Από το ενωτικό δημοψήφισμα στα συνιστώντα κράτη: Οι τουρκικές θέσεις είναι όροι παράδοσης
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Εύσημα φον ντερ Λάιεν στην Κύπρο: Είναι πολύ σημαντικό κράτος -μέλος από τη γεωγραφική της θέση* Εκπληκτικό αυτό που έχει πετύχει με το θαλάσσιο διάδρομο
Κάθε βήμα και δώρο ζητά η Τουρκία, χωρίς να δίνει αντί-δωρα: «Πολιτικές αποζημιώσεις» ζητά από Ε.Ε. επειδή δεν έχει ενταχθεί, θέλει το ταμείο χωρίς αποδείξεις και ανταλλάγματα
Του Ανδρέα Θεοφάνους *
Το κείμενο αυτό γράφτηκε ενώ βρίσκονταν σε εξέλιξη οι συνομιλίες στη Γενεύη, με τους πολίτες να παρακολουθούν με αγωνία τα τεκταινόμενα, αναλογιζόμενοι τις προεκτάσεις. Οι μέρες αυτές προσφέρονται για μια πραγματική ενδοσκόπηση της πορείας του Κυπριακού.
Στις 15 Ιανουαρίου του 1950 έλαβε χώρα το δημοψήφισμα για την Ένωση. Το 1960 ιδρύθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία στα πλαίσια ενός μοντέλου συναινετικής δημοκρατίας το οποίο στηριζόταν στην αρχή του δικοινοτισμού και της διοικητικής ομοσπονδίας. Η ανεξαρτησία της Κύπρου ήταν περιορισμένη και δεσμευμένη με την ύπαρξη τριών εγγυητριών δυνάμεων, της Βρετανίας, της Ελλάδας και της Τουρκίας.
Το 1963 η συμφωνία αυτή κατέρρευσε ως αποτέλεσμα πολλών παραγόντων: δυσλειτουργικό σύνταγμα, περιορισμένη ανοχή, έλλειψη πολιτικής εμπειρίας, διαφορετικοί εθνικοί στόχοι από τις δύο κοινότητες, έλλειψη κοινών στόχων και οραμάτων και έξωθεν παρεμβάσεις. Η αφορμή δόθηκε με την κατάθεση των δεκατριών σημείων για αναθεώρηση του συντάγματος από τον Πρόεδρο Μακάριο στις 30 Νοεμβρίου 1963. Σημειώνεται ότι οι εισηγήσεις Μακαρίου κατατέθηκαν για συζήτηση. Με το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του Μαρτίου 1964 S/186 αναγνωρίστηκε η αποκλειστική αρμοδιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας εντός της κυπριακής επικράτειας, παρά την αποχώρηση των Τουρκοκυπρίων από τις δομές του κράτους. Η Κυπριακή Δημοκρατία λειτουργούσε πλέον με βάση το δίκαιο της ανάγκης κατ’ ουσίαν ως ενιαίο κράτος.
- Ο Ανδρέας Θεοφάνους είναι Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας και Πρόεδρος του Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.