Διώξεις για περιφρόνηση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Κύπρου περιλαμβάνει νέο νομοσχέδιο
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Μέχρι και απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων προβλέπει το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης, το οποίο επιχειρεί να αντιμετωπίσει τα φαινόμενα ανομίας και περιφρόνησης των αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου που παρατηρούνται από κρατικές και ανεξάρτητες υπηρεσίες ή και αρμόδια πρόσωπα (δημόσιοι λειτουργοί).
Σύμφωνα με τον “Φιλελεύθερο”, πρόκειται για ακυρωτικές αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου που αφορούν, κυρίως, διορισμούς, προαγωγές, μεταθέσεις, αποσπάσεις κ.ο.κ. στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα καθώς και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Παρόλο που η παράγραφος 5 του Άρθρου 146 του Συντάγματος υποχρεώνει κάθε όργανο, Αρχή και πρόσωπο σε ενεργό συμμόρφωση προς τις ακυρωτικές αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου, εντούτοις δεν υπάρχει νομοθεσία που να καθορίζει τις κυρώσεις που δύνανται να επιβληθούν από το Ανώτατο Δικαστήριο σε περίπτωση παραβίασης αυτής της υποχρέωσης.
Το νομοσχέδιο που προορίζεται να καλύψει αυτό το νομοθετικό κενό τιτλοφορείται ως «ο περί συμμόρφωσης της Διοίκησης προς τις δικαστικές αποφάσεις που εκδίδονται δυνάμει του άρθρου 146 του Συντάγματος» και εκκρεμεί ενώπιον της Νομικής Υπηρεσίας για νομοτεχνικό έλεγχο από το 2014! Το νομοσχέδιο παρέχει την εξουσία στο Ανώτατο Δικαστήριο να επιβάλλει χρηματικές ποινές για κάθε μέρα που δεν συμμορφώνονται με τις αποφάσεις του κρατικές και ανεξάρτητες Υπηρεσίες, ημικρατικοί οργανισμοί, Δήμοι, Κοινότητες κ.ο.κ.
Εάν η μη συμμόρφωση της διοίκησης οφείλεται στο άτομο, τότε, οι κυρώσεις επιβάλλονται προσωπικά στο εν λόγω άτομο.
Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, προβλέπεται η πειθαρχική δίωξη τού εν λόγω ατόμου και σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι ενεργούσε προς ιδίον όφελος ή με δόλο ή και αμέλεια, τότε τιμωρείται με την πειθαρχική ποινή της αναγκαστικής αφυπηρέτησης ή της απόλυσης.
Σημαντικό ρόλο στην ετοιμασία του νομοσχεδίου, που προτείνεται να έχει αναδρομική ισχύ, διαδραμάτισε ο ίδιος ο υπουργός Δικαιοσύνης Ιωνάς Νικολάου, ο οποίος, ως πρώην πρόεδρος της Επιτροπής Νομικών της Βουλής, γνωρίζει από πρώτο χέρι την αδήριτη ανάγκη που υπάρχει για νομοθετική ρύθμιση του ζητήματος, η οποία εκκρεμεί από το 2003 με την κατάθεση πρότασης νόμου από τον τότε κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του ΔΗΚΟ Ανδρέα Αγγελίδη. Η συζήτηση τής εν λόγω πρότασης νόμου, διεκόπη, τον Νοέμβριο του 2004, με την κατάθεση νομοσχεδίου από το υπουργείο Δικαιοσύνης.
