Το φαινόμενο Τραμπ και τα φοβικά σύνδρομα: Φορτώνουν τις πολιτικές λιτότητας στους μετανάστες
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Με παραχώρηση χιλιάδων κυπριακών διαβατηρίων επιδιώκουν να πλημμυρίσουν την Κύπρο με μετανάστες οι Ελαμίτες, καταγγέλλει η Κατερίνα Χριστοφίδου
Στις 21 Μαΐου ξεκινά στην Καλαμάτα η δίκη των 9 Αιγυπτίων για το ναυάγιο του Adriana στην Πύλο: Οι 500 νεκροί φέρνουν και πάλι αρνητική δημοσιότητα για την Ελλάδα
Του Κώστα Βενιζέλου
Η… άλλη Αμερική ανέτρεψε τους δημοσκόπους, έκραξε τα διεθνή ΜΜΕ και ταυτόχρονα έχει προκαλέσει τρόμο στον υπόλοιπο κόσμο. Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, αν και μέρος και ο ίδιος του οικονομικού κατεστημένου, συνιστά ήττα του συστήματος στις ΗΠΑ και των επιλογών του.
Η Χίλαρι Κλίντον έχασε γιατί εξέφραζε μια βαθιά συστημική επιλογή και μια λογική «κληρονομικής» αναρρίχησης στα υψηλά δώματα της εξουσίας. Ισοβίτης της πολιτικής ελίτ, δεν κατάφερε να δώσει διεξόδους σε πολλά και μεγάλα προβλήματα της αμερικανικής κοινωνίας. Το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο -κι αυτό δεν είναι ίδιον μόνο των Αμερικανών- επιλύει μόνο τα δικά του προβλήματα.
Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ είναι εν πολλοίς νίκη μιας προσέγγισης που συστηματικά, μεθοδικά, αναπτύσσει λογικές πλήρους ισοπέδωσης του κοινωνικού κράτους, υιοθετεί και επιβάλλει ακραίες φιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές. Συνιστά επικράτηση των φοβικών συνδρόμων των κοινωνιών που φορτώνουν τις πολιτικές λιτότητας στους μετανάστες, στους ξένους, αντί σε αυτούς οι οποίοι τις επιβάλλουν.
Σε αυτές τις… ευαισθησίες επένδυσε ο Τραμπ. Σε μια χώρα μεταναστών, δημιούργησε ένα αίσθημα ξενοφοβικό, στοχοποιώντας ανθρώπους και όχι πολιτικές. Κατάφερε να ενεργοποιήσει τα αντανακλαστικά αυτοσυντήρησης των μεσαίων και χαμηλών εισοδηματικών στρωμάτων της χώρας. Η περίπτωση Τραμπ είναι η επιβεβαίωση της ανάπτυξης του φαινομένου της Ακροδεξιάς και της οικονομικής ασυδοσίας σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Αν και σε κάθε κοινωνία διαφορετικά αντιδρούν οι πολίτες, ωστόσο η παγκοσμιοποίηση δημιουργεί και ενιαίες συμπεριφορές.
Θα ήταν, πάντως, λάθος το αποτέλεσμα στις ΗΠΑ να μη συνδεθεί ή αναλυθεί παράλληλα και σε συνάφεια με το δημοψήφισμα για Brexit στη Βρετανία. Το αποτέλεσμα στη Βρετανία αποτελεί βαθιά αντίδραση μιας κοινωνίας που αναζητεί διεξόδους από πολιτικά, οικονομικά αδιέξοδα και επιλέγει τις ρήξεις. Τρομάζει αλλά δεν μπορεί να αγνοηθεί ένα ενδεχόμενο επικράτησης της Λεπέν στη Γαλλία. Η κρίση προκαλεί λούμπεν συμπεριφορές και αναπτύσσει το ίδιο ακραίες ίσως και περισσότερο επιλογές.
Είναι γι’ αυτό που επικρατούν τα φαινόμενα Τραμπ, που προκύπτουν αποφάσεις όπως αυτή των Βρετανών για έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή που αναπτύσσεται και ενισχύεται η Ακροδεξιά. Σε δεδομένα μη κανονικότητας, όπως οι οικονομικές και οι άλλες συνθήκες που επιβάλλονται, αναζητούνται απαντήσεις. Αυτές οι απαντήσεις δεν είναι ασφαλώς ούτε ο Τραμπ, ούτε η Λεπέν, ούτε και το Brexit. Η αμφισβήτηση της άρχουσας ελίτ δεν μπορεί να οδηγεί σε επιλογές που εκφράζουν φοβικά σύνδρομα και σε άλλης μορφής ακραίες εκφράσεις.
Η εκλογή Τραμπ είναι ένα δεδομένο. Αυτό που θα πρέπει να αναμένουμε είναι ότι θα «περπατήσει» η νέα κατάσταση πραγμάτων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Παρά το γεγονός ότι το βαθύ κράτος καθορίζει πολιτικές, είναι σαφές ότι ο νέος Πρόεδρος θα βάλει τη σφραγίδα του και στα γεωστρατηγικά ζητήματα και στις πολιτικές στο διεθνές γίγνεσθαι.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ο ανταποκριτής του «Φ» στη Νέα Υόρκη, ο καλός συνάδελφος Πανίκος Παναγιώτου, είχε τιτλοφορήσει το κείμενό του της περασμένης Κυριακής με το προφητικό «Αποχαιρέτα την Αμερική που ήξερες».