Ο ανασχεδιασμός και ανοικοδόμηση της Θεσσαλονίκης μετά την μεγάλη πυρκαγιά του 1917
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Σε 12 ξένες γλώσσες το Ευαγγέλιο την Κυριακή του Πάσχα στη Θεσσαλονίκη: «Για να φτάσει στα πέρατα του κόσμου το Αναστάσιμο Γεγονός» ανακοινώνει ο Μητροπολίτης Θεόφιλος
Βάνδαλοι υπάνθρωποι κατέστρεψαν δέντρα που είχαν φυτέψει μαθητές και αστυνομικοί για τα θύματα των Τεμπών σε δημοτικό πάρκο στο Κορδελιό
Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από τη μεγάλη πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης, το 1917, η οποία υπήρξε ο καταλύτης για την ανοικοδόμηση και τον εκσυγχρονισμό της πόλης, αλλά και για τον σχεδιασμό της πανεπιστημιούπολης του ΑΠΘ, η Πολυτεχνική Σχολή Θεσσαλονίκης διοργανώνει ημερίδα στο Αρχαιολογικό Μουσείο.
Ο καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Νίκος Καλογήρου μιλώντας στο ραδιόφωνο του ΑΠΕ – ΜΠΕ ‘Πρακτορείο 104,9 fm”,περιέγραψε τη Θεσσαλονίκη πριν το 1917 και αναφέρθηκε στις καινοτόμες και προωθημένες, για την εποχή, πρακτικές από την ομάδα αρχιτεκτόνων και πολεοδόμων.
“Η Θεσσαλονίκη του 1917 είχε την εικόνα μίας Βαλκανικής, Ανατολικής πόλης. Πέντε χρόνια μετά την απελευθέρωση και ακόμα σε μία περίοδο πολεμική, καταστράφηκε το μεγαλύτερο μέρος του Ιστορικού Κέντρου από τη μεγάλη πυρκαγιά. Αυτό ήταν η αφορμή για τον ανασχεδιασμό της Θεσσαλονίκης Και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο οφείλει τον σχεδιασμό του στην ανοικοδόμηση της Θεσσαλονίκης από μία μεγάλη ομάδα τεχνικών με επικεφαλής τον Γάλλο πολεοδόμο Ερνέστ Εμπράρ” σχολίασε ο κ. Καλογήρου.
Ο ανασχεδιασμός της Θεσσαλονίκης, όπως υποστήριξε ο καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ ήταν μία από τις πιο σημαντικές επεμβάσεις του 20ου αιώνα. Η αστική πολυκατοικία, η χρήση του μπετόν αρμέ, η διάνοιξη μεγάλων δρόμων όπως η Τσιμισκή και η “απελευθέρωση” των μνημείων ήταν μερικές από τις επαναστατικές ιδέες που εφαρμόστηκαν.
“Τότε οι οικοδομές ήταν 4όροφες, τώρα είναι 8όροφες. Δημιούργησε μία φόρτιση. Από την άλλη οι δρόμοι της πόλης είναι είναι κατά γενική ομολογία φαρδείς. Το σχέδιο εφαρμόστηκε σε αρκετά μεγάλο βαθμό και είχε προβλέψεις οι οποίες ακόμα κα σήμερα εκπλήσσουν. Δεν είναι γνωστό ότι ένα από τα σχέδια, προέβλεπε μετρό, μητροπολιτικό σιδηρόδρομο περίπου στη θέση που είναι και σήμερα στην οδό Εγνατία” είπε χαρακτηριστικά.
“Ο ανασχεδιασμός έγινε με βάση αρχιτεκτονικές και πολεοδομικές μορφές ιστορικές αλλά τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν ήταν εξαιρετικά προωθημένα και μοντέρνα, μερικά δεν χρησιμοποιούνται ούτε σήμερα, 100 χρόνια μετά δεν εφαρμόζονται. Παράδειγμα έγινε αναδασμός της αστικής γης, δημιουργήθηκαν νέα οικόπεδα και νέοι δρόμοι ανασχεδιάστηκε όλο το κέντρο. Η αρχιτεκτονική του μορφή είναι είναι ορατή από τον άξονα της οδού Αριστοτέλους” οπως είπε ο καθηγητής αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ.
Το πλέον εντυπωσιακό στοιχείο είναι το γεγονός; ότι οι σχεδιασμοί αυτοί έγιναν σε μία περίοδο πολεμικών περιπετειών, πολύ δύσκολη , όπως επισήμανε ο κ. Καλογήρου.
Επιμέλεια Ε. Μπιμπίκου
Συνέντευξη στον Σ. Κυριακίδη