Τουρκία: Είναι μέρος της λύσης ή το πρόβλημα;
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Της Σοφίας Αραβοπούλου
Σε αυτό το ερώτημα θα κληθεί να απαντήσει η Τουρκία και προσωπικά ο Ταγίπ Ερντογάν σε πολιτικούς συμμάχους και αντιπάλους στην περιοχή της επιρροής της στην Ευρώπη αλλά και στην άλλη άκρη του Ατλαντικού. Οι τελευταίες κινήσεις της Τουρκίας μετά την εκλογική ήττα του Προέδρου της και τον αγώνα της πολιτικής του- και όχι μόνο- επιβίωσης, φαίνεται να πυροδοτούν ένα πολύ επικίνδυνο παιχνίδι εξωτερικής πολιτικής σε μία ήδη φλεγόμενη ζώνη.
Είναι σαφές σε πολλούς διεθνείς αναλυτές ότι ο Ερντογάν, σε μία προσπάθεια να περισώσει την πολιτική εξουσία του, την οποία θεωρούσε δεδομένη πριν από τον περασμένο Ιούνιο- σκεφτόμενος μάλιστα με μία αλλαγή του συντάγματος σε προεδρικό «σουλτανάτο» να την διευρύνει και να την διαιωνίσει- αλλά και την προσωπική του διάσωση από τις κατηγορίες για διαφθορά που τον βαραίνουν, ξεπέρασε κάθε όριο αυταρχισμού, παίζοντάς τα όλα για όλα εν όψει και της νέας εκλογικής αναμέτρησης τον Νοέμβριο.
Το παιχνίδι της γεωπολιτικής ισχύος ξέρει να το παίζει αρκετά καλά η Τουρκία καθώς και να το εφαρμόζει εδώ και πολλές δεκαετίες. Η περίοδος της ισλαμικής άνοιξης στις χώρες της Μέσης Ανατολής και κυρίως στην Αίγυπτο με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, που την ανέβασε στα ύψη δίνοντάς της πολιτικό προβάδισμα στην εξωτερική της πολιτική και πολιτικό εκτόπισμα στον ίδιο τον Ερντογάν στο εσωτερικό, έχει παρέλθει όπως και οι συσχετισμοί των δυνάμεων που παίζουν στην σκακιέρα της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου.
Όμως, η έκρηξη της κρίσης στη Συρία με το προσφυγικό κύμα στην Ευρώπη, η «νομιμοποίηση» του Ιράν με την υπογραφή της συμφωνίας για τα πυρηνικά με τη νέα δυναμική που προσδίδει στη χώρα των αγιατολάχ, η επιχειρησιακή δράση της Ρωσίας στη Συρία, είναι νέα δεδομένα που συντάσσουν συμμαχίες και ισχύ πάνω σε ένα μωσαϊκό χωρίς σταθερές ψηφίδες. Με αφορμή τη συμμετοχή της στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία, η Τουρκία μπόρεσε να εξαπολύσει τον δικό της πόλεμο κατά των Σύρων Κούρδων στα σύνορά της, τη μοναδική δύναμη και κατά συνέπεια σύμμαχο των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ στις χερσαίες δυνάμεις που μάχονται το ΙΚ. Οξύμωρο σχήμα;
Η γεωπολιτική ήταν πάντα η τέχνη των ισορροπιών για δυνατούς παίχτες βασισμένη στην «ανταλλαγή», τι μου δίνεις τι σου δίνω. Και το θέμα του ΡΚΚ ήταν πάντα ένας από τους άσσους στο μανίκι της Τουρκίας, που τον έπαιζε κατά περίπτωση, πόσο μάλιστα τώρα που το κουρδικό κόμμα κατάφερε να μπει στη Βουλή, ανακόπτοντας την φόρα του κόμματος του Ερντογάν.
Η πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία Ερντογάν- Ομπάμα, μετά το απόλυτο ψύχος στις σχέσεις τους, κατά την οποία, όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο Λευκός Οίκος, «οι δύο ηγέτες συμφώνησαν επίσης σχετικά με την επείγουσα ανάγκη να δοθεί τέλος στις επιθέσεις του ΡΚΚ στην Τουρκία» καταδεικνύει για άλλη μια φορά πόσο ισχυρές είναι οι πιέσεις των συσχετισμών ακόμη και σε πρόσκαιρες «αδελφοποιήσεις»: Με τη Ρωσία να αναπτύσσει δράση στη Συρία ανέβηκαν οι «πόντοι» της Τουρκίας στις ΗΠΑ αλλά και στην Ευρώπη, όπως διαπιστώθηκε από την πρόσφατη επίσκεψη της κυρίας Μέρκελ στην Άγκυρα και τις «υψηλές» απαιτήσεις- οικονομικές και ενταξιακές- Ερντογάν και Νταβούτογλου από την ΕΕ.
Η λέξη- κλειδί όμως στη γεωπολιτική, κυρίως τώρα, είναι το «πρόσκαιρο»- χωρίς βέβαια σαφή χρονικό προσδιορισμό- και η ισχυροποίηση του πολιτικού ρόλου μιας χώρας όπως η Τουρκία με πολλές «αμαρτίες», που ορίζονται από έναν αυταρχικό και άκρως ριψοκίνδυνο «σουλτάνο», με ό,τι αυτό μπορεί να επιφέρει ως προς τις επιμέρους σχέσεις της και τα σημεία προστριβής με τρίτους που κινούνται μέσα στο ίδιο σκηνικό, είναι μία παράμετρος που στο τέλος- τέλος δεν μπορεί να αψηφήσει κανείς.
Η Σοφία Αραβοπούλου είναι δημοσιογράφος του ΑΠΕ-ΜΠΕ
Τα κείμενα που φιλοξενούνται στη στήλη «Ιδέες και Απόψεις» του ΑΠΕ- ΜΠΕ δημοσιεύονται αυτούσια και απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων και όχι του πρακτορείου.