Κύπρος: Μαίνεται ο πόλεμος για τα δικαιώματα νόμιμου ιδιοκτήτη και σημερινού χρήστη
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Συνεργασία Κύπρου- Ιορδανίας στην αεροπυρόσβεση: Εφθασε την Πάφο το πλήρωμα της αποστολής από το Αμμάν που θα συνδράμει τις δυνάμεις της Δημοκρατίας
«Σκοτάδι στην άκρη του τούνελ»: Επιχείρηση απομάκρυνσης αμάχων από τo Ισραήλ στη Ράφα, ετοιμάζει εισβολή μετά τη διαφαινόμενη αποτυχία των συνομιλιών για εκεχειρία
Του Κώστα Βενιζέλου
Ενώπιον της Κομισιόν βρίσκονται οι απόψεις και θέσεις για το περιουσιακό και αναμένεται τις επόμενες ημέρες θα υπάρξει τοποθέτηση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διά του απεσταλμένου του Προέδρου Γιούνκερ, Πίτερ Βαν Νούφελ, ενημερώθηκε για τις εκατέρωθεν θέσεις στο περιουσιακό.
Τούτο, όπως συναφώς πληροφορούμαστε, έγινε την περασμένη Πέμπτη, στα πλαίσια συνάντησης των διαπραγματευτικών ομάδων και φαίνεται ότι κρίθηκε αναγκαίο καθώς διαπιστώνεται χάσμα απόψεων στο περιουσιακό. Η επιστράτευση της τεχνογνωσίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε βασικά ζητήματα του περιουσιακού, επιβεβαιώνει μεν την ενεργότερη εμπλοκή της, ωστόσο, τούτο δεν σημαίνει πως τα όσα θα παρουσιάσει ο τεχνοκράτης της Ε.Ε. θα γίνουν και αποδεκτά. Κυρίως, γιατί τα θέματα αυτά διά των πολλών ενστάσεων και πολιτικών διαφωνιών, έχουν καταστεί περίπλοκα και πολυσύνθετα. Είναι, όμως, σαφές πως ο Πίτερ Βαν Νούφελ θα επιχειρήσει να παρουσιάσει σε επόμενες συναντήσεις κάποιες ιδέες ενδεχομένως και φόρμουλες για να δώσει διεξόδους στις συζητήσεις που διεξάγονται στο περιουσιακό. Θα επιχειρήσει να στηρίξει τα όσα θα παρουσιάσει στο κοινοτικό κεκτημένο και στα όσα ισχύουν στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Αν και δεν αποκλείεται στο τέλος θα αναζητήσει ένα συμβιβασμό, προσαρμόζοντας κανονισμούς «στις ιδιαίτερες συνθήκες». Είναι, πάντως, σημαντικό το γεγονός ότι πέραν από το κεφάλαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τίθεται ενώπιον του απεσταλμένου της Κομισιόν και ζητήματα που αφορούν την οριζόντια επίδραση του κεκτημένου σε όλα τα κεφάλαια.
Η τουρκοκυπριακή πλευρά έχει, πάντως, επιστρατεύσει και δικούς της ειδικούς για θέματα της Ε.Ε., που ασχολούνται και με την εναρμόνιση αλλά και τους τρόπους άσκησης και λειτουργίας του κεκτημένου στο τ/κ συνιστών κρατίδιο.
Το βασικό σημείο διαφωνίας στη διαμόρφωση των κριτηρίων είναι οι κατηγορίες του ιδιοκτήτη και του χρήστη. Η ελληνοκυπριακή πλευρά υποδεικνύει στις συζητήσεις πως ο ιδιοκτήτης έχει τον πρώτο λόγο και πως τούτο αποτελεί αντικειμενικό γεγονός. Από την άλλη, όμως, επιχειρείται από τουρκικής πλευράς μια ευρύτερη ερμηνεία στο θέμα του χρήστη, στην προσπάθεια να αποκτήσει ίσα δικαιώματα με τον νόμιμο ιδιοκτήτη. Θεωρούν τον χρήστη αυτό που κατοικεί, διαθέτει μόνιμη δουλειά και ως εκ τούτου έχει όλα τα δικαιώματα επί της περιουσίας που χρησιμοποιεί. Για την τουρκική πλευρά η επιχειρηματολογία γύρω από «το προβάδισμα του χρήστη» στηρίζεται στην θέση πως στα συνιστώντα κράτη θα έχει η κοινότητα που θα διοικεί «πλειοψηφία πληθυσμού και γης». Παράλληλα προβάλλονται διάφορα επιχειρήματα σε σχέση με τα πολιτικά δικαιώματα( εκλογές, δικαίωμα ψήφου κλπ).
