Ο Ερντογάν έβγαλε και το …παλούκι: Απαιτεί συμμετοχή στο κράτος, 4 ελευθερίες και εγγυήσεις
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Εύσημα φον ντερ Λάιεν στην Κύπρο: Είναι πολύ σημαντικό κράτος -μέλος από τη γεωγραφική της θέση* Εκπληκτικό αυτό που έχει πετύχει με το θαλάσσιο διάδρομο
Κάθε βήμα και δώρο ζητά η Τουρκία, χωρίς να δίνει αντί-δωρα: «Πολιτικές αποζημιώσεις» ζητά από Ε.Ε. επειδή δεν έχει ενταχθεί, θέλει το ταμείο χωρίς αποδείξεις και ανταλλάγματα
Του Κώστα Βενιζέλου
Από την έκβαση των συζητήσεων στο θέμα που εγείρει η τουρκική πλευρά για εφαρμογή για Τούρκους υπηκόους που θα βρίσκονται στην Κύπρου των τεσσάρων ελευθεριών της Ε.Ε. θα εξαρτηθούν τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό.
Αν και παραμένει ακόμη θολό το τοπίο στη διαδικασία μετά την αποχώρηση του κατοχικού ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί, από τη συνάντηση με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, την περασμένη Πέμπτη, ωστόσο, είναι προφανές πως οι σχεδιασμοί προωθούνται. Η Άγκυρα είχε θέσει αρχικά ως προϋπόθεση για την πραγματοποίηση της νέας Διάσκεψης στη Γενεύη- που είναι άγνωστο εάν θα γίνει τελικά- την αποδοχή από ελληνοκυπριακής πλευράς των τεσσάρων ελευθεριών της Ε.Ε., τώρα ωστόσο επαναδιατυπώνει την αξίωση της.
«Δεν θα πετύχει η Διάσκεψη ή γενικά οι συζητήσεις εάν δεν ικανοποιηθούμε στο θέμα αυτό», σημειώνουν με νόημα Τούρκοι αξιωματούχοι.
Σημειώνεται πως πολύ πριν σημειωθεί η αποχώρηση Ακιντζί, την περασμένη Πέμπτη, η τουρκική πλευρά είχε διαμηνύσει πως δεν ευνοούσε την πραγματοποίηση της νέας Διάσκεψης, που χρονικά είχε τοποθετηθεί για τα μέσα Μαρτίου. Σημειώνεται πως τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία έχουν ζητήσει από τα Ηνωμένα Έθνη να προχωρήσει στην προετοιμασία της νέας Διάσκεψης. Τούτο, όμως, πλέον εξαρτάται από τη στάση που θα τηρήσει αυτή την εβδομάδα η τουρκική πλευρά. Κατά πόσο, δηλαδή, θα επιστρέψει στις συνομιλίες ο κ. Ακιντζί.
Με βάση την ευρύτερη εικόνα στο Κυπριακό, Τούρκοι αξιωματούχοι θέτουν στις επαφές τους κατά προτεραιότητα τα πιο κάτω ζητήματα, διαχωρίζοντας αυτά στα οποία επιμένει η Άγκυρα και σε εκείνα που ζητά ο κατοχικός ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί! Αυτό που προδήλως προκύπτει είναι πως έστω και με το σημερινό θολό τοπίο στη διαδικασία οι Τούρκοι ετοιμάζονται για την επόμενη ημέρα που θα εκτονωθεί η κρίση, θέτοντας κατά προτεραιότητα τις αξιώσεις που θέλουν να προωθήσουν.
