Οι συζητήσεις για το νέο μοντέλο στο νησί και η ασφάλεια: Κάτι μεταξύ …Κοσόβου και Β. Ιρλανδίας
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Αφίχθη και στη Μεγαλόνησο το Άγιο Φως από τα Ιεροσόλυμα: Ξεκίνησε η μεταφορά του από τους μοτοσικλετιστές σε όλες τις περιοχές της ελεύθερης Κύπρου
Σήμερα, επιστρέφουμε στις πηγές της πίστης μας και της παράδοσής μας, για να αντλήσουμε δύναμη (για την Κύπρο μας): Το Πασχαλινό μήνυμα του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας
Γράφει ο Ανδρέας Μπελεγρής
Μέσα στις επόμενες σαράντα ημέρες φαίνεται πως θα κριθεί η τύχη των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό μετά τη συμφωνία του Νίκου Αναστασιάδη και του Μουσταφά Ακιντζί να επανέλθουν στη συζήτηση επί του εδαφικού στις 9 Ιανουαρίου και να πραγματοποιηθεί διεθνής διάσκεψη στις 12 του ίδιου μήνα στη Γενεύη.
Μέχρι τότε θα έχουν γίνει προσπάθειες να κλείσουν οι εκκρεμότητες στα πέντε κεφάλαια του Κυπριακού, ενώ θα πρέπει να προηγηθεί και ελληνοτουρκική επαφή για το θέμα των εγγυήσεων και της αποχώρησης του κατοχικού στρατού. Τόσο η ελλαδική όσο και η ελληνοκυπριακή πλευρά επιβεβαιώνουν στην πράξη ότι η ενημέρωση που παρείχε το προηγούμενο διάστημα ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών απηχούσε την εθνική γραμμή και ουδέποτε αποσύρθηκε. Άλλωστε, ο Κύπριος ομόλογός του Ιωάννης Κασουλίδης σε συνέντευξή του στην Ντόιτσε Βέλε ξεκαθάρισε: “Για σκοπούς χρησιμότητας, προκειμένου να διασφαλιστεί η επιτυχία της διεθνούς διάσκεψης, θα πρέπει να προηγηθεί μια συνεννόηση Ελλάδος και Τουρκίας”.
Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκονται παρασκηνιακές διαβουλεύσεις σε ό,τι αφορά το ζήτημα της ασφάλειας. Όπως επισημαίνουν πηγές από τους εμπλεκόμενους διαπραγματευτές, σε αυτές τις διαβουλεύσεις προωθείται η άποψη ότι “ασφάλεια δεν είναι μόνο ο στρατός”. Ως εκ τούτου, η ιδιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας ως κράτος – μέλος της Ε.Ε. θα αποτελέσει κεντρικό επιχείρημα στις διαπραγματεύσεις. Όπως φαίνεται, στις μέχρι τώρα συζητήσεις έχει τεθεί στο τραπέζι η εφαρμογή ενός μοντέλου “ασφάλειας” με πολιτικά χαρακτηριστικά, το οποίο να συνδυάζει το προηγούμενο της Βόρειας Ιρλανδίας και του Κοσόβου.
Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά την περίπτωση της Βόρειας Ιρλανδίας, οι εμπλεκόμενοι εστιάζουν στο πλαίσιο που δημιούργησε η Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής και η οποία οδήγησε στον τερματισμό των συγκρούσεων μεταξύ προτεσταντών και καθολικών το 1998. Η Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής προέβλεπε πολιτικούς όρους προστασίας των πληθυσμών και αποδείχτηκε βιώσιμη. Συνδυαστικά στις συζητήσεις που διεξάγονται εμφανίζονται δάνεια από το καθεστώς του Κοσόβου και συγκεκριμένα αυτά που αφορούν τη συμμετοχή του ΟΗΕ και ιδίως την πρόβλεψη να μη δίνεται δικαίωμα βέτο σε καμιά χώρα – μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Στην επιχειρηματολογία της αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων ξεχωριστή θέση έχει το γεγονός ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μέλος της Ε.Ε., κάτι που επισημαίνεται συνέχεια από την πολιτειακή και πολιτική ηγεσία στην Ελλάδα. Ειδικότερα, το ευρωπαϊκό πλαίσιο προσφέρει τις εγγυήσεις εκείνες που εξασφαλίζουν την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεσματικά – περισσότερο αποτελεσματικά από οποιαδήποτε άλλη περιοχή του κόσμου. Έτσι, όσο κλιμακώνονται οι διαπραγματεύσεις, κερδίζει έδαφος πλέον και εντός της Ευρώπης, πέρα από την Ελλάδα και την Κύπρο, η άποψη που υποστηρίζει πως η παρουσία του τουρκικού στρατού μπορεί να δημιουργεί συνθήκες ασφάλειας για τους Τουρκοκύπριους, ωστόσο λειτουργεί ανάποδα για τους Ελληνοκύπριους, καθώς δημιουργεί συνθήκες ανασφάλειας, γεγονός που θα μπορούσε να μην επιτρέψει την αποδοχή της συμφωνίας σε ένα δημοψήφισμα. Σε κάθε περίπτωση, να σημειωθεί πως η τουρκική κυβέρνηση εμφανίζεται αμετακίνητη στο θέμα των εγγυήσεων και μένει να φανεί αν επιμείνει σε αυτή τη στάση της στις σχετικές συνομιλίες.
Άλλωστε, μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο επίλυσης του προβλήματος εντάσσεται από διπλωματικούς παράγοντες και η παρέμβαση του πρώην αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Χρήστου Ροζάκη, ο οποίος την περασμένη εβδομάδα ανέφερε σε ομιλία του για το αδιέξοδο στο Μον Πελεράν: “Πιστεύω ότι η πραγματική αιτία της αποτυχίας προέρχεται από την Τουρκία και αφορά το καθεστώς των εγγυήσεων. Η Τουρκία δεν είναι διατεθειμένη να υποχωρήσει στην άρση των εγγυήσεων και την άμεση αποχώρηση των στρατευμάτων από το έδαφος της Κύπρου”. Και κατέληξε: “Μοιάζει συνωμοτική ερμηνεία, αλλά δεν είναι. Αυτά τα ολίγα από εμένα”.
Για όλα αυτά αναμένεται να ενταθούν οι συζητήσεις τις επόμενες ημέρες. Ο Πρόεδρος της Κύπρου θα ενημερώσει το Εθνικό Συμβούλιο την προσεχή Τετάρτη το πρωί, ενώ αναμένεται να επισκεφτεί και την Αθήνα. Βέβαια, ο κ. Αναστασιάδης θα έχει την ευκαιρία να συνομιλήσει με τον Αλέξη Τσίπρα την Πέμπτη, καθώς και οι δύο θα βρίσκονται στα Ιεροσόλυμα προκειμένου να συμμετέχουν στην τριμερή σύνοδο με το Ισραήλ.
Η τριμερής Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ
Η εμβάθυνση των στρατηγικών σχέσεων της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ θα βρεθεί στο επίκεντρο τις τριμερούς συνάντησης των ηγετών των τριών αυτών χωρών την ερχόμενη εβδομάδα. Αναμένεται δε να προκύψει μια διακήρυξη, η οποία, ούτως ή άλλως, θα είναι σημαντική για την πορεία των σχέσεων των τριών πλευρών.
Πριν γίνει αυτό, θα έχουν προηγηθεί διαβουλεύσεις σε δύο επίπεδα, σε διμερές και τριμερές. Στις διμερείς επαφές πρόκειται να μπουν θέματα όπως η κατάσταση που διαμορφώνεται στις ΗΠΑ μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, ο ρόλος της Τουρκίας στην περιοχή, η τρομοκρατία και οι συνολικές περιφερειακές εξελίξεις. Για το Ισραήλ η Ελλάδα και η Κύπρος αξιολογούνται ως πολύ σημαντικοί εταίροι στην περιοχή, καθώς αποτελούν κράτη – μέλη της Ε.Ε., αλλά και είναι Δημοκρατίες δυτικού τύπου. Υπογραμμίζεται, μάλιστα, η βοήθεια που προσέφερε η Αθήνα στην ισραηλινή κυβέρνηση πρόσφατα στην περίπτωση των εκτεταμένων πυρκαγιών που ξέσπασαν στη χώρα. Στις διμερείς επαφές θα συμμετέχει από πλευρά του υπουργείου Εξωτερικών τόσο ο αναπληρωτής υπουργός Γιώργος Κατρούγκαλος, όσο και ο γ.γ. του υπουργείου Γιώργος Τσίπρας.
Στις τριμερείς συνομιλίες κεντρικό ρόλο θα έχουν ζητήματα που άπτονται της ενέργειας και του περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα, στόχο αποτελεί η προώθηση των συνομιλιών για τον αγωγό φυσικού αερίου East Med, ο οποίος θα ξεκινάει από το Ισραήλ με κατεύθυνση την Ευρώπη. Ο αγωγός αυτός προβλέπεται να διασχίζει την Κύπρο, την Ελλάδα και την Ιταλία. Αν προχωρήσει το σχέδιο, θα πρόκειται για τον μεγαλύτερο αγωγό στον κόσμο, ο οποίος θα συνδέει τα κοιτάσματα του Ισραήλ και της Κύπρου, μέσω της Κρήτης και της ηπειρωτικής Ελλάδας, συναντώντας των αγωγό IGI – Poseidon.
Σημαντικά ζητήματα προς προώθηση είναι ακόμα η συνεργασία των ομογενειών των χωρών αυτών, η επιστήμη, η τεχνολογία και οι ανταλλαγές νέων μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων και όχι μόνο.
Στην τριμερή συνάντηση θα συμμετέχουν ο Γιώργος Σταθάκης και ο Γιώργος Τσίπρας. Να σημειωθεί πως η επόμενη αντίστοιχη συνάντηση πρόκειται να προγραμματιστεί για τα μέσα του 2017 και θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα.
- Ο Ανδρέας Μπελεγρής είναι δημοσιογράφος της ΑΥΓΗΣ