Συγκίνηση: Ολοκληρώθηκε η Α’ φάση αποκατάσταση της Ι.Μ. Αγ. Παντελεήμονα στη Μύρτου
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Αφίχθη και στη Μεγαλόνησο το Άγιο Φως από τα Ιεροσόλυμα: Ξεκίνησε η μεταφορά του από τους μοτοσικλετιστές σε όλες τις περιοχές της ελεύθερης Κύπρου
Σήμερα, επιστρέφουμε στις πηγές της πίστης μας και της παράδοσής μας, για να αντλήσουμε δύναμη (για την Κύπρο μας): Το Πασχαλινό μήνυμα του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας
Ολοκληρώθηκε η αποκατάσταση των έργων της πρώτης φάσης των της μονής του Αγίου Παντελεήμονα στη Μύρτου, η οποία είχε μετατραπεί σε στρατόπεδο του τουρκικού στρατού έως το 2003, οπότε εγκαταλείφθηκε, γιατί είχε καταστεί επικίνδυνη.
Η εκκλησία λεηλατήθηκε, υπέστη καταστροφές πολλές, πόρτες και παράθυρα ορθάνοιχτα και τα πετούμενα του ουρανού να βρίσκουν εντός καταφύγιο. Τα κτίσματα στον περιβάλλοντα χώρο, κελιά και αρχονταρίκι ετοιμόρροπα. Μόνο το καμπαναριό του 1839, από τα πρώτα της τουρκοκρατίας, με τις καμπάνες έστεκε για να θυμίζει την ιστορικότητα και τη θρησκευτικότητα του μέρους.
Το χωριό Μύρτου βρίσκεται στα νοτιοδυτικά της Κερύνειας, σε υψόμετρο 270 μέτρων. Βρίσκεται στη νότια πλευρά του Πενταδακτύλου και λόγω της κεντρικής του θέσης αποτελούσε, πριν από την τουρκική εισβολή, το διοικητικό κέντρο της περιοχής.
Όμως και λίγο πριν από το 1974, παρόλο που στην εκκλησία τελούνταν κανονικά οι ιερές ακολουθίες και η Θεία Λειτουργία, υπήρχε μονάδα της Εθνικής Φρουράς. Μάλιστα, οι θιασώτες της «Ελλάδας Ελλήνων Χριστιανών» είχαν ζωγραφίσει σε έναν από τους εξωτερικούς τοίχους της εκκλησίας τον φοίνικα, το πουλί που αναγεννάται από τις στάχτες του και ήταν το έμβλημα της επάρατης χούντας. Έστω και αμυδρά, η ζωγραφιά ήταν ευδιάκριτη μέχρι πριν από την έναρξη των έργων το 2016. Με τη συντήρηση, ο φοίνικας απαλείφθηκε.
Η παράδοση της πρώτης φάσης των εργασιών έγινε από τους εργολάβους προς την Δικοινοτική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομία.
Η λιτή τελετή της παράδοσης έγινε παρουσία Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, απλών ανθρώπων, με ζωντανές ακόμη τις μνήμες από τις πανηγύρεις του Αγίου Παντελεήμονα, αλλά και πολλών νέων με καταγωγή από την Μύρτου και την γύρω περιοχή.
Στον χώρο που ήταν η Αγία Πρόθεση είχε τοποθετηθεί εικόνα του Αγίου και αναμμένα κεριά. Για την πρώτη φάση των εργασιών στη μονή δαπανήθηκαν 766.000 ευρώ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο εκπρόσωπος της, Kjartan Bj
size=”3″ face=”Courier New”>Örnsson, ανακοίνωσε ότι για το έργο της Δικοινοτικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά θα δοθούν το 2018 δύο εκατομμύρια ευρώ. Την παράδοση της πρώτης φάσης του έργου χαιρέτισε η Τιζιάνα Ζενάρο (Tiziana Zennaro), διευθύντρια του Προγράμματος Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNDP) στην Κύπρο. Η κ. Ζενάρο εξέφρασε χαρά για την παρουσία Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και ευχαρίστησε όλους όσοι συνέβαλαν στο έργο.
«Σήμερα γιορτάζουμε τη σωτηρία του μοναστηριού του Αγιου Παντελεήμονα στη Μύρτου, μετά από λίγες μέρες θα γίνει το ίδιο στα οθωμανικά λουτρά στην Κάτω Πάφο και στο τζαμί στον Αϊ-Νικόλα. Όλα πάνε μαζί, σε μια νέα αντίληψη και νέα πορεία. Βλέπουμε μέσα από κάθε μνημείο τον άνθρωπο, τον ένα, που είναι και όλοι μαζί. Τα μνημεία, μας μαθαίνουν από την αρχή τη ζωή και τον τόπο» ανέφερε μιλώντας στην τελετή παράδοσης ο Τάκης Χατζηδημητρίου, επικεφαλής της επιτροπής εκ μέρους της ελληνοκυπριακής κοινότητας.
