Παιχνίδι προσέγγισης Μόσχας με Ουάσινγκτον, μέσω των πυραύλων S-300 του Ιράν
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Μιχαήλ Βασιλείου
Πλήρης επιβεβαίωση των εκτιμήσεων ότι η παράδοση των τεσσάρων συστοιχιών S-300 από τη Ρωσία στο Ιράν είναι μια πράξη που θα σήμαινε πολύ περισσότερα από την υλοποίηση ενός εξοπλιστικού συμβολαίου, καθώς εμπλέκεται με την ευρύτερη πολιτική όλων στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, προκύπτει από τη νέα εμπλοκή που σημειώνεται, την οποία έφερε στη δημοσιότητα η εφημερίδα του Κουβέιτ Al-Jarida.
Επίσης, η είδηση δικαιώνει όσους διέκριναν σημαντικές διαφοροποιήσεις στην πολιτική της Μόσχας και της Τεχεράνης στο μέτωπο της Συρίας και δεν αντιμετώπιζαν ένα «μέτωπο» Ιράν, Ρωσίας, Χεζμπολάχ και συριακού καθεστώτος, καθώς η πραγματικότητα είναι ως είθισται πολύ πιο πολύπλοκη…
Σύμφωνα με το αποκαλυπτικό δημοσίευμα, η Ρωσία έλαβε τη σχετική απόφαση «παγώματος» της παράδοσης των συστοιχιών, αφού στα τέλη του 2015 είχε παραδώσει τον συνοδευτικό εξοπλισμό (και τα ραντάρ) σε ανώτατο επίπεδο, καθώς η Τεχεράνη φέρεται να καταπάτησε έναν βασικό όρο που φέρεται να είχε θέσει η Μόσχα, να μην παραδώσει τον επιχειρησιακό έλεγχο από οπλικά συστήματα υψηλής τεχνολογίας στη σιιτική Χεζμπολάχ του Λιβάνου…
Βέβαια, εάν επαληθευθεί η είδηση, η ερμηνεία της θα πρέπει να επικεντρωθεί στις επιπτώσεις στο γεωστρατηγικό τοπίο της περιοχής. Αρχικά όμως θα πρέπει να επισημανθεί η δικαιολογητική βάση που αναφέρεται στο ρεπορτάζ. Ρώσοι πιλότοι που πετούσαν στη Συρία εντόπισαν στα ραντάρ των αεροσκαφών τους προηγμένα αντιαεροπορικά συστήματα τύπου SA-22 σε περιοχές ελεγχόμενες από τη Χεζμπολάχ, τα οποία προφανώς παραδόθηκαν από τους Ιρανούς.
Για να είμαστε ειλικρινείς όμως, δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι η ρωσική πλευρά δεν το γνώριζε και χρειάστηκε η εμπειρία των πιλότων για να διαπιστωθεί ότι η Χεζμπολάχ διαθέτει προηγμένα αντιαεροπορικά που παρέλαβε από τους Ιρανούς. Το επιχείρημα είναι ότι οι Ρώσοι αναζητούσαν το κατάλληλο πρόσχημα για να μπλοκάρουν τη μεταφορά για λόγους που θα εξηγηθούν ευθείς αμέσως…
Το «defence-point.gr» έχει αναφέρει πολλές φορές ότι οι σχέσεις Μόσχας-Τεχεράνης χρησιμοποιούνταν από την πλευρά των Ρώσων κατά τρόπον που να εξυπηρετεί την «αέναη» διαπραγμάτευση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς βασική προτεραιότητα της Μόσχας είναι η εξεύρεση μιας νέας ισορροπίας με την Ουάσιγκτον, στο πλαίσιο της οποίας θα πετύχει τη συνδιαχείριση των προβλημάτων της υφηλίου, με τα ρωσικά ζωτικά συμφέροντα να γίνονται σεβαστά.
Όπως έχει διαμορφωθεί το γεωστρατηγικό τοπίο, η πρώτη παρατήρηση που θα πρέπει να γίνει είναι, ότι η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν έχει μειώσει την αξία της Τεχεράνης ως διαπραγματευτικού χαρτιού για τη ρωσική διπλωματία.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι πρόκειται για δυο χώρες παραγωγούς υδρογονανθράκων οι οποίες ανταγωνίζονται για την εξασφάλιση διεθνών αγορών, ενώ η επαναφορά του ιρανικού πετρελαίου και φυσικού αερίου στη διεθνή αγορά συμπίεσε προς τα κάτω τις τιμές, καθώς αύξηση την προσφορά του προϊόντος σε συνθήκες σταθερής, ή και μειωμένης, συνεπεία της οικονομικής κρίσης ζήτησης.