Είναι σαφές πως οι διατυπώσεις που έχουν επιστρατευθεί για το πλαίσιο που θεωρείται λίγο-πολύ συμφωνημένο προσφέρονται για πολλές ερμηνείες. Υπάρχει αναγνώριση, αποδοχή ότι το ατομικό δικαίωμα ιδιοκτησίας είναι σεβαστό. Αμέσως μετά, όμως, σημειώνεται ότι «εκτοπισμένοι ιδιοκτήτες, σημερινοί χρήστες, θα έχουν ποικίλες επιλογές σε ότι αφορά τις απαιτήσεις τους στις επηρεαζόμενες περιουσίες», που μπορεί να ερμηνευθεί- και γίνεται από τουρκικής πλευράς- ως εξίσωση δικαιωμάτων ιδιοκτήτη και χρήστη. Στη σύγκλιση αυτή επί της αρχής τονίζεται ότι οι διαφορετικές επιλογές θα περιλαμβάνουν αποζημίωση, ανταλλαγή και αποκατάσταση. Η εξάσκηση οποιασδήποτε από αυτές τις επιλογές θα υπόκειται σε κριτήρια».
Το περιουσιακό πέραν από τα πολλά και ακανθώδη ζητήματα που χαρακτηρίζουν το κεφάλαιο αυτό, συνδέεται και με άλλες πτυχές και ως εκ τούτου θεωρείται κρίσιμο το αποτέλεσμα που θα παραχθεί. Το περιουσιακό συνδέεται με το εδαφικό, το θέμα της ιθαγένειας, δηλαδή των εποίκων, όπως και το οικονομικό( αποζημιώσεις κλπ). Δεν αποκλείεται, πάντως, να παγώσει μερικώς η συζήτηση για το περιουσιακό για να ξεκινήσει η συζήτηση ενός άλλου κεφαλαίου. Ενδεχομένως των κριτηρίων για το εδαφικό. Άλλωστε, από την ελληνοκυπριακή πλευρά προβάλλεται η θέση διαχρονικά πως όσοι περισσότεροι ελληνοκύπριοι επιστρέψουν υπό ε/κ διοίκηση τόσο θα διευκολυνθεί και η επίλυση του περιουσιακού.
Παιχνίδια και με την εκκλησιαστική περιουσία στα κατεχόμενα
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ συστατικό, λόγω εκτάσεων, είναι στο περιουσιακό και η εκκλησιαστική περιουσία. Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, εντός Οκτωβρίου, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και ο Μουσταφά Ακιντζί θα έχουν κοινή συνάντηση με τον Αρχιεπίσκοπο και τον Μουφτή, για να συζητήσουν κι αυτά τα ζητήματα. Όπως πληροφορούμαστε, η τουρκική πλευρά επιμένει όπως υπάρξει διαχωρισμός της εκκλησιαστικής περιουσίας. Συγκεκριμένα, η θέση που έχει διατυπωθεί είναι όπως η εκκλησία διατηρήσει την ιδιοκτησία των λατρευτικών χώρων, όχι όμως και των άλλων περιουσιών της, που χρησιμοποιούνται ήδη( κτίρια, χωράφια κλπ).
Σε ότι αφορά το ΕΒΚΑΦ (ο Οργανισμός που διαχειρίζεται τη θρησκευτική περιουσία των μουσουλμάνων της Κύπρου), υπάρχει μια αμφισβήτηση για το μέγεθος της περιουσίας, την οποία κατέχει. Υπάρχουν στοιχεία ότι έχει πωλήσει εκτάσεις πριν το 1974, ακόμη και πριν το 1960. Σημειώνεται πως παλαιότερα, γύρω στο 2012, η Τουρκία είχε στείλει στις ελεύθερες περιοχές εμπειρογνώμονες για να εντοπίσουν και χαρτογραφήσουν τις περιουσίες του ΕΒΚΑΦ. Η κίνηση αυτή συνδέθηκε με την προσπάθεια που είχε αρχίσει το 2010 από τη λεγόμενη επιτροπή περιουσιών, έχοντας προφανώς στο μυαλό τους το θέμα της ανταλλαγής. Μετά την χαρτογράφηση παρουσίασε, τότε, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και την πρόταση για τη συγκρότηση κοινής εταιρείας για αξιοποίηση των τ/κ περιουσιών που βρίσκονται στις ελεύθερες περιοχές, ώστε να «χρηματοδοτήσουν» τις αποζημιώσεις για ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα. Τα ζητήματα αυτά θα συζητηθούν στη συνάντηση Αναστασιάδη και Ακιντζϊ με τον Αρχιεπίσκοπο και τον Μουφτή.
Σε τροχιά ενημερώσεων
Μεθαύριο, Τρίτη, θα συγκληθεί το Συμβούλιο Αρχηγών για να ενημερωθεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τα διαδραματιζόμενα στις συνομιλίες ενώ από την περασμένη εβδομάδα, αντιπροσωπείες κομμάτων ανηφορίζουν για το προεδρικό για να ενημερωθούν από τα έγγραφα που μέχρι σήμερα κατατέθηκαν στις διαπραγματεύσεις. Πρόκειται για έγγραφα του περασμένου Ιουνίου με τα γνωστά χρώματα μπλε ( ε/κ θέσεις), κόκκινο ( τ/κ θέσεις) και μαύρο ( συγκλίσεις). Η μελέτη γίνεται στην παρουσία διπλωμάτη, που δίνει διευκρινίσεις όταν και εφόσον του ζητηθεί. Υπενθυμίζεται ότι στις 15 Σεπτεμβρίου ο Πρόεδρος θα ενημερώσει κεκλεισμένων των θυρών τη Βουλή.