Η εθνική ταυτότητα των Αμερικανών στο επίκεντρο της προεκλογικής εκστρατείας
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ο Μπάιντεν μπροστά, ο Τραμπ ακολουθεί κατά πόδας: Οριακό προβάδισμα μιας μονάδας του σημερινού Προέδρου επί του προκατόχου του στους εγγεγραμμένους ψηφοφόρους των ΗΠΑ
Το Ισραήλ συνεχίζει ανενόχλητο την γενοκτονία στη Γάζα με την στρατιωτική και πολιτική κάλυψη των Αμερικανών: Από κοντά και η Ε.Ε., καλύπτει το Εβραϊκό Κράτος με την στήριξη της
Του Αλέν Φρασόν*
Τους αποδοκιμάζαμε σε όλη τη διάρκεια του αγώνα. Κάποια στιγμή τους προσβάλαμε κιόλας. Εις μάτην. Οι Pistons του Ντιτρόιτ νίκησαν τη Heat του Μαϊάμι με 93-92. Και μάλιστα μέσα στην έδρα τους, στο μεγάλο σκεπαστό στάδιο της πόλης.
Ήταν η 23η Δεκεμβρίου. Το μπάσκετ εδώ είναι σημαντική υπόθεση. Η Heat του Μαϊάμι είναι μια από τις καλύτερες ομάδες της National Basketball Association (NBA). Καθώς βρισκόμασταν ανάμεσά τους, προτιμήσαμε να πάρουμε το μέρος τους. Οι αγώνες του ΝΒΑ δεν είναι μόνο μπάσκετ υψηλού επιπέδου. Είναι και μια γιορτή, μια εμπειρία των αισθήσεων, ένα πολυεπίπεδο θέαμα όπου τεράστιοι τηλεοπτικοί δέκτες αναβοσβήνουν συνεχώς, δείχνοντας το σκορ και τη δράση.
Το πιο σημαντικό όμως δεν ήταν αυτό που γινόταν στο παρκέ του σταδίου Arena. Ήταν αυτά που γίνονταν στο πολυεθνικό κοινό της Φλόριντα, που αποτελούνταν από ισπανόφωνους, μαύρους, λευκούς και Ασιάτες. Και το ερώτημα που θέτει αυτομάτως ένας Γάλλος θεατής είναι τι κοινό έχουν αυτοί οι «Αμερικανοί». Ποιο εθνικό αφήγημα μοιράζονται; Η απάντηση δόθηκε λίγη ώρα πριν αρχίσει ο αγώνας, όταν μια 16χρονη μαθήτρια πήρε το μικρόφωνο, στάθηκε στη μέση του γηπέδου κι άρχισε να τραγουδάει τον εθνικό ύμνο. Όλος ο κόσμος σηκώθηκε όρθιος. Κι όταν στη συνέχεια, ένας από τους πιο γνωστούς παίκτες της Heat, ένας αφροαμερικανός, παρουσίασε έναν νεαρό ένστολο λευκό που είχε μόλις τιμηθεί για τα επιτεύγματά του σε κάποιο μέτωπο, πάλι συνέβη το ίδιο: Όλοι σηκώθηκαν όρθιοι.
Αυτός ο αμερικανικός πατριωτισμός, που ανανεώνεται διαρκώς, να αποτελεί άραγε την προϋπόθεση για τη βιωσιμότητα μιας πολυπολιτισμικής κοινωνίας; Το ερώτημα αυτό, που αφορά την εθνική ταυτότητα των Αμερικανών, θα βρεθεί πιθανότατα στο επίκεντρο της προεκλογικής εκστρατείας. Προς το παρόν κυριαρχεί στην πορεία προς τις προκριματικές εκλογές του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Βασιλιάς της τηλεπραγματικότητας, ο Ντόναλντ Τραμπ έδωσε τον τόνο: Οι μετανάστες, είπε, απειλούν την Αμερική. Ο Τραμπ προτείνει να ξαποστείλει η χώρα του στην άλλη πλευρά του Ρίο Γκράντε κάπου 11 εκατομμύρια παράνομους μετανάστες. Προτείνει επίσης να κλείσει η Αμερική τις πόρτες στους μουσουλμάνους. Χρησιμοποιώντας το θέμα της μετανάστευσης, εκμεταλλεύεται την οργή και τους φόβους μιας μεσαίας τάξης, λευκής, αρσενικής, μάλλον ηλικιωμένης, που έχει υποστεί πλήγμα με την παγκοσμιοποίηση.
