Μετά την Ελβετία: Είναι ώρα αποτίμησης, απολογισμού και κυρίως συλλογικής πανεθνικής διαβούλευσης




Του Γιαννάκη Λ. Ομήρου

Στον απόηχο της κατάρρευσης της Διάσκεψης του Κραν Μοντάνα και του άδοξου – θλιβερού τέλους μιας διαπραγματευτικής διαδικασίας δύο ολόκληρων χρόνων, θα πρέπει να αποτιμηθεί και μια σημαντική παράμετρος στη διαχείριση του Κυπριακού από ελληνικής κυπριακής πλευράς που είναι η ανακολουθία που διαχρονικά παρατηρείται αναφορικά με τη στάση και τις θέσεις μας ως προς τα ζητήματα που αφορούν τις διαπραγματεύσεις.

Και το μεγάλο ερώτημα είναι αν αυτή η ανακολουθία που έχει μετεξελιχθεί σε παλινωδία απέφερε οποιαδήποτε θετικά αποτελέσματα. Ιδού, μερικά μόνο, παραδείγματα.

Υπήρξε διαχρονική μας θέση ότι για να συναινέσουμε σε πραγματοποίηση μιας διεθνούς διάσκεψης, για συζήτηση και επίλυση της διεθνούς πτυχής του Κυπριακού –ασφάλεια και εγγυήσεις– θα έπρεπε να υπάρξει πρώτα συμφωνία ή να βρεθούμε σε ακτίνα συμφωνίας επί των κεφαλαίων της εσωτερικής πτυχής του Κυπριακού. Δηλαδή της διακυβέρνησης, κατανομής των εξουσιών, οικονομίας, σχέσεων με Ε.Ε. του περιουσιακού και του εδαφικού.

Αίφνης και μετά από δεκαετίες η τακτική αυτή εγκαταλείφθηκε. Έγινε αποδεκτή η συζήτηση της ασφάλειας και των εγγυήσεων σε πενταμερή διάσκεψη χωρίς να υπάρξει ούτε συμφωνία, ούτε ακτίνα συμφωνίας επί των κεφαλαίων της εσωτερικής πτυχής.

Όμως η ανακολουθία αυτή κορυφώθηκε με νέα παλινωδία. Στο Κραν Μοντάνα προβάλαμε τη θέση ότι αν δεν υπάρξει συμφωνία ή σημαντική πρόοδος στη διεθνή πτυχή, δεν θα αποδεχθούμε τη συζήτηση των κεφαλαίων της εσωτερικής πτυχής. Ωστόσο η προαναγγελία Ακιντζί για τα δύο τραπέζια επιβεβαιώθηκε. Ενώ ουδεμία υπήρξε πρόοδος στα κεφάλαια της εσωτερικής πτυχής, προσήλθαμε εκόντες – ακόντες στο «δεύτερο τραπέζι». Παλινωδία επί παλινωδίας.

Υπήρξε πάγια θέση Κυπριακής Δημοκρατίας και ελληνικής κυπριακής πλευράς, αμέσως μετά την τουρκική εισβολή, ότι μία διεθνής διάσκεψη θα έπρεπε να απαρτίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη, την Κυπριακή Δημοκρατία, τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, εκπροσώπους των δύο κοινοτήτων που θα συνοδεύουν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και μετά την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. και από εκπροσώπους της.

«Πριν αλέκτορα φωνήσαι» υπαναχωρήσαμε, αποδεχόμενοι την πενταμερή. Με απουσία των πέντε μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, την αμφισβητούμενη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας και την υπό καθεστώς παρατηρητή συμμετοχή της Ε.Ε. Τι απέδωσαν αυτές οι παλινωδίες; Πέραν της τρωθείσας σε βαθμό διασυρμού αξιοπιστίας μας, ουδέν.

Η τουρκική αδιαλλαξία άκαμπτη και αμετακίνητη. Η εντύπωση όμως παγιωμένη. Ότι δεν πρέπει να μας παίρνουν στα σοβαρά όταν διατυπώνουμε θέσεις τις οποίες μάλιστα αναγορεύουμε ως δήθεν αμετακίνητες.

Συμπέρασμα. Όχι μόνο δεν αποδίδουν οι κατά συρροήν και κατ’ εξακολούθησιν παλινωδίες μας, αλλά μας καθιστούν ευάλωτους σε πιέσεις.

Σημείωση 1: Όταν ο ΟΗΕ επρόκειτο να αποδεχθεί ως μέλος του το νεοσύστατο κράτος της Κυπριακής Δημοκρατίας υπήρχαν ερωτηματικά κατά πόσο επρόκειτο για πραγματικά ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος δεδομένων των κηδεμονευτικών βαρών και των εγγυητικών δεσμών. Γι΄ αυτό ζήτησε από το μεγαλύτερο διεθνολόγο του 20ου αιώνα Χανς Κέλσεν να ετοιμάσει σχετική γνωμάτευση. Τα ερωτήματα ήταν: Είναι η Κυπριακή Δημοκρατία κανονικό κράτος, πραγματικά κυρίαρχο και πραγματικά ανεξάρτητο έτσι ώστε να δικαιούται να ενταχθεί στον ΟΗΕ; Η Συνθήκη Εγγυήσεως προβλέπει μονομερές δικαίωμα στρατιωτικής επέμβασης; Η γνωμάτευση KELSEN υπήρξε οριακά θετική για να αποφασιστεί η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στον ΟΗΕ. Κι αυτό γιατί αποφάνθηκε ότι η Τουρκία με βάση τη Συνθήκη Εγγυήσεως δεν κέκτηται δικαίωμα στρατιωτικής επέμβασης.

Η απαίτηση της Τουρκίας στις διαπραγματεύσεις του Κραν -Μοντάνα να έχει δικαίωμα στρατιωτικής επέμβασης εφ΄ όσον γίνει αποδεκτό , εγείρει σοβαρό θέμα κατά πόσον η Κυπριακή Δημοκρατία θα θεωρείται «κανονικό – φυσιολογικό κράτος» δηλαδή πραγματικά κυρίαρχο και ανεξάρτητο για σκοπούς συμμετοχής στον ΟΗΕ. Και ναι μεν δεν θα χρειαστεί νέα αίτηση για συμμετοχή στα Ηνωμένα Έθνη ωστόσο τυχόν υιοθέτηση τουρκικών επεμβατικών δικαιωμάτων θα καθιστά την Κύπρο κράτος ήσσονος κυριαρχίας και άρα κράτος -μέλος του ΟΗΕ «δεύτερης κατηγορίας».

Σημείωση 2: Η κατάρρευση της Διάσκεψης στο Κραν Μοντάνα ύστερα από δύο χρόνια διαπραγματεύσεων έκλεισε ένα ιστορικό κύκλο άκαρπων και αναποτελεσματικών προσπαθειών λύσης του Κυπριακού προβλήματος. Τίποτα πια δεν είναι όπως χτες. Είναι ώρα αποτίμησης, απολογισμού και κυρίως συλλογικής πανεθνικής διαβούλευσης για την αναγκαία νέα πορεία. Ταυτόχρονα θα πρέπει το μήνυμα μας να είναι απολύτως σαφές. Ο Κυπριακός Ελληνισμός δεν θα καμφθεί και δεν θα γονατίσει μπροστά στην τουρκική ιταμότητα και προπέτεια

  • Τέως Πρόεδρος Βουλής των Αντιπροσώπων

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: