Συμπόσιο για το Δίκαιο της Θάλασσας: Η σύμπτωση με την επίσκεψη του Τούρκου Πρωθυπουργού στην Θράκη
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Η Ελλάδα θα υπερψηφίσει τη συμμετοχή της Παλαιστίνης, με ειδικά δικαιώματα, στη ΓΣ του ΟΗΕ: Η ψήφος δεν σημαίνει αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους στα Ηνωμένα Εθνη
Το «Ζάρι» ταρακούνησε την σκηνή του Μάλμε Αρένα: Τραγούδησε η Μαρίνα Σάττι, ξεκίνησε ο Β’ Ημιτελικός του 68ου Διαγωνισμού Τραγουδιού της Eurovision (video)
Του Χρήστου Θ. Μπότζιου
Η Θάλασσα και οι διεθνείς κανόνες που διέπουν την ελεύθερη ναυσιπλοΐα, τα δικαιώματα εκμετάλλευσης της επιφανείας και του βυθού, την ΑΟΖ, την υφαλοκρηπίδα και άλλες συναφείς έννοιες, ευνόητο να ενδιαφέρουν ιδιαίτερα την χώρα μας. Η Ελλάδα δεν είναι μόνο η πρώτη ναυτιλιακή Δύναμης στον κόσμο.
Οι θάλασσες που την περιβάλλουν, το Αιγαίο, το Ιόνιο, το Κρητικό Πέλαγος κ.α είναι συνδεδεμένες με θρύλους και παραδόσεις του ελληνικού λαού πριν ακόμα και τον τρωικό πόλεμο.
Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας σε ένα από τα ωραιότερα διηγήματά του που εκφράζει το δέσιμο του Έλληνα ναυτικού με το υγρό στοιχείο το τελειώνει με τη φράση «με κράζει η θάλασσα». Από τη πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1453 και μετά το Αιγαίο έπαψε να είναι μία ελληνική λίμνη .Στην απέναντι Μικρασιατική ακτή βρίσκεται, έκτοτε, μια άλλη χώρα και λαός που η ιστορία και οι παραδόσεις του ελάχιστα συνδέονται με τη Θάλασσα. Το Αιγαίο ενώνει τους δύο λαούς και συγχρόνως τους χωρίζει.
Τις τελευταίες δεκαετίες, κυρίως δε μετά την εισβολή στην Κύπρο το 1974,οι διαδοχικές τουρκικές κυβερνήσεις εγείρουν συνεχώς διεκδικήσεις στο Αιγαίο, αμφισβητώντας το STATUSQUO το οποίο έχει καθιερωθεί με διεθνείς συμβάσεις και συναφείς διεθνείς πράξεις.
Οι αμφισβητήσεις εκτείνονται από το εύρος της υφαλοκρηπίδας, την ΑΟΖ, το δικαίωμα διάσωσης και άλλες συναφείς έννοιες του Δικαίου της Θαλάσσης μέχρι και την κυριότητα νήσων και νησίδων ακόμη και βραχονησίδων. Τις παραπάνω έννοιες και τις τουρκικές αμφισβητήσεις,παραβάσεις και παραβιάσεις είχε ως αντικείμενο το τριήμερο Συμπόσιο που πραγματοποιήθηκε στη Σύρο (19-21-17 ), ένα νησί με μεγάλο συμβολισμό στη αρχαία, σύγχρονη ελληνική και ευρωπαϊκή ιστορία. Οργανωτές του Συμποσίου το Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου με συνδιοργανωτή την Διακυβερνητική Οργάνωση «ΜΕΣΟΝΗΣΟΣ» της κας Ελσης Γράψα πρώην Βουλευτή του ΠΑΣΟΚ.Στην εκδήλωση συμμετείχαν Ακαδημαϊκοί και Πανεπιστημιακοί, υποψήφιοι Διδάκτορες ,φοιτητές πολιτικών και διεθνών επιστημών και πολλοί ενδιαφερόμενοι πολίτες. Κύριοι ομιλητές ο κ. Γρηγ. Τσάλτας επίτιμος Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και πρώην Πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου, ο κ. Δημήτρης Παπανικολάου Καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και ο κ. Εμμ. Γούναρης ,ειδικός για το Δίκαιο της Θαλάσσης ,πρώην Εμπειρογνώμονας του Υπουργείου Εξωτερικών με βαθμό Πληρεξουσίου Υπουργού.
Στην έναρξη των εργασιών παρευρέθηκαν ο Επίσκοπος Κυκλάδων κ.Δωρόθεος και ο Επίσκοπος των Καθολικών κ.Πέτρος. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν, εκτός ασφαλώς των παρεμβάσεων των Πανεπιστημιακών,οι θέσεις που ανέπτυξε ο πολυγραφότατος και με μακράν πείρα από τις συμμετοχές του σε διεθνείς διασκέψεις για το Δίκαιο της Θάλασσας κ. Εμμ. Γούναρης με θέμα << Η αντιμετώπιση των τουρκικών παραβιάσεων και παραβάσεων στο Αιγαίο και στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο >>. Με δεδομένη την τουρκική παραβατικότητα τόσο σε σχέση με την ΑΟΖ,το FIR και τις περιοχές έρευνας και διάσωσης ( SEARCH AND RESCUE) παρέχεται, κατά τον ομιλητή και σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο το δικαίωμα αντίδρασης της Ελλάδας ακόμη και με δυναμικά μέσα.