Ο ‘Αγιος Παντελεήμονας είναι ιστορικός χώρος, αλλά και προνομιακό σε ομορφιά σημείο της κοινής πατρίδας, σημείωσε και πρόσθεσε: «Απλώνουμε το βλέμμα μας και αντικρίζουμε το Πενταδάκτυλο. Γύρω τριγύρω πεύκα, βλάστηση, καλλιέργειες, γεννήματα της γης και ανάμεσά τους σημάδια της πανάρχαιης ιστορίας». Μια αιώνια ομορφιά».
Όταν τα είχαμε, είπε ο κ. Χατζηδημητρίου, όλα ειρηνικά και αρμονικά δεν τα λογαριάζαμε. Ο λόγος αυτοκριτικός: «τόπος είναι ο άνθρωπος και ο άνθρωπος είναι ο τόπος. Κι εμείς; Θύμησες πίκρες. Θύματα πολλά. Δεν το ήθελε ο τόπος. Οι άνθρωποι το κάναμε. Οι άνθρωποι ασεβήσαμε. Όμως τώρα πια μπορούμε ν΄ αφήσουμε πίσω μας την αντιπαράθεση και να βάλουμε στη θέση της την αγάπη για τον τόπο. Την ελπίδα για μια καλύτερη εποχή με αλληλοκατανόηση και αμοιβαία εμπιστοσύνη, για ειρήνη».
Ο Αλί Τουνσάι (Ali Tuncay) εκ μέρους της τουρκοκυπριακής κοινότητας απηύθυνε έκκληση προς τους θρησκευτικούς λειτουργούς να χρησιμοποιούν τη γλώσσα της αγάπης, της φιλίας και της ειρήνης και όχι της πολιτικής των συγκρούσεων. Το έργο της επιτροπής, είπε, είναι ένα μήνυμα αγάπης, αλληλοκατανόησης και αλληλοσεβασμού μεταξύ των ανθρώπων του νησιού. «Μια νέα ζωή και ένας νέος ρόλος περιβάλλει το μοναστήρι. Γεφυρώνει χρόνους απουσίας και αποτελεί σημείο συνάντησης ανθρώπων. Προβάλλει πάνω από τους πόνους και τις δοκιμασίες του τόπου, με κατανόηση, συμπόρευση και ειρήνη», κατέληξε.
Στο τέλος της εκδήλωσης, οι επικεφαλής της Δικοινοτικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά, η Τιζιάνα Ζενάρο, διευθύντρια του Προγράμματος Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNDP) στην Κύπρο, και ο πρωτοπρεσβύτερος π. Παναγιώτης Χριστοδούλου φύτεψαν συμβολικά έξω από την εκκλησία δενδρύλιο ελιάς.
Ο σημερινός ναός, που ανεγέρθη το 1710 στη θέση παλαιότερου, είναι δίκλιτος, θολωτός και ήταν διακοσμημένος με τοιχογραφίες, οι οποίες, δέχτηκαν ανεπανόρθωτες καταστροφές μετά το 1974. Το εικονοστάσι κατασκευής 1780 που, όπως λεγόταν ήταν από τα καλύτερα της Κύπρου, εκλείπει.
Με βάση την παράδοση, η ιστορία της μονής ξεκινά τον 5ο αιώνα μ.Χ., όταν δύο καλόγεροι από τη Μικρά Ασία έφθασαν στη Μύρτου, κρατώντας μία εικόνα του Αγίου Παντελεήμονα, στην οποία ήταν κρυμμένο ένα κομμάτι από το δάκτυλο του Αγίου. Η μονή ανακαινίστηκε από τον μητροπολίτη Κυρηνείας Χρύσανθο Α’ την περίοδο 1763 – 1773. Τότε απέκτησε διώροφο συγκρότημα στα νότια και δυτικά, προκειμένου να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των μοναχών αλλά και της Μητροπόλεως Κυρηνείας.
Στις αρχές του 20ού αιώνα, το μοναστήρι φιλοξενούσε 10 μοναχούς. Τελευταίος εξ αυτών ήταν ο μοναχός Σωφρόνιος Μιχαηλίδης, ο οποίος απεβίωσε εγκλωβισμένος στη Μύρτου στις 27 Ιουλίου 1976, ανήμερα της εορτής του Αγίου.
Στο θησαυροφυλάκιο της μονής φυλάσσονταν μέχρι το 1974 πολύτιμες λειψανοθήκες, ιερά σκεύη και Ευαγγέλια. Μερικά από τα κειμήλια διασώθηκαν χάρη στην αυτοθυσία των εγκλωβισμένων κατά το 1974 Μυρτιωτών και φυλάσσονται σήμερα από τη Μητρόπολη Κυρήνειας. Τα υπόλοιπα, ωστόσο, έχουν καταστραφεί ή κλαπεί. Από αυτές ξεχώριζαν δύο από τις εικόνες του Αγίου Παντελεήμονα, η προσκυνηματική, με αργυρή επένδυση (έργο του Ιωάννη Κορνάρου, 1798), που ήταν πάντα γεμάτη από αφιερώματα των πιστών και η άλλη, η κτητορική, που παρίστανε τον ‘Αγιο Παντελεήμονα με τον επίσκοπο Κυρηνείας Χρύσανθο γονατιστό στα αριστερά του (1770). Στο μοναστήρι λειτουργούσε ελληνικό σχολείο τον 19ο αιώνα.
22/05/2017 09:31
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Α. Βικέτος
Λευκωσία