Η Ρωσία έχει επανακάμψει στη Μέση Ανατολή και αναζητά συμμάχους για να παγιώσει την παρουσία της, ώστε να μπορεί να ασκεί επιρροή, καθώς επίσης και να συμμετάσχει στη νομή των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου, ώστε η εναλλακτική τροφοδοσία της Δύσης από την περιοχή να περιορίσει τη ζημία στη Μόσχα.
Σε αυτό το πλαίσιο, ρόλο έχει παίξει η στρατηγική συνεννόηση με τους Ισραηλινούς ώστε τα συμφέροντα των δυο πλευρών να μη συγκρουστούν στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και ως αντάλλαγμα η Μόσχα φέρεται να έχει αγοράσει προηγμένα μη επανδρωμένα αεροχήματα που έκαναν την εμφάνισή τους στον συριακό εμφύλιο, παρότι η ισραηλινή πλευρά δεν έχει κρύψει ότι εάν έχει να επιλέξει για αντίπαλο ανάμεσα στο Ιράν και το Ισλαμικό Κράτος, προτιμά χωρίς δισταγμό το δεύτερο (πρόσφατες δηλώσεις υπουργού Άμυνας Γιααλόν).
Σε δεύτερο επίπεδο, οι Ρώσοι επιθυμούν να αναπτύξουν τις σχέσεις τους με τη Σαουδική Αραβία, αφενός για να πιέσουν τις ΗΠΑ που δείχνουν να επιλέγουν τη στήριξη της ολικής επαναφοράς της Ισλαμικής Δημοκρατίας στο διεθνές περιβάλλον με πρωταγωνιστικό ρόλο στη Μέση Ανατολή και αλλού.
Επίσης, η Σαουδική Αραβία είναι ένας μεγάλος παίκτης στην παγκόσμια ενεργειακή τροφοδοσία και η συνεργασία Μόσχας-Ριάντ θα παίξει σημαντικό ρόλο στην απόπειρα αποκατάστασης των τιμών σε πιο αποδεκτά επίπεδα. Άλλο σημαντικό σημείο είναι, ότι η Σαουδική Αραβία είναι πολύ μεγάλος εισαγωγέας οπλικών συστημάτων, οπότε τα συμβόλαια που ενδεχομένως χάσουν οι Ρώσοι στο Ιράν θα μπορούσαν να τα υποκαταστήσουν με αντίστοιχα στη Σαουδική Αραβία, τον μεγάλο αντίπαλο του Ιράν.
Η εμπειρία έχει ωστόσο αποδείξει, ότι η Ρωσία δεν πρόκειται να σταματήσει να επιχειρεί να βρει μια νέα ισορροπία και στις σχέσεις της με την Ισλαμική Δημοκρατία. Εξάλλου, δεν θα πρέπει να διαλάθει της προσοχής μας ότι οι Ιρανοί δεν έχουν παραλάβει μόνο τους πυραύλους αναχαίτισης, που μπορεί να είναι κομβικής σημασίας στην ολοκλήρωση και επιχειρησιακή λειτουργία του συστήματος.
Θα μπορούσε να αποτελέσει το κρίσιμο σημείο στην ανάπτυξη ενός αξιόπιστου εγχώριου συστήματος, κάτι που έχει πολλές φορές διατυπώσει ως πρόθεση η ιρανική αμυντική βιομηχανία. Η δε Μόσχα, εξακολουθεί να κρατά ανοικτό τα ζήτημα ώστε να το χρησιμοποιήσει μια τελευταία φορά σε περίπτωση που οι σχέσεις με τις ΗΠΑ επιδεινωθούν.
Σε έναν πιο ακραίο συλλογισμό, θα μπορούσε η εξέλιξη αυτή να βολεύει το Ιράν, τη στιγμή που οι πιθανότητες να δεχθεί στρατιωτική επίθεση από τους Ισραηλινούς δείχνει να έχει μειωθεί σημαντικά, καθώς προτεραιότητα είναι η αποκατάσταση της οικονομικής ισχύος της χώρας.
Το επιχείρημα είναι, ότι σε δεύτερο στάδιο, εάν επιδιώξει να επικρατήσει οριστικά απέναντι στο σουνιτικό μπλοκ, θα εμφανιστεί πιθανόν να υποκύπτει στις πιέσεις «προξενητών» και θα ανοίξει παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις με τον «μεγάλο εχθρό», τους Ισραηλινούς, όπως και με τις χώρες του Κόλπου, πλην Σαουδικής Αραβίας (;) για την εξεύρεση ενός στρατηγικού modus vivendi, κάτι που θα αποτελούσε και πλήρη υλοποίηση των εκτιμώμενων ως σχεδιασμών των Ηνωμένων Πολιτειών για την περιοχή…
http://www.defence-point.gr/news/?p=148097