις ειρηνευτικές αποστολές του Διεθνούς Οργανισμού.
Μια από τις σκέψεις που απασχολεί το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αφορά στην παραμονή μικρής αστυνομικής δύναμης του ΟΗΕ, η οποία να υπάγεται στο Γραφείο των Καλών Υπηρεσιών. Μια τέτοια αλλαγή του ρόλου και της αποστολής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ χρειάζεται απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Στη Λευκωσία, το υπουργείο Εξωτερικών ασχολείται με τα θέματα αυτά και αξιολογεί τις πληροφορίες, ενώ προβαίνει και σε κινήσεις προς κράτη των πέντε μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας για να ενεργήσουν αποτρεπτικά.