Στη «Miami Herald», ο φιλικά διακείμενος προς τους Δημοκρατικούς πολιτειολόγος E.J. Dionne αναρωτιέται: «Ποιο από τα δύο κόμματα αγαπά πραγματικά την Αμερική; Όχι τις Ηνωμένες Πολιτείες που υπήρχαν άλλοτε, αλλά τη χώρα του σήμερα, με σάρκα και οστά, στην οποία ζούμε;» Και η απάντησή του είναι: «Οι τρεις υποψήφιοι για το χρίσμα των Δημοκρατικών, η Χίλαρι Κλίντον, ο Μάρτιν Ο? Μάλεϊ και ο Μπέρνι Σάντερς, υπερασπίζονται τα δικαιώματα μιας Αμερικής πιο νέας, λιγότερο λευκής, πιο ισπανόφωνης, πιο ασιατικής και, ναι, πιο μουσουλμάνας απ? ό,τι ήταν κάποτε».
Το Ρεπουμπλικανικό κόμμα έγινε το κόμμα της διαμαρτυρίας. Εκμεταλλεύεται το θέμα της «παρακμής» (πραγματικής ή όχι). Καταγγέλλει την υποχώρηση του αμερικανικού imperium, το οποίο απειλείται από την ανάδυση άλλων δυνάμεων. Αρνείται την πολυπλοκότητα μιας παγκοσμιοποιημένης πραγματικότητας. Αντιτίθεται, αντί να προτείνει. Πρόκειται για μείζονα αναταραχή στην εθνική πολιτική σκακιέρα. Από τη δεκαετία του ?80 κι ύστερα, οι Ρεπουμπλικανοί ενσάρκωναν την αισιοδοξία και την πίστη στο μέλλον. Οι Δημοκρατικοί, αντίθετα, ήταν πιο επιφυλακτικοί, αν όχι πιο απαισιόδοξοι.
Οι ρόλοι σήμερα έχουν αντιστραφεί. Οι Ρεπουμπλικανοί καλλιεργούν τους φόβους της μετανάστευσης. Οι Δημοκρατικοί, αντίθετα, βλέπουν την Αμερική όπως είναι, και συγκεντρώνουν τις ψήφους των εθνικών μειονοτήτων. Στις 15 Δεκεμβρίου, ο Μπαράκ Ομπάμα δέχθηκε στην Ουάσινγκτον 27 μετανάστες που είχαν μόλις δώσει όρκο για να γίνουν Αμερικανοί. Και εκφώνησε ένα λόγο για τα καθήκοντα αυτών των ανθρώπων. «Ανήκετε πλέον στην ιστορία αυτής της χώρας» είπε. «Ο δρόμος που πρέπει να διανύσετε είναι δύσκολος. Πρέπει να γίνετε ενεργοί πολίτες. Είναι δύσκολο να είσαι Αμερικανός, είναι δύσκολο να ζεις σε μια δημοκρατία, πρέπει να την υπερασπίζεσαι διαρκώς».
Στις 25 Δεκεμβρίου, η τιμή της ομάδας αποκαταστάθηκε: Η Heat του Μαϊάμι νίκησε τους Pelicans της Νέας Ορλεάνης 94-88. Ουφ!
- Ο Αλέν Φρασόν είναι αρθρογράφος της Le Monde – Πηγή Le Monde