Η κίνηση της Τουρκίας στη Διάσκεψη στο Κραν Μοντάνα και αυτά που έμειναν στο τραπέζι
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Συνεργασία Κύπρου- Ιορδανίας στην αεροπυρόσβεση: Εφθασε την Πάφο το πλήρωμα της αποστολής από το Αμμάν που θα συνδράμει τις δυνάμεις της Δημοκρατίας
Η Ελλάδα, η Κύπρος και η Ουκρανία: Η Αθήνα και η Λευκωσία υιοθέτησαν μια μονομερή πολιτική εξυπηρέτησης των αμερικανικών συμφερόντων, χωρίς ουσιαστικά ανταλλάγματα
Του Γιώργου Κέντα
Φαίνεται ότι στη Διάσκεψη για την Κύπρο η Τουρκία έκανε όντως κίνηση, η οποία κέρδισε την προσοχή του Γενικού Γραμματέα και της Βρετανικής αντιπροσωπίας, δεν έγινε όμως αποδεκτή για διαπραγμάτευση από τον Πρόεδρο κ. Νίκο Αναστασιάδη.
Σύμφωνα με πληροφόρηση, μέρος της οποίας έχει δει το φως της δημοσιότητας, ο κ. Τσαβούσογλου, έχοντας οδηγίες και την πλήρη στήριξη του κ. Ερντογάν, πρόσφερε την κατάργηση των εγγυήσεων και των επεμβατικών δικαιωμάτων υπό κάποιες προϋποθέσεις, αλλά όχι την πλήρη αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο. Η κίνηση αυτή, η οποία έγινε αρχικά στο πλαίσιο διμερούς συνάντησης με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, μεταφέρθηκε από τον ίδιο τον κ. Γκουτιέρες στο κρίσιμο δείπνο της περασμένης Πέμπτης.
Όταν ζητήθηκε από την Ελληνοκυπριακή πλευρά να κατατεθεί γραπτώς η πρόταση αυτή, ο κ. Τσαβούσογλου είχε προτάξει το κλείσιμο μιας συμφωνίας με άφιξη των Πρωθυπουργών της Τουρκίας, της Ελλάδας και της Βρετανίας. Αυτό δεν θεωρήθηκε επαρκές από τον κ. Αναστασιάδη και η συζήτηση για το ζήτημα αυτό δεν οδήγησε πουθενά.
Από πλευράς της ομάδας των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και άλλων παρατηρητών, επικράτησε η εντύπωση ότι η άρνηση Αναστασιάδη να συζητήσει την τουρκική πρόταση, η οποία εδώ και μερικές εβδομάδες είχε ακουστεί σε διάφορούς κύκλους με διαφορετικές παραλλαγές, ήταν αποτέλεσμα της πρόθεσής του να οδηγήσει τη Διάσκεψη σε ναυάγιο. Αυτό γράφεται στη στήλη αυτή, όχι για να δικαιώσει τους κατήγορους του κ. Αναστασιάδη.
- Ο κ. Αναστασιάδης θα πρέπει να περιμένει ότι, όπως ακριβώς κατηγόρησε ο ίδιος και ξένοι κύκλοι έναν προκάτοχό του ότι «δεν διαπραγματεύτηκε με αποφασιστικότητα το σχέδιο Ανάν στον Μπούρκενστοκ το 2004», έτσι ακριβώς και ο ίδιος θα δεχθεί ανάλογες επιθέσεις για «την ατολμία του να επιδιώξει περαιτέρω συζήτηση της προοπτικής κατάργησης των τουρκικών εγγυήσεων και των επεμβατικών δικαιωμάτων της Τουρκίας».
- Βεβαίως θα ακουστούν πολλές εκδοχές, αλλά το μόνο σίγουρο είναι ότι ο κ. Αναστασιάδης θα νιώσει κι αυτός λίγο στο πετσί του τι σημαίνει να σε κτυπούν αδίκως, τι εστί να έχεις να αντιμετωπίσεις προβοκάτορες μέσα στο ίδιό σου το σπίτι. Η Ιστορία ενίοτε εκδικείται και πληρώνει με το ίδιο νόμισμα αυτούς που διέπραξαν ύβριν.