Πρώτο, η αξίωση για τον τρόπο συμμετοχής των Τουρκοκυπρίων στους θεσμούς του κράτους, είναι όπως αναφέρει η Άγκυρα θέμα του Ακιντζί.Με βάση τη θέση του εκφράζει ο κατοχικός ηγέτης στις συνομιλίες η πολιτική ισότητα μεταφράζεται με την υιοθέτηση της εκ περιτροπής προεδρία και με την «αποτελεσματική συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στους θεσμούς και στον τρόπο λήψης αποφάσεων». Αυτό σημαίνει την άσκηση του δικαιώματος της αρνησικυρίας( βέτο). Η τουρκική θέση είναι πως για να ληφθούν αποφάσεις θα πρέπει στην πλειοψηφία να υπάρχει πάντα, μια τουλάχιστον τουρκοκυπριακή ψήφος.
Δεύτερο, από πλευράς της η Άγκυρα θέτει το θέμα της εφαρμογής για Τούρκους υπηκόους των τεσσάρων ελευθεριών που ισχύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση ( ελευθερία διακίνησης, εγκατάστασης, απόκτησης περιουσιών και διακίνησης αγαθών). Η αξίωση αυτή προβάλλεται ως προτεραιότητα ενώ όπως πληροφορούμαστε η Άγκυρα έφθασε στο σημείο να αναφέρει πως «οι Τουρκοκύπριοι θα πάρουν από αυτή τη συμφωνία ( του Κυπριακού), εμείς τι θα εξασφαλίσουμε;»(!). Η τουρκική αξίωση για τις τέσσερις ελευθερίες συνδέεται και με τις συζητήσεις της με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης. Χρησιμοποιεί η Άγκυρα το θέμα αυτό για να πιέσει την Κομισιόν και να εξασφαλίσει και στην Τελωνειακή Ένωση ενώ παράλληλα επιχειρεί να διασφαλίσει το ζήτημα των τεσσάρων ελευθεριών μέσα από μια διμερή συμφωνία ( Κύπρου-Τουρκίας μετά τη λύση). Σε ότι αφορά την Τελωνειακή Ένωση, πρόθεση της Κομισιόν και κρατών-μελών είναι να δοθούν κίνητρα( και δώρα) στην Τουρκία για να παραμείνει κοντά στην Ε.Ε. καθώς θέμα ένταξης δεν τίθεται αυτή τη στιγμή ούτε στο ορατό μέλλον. Ως προς τις κινήσεις αυτές η Λευκωσία υποδεικνύει πως συζητά εάν και εφόσον η Τουρκία εφαρμόσει πρώτα τις κυπρογενείς υποχρεώσεις της που απορρέουν από την Τελωνειακή Ένωση. Ως προς τις τέσσερες ελευθερίες, η ανησυχία της Λευκωσίας έγκειται στο γεγονός ότι κάποια κράτη-μέλη της Ε.Ε., κι από τα ισχυρά, όπως και κύκλοι της Κομισιόν δεν αποκλείουν το θέμα αυτό θα περιοριστεί στο διμερές μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας, μετά την επίτευξη συμφωνίας στο Κυπριακό.
Τρίτο, το θέμα της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων εγείρεται διά της ανασφάλειας, όπως έγραψε χθες ο «Φ». Δηλαδή, αναδεικνύουν την πολιτική ανασφάλεια, που συνδέεται με την διασφάλιση της αποτελεσματικής συμμετοχής τους στους θεσμούς, ώστε να μην τεθούν εκτός του κράτους, όπως σύμφωνα με τον ισχυρισμό τους ότι έγινε το 1963. Προβάλλουν, δηλαδή, την ανασφάλεια που δήθεν αισθάνονται και ζητούν να διασφαλίσουν τη συμμετοχή τους στο κράτος. Αυτό μπορεί να γίνει, όπως υποστηρίζουν, με την ισότητα και τον τρόπο λήψης αποφάσεων. Επί τούτου, προβάλλεται η θέση πως για να ληφθεί απόφαση θα πρέπει στην πλειοψηφία να υπάρχει και μια τουρκοκυπριακή ψήφος. Τούτο συνιστά δικαίωμα βέτο. Δεύτερο, την ανασφάλεια που ισχυρίζονται ότι αισθάνονται και ως αποτέλεσμα αυτού χρειάζονται την προστασία της Τουρκίας στρατιωτικά.