Όταν οι συζητήσεις επί συζητήσεων καρποφόρησαν και το θέμα θα οδηγείτο δυο χρόνια μετά, με απόφαση της πλειοψηφίας των κομμάτων ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής για ψήφιση, αίφνης υπουργείο Δικαιοσύνης και Γενικός Εισαγγελέας έκαναν πίσω. Αποσύροντας άρον-άρον το νομοσχέδιο που κατέθεσαν για ψήφιση, χωρίς, μάλιστα, να δώσουν πειστικές εξηγήσεις για τους λόγους που το έπραξαν και, προπαντός, τι μεσολάβησε που τους ανάγκασε μέσα σε μερικά 24ωρα να αναιρέσουν τις αρχικές τους θέσεις και να αποσύρουν το νομοσχέδιο που οι ίδιοι κατέθεσαν. Σχεδόν 11 χρόνια μετά, το υπουργείο Δικαιοσύνης προωθεί νέο νομοσχέδιο, το οποίο εξασφάλισε ο «Φ», όπου μεταξύ άλλων προβλέπονται τα εξής:
>> Το Δικαστήριο, σε περίπτωση που μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου διαπιστώσει καθυστέρηση, παράλειψη ή άρνηση συμμόρφωσης ή πλημμελή συμμόρφωση προς τα κριθέντα με ακυρωτική απόφαση, καλεί το όργανο ή την Αρχή ή το πρόσωπο που υποχρεούται σε συμμόρφωση να εκθέσει μέσα σε έναν μήνα τις απόψεις του και σε περίπτωση που διαγνώσει ότι η άρνηση συμμόρφωσης είναι αδικαιολόγητη, καλεί το υπόχρεο σε συμμόρφωση όργανο ή Αρχή ή πρόσωπο να συμμορφωθεί προς την απόφαση εντός τριών μηνών.
>> Σε περίπτωση που δεν υπάρξει συμμόρφωση εντός της προθεσμίας των τριών μηνών, το Δικαστήριο προσδιορίζει ένα χρηματικό ποσό που πρέπει να καταβληθεί στον ενδιαφερόμενο ως κύρωση για τη μη συμμόρφωση της διοίκησης προς την ακυρωτική απόφαση.
>> Εάν μετά την επιβολή της χρηματικής κύρωσης, η διοίκηση εξακολουθεί να μη συμμορφώνεται, το Δικαστήριο δύναται να επιβάλλει νέα χρηματική κύρωση και, επιπρόσθετα, να επιβάλλει χρηματική κύρωση που δεν υπερβαίνει τα €300 την ημέρα, για την κάθε ημέρα κατά την οποία συνεχίζεται η παράλειψη συμμόρφωσης της διοίκησης προς την ακυρωτική απόφαση. Εάν η μη συμμόρφωση της διοίκησης οφείλεται στο άτομο, οι κυρώσεις επιβάλλονται προσωπικά στον ίδιο.
>> Η μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων ή η προτροπή σε μη εκπλήρωση, συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα για κάθε αρμόδιο υπάλληλο και σε περίπτωση που αποδειχτεί ότι η παράλειψη συμμόρφωσης έγινε με δόλο ή βαριά αμέλεια ή με σκοπό να προσπορίσει ο υπάλληλος στον εαυτό του ή σε άλλον υπάλληλο παράνομο όφελος, τιμωρείται με την πειθαρχική ποινή της αναγκαστικής αφυπηρέτησης ή της απόλυσης.
>> Η επιβολή κυρώσεων δεν απαλλάσσει το όργανο, Αρχή ή πρόσωπο από την υποχρέωση προς συμμόρφωση με την ακυρωτική απόφαση.
Η πρόταση νόμου
Στην προσπάθειά τους να καλύψουν το νομοθετικό κενό που εμποδίζει το Ανώτατο Δικαστήριο να επιβάλλει κυρώσεις για παράλειψη συμμόρφωσης με τις ακυρωτικές αποφάσεις του, ο πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασίας Πολιτών Γιώργος Περδίκης και ο πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών Γιώργος Λιλλήκας κατέθεσαν από κοινού στις 21/10/2016 σχετική πρόταση νόμου.
Προτείνοντας κυρώσεις από χρηματικό πρόστιμο μέχρι €5.000 ή φυλάκιση μέχρι 12 μήνες ή και τις δύο ποινές μαζί. Πρόσθετα, εισηγούνται όπως το Ανώτατο Δικαστήριο επιβάλλει πρόστιμο μέχρι €500 την ημέρα, για κάθε μέρα που συνεχίζει η περιφρόνηση του Δικαστηρίου. Η πρόταση νόμου εκκρεμεί προς συζήτηση ενώπιον της Επιτροπής Νομικών της Βουλής.