Σε ότι δε αφορά την Συνθήκη της Λωζάννης και τις γνωστές προ μηνών δηλώσεις του κ. Ερντογκάν για αναθεώρησή της, σημαντική είναι η παρατήρηση ότι η παραπάνω Συνθήκη αποτελεί διεθνή πράξη μεταξύ της ηττημένης Τουρκίας του Α΄Παγκοσμίου πολέμου και δεν μπορεί να αλλάξει. Ας τολμήσει η Τουρκία, πρόσθεσε, να ζητήσει από το Δ.Δ.της Χάγης την αναθεώρηση τη Συνθήκης για να δούμε ποια θα είναι η θέση και αντίδραση των Κρατών-μελών της Συνθήκης όπως το Η.Βασίλειο, Γαλλία, Ιαπωνία, Ιταλία, Ρωσία (για το καθεστώς των Στενών), Βουλγαρία, Ρουμανία κ.α. Ενδιαφέρον, επίσης ,παρουσιάζει και η τοποθέτηση του ομιλητή- θέση την οποία έχουν εκφράσει και άλλοι ξένοι έγκυροι διεθνολόγοι-, για δυνατότητα εγέρσεως θέματος διεθνοποίησης της θάλασσας του Μαρμαρά την οποία η Τουρκία,κατά παράβαση των κανόνων του Δ.Δικαίου, θεωρεί εσωτερικά ύδατα.
Θα παρατηρούσα ότι οι θέσεις που συχνά εκφράζονται σε διεθνή Συμπόσια,Σεμινάρια, Επιστημονικά Συνέδρια και συναφείς συναντήσεις ειδικών, όσο σωστές και βάσιμες και αν είναι , απαιτούν για να μετατραπούν σε πράξη, υψηλή πολιτική βούληση και να το επιτρέπουν οι διεθνείς συγκυρίες. Δεν παύει ωστόσο να διατηρούν την αξία και τη δυνατότητα αξιοποίησης όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν. Με δεδομένη τη σημασία για την Ελλάδα του Δικαίου της Θάλασσας, σκόπιμο είναι να ενισχύονται οι οργανώσεις στη χώρα μας ανάλογων συναντήσεων ή και να επιδιωχθεί η Αθήνα η κάποιο νησί να καταστεί μόνιμη έδρα που να φιλοξενεί διεθνείς Οργανώσεις όπως συμβαίνει με το Μονακό ,το Παρίσι ,το Αμβούργο και άλλες πόλεις ευρωπαϊκών ή άλλων χωρών.Δυστυχώς η ελληνική παρουσία σε διεθνείς Επιτροπές, Ινστιτούτα κτλ τελευταίως έχει ατονήσει προφανώς για οικονομικούς λόγους.
Η διεξαγωγή του Συμποσίου στη Σύρο συνέπεσε με την επίσκεψη που πραγματοποίησε στην ελληνική Πρωτεύουσα ο Τούρκος Πρωθυπουργό κ. Μπιναλί Γιλντιρίμ ο οποίος στην συνέχεια των συναντήσεών του στην Αθήνα ,επισκέφθηκε ιδιωτικώς τη Θράκη όπου είχε συναντήσεις με ομοθρήσκους και ομοεθνείς της περιοχής. Η επίσκεψη είχε ιδιωτικό χαρακτήρα και εντάσσεται στις τακτικές επαφές μεταξύ των πολιτικών ηγεσιών των δύο χωρών στα πλαίσια του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας που έχουν δρομολογηθεί από ετών. Ανάλογη επίσκεψη στη Θράκη είχε πραγματοποιήσει το 2004 ο τότε Πρωθυπουργός και σημερινός Πρόεδρος της Τουρκίας κ..Ταγίπ Ερντογκάν.
Σε ορισμένα ΜΜΕ προκάλεσε ερωτηματικά η νέα επίσκεψη Τούρκου Πρωθυπουργού στην Θράκη. Οι δηλώσεις του κ.Γιλντιρίμ και οι παραινέσεις του προς τους ομοθρήσκους και ομοεθνείς του , ως Ελλήνων και Ευρωπαίων πολιτών , να μοχθούν για το καλό της χώρας ( Ελλάδας), πιθανό να εγκαινιάζει μια νέα αντίληψη της Άγκυρας για τις διμερείς σχέσεις. Σίγουρα ο Τούρκος Πρωθυπουργός δεν θα ήταν γνώστης των όσων συζητούνταν ,σχεδόν ταυτόχρονα με την επίσκεψή του στη χώρα μας, στη Σύρο.
Τα περιθώρια όμως για μία ανάπτυξη σχέσεων καλής γειτονίας μεταξύ των δύο χωρών είναι πολλά. Η Γειτονική μας χώρα τον προσεχή χρόνο έχει να αντιμετωπίσει κοινοβουλευτικές και Προεδρικές εκλογές .Είναι πολύ πιθανό να επιδιώκει να δώσε μηνύματα κατευναστικά προς το εσωτερικό της χώρας και προς το εξωτερικό. Αλλά και άλλα πλησιέστερα και επικείμενα γεγονότα θα κρίνουν την εν γένει συμπεριφορά της Αγκύρας. Το πρώτο είναι συνάντηση της Γενεύης για το Κυπριακό και το δεύτερο οι έρευνες της γαλλικής ΤΟΤΑΛ στην Κυπριακή ΑΟΖ. Οι αντιδράσεις της Αγκύρας σε αμφότερες τις περιπτώσεις, θα αποτελέσουν και κριτήριο αν διαμορφώνεται μια νέα αντίληψη στην τουρκική εξωτερική πολιτική. Waitand see όπως λένε οι αγγλοσάξονες.
*Πρέσβη ε.τ.
Πηγή:ΚΙΝΗΣΗ ΠΡΑΤΤΩ