Επί της ουσίας όμως η Τουρκία δεν επιδιώκει να τερματίσει την επιρροή και τον έλεγχό της επί της Κύπρου. Χωρίς καμία σκέψη, η στήλη αυτή θα υπερασπιστεί την αλήθεια και δεν πρόκειται να ακολουθήσει το παιχνίδι προπαγάνδας που κάποιοι στήνουν σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, όχι για λόγους αβρότητας προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αλλά για λόγους ηθικού χρέους.
Οι προθέσεις της Άγκυρας για την Κύπρο δεν μπορούν να ιδωθούν αποκλειστικά στο στενό πλαίσιο της συγκυρίας του Κυπριακού. Κύρια επιδίωξη της νέας εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας, η επιδίωξη οικοδόμησης ενός προφίλ μεγάλης περιφερειακής δύναμης, αφορά ανάμεσα σε άλλα και την εγκατάσταση στρατιωτικών βάσεων, μόνιμων κυρίαρχων στρατιωτικών βάσεων, σε αρκετά μέρη της ευρύτερης Μέσης Ανατολής.
Η Άγκυρα έχει ήδη εγκαταστήσει βάσεις στο Ιράκ, στη Σομαλία και στο Κατάρ και επιδιώκει να εγκαταστήσει βάσεις και σε άλλα μέρη του κόσμου, όπως στη Συρία. Είναι στο πλαίσιο της πολιτικής αυτής που η Τουρκία, αφού εξασφαλίσει έλεγχο της Κύπρου μέσω ενός δυσλειτουργικού πολιτειακού συστήματος με την κυρίαρχη θέση ενός Τουρκικού Συνιστώντος κρατιδίου, θα επιθυμούσε να έχει και μία μόνιμη στρατιωτική κυρίαρχη βάση στην Κύπρο, με βαρύ οπλισμό και τα πιο σύγχρονα στρατιωτικά μέσα που διαθέτει.
Ο Τσαβούσογλου ήξερε τι ακριβώς έκανε με την κίνηση του: Είτε θα παρέσυρε τον Αναστασιάδη σε μια τελική συζήτηση με ορίζοντα μεταβατικές εγγυήσεις, ένα δυσλειτουργικό κράτος και μία στρατιωτική βάση, είτε θα έφευγε από τη Διάσκεψη χωρίς κόστος, με τη συνέχιση της κατάστασης πραγμάτων στην Κύπρο ως έχει και με ένα σχέδιο Β στο χέρι, το οποίο η Άγκυρα έβαλε ευθύς αμέσως σε εφαρμογή.
Δεν διάβασε σωστά την τουρκική τακτική ο κ. Αναστασιάδης. Όταν κατέθετε εσπευσμένα εκείνη την αχαρακτήριστη «πρόταση για σπάσιμο (τάχα) του αδιεξόδου», ο κ. Αναστασιάδης έβαλε απλώς σε εφαρμογή την τελική κίνηση της Τουρκίας στη Διάσκεψη. Η μόνη διαφορά είναι ότι η Τουρκία έφυγε από τη Διάσκεψη χωρίς να δώσει τίποτα γραπτώς, ενώ ο Αναστασιάδης έφυγε από τη Διάσκεψη ανοίγοντας όλα τα διαπραγματευτικά χαρτιά του, εκ περιτροπής προεδρία, μικρά βέτο, προτεραιότητα στον «χρήστη»/σφετεριστή, τέσσερις βασικές ελευθερίες σε Τούρκους πολίτες. Έγιναν κι άλλα στο δείπνο, λίγη σημασία έχουν όμως. Μετρούν δυστυχώς αυτά που έμειναν στο τραπέζι.
- Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής και Διακυβέρνησης, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
ΓΙΑ ΓΝΩΜΕΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΙΣ APOPSEIS