Της Άνοιξης και της επανάστασης: Ένα βιβλίο, μια μαρτυρία
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Κώστα Βενιζέλου
Η εφημερίδα ανακεφαλαιώνει τη «στιγμή», το γεγονός, την είδηση. Ο δημοσιογράφος ελέγχει τον χρόνο και το γεγονός, το ανακεφαλαιώνει, το διαχειρίζεται ως μια μεμβράνη φιλτραρίσματος, το ερμηνεύει, το αναδεικνύει.
Το βιβλίο του δημοσιογράφου Γιώργου Κασκάνη, φίλου μου αγαπητού από τα φοιτητικά χρόνια, με τίτλο «Όταν έρχεται η άνοιξη, να ‘χεις τα παράθυρα ανοικτά», αποτελεί ένα ημερολόγιο με κείμενα που δημοσίευσε στον Πολίτη σε μια κρίσιμη περίοδο για το Κυπριακό και τον τόπο (2003-2004). Όπως γράφει στον πρόλογο η Κατερίνα Στεφάνου, «είναι ένα πολιτικό και προσωπικό ημερολόγιο». Τα κείμενα «είναι οι εντυπώσεις του συντάκτη τους, η καταγραφή των συμβάντων, η παράθεση των εξελίξεων και η ερμηνεία τους… Ο χρόνος και η εμπειρία λειτουργούν ως ένζυμα στις αποθηκευμένες μνήμες». Όπως σημειώνει η Κατερίνα, οι μηχανισμοί μνήμης είναι φτιαγμένοι για να στρογγυλεύουν τα αιχμηρά σημεία και να τροποποιούν τα σχήματα, ώστε να ταιριάζουν στην εκ των υστέρων εικόνα. Αυτό, σημειώνει, βολεύει κατ΄εξοχήν την εξήγηση.
Χρησιμοποιεί τα γεγονότα, τα ερμηνεύει με τον δικό του τρόπο και προσέγγιση ο συγγραφέας. Στον Γιώργο Κασκάνη, ακόμη και αυτοί που διαφωνούν μαζί του, αναγνωρίζεται εντιμότητα, πολιτικός ορθολογισμός και πρωτίστως μια προσέγγιση που είναι απαλλαγμένη από σκοπιμότητες και προσωπικές ατζέντες. Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι σπάνια σε όποια «πλευρά της όχθης» και να βρίσκεται κανείς, αν και η διατύπωση άποψης δεν έχει να κάνει με τη χωροταξία, αλλά με την αντίληψη των πραγμάτων.
Ενισχυμένος από τη διαλεκτική στη σκέψη, επέλεξε μια σειρά από κείμενα του, που έχουν δημοσιευθεί σε διαφορετικές ημερομηνίες και αποτελούν τη δική του μαρτυρία. Με εργαλείο τη δική του ανάλυση των γεγονότων, τη δική του εκδοχή, δίνει μια εικόνα για τα τότε διαδραματιζόμενα, ανοίγοντας παράθυρο για το μέλλον. Ο συγγραφέας καταθέτει και προσωπικές εμπειρίες μέσα από τα κείμενα του. Με συναίσθημα και ένα ρομαντισμό εφήβου, που ευτυχώς δεν τον εγκαταλείπει, δείχνει το δέσιμο του με τους ανθρώπους και τη γη.
Oι διαφορετικές προσεγγίσεις, με τον τρόπο που τις εκφράζει, δεν απωθούν τον αναγνώστη. Κρατάς τη διαφωνία σου και προχωράς. Άλλωστε στη δημοκρατία και τη ζωή, επιβάλλεται να αποδέχονται όλοι την άλλη άποψη, τη διαφωνία. Η Άνοιξη και η επανάσταση, έννοιες σημαντικές και επίκαιρες, αποτελούν βασικά συστατικά στο βιβλίο. Η επανάσταση και η Άνοιξη αφορούν –κατά τη δική μου εκδοχή– την ελευθερία, την εθνική και κοινωνική (χωρίς την εκμετάλλευση του ανθρώπου από τον άνθρωπο, τις τρόικες και τα μνημόνια), την απαλλαγή από τη μιζέρια. Και για να θυμηθούμε τα κλισέ των φοιτητικών μας χρόνων, επίκαιρη μπορεί να θεωρηθεί και η κλασική διατύπωση του Μάο Τσε Τουνγκ:
Τα κράτη θέλουν την ανεξαρτησία
Τα έθνη την απελευθέρωση
Οι λαοί την επανάσταση.
Καλοτάξιδο, λοιπόν, το βιβλίο φίλε.